6.,,Tota1) die contristatus ingrediebar, quoniam renes mei completi sunt illusionibus." In renibus vel in lumbis humanorum seminum receptaculum esse dicitur: ex quo illud genus indicatur peccati, quod per libidinem geritur. Hujus namque opus res est illa, quam Apostolus inter prima sacrilegia designavit, dicens:,,tollens 2) ergo membra Christi faciam membra meretricis? Absit." Cum ergo quis propensius, et incontinentius in hujuscemodi lasciviam fluxerit, tunc renes ejus, vel lumbi repleti esse illusionibus asseruntur. Illusio enim est diaboli illudentis hominem, atque 3) hujuscemodi peccati incontinentiam provocantis. Non ergo mirum est, si peccatorum hominum renes illusionibus repleti sunt, cum *) et Job de dracone, qui dia-. bolus intelligitur, ita dicat: „virtus ') ejus omnis in lumbis est, et potentia ejus in umbiculo ventris ejus.“ Virtus ergo diaboli praecipue circa lumbos hominis est, unde fornicatio, adulteriaque procedunt, unde puerorum corruptio, unde omnis spurcitia generatur. Ita sane etiam mulierum circa umbilicum ventris est culpa, quod honestiore voluit indicare sermone, in quibus videlicet utrisque draconis diaboli virtutem, potentiamque esse designat. „Et) non est sanitas in carne mea." In hoc profectum suum ostendit, et proximum esse ad mortificationem carnis indicat atque interitum ejus. Nam ideo hoc et hic se 1) Psalm. XXXVIII, 6. 7. (XXXVII.) 2) I Cor. VI, 15. : 3) Edd. Merlini: atque in hujuscemodi etc. 4) R. in notis: Catena Corderiana et aliae: Tour παραπλήσιόν ἐστι τὸ ἐν Ἰὼβ λεγόμενον περὶ δράκοντος ἰδοὺ δὴ ἡ ἰσχὺς αὐτοῦ ἐν ὀσφύν, ἡ δὲ δύναμις αὐτοῦ ἐπ' ὀμφαλοῦ γαστρός. Μάλιστα γὰρ ὁ διάβολος πρὸς τὰς πορνείας ἰσχύει. Προκοπὴ δὲ ἐπὶ τὸν ὄλεθρον τῆς σαρκὸς, τὸ ἤδη δεύτερον λέγεσθαι. $) Job. XL, 16. cundo repetit, ut adhibitum jam esse remedium tentationum molestiis declararet. „Afflictus') sum, et humiliatus sum valde." Festivitatibus 2) Domini panem nos afflictionis edere jubemur, et in ipsis festivitatibus dicitur, ut humiliet homo animam suam et cum festivitas propitiationis indicitur, dicitur: „humiliate 3) animas vestras." Quoniam ergo, qui poenitet, pro delictis suis se ipsum affligit, et humiliat, sicut et ille publicanus, de quo superius diximus, propterea et consequenter dicit in eo, quod se ex corde poenitere cognoscit, obsecrans, ne in furore Domini arguatur, neque ira ejus corripiatur, ex hoc, quod dicit: ,,afflictus 4) sum, et humiliatus sum valde." Non enim solum afflictus sum, neque solum humiliatus sum, dicit, sed valde afflictus sum, et valde humiliatus sum. Ut exempli gratia dixerim, si dives aliquis secundum saecu lum in multa affluentia positus, et hic subito decidat, atque in egestatem ultimam redigatur, domo quoque pulsus et patria, insulis ac scopulis relegatus squalentem atque infelicem in solitudine exigat vitam, tune deinde recordatus patriae ac parentum, nobilitatis, familiae, bonorum substantiae, divitiarum abundantiae, ac totius illius vitae, qua in deliciis vixerat, quibus iste planctibus: quibus mugitibus recordationem priscae beatitudinis recolet, 3) ut sit ei major poena recordari, quae perdidit, quam pati, quae perferat? Ad hujus exempli similitudinem intuere 1) Psalm. XXXVIII, 8. (XXXVII.) 2) R. in notis:,,Catena Danielis Barbari: Festi Dei dies et celebres instituti ajunt oportere panes afflictionis comedere, et humiliare animas nostras, licet festivitates nominentur. Decima enim expiationum die humiliabitis, inquit, animas vestras. Et qui pro patratis sceleribus poenitentiam agit, se ipsum, ut publicanus evangelicus, humiliat et affligit." 3) Lévit. XXIII, 27. 4) Psalm. XXXVIII, 8. (XXXVII.) 5) Edd. Merlini: recoletur? ut sit etc. mihi etiam eum, qui vitam in sobrietate et castitate justitiaque transegit, qui in actibus bene sibi conscius erat: iste si decidat de patria sua, id est, de ecclesia, in 1) insulam quandam, atque in horrentes scopulos, quae peccati sedes est, propellatur, et ex facultatibus ac divitiis suis, quae erant ei in omnibus operibus suis bonis, devolvatur, et videat se'in ultima paupertate positum: omnes enim ejus justitiae, quas fecit, non reminiscentur propter peccatum - si se ergo in talibus videat, quibus gemitibus, quibusque rugitibus proclamabit, dicens: „,rugiebam2) a gemitu cordis mei? Domine, in conspectu tuo omne desiderium meum, et gemitus meus a 3) te non est absconditus." Omnia ergo ex quo deliqui, sive concupivi concupiscentiam saecularem, sive quid aliud commisi, omnia ante te profero, et in orationibus meis in conspectu tuo pono. ,,Et) gemitus meus a te non est absconditus." Nosti enim, quia semper ingemisco.,,Cor") meum conturbatum est, et deseruit me virtus mea." Tu vide, Domine, cor meum, quia conturbatum est pro peccatis meis. Et consequenter exoro, ne in furore arguar, 6) neque in ira corripiar. Quod si mea me fortitudo deseruit, sine ') dubio fui aliquando fortis, et conversatio mea fuit bona, postea vero cecidi, quia,, deseruit) me fortitudo mea, et lumen oculorum meorum non est mecum." Haec vox 1) Ed. R. sola: in solam quandam etc. 3) Desunt verba:,,a te non est absconditus", in edd. M. 5) Psalm. XXXVIII, 10. (XXXVII.) 6) Edd. Merlini: arguat, neque in ira corripiat. 7) R. in notis: Catenae graecae manuscriptae: "Huny ποτέ, φησὶν, ἰσχυρὸς ἀρετῇ, καὶ πέπτωκα ταραχθείς, καὶ ἣν εἶχον ἀπολέσας ἀλήθειαν, ἀντὶ φωτὸς σκότος ἀνέλαβον. illius videtur esse, qui post illuminationem, post traditionem doctrinae, post agnitionem veritatis in tenebris decidit. Ne ergo et nos eadem patiamur, sed potius ut lumen nostrum sit semper in nobis, et opera lucis agentes habeamus fiduciam tanquam filii lucis in Christo Jesu, semper oremus, et Deum patrem incessabiliter deprecemur: cui est gloria, et potestas in, saecula saeculorum. Amen! De eodem psalmo ab illa parte: ,, amici1) mei, et proximi mei." 1. Qui pro peccatis suis confitetur Deo, et animo dolet, dum poenitet, sciens post exitum vitae quae poena immineat peccatori, haec dicit, exponens, quanta pati necesse sit eum, qui se ad poenitentiam emendationemque convertit, quomodo derelinquant eum amici et proximi sui, et longe efficiantur, pro eo, quod ipse se ad exomologesin peccati sui moeroremque convertit. Dicit ergo: „amici2) mei et proximi mei adversum me appropinquaverunt, et steterunt." Intellige mihi fidelem quidem hominem, sed tamen infirmum, qui etiam vinci ab aliquo peccato potuit, et propter hoc mugientem pro delictis suis, et omni modo curam vulneris sui sanitatemque requirentem, licet praeventus sit et lapsus, volentem tamen medelam ac salutem reparare. Si ergo hujusmodi homo memor delicti sui confiteatur, quae commisit, et humana confusione parvipendat eos, qui exprobrant eum confitentem, et notant vel irrident: ille autem intelligens per hoc 1) Psalm. XXXVIII, 11. (XXXVII.) 2) Psalm. XXXVIII, 11. (XXXVII.) ORIGENIS OPERA. TOM. XII. 17 veniam sibi dari, et in die resurrectionis pro his, quibus nunc confunditur coram hominibus, tunc ante angelos Dei ut nolit tegere, confusionem atque opprobria evasurum, et occultare maculam suam, sed pronuntiet delictum suum, nec velit esse sepulcrum ') dealbatum, quod deforis quidem appareat hominibus speciosum, id est, ut videntibus se quasi justus appareat, intus autem sit repletus omni immunditia et ossibus mortuorum. Si2) ergo sit aliquis ita fidelis, ut, si quid conscius sit sibi, procedat in medium, et ipse sui accusator exsistat: hi autem, qui futurum Dei judicium non metuunt, haec audientes cum infirmantibus quidem non infirmentur, cum scandalizantibus non urantur, cum lapsis non jaceant, sed dicant: longe te fac a me, neque accedas ad me, quoniam mundus sum : et detestari incipiant eum, quem ante admirabantur, et ab amicitiis recedant ejus, qui delictum suum noluit occultare: super his 3) ergo consequenter dicit, qui exomologesin, id est, confessionem facit: „amici 4) mei, et pro 1) Cfr. Matth. XXIII, 27. 28 2) R. in notis: Catenae graecae manuscriptae: Εἶτα διηγεῖται ἐκ τῆς εὐγνώμονος ἐξομολογήσεως ὀνείδη. Μονονουχί μοι τῶν πάλαι φίλων λεγόντων· πόῤῥω ἀπ' ἐμοῦ, μὴ ἐγγίσης μοι, ὅτι καθαρός εἰμι· τούτων καταφρονητέον τῷ γνησίως μετανοοῦντι μὴ πειθαρχούν των τῷ μὴ ὀνείδιζε ἄνθρωπον ἀποστρέφοντα ἀπὸ ἁμαρτίας μνήσθητι, ὅτι πάντες ἐσμὲν ἐν ἐπιτιμίοις “ (Ruaeus: ἐπιθυμία). Αλλ' ὅμως καὶ ἐκβιάζονται. Πολ λάκις γὰρ καὶ ἐπιβαίνουσι τοῖς τοιούτοις, καὶ ζητοῦσι κακὰ τῷ δικαίῳ, οὐχ οὕτω χαίροντες ἐν τῷ ἀκούειν τὰ κρείττω περὶ αὐτοῦ, ὡς ὅταν τι χεῖρον ἀκούσωσιν. Καὶ λέγουσι ματαιότητας καταλέγοντες τοῦ κατηγορήσαντος ἑαυτοῦ. Οὐ γὰρ ἐξητασμένα λαλεῖ ὁ ζητῶν τινι κακά ἀλλ ̓ ὁ παντὶ ζητῶν ἀγαθά. 3) Edd. Merlini: iis. |