CAP. IX.

In plurimis Orientis civitatibus, licet hoc malum etiam ad nos transitum fecerit', Adonis2 quasi maritus plangitur Veneris, et percussor ejus circumstantibus vulnusque monstratur. Mars enim in porci sylvestris speciem formamque mutatus, ut sibi primas partes in amore Veneris vindicaret, incaute contra se ruentem3 percutit juvenem. Si Deus erat Adonis, cur rivalis insidias nesciebat? Si homo, cur cum superiore certabat? Sed et alium audio cum Venere conjugale habuisse consortium. Vulcanus, nisi fallor, ab his Deorum cultoribus maritus Veneris esse perhibetur. O vanorum hominum ridenda persuasio! Inter duos maritos adulter positus ab uno capitur, alterum vincit. Sed vide, ut adulter Deus maritum vinceret quod sibi corpus elegit, porcus esse maluit: qui, si habebat corporis mutandi pote

4

1 Quo tempore Adonidis Mysteria Romam devenerint, scriptores haud commemorant; probabile tamen est, hoc Hadriani aut certe Elagabali temporibus factum esse.

2 Arnob. VII, 33. Lactant. I, 17. De tota hac fabula. cf. Fikenscher Erklärung des Mythus Adonis (Gotha 1800) et Creuz. II. p. 95. seq.

3 Loco serentem, ut habet editio princeps. Ovid. Metamorph. X, v. 710.

Forte suem latebris vestigia certa secuti

Excivere canes, silvisque exire parantem
Fixerat obliquo juvenis Cinyreïus ictu.

Protinus excussit pando venabula rostro.

W.

4 Et c. X. Audio Cinyram Cyprium. Hæc verba indicare videntur hominem, qui ex aliorum relationibus penitiorem sacrorum Hellenicorum notitiam hausit, cum ipse in religione Christiana ab infantia inde educatus fuerit. Nec obstant verba

statem, leonis debuit potius speciem formamque suscipere. Sed leonem dicunt, qui naturas anima→ lium norunt, in illa agrestis animi feritate pudicitia servare virtutem. Merito igitur ab adultero leonis spernitur forma et libidinosi animalis eligitur. Hic jam Evangelicæ traditionis secreta tractemus. Ejecto dæmonio Dominus porcorum gregem donat. Nec immerito ut cum libidinosis animalibus per dura præcipitia fluctusque jactatus, per mortes porcorum varias, digna nece immundus spiritus carperetur.

CAP. X.

Audio Cinyram Cyprium' templum amica: meretrici donasse, ei erat Venus nomen. Initiasse etiam Cypriæ Veneri plurimos, et vanis consecrationibus deputasse. Statuisse etiam, ut quicunque initiari vellet, secreto Veneris sibi tradito3, assem in

c. IX. At ego nunc sacrarum lectionum institutione formatus, perditos homines religioso sermone convenio. Nam haud nimis urgendum est illud nunc, quasi provectiore ætate ad legendam S. S. tandem accesserit. Referendum potius est ad sequentia perditos homines.... convenio.

6 Matth. VIII. 81. 32. Marci V. 13. Luc. VIII. 32. 33.

1 Tota hac narratio Euhemerum sapit.

2 Scilicet doctrina arcanæ in Mysteriis Veneris in templo Paphio et sacro horto, cujus nomen tegoç xñños hodieque superest (Voyage d'Ali-Bey II. p. 129.), mystis tradita.

8 Clemens Alex. Protrept. c. 2. p. 12. Lactantius I. 17. et Theod. de cur. Græc. affect. Dissert. III. ed. Schultzii Tom. IV. p. 767. Omnes ex Euhemero: Quæ (Venus) artem meretriciam instituit, auctorque mulieribus in Cypro fuit, uti vulgo corpore quæstum facerent. Hesselii Ennius p. 325. Ex Trogo suo idem refert Justinus XVIII. c. 5.

manum* mercedis nomine Deæ daret. Quod secretum quale sit, omnes taciti intelligere debemus, quia hoc ipsum propter turpitudinem manifestius explicare non possumus. Bene amator Cinyras meretriciis legibus servit, consecrata Veneri à sacerdotibus suis stipem dari jussit, ut scorto.

Commodiani Instr. XVI.

Fariam una coelestem,

Virgines et Venerem, cui conjuges vestræ delumbant. Hanc meretricem a Cinyra inter Deos relatam habet quoque Arnobius IV. 25.

4 In manum, sic correxit W. Scaliger: assem unum, cum in editione principe legeretur, secreto Veneris sibi tradito asse, manum mercedis nomine Dea daret.

5 Ex Clementis Protreptici c. 2. p. 13 et Arnobii Lib. V. c. 12. hocce secretum discimus. Hic åλwv yóvdov nai pallov traditum fuisse scribit; ille: nec Cypria Veneris abstrusa illa initia præterimus, quorum conditor indicatur Cinyras rex Cypri fuisse, in quibus sumentes ea certas stipes inferunt, ut meretrici, et referunt phallos propitii numinis signo donatos, cf. Orell. ad h. 1. Lucianum de Dea Syria c. 16. Meursium in Cypro p. 109. et Dissertat. nostram : der Tempel der Himmlischen Göttin zu Paphos. p. 17. Templum Veneris Aphacenum in Libano monte ob scelera ibi commissa infame, Constantinus M. destruxerat. Hinc forte apud Firmicum recens templi Paphii memoria, et h. 1. commemoratio. Hæc flagitia in templis Phoeniciis Veneri dicatis tangit quoque Athanasius xard E. c. 26.

CAP. XI.

Sebazium colentes Jovem anguem, cum initiantur, per sinum ducunt. Adhuc primi erroris

1 Hunc Deum, qui est Dionysus (Creuz. III. 344.) vel Lunus (Creuz. p. 350.) et ad religiones Phrygias pertinet (ibid. 358.) loquuntur Inscriptiones, quæ cum Justino M. Apol. I. p. 45. et Firmico Jovem eum faciunt ex sequioris Paganismi omnia fere numina confundente Syncretismo.

Sabazium et Sebazium promiscue scribunt. Hesychius vero, Svidas, Harpocration: Zußάios. Macrobius I, c. 18. Sebadius. Græci nominis etymum quærunt in verbo σαβάζειν, h. e. βακχεύειν Zonaras in Lexico Σαβάδιος, ἐπώνυμον τοῦ Διονύσου, καὶ Σαβοί, επίφθεγμα βακχικόν. Photius in Lexico: Σαβοὶ Mystas Sabazii h. e. Dionysi, ut Buzzove Bacchi, dicit ex Demosthene pro Ctesiphonte. Nomen potius crediderim originis peregrinæ. Ex Hebraico vel Phoenicio No inebriari derivat magnus Bochartus. Scholiasta vero Aristophanis (Vesp. v.9.) Thracicam vocem esse contendit. Quod si ita sese habet, componi forsitan poterit istud verbum cum verbo Germanorum Saufen, Svecorum Suppa, Danorum Sobe. Majori fortassis jure e Persicis linguis derivabitur. Zabzeba enim in Pelahvica est nomen Solis. a. v. Chald. splenduit, cui voci si addas TM, in lingua eadem quoque obvium,、 habebis notionem splendoris fortissimi (Eusebe Salverte essai sur les noms d'hommes, de peuples et de lieux. Paris 1824. Tome II. p. 93.) Sed incertas esse omnes hujusmodi Etymologias, lubens fateor. De Sabazio porro vide Arnobium V. 21. et notam Orellii. Santa-Crucium de Mysteriis II. p. 93. Welckeri Anhang zu Zoëgas Abhandlungen p. 401.

2 Arnobius V. 21. Ipsa novissime sacra, et ritus initiationis ipsias, quibus Sebadiis nomen est, testimonio esse poterant

vitia grassantur, et quicquid hominem perdidit, colitur, et funesti anguis3 callida et malitiosa crudelitas adoratur.

CAP. XII.

In sacris Corybantum parricidium colitur1. Nam unus frater à duobus interemptus est, et ne quod indicium necem fraternæ mortis aperiret, sub radicibus Olympi montis a parricidis fratribus consecratur2. Hunc eundum Macedonum colit stulta persuasio3. Hic est Cabirus cui Thessalonicenses quondam cruento cruentis manibus supplicabant. Conside

veritati: in quibus aureus coluber in sinum demittitur conse-
cratis, et eximitur rursus ab inferioribus partibus atque imis.
Similiter Justin. M. Apol. I. p. 45. Clem. Alex. Protrept. c. 2.
γ. 14. Σαβαζίου γοῦν μυςηρίων σύμβολον τοῖς μυουμένοις ὁ διὰ κόλπον
Θεός· δρύκων δὲ ἔςιν οὗτος, διελκόμενος τοῦ κόλπου τῶν τελουμένων, ἔλεγχος
xgaolas Aiós. Plura apud Orellium in notis ad 1. 1. Arnobii.
8 Scil. Paradisiaci.

1 Minuc, Felix c. 21. Lactant. I, c. 13. (in quibus locis de parricidio haud est sermo) Arnobius V. 19. Oblivioni etiam Corybantia sacra donentur, in quibus sanctum illud Mysterium traditur, frater tracidatus a fratribus. Sic quoque Clemens Protrept. c. 2. εἰ θέλεις ἐποπτεῦσαι καὶ τῶν κορυβάντων ὀργια, τὸν τρίτον ἀδελφὸν ἀποκτειναντες οἶνοι, &c. cf. præterea Sancta-Crucium Mystères du Paganisme I. p. 79. et Creuzerum I1, 41. 767. seq. 2 Clem. Alex. Protrept. c. 2.

P.

15.

3 Lactantius I, c. 15 Macedones Cabirum summa veneratione coluisse dicit.

4 Cernitur in numis Thessalonicensium. v. Eckhelii Doctr. numor. Veterum II. p. 77. Ludi in ejus honorem apud eos celebrati. KABEIPIA. ibid. Alibi quoque in numis occurrit. v. C. Tripoleos Phoenicia III. p. 373. et Claudif Gothici Imperatoris DEO CABIRO inscriptis VII. p. 472. Humanis ci sacrificiis litatum fuisse, solus Firmicus est testis.