sol contenebrabitur, et luna non dabit splendorem suum: 25 et stellae caeli erunt decidentes, et virtutes, quae in caelis sunt, movebuntur. 26 Et tunc videbunt filium hominis venientem in nubibus cum virtute multa, et gloria. 27 Et tunc mittet angelos suos, et congregabit electos suos a quattuor ventis a summo terrae usque ad summum caeli. 28 A ficu autem discite parabolam. Cum iam ramus eius tener fuerit, et nata fuerint folia, cognoscitis quia in proximo sit aestas: 29 sic et vos cum videritis haec fieri, scitote quod in proximo sit in ostiis. 30 Amen dico vobis, quoniam non transibit generatio haec, donec omnia ista fiant. 31 Caelum, et terra transibunt, verba autem mea non transibunt. 32 De die autem illo, vel hora nemo scit, neque angeli in caelo, neque Filius, nisi Pater. 33 Videte, vigilate, et orate: nescitis enim quando tempus sit. 34 Sicut homo, qui peregre profectus reliquit domum suam, et dedit servis suis potestatem cuiusque operis, et ianitori praecepit ut vigilet. 35 Vigilate ergo, (nescitis enim quando dominus domus veniat: sero an media nocte, an galli cantu, an mane) 36 ne cum venerit repente, inveniat vos dor mientes. 37 Quod autem vobis dico, omnibus dico: Vigilate. COMMENTARIVM Cum V. 1. egrederetur de templo, sub vesperam, ut more Bethaniam iret ad pernoctandum. Confer v. 3. Quales lapides et quales structurae. Rex Herodes templum multo augustiore forma ab inchoato instaurare coepit anno periodi iulianae 4694, qui est annus vicesimus ante aeram vulgarem, et maxima ex parte perfecit. Lege Lib. III de Evangel. Diss. XLVII. n. 6; Diss. LI. n. 8. v. 2. Praedictio de futura templi eversione. Quam praedictionem veracem fuisse quomodo eventus ostenderit, historiae loquuntur ipsique conspicimus. Christus tamen de ipso aedificio loquutus est, ut apparet, non de substructionibus, quarum reliquiae in latere montis etiamnum visuntur. v. 3. In Monte olivarum, qua iter erat ex urbe Hierosolyma Bethaniam; hanc enim Christus tunc petebat, imminente solis occasu quo initium futurum erat diei XIII mensis nisanis. - Contra templum. Templi frons in supercilio montis Moriae ad orientem versa erat, Christus in monte Oliveto consederat facie ad occidentem conversa, ita ut templum e regione conspiceret. Petrus, et Iacobus, et Ioannes, et Andreas. Vnus Marcus narrat hos fuisse qui Christum interrogarunt. Nota Petri mentionem. v. 4. Ista, quae Christus e templo egrediens praedixerat, ut est in v. 2. Apud Matthaeum Petrus et ceteri, quod Hilarius (1) et Hieronymus (2) iam animadverterunt, Christum de tribus interrogant: Dic nobis primo quando haec erunt, quae dixisti de futura templi eversione, secundo et quod signum adventus tui, tertio et consummationis saeculi (3). Singulis quaestionibus Christus distincte singula reddidit responsa. At (1) In Matth. XXIV, 3. Marcus, etsi omnia Christi responsa in hoc Evangelii caput retulerit eaque eodem ordine ac Matthaeus, secundam tamen discipulorum interrogationem praeteriit. - Et quod signum quando haec omnia incipient consummari. Manifestum est haec alia esse et distincta a proxime superiore interrogatione ac respondere illis quae in Matthaeo sic sunt: et quod signum... consummationis saeculi, estque tertia discipulorum interrogatio. Quomodo Christi oratio, quae sequitur, sit distinguenda, intelligimus partim ex ipsa materie, partim e triplici illa discipulorum interrogatione cui hac oratione ille respondet, partim e comparatis inter se tribus Evangeliis, quae hac in re mutuo sibi lumen adhibent. Itaque Christus primo postremae quaestioni respondet vv. 5-13, deinde primae vv. 14-20, tum secundae vv. 21-32, postremo monita addit ad alterum adventum suum pertinentia vv. 33-37. vv. 5-13. Responsum ad postremam quaestionem, quae est de signo της συντέλειας του κοσμου consummationis saeculi, hac prima orationis parte reddi, non una ratione conficitur. Etenim Christus in hoc loco rerum humanarum eventus summatim praenuntiavit quotquot usque ad finem mundi erant futuri. Post horum nonnullos enumeratos haec subiecit v. 7: sed nondum finis, hoc est nondum consummatio saeculi. Denique responsionem ita conclusit: Et tunc veniet consummatio (1). v. 5. Videte. Christus discipulos quidem alloquebatur, sed, quaecumque tunc dixit, omnia, sicut apparet e totius orationis conclusione v. 37, omnibus dicta esse voluit. Hoc mente bene retinendum dum ea, quae deinceps sequuntur, interpretamur. v. 6. Sectae mendaces atque impiae, quae per omnes aetates essent exstiturae. Venient in nomine meo, vel Christi appellationem sibi arrogantes vel eius auctoritatem secum communicatam praetendentes. Dicentes, quia ego sum, apud Matthaeum: Dicentes: Ego sum Christus (2); quod non de iis solum praedictum putes qui se Christum dicerent, quod ad (1) Matth. XXIV, 14. (2) Ib. 5. tres et viginti numero quidam scriptor (1) recensuit, sed et de quibuscumque illarum sectarum auctoribus. vv. 7. 8. Gentium ac regnorum casus vicissitudinesque; naturales calamitates. Sed nondum finis, non haec indicio erunt consummationem saeculi imminere; quin imo initium dolorum haec. vv. 9-13. Christianorum vexationes insectationesque. - In conciliis, graece ɛis ovvedpra in synedriis, et in synagogis. Quae a Iudaeis in Christianos committenda. - Ante praesides et reges. Quae a ceteris gentibus. Cum duxerint vos tradentes, nolite praecogitare quid loquamini. Rationem Christus apud Lucam hanc affert: Ego enim DABO vobis os et sapientiam (2); apud Marcum vero haec subiicit: sed quod DATVM vobis fuerit in illa hora, id loquimini; non enim vos estis loquentes, sed Spiritus sanctus. Vides ergo Spiritum sanctum a Christo dari. - Versus 10 sede sua dimotus esse videtur. Etenim eius materies cum materie proximorum versuum minime cohaeret, imo hanc interrumpit. Praeterea hic versus insertus inter versus 9 et 11 gravissimam creat difficultatem, quod Christus dicere videatur in omnes gentes oportere praedicari evangelium antequam ipsius discipuli sisterentur in conciliis et in synagogis et ante reges et praesides starent, tametsi ex libro Actuum apostolorum contra accidisse compertum habemus. Denique apud Matthaeum idem hic versus postrema pars est huius primae responsionis, quodque eo praenuntiatur, id veluti consummationis saeculi mox futurae signum exhiberi videtur; simul enim huius ipsius versus sententia et tota responsio concluditur illis verbis Et tunc veniet consummatio (3). vv. 14-20. Ad primam quaestionem, quae est de tempore quo aedes esset destruenda, Christus his verbis respondit; idque facile ostendimus. Etenim de re loquutus est, quae futura esset in ipsa ludaea, deque populi iudaici pernicie, sicut apparet ex v. 14. Ad haec optandum esse affirmavit (1) Io. A Lent Schediasma de Iudaeorum Pseudomessiis. (2) Luc. XXI, 15. ne haec fierent sabbato (1). Indicium rei iam imminentis fore praenuntiavit abominationem desolationis, quae dicta est a Daniele propheta, stantem in loco sancto (2). Denique, sicut legimus apud Lucam, tum Hierosolymae obsidionem, vastitatem, interitum, tum totius gentis excidium, servitutem, exterminium apertissime praedixit (3). v. 14. Abominationem desolationis, illam quae dicta est a Daniele propheta (4), ubi is celeberrimum illud edidit vaticinium de septuaginta hebdomadibus (5). His igitur verbis: Et erit in templo abominatio desolationis (6), Danielem loquutum esse de nefariis illis sceleribus, quae futurum erat ut in templo patrarentur dum Titus Vespasianus Hierosolymam obsideret, Christus ipse certiores nos fecit. Stantem, ubi non debet; apud Matthaeum: Stantem in loco sancto (7), in templo inquam. Qui legit, intelligat. Haec verba napevtɛta in Matthaeo (8) quoque leguntur, ex quo Marcus ea exscripsit. Equidem vix dubitem haec non a Christo prolata esse sed a Matthaeo Christi orationi inserta, quo lectores suos ludaeos admoneret ut caute hanc Christi praedictionem a se descriptam attenderent, utpote qua praenuntiaretur quid ipsorum genti atque urbi haud longo post tempore esset exspectandum. Lege Lib. I de Evangel. c. I. n. 31. - Qui in Iudaea sunt, hoc est in ludaeae urbibus, inde fugiant in montes. Dati a Christo huius consilii caussam norunt qui ex historia belli iudaici didicerunt quanta hoc bello calamitas illas urbes afflixerit. v. 15. Qui super tectum, ne ante fugam descendat in domum, sed ex ipso tecto statim recta aufugiat in montes. Lege quae de tectis domorum, qualia in illis regionibus fiunt, annotavimus in Marc. II, 4. (1) Matth. XXIV, 20. (2) Ib. 15. (3) Luc. XXI, 20—24. (4) Matth. XXIV, 15. (7) Matth. XXIV, 15. |