Page images
PDF
EPUB

Hyffopo, w. fw. vσownos (2 M. 19, 6 = = Sk. III, 16).

Ï.

Iaeirus (L. 8, 41), Jaeirus (Mc. 5, 22), Ἰαειρος, Μ.

Iairaimias, 'Iɛqɛulas, M. (Mt. 27, 9). Iaíra úpaúlis (Cl. 4, 13), in Jairu

pulái (Kalend.), Iεgónolis. Iaíreiko (L. 10, 30; 18, 35; 19, 1), Iaíriko (Mc. 10, 46); Eiaíreiko (Esdr. 2, 34), Ιεριχώ, Ο. Iairufalem (G. -êms, Neh. 7, 2. 3), Ἱερουσαλήμ, St.

Iair (a) ufaúly ma, 'Iegoσólvua, St. Iaírufaúlymeis, D. -im, Mz. Stadt u. oi Ἱεροσολυμίται.

Tairufailyneites, Ἱεροσολυμίτης. [12). Iaiffáis, 'Iεooάi, M. (L. 3, 32; R. 15. I a kôb (-is, -a), 'Taxwß.

Iako bus, (Iakubôs, L. 9, 54) 'Iάxwßos: G. -áus, D. -áu u. -a, A. -u u. áu (L. 5, 10).

Iarêd, 'Taped, M. (L. 3, 37).
Iareim, Xaolu, M. (Esdr. 2, 39).
Iaffon, 'Iάowv, M. (R. 16, 21).
Iaúrdanus (Jaúrdanus Sk. IV, 4; J. 3,

26; G. -aús, D. -áu, A. -u) u. Iaúrdane(s): Ἰόρδανος κ. Ἰορδάνης, Fl. I dumáia, 'Idovμala, L. (Mc. 3, 8). Iefus, 'Inoous: G. -uis, D. -ua u. u, A. -u, V. -áu u. -u. Stets abgekürzt

~

in is (daher vielfach ftatt is), iuis, iua; ausgefchrieben nur Esdr. 2, 36. 40). Io anan, 'Twváv (Neh. 6, 18). Iodas: . Iudas.

Iohanna, 'Iwávva, Fr. (L. 8, 3). Iohanna, Iwavvã, M. (L. 3, 27), 'Iwνάν (L. 3, 30).

Iohannes (u. -is), 'Iwávvns, M.: G. -ês u. -is, D. -ê, -ên, A. -ôn, -ein, -0. Iora, 'Iwoά, M. (Esdr. 2, 18). Ioreim, 'Iwoɛlu, M. (L. 3, 29). Iofèf, 'Iwony, M.: G. Iôfèfis, D. Iôfèfa (Mc. 15, 45) u. Iôfèba (Sk. II, 2); A. Iofèf (L. 2, 16).

Iô lê (s), 'Iwon, M.: G. Iôfèz (Mt. 27,

56), Iôfèzis (Mc. 15, 40. 47. L. 3, 29). Ifak, 'Ioaάx, M.: G. Ifakis, D. Ifaka. Ifkariote (i)s, 'Ioxaqiτns. Vgl. Skariôtês.

Ifrael, Topan, Volksname.

Ifrael(e)ités, Ioganλítns (R. 9, 4; 11, 1. 2 C. 11, 22).

Ituráia, 'ITougala, Landfchaft (L. 3, 1).

Iudaia, 'Iovdala, L. (G. -as, D. -a, A. -an oder a).

Iudaia-land, 'Ιουδαία χώρα (Mc. 1, 5). Iudáius (u. Judáius), 'Toudatos: Mz. Iudáieis, -ê, -um, -uns.

Iudaivifks u. judaivifks, loudaïzós (Tit. 1. 14. Sk. III, 10).

ïudaivifkô, lovdaïxws (G. 2, 14). ïudaivifkon, lovdaïšɛiv (G. 2, 14). Iudas (u. Judas, Iôdas), 'Toúda(s), M.: G.Iudins (Iodins, L. 3, 26), D. -in, A.

-an.

Iufè, Iwon, M. (Mc. 6, 3).

J.

Jaeirus: . Iaeirus.
Jaírupula:/. Iaíraúpaúlis.
Janna, lavva, M. (L. 3, 24).

Jannês (-is), lavvñs, M. (2 Tm. 3, 8).
Jaúrdanus: . Iaúrdanus.
Jôta, m. latα (Mt. 5, 18).
Judáius: . Iudáius.

Judas: . Iudas.

Juftus, lovσtos, M. (Cl. 4, 11).

K.

Kaballarja, Ortsn. (Arezz. Urk.). Kaeinan, Kaïváv, M. (L. 3, 36. 37). Kafairi, Kafira, O. (Esdr. II, 25). Kafarnaum, Καφαρναούμ, Ο. Kaid meiel, Kadμinλ, M. (Esdr. 2, 40).

Kaidrôn, Kedowv, Bach (J. 18, 1). Kaifar, Καῖσαρ.

Káifara-gild, f. ft. Kaiferzins.

Káifaria, Kaoagla, Landfch. (Mc. 8, 27).

Kajafa, Kaïápas, M.

Kananeitês, Kavavlīns, Völkername (Mc. 3, 18).

Kapillon, das Haupthaar scheeren, κείρειν (1 C. 11. 6). Kareiathiareim, Kapıαdiaqlμ. O. (Esdr. 2, 25).

Karkara, w. ft. Kerker.
Karpus, Kάρлоя, M. (2 Тm. 4, 13).
Katils, m. xalxlov, Keffel (Mc. 7, 4).
Kaúlaúffáius, Koloooasus, Ein-

wohner der Stadt Koloffä (Col. Unter fchr.). Kaurazein, Χοραζίν, Ο. (L.10, 13).

[ocr errors]

Kaurban,xog8&v (Mc. 7, 2). Kaúrbana [u] n, Kooßavāv, Tempelfchatz (Mt. 27, 6).

Kaúrinthô, Kóğıvdos, St. (R. Unterfchr., 2 C. 1, 1. 23). Kaúrinth(a)ius, Koolvdios. Kavtsjo, w. fw. cautio (Neap. Urk.). Kefas, Knypas, M. (1 C. 1, 12; 9, 5; 15, 5).

Kileikia, Kılızla, L. (G. 1, 21). Klaimaintus u. Klêma íntus, Κλήμης, Μ. (Phlp. 4, 3).

Κ ο fam, Κωσάμ, Μ. (L. 3, 28). Krêks, "Eliny, Graecus: Mz. Krêkôs (1 C. 1, 22).

Krêfkus, Końozns, M. (2 Tm. 4, 10). Kreta, Konin, Kreta (Tit. 1, 5). Krêtês, Kontεs, Mz. (Tit. 1, 12). Krifpus, Kolолоs, M. (1 С. 1, 14. 2 Tm. 4, 10).

Kubitus, m. ft. xhiola (L. 9, 14), Liegen, Lager an der Tafel. Kumbjan, liegen, fich legen: ana-kumbjan, sich niederlegen, lagern. mith-anakumbjan, fich mit einander niederlegen. S. d. v. Kubitus. Kumei, zovui, fteh auf (Mc. 5, 41). Kufa, Xovţă, M. (L. 8, 3). Kuftanteinus, Conftantinus (Kal.). Kvartus, Kovaotos, M. (R. 16, 23). Kyrein (á)ius, Kuonvios, Quirinus, M. (L. 2, 2). [(Mc. 15, 21). yrein áius, Inwohner von Kyrene

L.

Laigaiôn, Aɛyɛwv (Mc. 5, 9. 15). Laiktjo, w. fw. lectio, Lefeabfchmitt. Laivveis, Aɛvis, M. (Mc. 2, 14. L. 3, 24. 29; 5, 27. 29). Laivveitus, 4ɛvirns (Esdr. 2, 40. Neh. 7, 1).

Lamaik, Aάuɛz, M. (L. 3, 36). Laudeikaia, Aaodizela, St. (Cl. 4, 13. 15. 16).

Láuïdja, Awis, Avis, Fr. (2 Tm. 1, 5). Lazarus (Lazzaru: L. 16, 23), Mášαgos: D. -áu, A. -u.

Lôd, Awt, M. (L. 17, 28. 29. 32). Lukarn, f. ft. lucerna, lúxvos. Lukas, ovxas, M. (L. Infchr. Col. 4, 14. 2 Tm. 4, 11).

Lukius, Mouxios, M. (R. 16, 21). Lyddomaeis, Modas(8), St. (Esdr. 2, 33).

Lyfanius, Avoavlos, M. (L. 3, 1). Lyftra, Avoroa, St. (2 Tm. 3, 11: in Lyftros, ἐν Λύστροις).

M.

Maein an, Maïváv, M. (L. 3, 31). Magdalan, Maydalá, O. (Mc. 8, 10). S. Anmerk.

Magdalene, Maydalηvý, Fr. Mahath, Maάe, M. (L. 3, 26). Mailaian, Mɛλɛã, M. (L. 3, 31). Mailkein, Mailkeis, Mɛλxí, M. (L. 3, 24. 28). Maimbrana, m. fw.? μɛμßqáva (2 Tm. 4, 13). [6, 18). Maifaúllam, Mɛooviάu, M. (Neh. Makeibis, Mayɛßls, St. (Esdr. 2, 30). Makaidonja, Makidô nja, Makidona, Makedona, Maxɛdovía, L.

Makidôneis, Maxedóves, V. (2 C. 9, 2.4). Makmas, Mazμás, St. (Esdr. 2, 27). Maleilaíl, Malɛλɛýλ, M. (L. 3, 37). Malkus, Mályos, M. (J. 18, 10). Mambrès, Maußons, M. (2 Tm. 3, 8). Mammôna, m. fw., Maμμwvă (Mt. 6, 24. L. 16, 13).

Manna, uάvva (J. 6, 31. 49. 58). Maran atha, μαρὰν ἀθά (1 C. 16, 22). Mariam (Maoiάu) u. Maria, Marja (G. -iïns, -jins, D. -iïn, -jin), Mαola, Fr. [26. Markaill[i] us, Marcellus, M. Sk. IV, Markreitus,m. ft. μaqyaqira (1 Tm. Markus, Magzos, M.

Martha, Magda, Fr.

[2,9).

Marytre, τῶν μαρτύρων (Kalend.). Mattathan, Mardάt, Marta9ć, M. (L. 3, 29. 31).

Mattathius (G. -iáus u. -ivis), MarTadlas, M. (L. 3, 25. 26). Maththáius (Mt. 9, 9. L. 6, 15),

Mattháius (M.3, 18 u. Ueberfchr.). Matthat, Matdάt, M. (L. 3, 24). Mathufal, Madovoalά, M. (L. 3, 37). Militon, Kriegsdienfte thun (L.3,14). Môfês (G. -êzis, D. -êza u. -è), Mwσῆς, Μωϋσης.

N.

Nabav, Naßov, St. (Esdr. 2, 29). Naên, Nav, 0. (L. 7, 11).

Naggai, Nayyaí, M. (L. 3, 25).
Nahaffon, Naαoowy, M. (L. 3, 32).
Nai (ai) man, Nɛɛμáv, M. (L. 4, 27).
Naitofatheis, Netwoά, M. (Esdr.
2, 22).

Nakor, Nazoo, M. (L. 3, 34).
Nardus, vagdos (J. 12, 3).
Nathan, Navάv, M. (L. 3, 31).
Naúbaimbaír, November (Kal.).
Nauêl, Noɛ, M. (L. 3, 36; 17, 26. 27).
Naum, Naovuμ, M. (L. 3, 25).
Nazaraith, Našaqéd (Mc. 1, 9. L.
1, 26; 2, 4. 39. 51; 4, 16).
Nazôráius, Natwpałos (Mt. 26, 71. Mc.
10, 47; 16, 6. L. 18, 37. J. 18,
5.7).
Nazôrênus, NaŠ nós (Mc. 1, 24; 14,

67. L. 4, 34.
Nerin, Nnol (L. 3, 27).
Nymfa (s), Nuμчà, M. (Cl. 4, 15).

ô.

Obeid, 'ẞns, M. (L. 3, 32).

Odueia(s), dovias, M. (Esdr. 2, 40). Ofanna, woavvá (Mc. 11, 9. 10. J. 12, 13).

Ofê as, None, M. (R. 9, 25).

P.

Paintoku ft 8, πεντηκοςή (1 C. 16,
8).
[τρος, Μ.
Paitrus (G. -áus, D. -áu, A. -u), IIế-
Рара, m.уw.пάñas (Kal. u. Neap. Urk.).
Paraklitus, m. ft. παράκλητος.
Parafkaivê, παρασκευή.
Pafkau. Pasxa, лάσxα.
Pauntius (Mt. 27, 2), Paúntêáu (1
Tm. 6, 10), Puntiáu (L. 3, 1).
Paúrpaúrau. -pura, лооúρα.
Paurpuriths, πορφυροῦς (J. 19, 2. 5).
Pavlus, Παῦλος, Μ.

Peika, Fichte: in Peika-bagms.
Peilatus, Πίλατος.

Piftikeins, лigiós (J. 12, 3).
Plapja oder Рlatija, λατɛłα (Mt.

6, 5). Práitaúria,

práitória (ún),

πραιτώριον. Praizbytaireiu. praíz by têrei, πρεςβυτέριον, πρεςβύτεροι. Praizbytaireis, m. πρεςβύτερος? Praúfêtês u. -us; G. -áus, -áu, -u; Mz. -eis, -ê, -um, -uns), лéожηtns.

Liugna- u. galiuga-praúfètus, eudoπροφήτης.

Praúfèteis, noopñtis (L. 2, 36).
Praufiti, /. προφητεία.

praufeta, m. fw. προφητεία. Praufètjan, προφητεύειν.

Prifka, Ilolox(thλ)α, Fr. (1 C. 16, 19). Pfalmo, m. fw. ψαλμός.

Pund, f. ft. lтgα (J. 12, 3).

R.

Rabbaúnei, daßßovví (Mc. 10, 51). Rabbei, ῥαββ(ε)ί.

Ragav, Payav, M. (L. 3, 35).
Raibaikka, Pɛßézza, Fr. (R. 9, 10).
Raka, gaze (Mt. 5, 22).

Rama, Pauá, O. (Esdr. 2, 26).
Refa, Proά, M. (L. 3, 27).
Rufus, Poupos, M. (Mc. 15, 21).
Ruma, Poun (2 Tm. 1, 17).
Rumôneis, Pouaioi (Unterschr. Röm.).

S.

Sabaillius, M. (Sk. IV, 26; V. 13).
Sabakthani: . Sibakthani.
Sab an, σάβανον, σινδών (Mt. 27, 59).
Sabaoth, Zaßand (R. 9, 29).
Sabbatus, oάßßatov: G. Sabbatáus,

Mz.Sabbatê u. Sabbatô, D. Sabbatum (1 C. 2, 16) und -im (L. 4, 31). Sadduk áius, Eaddovzałos (Mc. 12, 18. L. 20, 27).

Saikaineias, Zexevías, M. (Neh. 6, 18).

Saillaúm, Eɛllovμ, M. (Esdr. 2,
42).
Saímaíein, Zɛuɛi, M. (L. 3, 26).
Saínnaa, Σενναά, Μ. (Esdr. 2, 35).
Saírok, Zepoux, M. (L. 3, 35).
Salam, Zalá, M. (L. 3, 35).
Salathisl, Σαλαθιήλ, M. (L. 3, 27).
Salmon, Zaluav, M. (L. 3, 32).
Salôme, Zalaun, Fr. (Mc. 15, 10;
16, 1).

Samaria, Zauaola, L. (L. 17, 11). Samareitês, Zauagɛíτns, (L. 9, 52; 17, 16. J. 8, 48).

Saraipta, Zάρεлтα, 0. (L. 4, 26).
Sarra, Zagoa, Fr. (R. 9, 9).
Saúdaúma, Zódoua, O. (R. 9, 29).
Saúdaúmeis (Mz. G. -jê, D. -im u. -jam),
Inwohner.
[J. 10, 23).
Saúlaúmón, Zoloμav (Mt. 6, 29.

Sa úr, Zúgos (L. 2, 2; 4, 27).
Saúra, Zvola (G. 1, 21). S. Syria.
Saurini Fynikirka, Συροφοίνι(κι)σσα
(Mc. 7, 26). Sieh S. 603.

Seidona (G. -áis, D. -ái, A. -a), Zıδών, St.

Seidôneis (G.-ê, D. -im), die Inwohner. Seimon (-is, -a), Σίμων, Μ.

Seimônus: -áus (J. 6, 8), -áu (L. 5, 4), -u (Mc. 1, 16).

Seina, Ziva, Berg (G. 4, 24. 25).
Sêm, Zhu, M. (L. 3, 36).

Seth (G. Sêdis), Zn, M. (L. 3, 38).
Silbanus, Σιλβανός, Σιλουανός, Μ.

(2 C. 1, 19. 2 Th. 1, 1).

Siloam, Zilwau, Teich (J.9, 7. 11). Sion, Ziv, Berg (J. 12, 15. R. 9, 33; 11, 26).

Skythus, Ezóns (Cl. 3, 11). So feipatrus, Zwolnαtoos, M. (R. 16, 21).

Spaíkulat (a) uг, σлɛxovláτwg (Mc. 6, 27).

Spyreida, m. fw., onvois, Korb (Mc. 8, 8. 20). Vgl. Snôrjô, Táinjô. Staifanus, Σtεpάvns, M. (1 C. 1, 16; 16, 15. 17).

Sufanna, Zovoάvva, Fr. (L. 8, 3).
Symaiôn, Zvμɛwv, M. (L. 2, 25. 34;
3, 30).
Synagoge (G. -áis u. -eis, D. -ái u.

-ê u. -ên, A. -ên u. -ein), ovvayoyń. Synagoga-faths, m. ft. Vorsteher der

Synagoge.

Syntyke, Zuvruyn, Fr. (Phlp. 4, 2). Syria, Zvola, L. (L. 2, 2). S. Saúr.

[blocks in formation]

Thaddáius, Oassaios, M. (Mc. 3,

18). Thaíaúfeilus, Ocópios (L. 1, 3). Thaiffalaúneika, Θεσσαλονίκη,

St. (Phlp. 4, 16. 2 Tm. 4, 10). Thaíffalaúneikaíus, Oɛooalovizɛús (2 Th. 1, 1 u. Unterschr.). Thara, Odpa, M. (L. 3, 34). Thomas, Owuãs, M. (Mc. 3, 18. L. 6, 15. J. 11, 16; 14, 5). Thymiama, m. fw. dvμlaua (L. 1, 10. 11).

Tibaírias, Tißɛolas, St.: us Tibaíriadau (J. 6, 23). S. Teibaírius. Tibaíriadus, Tißɛglas, Inwohner (J. 6,1). Tô beias, Twßías, M. (Neh. 6, 17. 19). Trakau neitis, Toazwvitis, L. (L.

3, 1: Trakauneitidaús, G.). Trauas od. Trauada, Towάs, L.: in Trauadái (2 C. 2, 12. 2 Tm. 4, 13). Tukeikus, Tykeikus u. Tykêkus, Tuzizós, M. (E. 6, 21. Cl. 4, 7. 2 Tm. 4, 12).

Tyra, Tugos (L. 10, 13. 14. Mc. 3,8). Tyrus, Inwohner von Tyrus (Mt. 11, 21. 22. Mc. 7, 24. 31. L. 6, 17).

Y.

Ymaínáius, Yuevaios, M. (2 Tm. 2, 17). S. Hymaínáius.

X.

Xriftus, Χριςός, Μ.

Galiuga-Xriftjus, pεvdóxgioroι (Mc. 13, 22).

Z.

Zaíba idáius, Zeßedaios, M. Zakarias u. Zaxarias, Zaxαplas, M.

Zakk áius, Zaxxałos, M. (L. 19, 2.5). Zaxxáiáus, Zazzov, M. (Esdr. 2, 9). Zaúraúbabil, Zogoßáßɛl, M. (L. 3, 27).

Zélôtes, Znλwins, Beiname (L. 6, 15).

GOTHISCHE SPRACHLEHRE.

Wie jede Sprachlehre hat es auch die gothifche mit Wortbildung und Satzbildung zu thun, die beide durch die Wortbiegung vermittelt werden. Grundlage der Wortbildung ist die Lautlehre, die in der Schrift vor Augen tritt. Hier foll nur Lautlehre und Wortbiegung abgehandelt werden.

I. Lautlehre.

Die gothifche Sprache befitzt 5 einfache und 4 doppelte Selbstlaute und 15 (16) Mitlaute, und zwar von letzteren 4 klingende oder flüssige und 12 (13) Stumme, und zwar von diefen 4 Gaumen laute, 4 (5) Zungenlaute und 4 Lippenlaute. Alle diefe Laute werden durch folgendes ABC dargestellt.

1. Von der Schrift.

Das gothifche ABC, wie es Ulfilas geftaltet hat (J. d. Einleitung) umfafst 24 (25) Buchstaben, welche die Benennungen der ihnen vorausgegangenen Runenfchrift behielten, wie fie, mit den angelfächsischen und nordischen Runen ftimmend, in der Wiener-Salzburgifchen Handfchrift (Salisb. n. 140, fonft LXXI), wenn fchon verderbt, aufbewahrt und von W. und J. Grimm, Munch, Kirchhoff; Zacher, Weinhold etc. mehr oder minder ausführlich erörtert worden find. Das Mc. 5, 18 gebrauchte jôta zeugt nicht gegen diefe Anficht, noch weniger etwa bi in Mt. 11, 2.

Die Ordnung des neuen gothifchen ABC ergibt fich aus dem Zahlenwerthe, welchen Ulfilas feinen einzelnen Buchstaben nach Vorgange des griechischen Alphabetes beilegte.

Nach diefem Allen geftaltet fich das got hifche ABC folgendermassen:

« PreviousContinue »