dominum

non indigebunt omni bono 10. Qui sic in templo prætextatus incedis, qui fulges purpura, cujus caput aut auro aut lauro premitur, errorem tuum turpis egestas insequitur, cervicibus tuis onerosum paupertatis imminet pondus. Illum quem despicis pauperem, largus11 et dives est, spatium illi Abraham in sinu suo præparat 12. Tunc tu per interiecta flammarum spatia, ad mitigandæ conscientiæ tuæ uulnera, tenuem ab eo stillantis aquæ guttulam postulabis, nec tibi volens Lazarus lenimentum doloris tui aut dare poterit aut impetrare. Singulorum enim pari gratia merita pensantur, illi vita conferetur propter hujus seculi mala propter hujus seculi bona perpetua tormentorum pœna decernitur. Ut autem manifestius diceretur, quinam ille esset panis, per quem miseræ mortis vincuntur exitia, ipse Dominus sancto ac venerando ore signavit, ne per diversos tractatus spes hominum pravis interpretationibus fallerentur. Dicit enim in Evangelio Johannes: Ego sum panis vitæ; qui venerit ad me, non esuriet, et qui in me credi

tibi

10 Ps. XXXIII. v. 10. 11. V. 10. fere at Cyprianus Testim. L. I. et III. v. 11. non deficient omni bono, ut Auctor Operis imperf. in Matthæum, et Breviar. Mozarabicum.

11 Forte Lautus. W.

12 Luc. XVI. 22. seq.

13 Innuit sinistras prophetarum interpretationes. cf. Justini Apolog. I. c. 54. 56. 59. Dial. c. Tryphone c. 69. vide Henr. Georg. Clausen Apologetæ ecclesiæ Christianæ Antetheodosiani Platonis ejusque philosophiæ arbitri. (Hafn. 1817.) p. 81. Minuc. Felix. c. 27. Dæmones et falluntur et fallunt, nt et nescientes sinceram veritatem, et quam sciunt, in perditionem sui non confitentes.

Et

derit, non sitiet nunquam1. Item in sequentibus hoc idem simili modo significat; ait enim; Si quis sitit, veniat et bibat, qui credit in me 15. rursus ipse, ut majestatis snæ substantiam creden tibus traderet, ait: Nisi ederitis carnem filii hominis, et biberitis sanguinem ejus, non habebitis vitam in vobis 16. Quare nihil vobis sit cum tympanis 17, cibo odii, miseri mortales, salutaris cibi gratiam quærite, et immortale poculum bibite. Christus vos epulis suis revocat ad lucem, et gravi veneno putres artus et torpescentia membra vivificat. Coelesti cibo renovate hominem perditum, ut quicquid in vobis mortuum est, divinis beneficiis renascatur. Didicistis quid vos facere conveniat, eligite quod vultis; inde mors nascitur, hinc immortalis vita donatur.

CAP. XX.

Dicis etiam: χαῖρε νύμφιε, χαῖρε νέον φῶς. Quid sic miserum hominem per abrupta præcipitas, calamitosa persuasio? Quid illi falsæ spei polliceris insignia? Nullum apud te lumen est, nec est aliquis sponsus, qui hoc mereatur audire. Unum lumen est, unus est sponsus hominum, quorum gratiam

14 Joh. VI. 35. Cyprianus Testimon. L. I. habet tamen, qui venit.

15 Haud extat in sequentibus; sunt eadem ferė verba v. 35. quæ mox allegaverat.

16 Ibid. v. 54. Cyprianus de orat. Domin. et Testim. L. I. et III.

17 Respicit formulam mysticam Eleusiniorum. ¿x runávov βέβρωκα,

Christus accepit. Non poteris ad te alienæ felicitatis transferre gloriam, nec poteris cœlestis numinis splendore decorari. In tenebras squaloresque projectus es: illic sordes, squalor, caligo, tenebræ, et perpetuæ noctis dominatur horror. Si vis ut tenuis saltem tibi splendor luminis luceat, erige vultus, et demersos erige oculos, et, desertis his, ad eum te confer qui dixit: Ego sum lux mundi2; cujus divinis præceptis continetur, ut in hac terrèna conversatiaone opus nostrum per dies singulos luceat. Lucere autem non potest, nisi immaculata nos conscientiæ ornamenta protexerint, nisi integra nos et incorrupta vita commendet; tunc orietur nobis veri luminis gratia: tunc se nobis lucis autor insinuet: tunc verum lumen et accipere possumus et videre. Sed ut sacrilega vocis comprimatur improbitas, quis sit vere sponsus, sacrarum lectionum oraculis comprobabo; nt probetur sponsum esse Christum, sponsam Ecclesiam: ex quo venerando patri spirituales filii per dies singulos procreantur. In hac probatione arcana prophetarum veneranda pandantur. Adsistat nobis sanctorum oraculorum fides. Joël divino spiritu monente sic dicit: Canite tuba in Sion, sanctificate ieiunium, et indicite curationem, aggregate populum, sanctificate Ecclesiam,

1 Alius symboli vel hymni in sacris cantari soliti admonet lectores Ethnicos; e quibusnam Mysteriis haustum sit, ignoro. Ex Mithriacis forte, cum Sol eo salutetur. Sponsi vero et novæ lucis mentio Firmicum inducunt, ut de Christo, quem suæ Ecclesiæ sponsum et mundi lucem (Joh. VIII. 12.) vencrabantur Christiani, exponat, atque ad eum applicet.

2 Joh. VIII. 12.

excipite majores natu, colligite parvulos lactentes, procedat sponsus de cubiculo suo, et sponsa de thalamo suo3 Hoc idem Jeremias simili ratione significat; ait enim cum Hierosolymæ truci minatur oraculo: Et auferam de civitatibus Judæ et urbibus Hierusalem vocem lætantium, vocem sponsi et vocem sponsæ1. Processum sponsi etiam per Psalmos prædicat Spiritus sanctus. In XVIII. Psalmo hoc invenitur oraculum; ait enim: Et ipse velut sponsus egrediens de thalamo suo exultavit, ut Gigas, viam currere. A summo cæli profectio ejus, et decursio ejus usque ad summum ejus, et non est qui lateat a calore ejus 5. Secretiora pandantur arcana: in Apocalypsi quis sit sponsus inveniemus; ita enim scriptum est:

Veni, ostendam

Et duxit me

4

tibi novam nuptam, uxorem agni. in spiritu in montem magnum, et ostendit mihi civitatem sanctam Hierusalem descendentem, de cœlo. Investigandum est, quid etiam nobis de hac ipsa re tradat Evangelica diciplina; inveniemus enim in Evangelio Johannis ita esse signatum: Vos mihi testes estis, quoniam dixi eis, qui missi sunt ab Hierosolymis ad me, quia non sum Christus,

3 Joel II. 15. 16. ut Cyprianus Testim. Lib. II.

4 Jerem. XVI. 16. Cypr. II. Testim. habet de quadriviis Hierusalem; noster omittit: et vocem gaudentium.

( 5 Ps. XVIII. (Hebr. XIX.) v. 6. 7. Cypr. Testim. Lib. II. differt tantum una voce profectio, cum Cyprianus habeat egressio.

6 Glossema quod in edit. principe legitur: id est in revelatione, delevit Wowerius.

7 Apoc. XXI. 9-10. ut Cyprianus Testim. Lib. II.

sed quoniam missus sum ante ipsum. Qui enim habet sponsam sponsus est, amicus autem sponsi est, qui stat et audit eum, et gaudio gaudet propter vocem sponsis. Hujus rei mysterium ostensum est, hujus sponsi adventum sapientium virginum chorus expectat, huic præfert lumina pervigili cura sancta virginitas, expectantibus sponsum 9 servis felicium præmiorum promittitnr munus. Invenimus enim in Evangelio Luce: Sint lumbi vestri præcincti et lucernæ ardentes, et vos similes hominibus expectantibus dominum suum, quando veniat a nuptiis; ut, cum venerit et pulsaverit, aperiant illi. Felices servi illi, quos adveniens Dominus invenerit vigilantes 10. Ecce venerandorum responsorum oraculis sponsus ostensus est. Quid tu tibi in acerbis casibus constitutus beatum nomen imponis? Si vis liberatus lumen sequi sponsi, projice errores, et pervigili cura sollicitus, præcedentia vitæ facinora religiosa devotione castiga. Tunc te in nomine suo cum vigilantem invenerit sponsus, cum fidei tuæ merita cognoverit, dabit maximum præmium, dabit integrum munus, intrabis cum eo cœli thalamum, videbis regna mundi, et ut eorum particeps esse possis, a piissimo et justissimo Domino immortalitatis tibi gratia conferetur.

8 Joh. III. 28. 29. ut Cypr. Testim. II.

9 Matth. XXV. 1. seq.

10 Luc. XII. 35. 36. Cypr. ad Fortun. Testim. II.