et funesta calamitatis metuendæ certamina 3. Ince stum cnm sorore adulteriumque aiunt commissum, et hoc facinus severis mariti adnimadversionibus vindicatum. Isis soror est, Osiris frater, Typhon maritus; is cum comperisset Isidem uxorem incestis fratris cupiditatibus esse corruptam, occidit Osirim, artuatimque laceravit, et per omnes Nili fluminis ripas miseri corporis palpitantia membra projecit 5. Isis, repudiato Typhone, ut et fratrem sepeliret et conjugem, adhibuit sibi Nephthen sororem sociam, et Anubin venatorem. Cui ideo, caninum caput impositum est, quia lacerati corporis partes artificio 8 3 Totam hanc fabulam singulari libro complexus est Plutarchus, unde his Firmici petenda interpretatio. W. 4 Isidis historiam narratam fuisse ab Euhemero, testis est Minucius Felix Octav. c. 21. Euhemerus exsequitur et eorum (Deorum) natales, patrias, sepulcra dinumerat, et per provincias monstrat: Dictæi Jovis, et Apollinis Delphici, et Pharia Isidis, et Cereris Eleusiniæ. Prodicus adsumtos in Deos loquitnr, ¿qui errando inventis novis frugibus, utilitati hominum profuère. cf. Ouzelium ad h. 1. 5 Plutarch. de Iside et Osiride c. 18. Diodor. Sic I. 21. de morte et dilaceratione Osiridis vide quæ collegit Creuzerus Symb. et Mythol. I. 259. seq. et 302. seq. 6 Illam Typhonis sororem et conjugem; hunc Osiridis et Nephthis filium. Plut. de I. et O. c. 14. Jablonsky Panth. Aegypt. III. 46. 112. 113. 118. 119. Nomen ex Jablonskii conjectura derivandum est, sive à NEY BHDS, quod vento expositum est, s. a. NEY Hay quod terminum ponit p. 120. 121. * 7 Rectius forte latratorem. Sic latrator Anubis apud Virgil. Æn. VIII. 698. et latrans Anubis. Propert. Elegiar. L. III. X, v. 41. nisi venator dicatur, quia artificio canis vestigantis, ut ait Firmicus, lacerati corporis partes invenit. 8 Cynocephalus inventor dicitur apud Minuc. Felicem Octay. c. 21. Sic quoque describitur ab Apulejo: Atollens canis cervices arduas Anubis, læva caduceum gerens. Athanas. x«ð' Ell. c. 9. 9 canis yestigantis invenit. Sic inventum Osirim Isis tradidit sepulturæ. Fuerant sane hi apud Ægyptum reges pariter ac tyranni, sed Osiris justus, præter illud, quod cum sorore commisit. Typhon furiosus, impotens ac superbus. Ideo ille colitur, iste vitatur 10. Hæc est Isiaci sacri summa. In adytis habent idolum Osiridis sepultum: hoc annuis luctibus plangunt 11, radunt capita 12, ut miserandum casum regis sui turpitudine dehonestati defleant capitis, tundunt pectus13, lacérant lacertos, veterum vulnerum resecant cica 9 Synesius de providentia p. 91. seq. usque ad 121, ed. Petavii. W. 10 Colebatur tamen in Idolis templisque. Vide Thorlacii mei Progr. de Typhoniis Aegyptiorum. Hafnia 1822. Horum Typhoniorum reliquiæ adhuc supersunt. 11 Athanas. z Ellývav c. 10. W. 12 Plutarch de Iside et Osiride c. 4. I, c. 23. Euseb. Præp. Evang. II, c. 1. I, v. 609. Artemid. Oneirocrit. Prudent. c. Symmach. Isidis amissum semper plangentis Osirin. Synesii encomium quλanglas. p. 79. Petáv. Tonderi autem solitos in luctu ex Plutarcho rɛgì decidovlas et aliis notum. W. 13 Herodot. II, 61. hoc de festo Isidis Busiritico narrat, atque de Caribus in Ægypto habitantibus addit, eos cultris facies vulnerare. Lactantius Div. Inst. I. c. 21. Isidis Aegyptia sacra fiunt, quatenus filium parvulum vel perdiderit vel invenerit. Nam primo sacerdotes ejus deglabrato corpore sua pectora tundunt et lamentantur; sicut ipsa, cum perdidit, fecerat. Deinde puer producitur quasi inventus, et in lætitiam luctus ille mutatur. Theophilus ad Autol. I, c. 14. W. Athenagora Legat. c. 12. Minuc. Felic. Oct. c. 21. Similia habet carmen ad senatorem, qui a religione Christiana defecerat, in Cyprianicis. Lampridius in Commodo c. 9. Isiacos pineis usque ad perniciem pectus tundere cogebat. 1 et trices, ut annuis luctibus in animis eorum funestæ ac miserandæ necis exitium renascatur. Et cum hæc certis diebus fecerint, tunc fingunt se lacerati corporis reliquias reperire, et cum invenerint, quasi sopitis luctibus gaudent 14. O misera et caduca mortalitas, ut regibus tuis per annos singulos funestas mittas inferias, neglecto Deo summo, qui omnia divini artificii moderatione composuit, spem tuam perdis et vitam. Nec ostensi tibi luminis splendore corrigeris, nec recuperatæ libertatis quæris insignia, nec spem redditæ tibi salutis agnoscis, nec ex poenitentia præteritorum criminum indulgentiam postulas. Frustra tibi hanc aquam, quam colis 15, putas aliquando prodesse. Alia est aqua, qua renovati homines renascuntur. Hanc aquam, quam colis per annos singulos, vis alia decoctis venarum meatibus siccat, aut certe funestus regis tui16 sanguis commaculat. Illa, quam despicis1, ignita venerandi spiritus majestate decoratur 18: ut ex ipsa per veteres conscientiæ cicatrices credentibus. hominibus salutaris sanitas irrigetur. Sed in his funeribus et luctibus, quæ vere sunt funera, quæ facta sunt, quorum extant hodie quoque reliquiæ 1 14 De perdito Isidis filio idem habet Minuc. Felix. c. 22. Mox, invento parvulo, gaudet Isis, exultant sacerdotes. 15 Niliacam (Plut. de Iside et Osiride c. 5.), aliamque Fontium sacrorum, fluminumque ab Ethnicis cultam. 16 Osiridis. 17 Sc. Aqua baptismi. 18 Adludit ad historiam baptismi Christi. Luc. III, Joh. 1, 32. 33. ... 21. (nam et sepulcrum Osiridis hodie in Ægypto est 19, et cremati corporis reliquiæ cernuntur 20) defensores eorum volunt addere physicam rationem. Frugum semina Osirim 21 dicentes esse, Isin terram 22, Typhonem calorem 23: et quia maturatæ fruges calore, ad vitam hominis colliguntur, et a terræ consortio separantur, et rursus appropinquante hyeme seminantur, hanc volunt esse mortem Osiridis, cum fruges reddunt 24; inventionem vero, cum fruges genitali 25 terræ fomento conceptæ, nova rursus coeperint procreatione generari. Pone hanc veram esse sacrorum 19 Intelligit Busirin, in qua vacca lignea inclusum Osiridis corpus ab Iside sepultum fuisse tradit Diodorus Siculus I, 85. Alias ejus urbes sepulcrales ex alia traditione eodem loco refert, quarum prater Busirin celebriores erant Philæ, Abydus et Memphis. Neque reticet Nili abyssos inter Elephantinen et Syenen. Vide Creuzerum I, 259. seq. et Commentat. Herodoteas I, c. I. SS. 10 .11. 13. καὶ οὐ μόνον ὁ τάφος του Οσίριδος δείκνυται, ållà nomì Tagiyɛtaα. Athanas. c. 25. Multa supersunt Amuleta Aegyptia, quibus columna in qua Isis corpus Osiridis abscondidit (Plutarch. de Is. et Os. c. 15.) repræsentatur; quorùm hæc est figura: . 車 20 Unde Firmicus hæc hauserit, nescius sum. Nova videtur esse fabula, neque facile ex Euhemero. Sed in Ægypto cadavera nunquam cremabantur. 21 Athenag. c. 19. Euseb. Præp. Evang. II, c. 1. III, c. 12. aliter Plutarch. de Is. et Os. c. 33. Vide Svidam in dóμ. W. 22 Cf. Ouzel. ad Minuc. Fel. p. 162. 163. et Creuzerum Symbol. und Mythol. IV, 220. 23 Plutarch. de Is. et Os. c. 33. Typhon ventus ardens et pestilens Orientalibus Semum dictus. Jablonsky Pantheon Aegyptior. III, 84. 85. 91. 92. v. Norbergii D. de Semum Vento in Opusculis Academicis Londini Gothor. 1819. III, p. 302. 24 Lege: redduntur. W. 25 Lectionem editionis principis genitalis Wowerus mutavit in genitali. istorum rationem, pone propter fruges vota reddi numinibus, quid addis incestum, quid adulterium, quid miserandæ animadversionis exitium? Quid errantibus hominibus et simpliciter peccare cupientibus de sacris tuis malum monstras exemplum? physica ratio, quam dicis, alio genere celetur. Quid autem celari oportuit, quod omnibus notum est? Cur plangitis fruges terræ, et crescentia lugetis semina? Ad sustentationem generis humani hæc omnia divina summi Dei liberalitate donata sunt. Agendæ sunt summo Deo gratia propter hoc, nec est summi Dei lugenda largitio. Deflete potius quod erratis, et, quod errorem vestrum restauratis semper luctibus, plangite. Nolite annuis sacris quærere funus alienum ; vestris potius funeribus parate solatia per annos singulos. O miser homo, invenisse te nescio quid gaudes, cum animam tuam ex istis sacris per annos singulos perdas. Nihil illic invenis nisi simulacrum, quod ipse posuisti, nisi quod iterum aut quæras aut lugeas. Quære potius spem salutis, quære exordium lucis, quære quod te summo Deo aut commendet, aut reddat. Et cum veram viam salutis inveneris, gaude, et tunc erecta sermonis libertate proclama, εὑρήκαμεν, συγχαιρομεν, cum ab his calamitatibus post poenitentiam tuam summi Dei fueris indulgentia liberatus. 26 Verba solemnia exclamantium in sacris Isiasis, invento corpore Osiridis. Scholiasta Juvenalis ad illa Sat. VIII, v. 29. Exclamare libet populus quod clamat Osiri |