Dein

constabat a prophetis, quorum instar omnium esse potest Psalmista, atque apud hunc ipsum psalmus XXI. Deus, Deus meus, respice in me, quare me dereliquisti? Quæ fuerunt ipsa propemodum verba extremum iam fpiritum ducentis in cruce. ceps vero in hoc psalmo Christus iam ab utero matris fuæ tanquam vermis et non homo, opprobrium hominum et abiectio plebis fistitur: omnes videntes me, fequitur, deriserunt me, locuti funt labiis et moverunt caput; præsertim autem in eius passione, quam primum tribulatio proxima esse cœpit: quando in horto circumdederunt eum vituli multi, et tauri pingues obsederunt eum in fynedrio, in prætorio, et foras adductum a Pilato ad populi conspectum, aperueruntque Super eum os fuum ficut leo rapiens et rugiens: dum iam ficut aqua effusus est, et dispersa funt omnia ossa eius, vulnerato toto corpore, fanguineque perfuso quando inde ab agonia in horto factum est cor eius tanquam cera liquescens in medio ventris fui: aruit, tanquam testa virtus eius, et lingua eius adhesit faucibus fuis, et in pulverem mortis deductus est, in montem Calvariæ, una omnium voce damnatus ad mortem: quoniam circumdederunt eum canes multi: concilium malignantium obsedit eum. Foderunt manus eius, et pedes eius extendentes et fuspendentes in cruce, ut potuerint numerari omnia ossa eius.

Ipsi vero consideraverunt, et infpexerunt eum illudentes et improperantes: et diviserunt fibi milites vestimenta fua, fuper vestem eius mittentes fortem. Jam vero, Tu autem Domine, clamans,

fundensque preces a), fupplicationesque ad eum, qui possit illum falvum facere a morte, cum clamore valido exspirans, et lacrymis offerens se Patri fuo in cruce victimam, exauditus est pro fua reverentia, ne videret corruptionem, resurrectionem fuam a mortuis fratribus fuis, incomparabilibus, quæ modo commemoravi, verbis nuntiavit, quos in universum mundum misit, ut in medio Ecclesiæ laudarent Patrem fuum, et Patrem nostrum, Deum fuum, ét Deum nostrum in Ecclesia magna catholica, quam vero, deinceps in hoc et aliis psalmis, uti cæteris prophetis omnibus concelebratam, necdum Judæi velamen fuper faciem habentes vident: uti nec crediderunt, quando omnia in Christo a prophetis et a Christo ipso eius passio, mors, et resurrectio præsertim prædicta, completa fuerunt nec ipsi ftatim discipuli, ftulti et tardi, quos modo notavimus, ad credendum in omnibus, quæ locuti funt propheta. Sic etiam in ultima ante ascensionem fuam in cœlum apparitione, Marcus memorat b), Christum increpasse incredulitatem eorum et duritiam cordis quia iis, qui viderant eum resurrexisse, non crediderunt, veluti Joannes c) hic imprimis Thomam notat nolentem credere, nisi viderit in manibus eius fixuram clavorum etc. S. Lucas memorat d), dum ftaret Christus in medio eorum, et diceret: Pax vobis: ego fum, nolite' timere, conturbatos eos et conterritos existimasse, se fpiritum videre Christum vero ostendisse eis manus et c) Jo. XXI. 25.

a) Hebr. V. 7. b) Marc. XVI. 14. d) Luc. XXIV. 37.

pedes; adhuc autem illis non credentibus et mirantibus præ gaudio, manducasse coram eis, reliquiasque eis dedisse, ultimo demum aperuisse illis fensum, ut intelligerent fcripturas, et dixisse eis, Quoniam fic fcriptum est, et fic oportebat Christum pati, et resurgere a mortuis tertia die, et prædicari in nomine eius pœnitentiam, et remissionem peccatorum in omnes gentes, incipientibus a Jerosolyma. Vos autem testes estis horum." Illi nimirum, quibus incredulitatem et duritiam cordis exprobraverat, quia iis, qui viderant Christum resurrexisse, non crediderunt: qui primum etiam, dum eis apparet, tam difficulter ad credendum induci potuerunt. Quos demum postquam federe iussit a), quoadusque induerentur virtute ex alto promisso Patris fui fpiritu, „ Eduxit eos foras in Bethaniam, et elevatis manibus fuis, benedixit eis. Et factum est, dum benediceret illis, recessit ab eis: et ferebatur in cœlum. Et ipsi adorantes regressi funt in Jerusalem cum gaudio magno et erant femper in templo, laudantes, et benedicentes Deum. Amen." Quot et quanta quæso ad firmandam resurrectionis fidem documenta! Tot porro divinæ Evangelii Christi Verbi incarnati œconomiæ argumenta.

c) Luc. XXIV. 49.

DIVINA EVANGELII CHRISTI IN SUIS

APOSTOLIS OECONOMIA,

Que

XXXII. uæ hic de Ascensione Christi in cœlum ac Spiritus Sancti in Apostolos effusione paucis dicit, pluribus in exordio Actuum Apostolorum prosequitur a) idem S. Lucas: imprimis vero, quomodo b) repleti funt omnes Spiritu fancto, et cæperunt loqui variis linguis, prout Spiritus fanctus dabat eloqui illis. Stupentibus autem omnibus, et mirantibus ftans Petrus divinam Evangelii Christi œconomiam explicans, „Viri, inquit c), Israelitæ, audite verba hæc: Jesum Nazarenum, virum approbatum a Deo in vobis, virtutibus, et prodigiis, et fignis, quæ fecit Deus per illum in medio vestri, ficut et vos fcitis: hunc definito consilio et præscientia Dei traditum, per manus iniquorum affigentes interemistis: quem Deus fuscitavit, folutis doloribus inferni, iuxta quod impossibile erat teneri illum ab eo." Priorem fermonis partem quod attinet, quomodo in tanta frequentia hominum, ac concursu populorum in urbe regia Judææ de rebus, quæ eodem tempore contigerant, figna et prodigia tam ftupenda omnium attentionem admirationemque post se trahentia commemorare potuisset, nisi revera contigissent? Vix quinquaginta dies a morte Christi præterierant, qui tot, et tanta omnis generis miracula patrarat in Jerosolymitana ipsa urbe ac Judaica regione. Aderant innumeri testes, ipsique illi, qui mortui a) Act. 1. b) Ib. II. 4. c) lb. 22.

fuerant, erant vivi, cæci videntes, claudi ambulantes, leprosi mundati, ægroti fani etc. Quod nisi ita se habuisset, quomodo ad hæc mira in publica concione provocare potuisset Petrus? Quid vero quod ipsa fermonis occasio erat novum ab ipso Petro et Joanne Christi Jesu discipulis, atque in eius nomine patratum miraculum, quo firmabantur, quæcunque hi et alii focii discipuli Domini de magistro fuo aut dicebant, aut fcribebant. Quæ autem posterius de Christi resurrectione retulit Petrus, quomodo voluisse censendus est rem enarrare, in qua ipse se cum fuis fociis falsum et deceptum fpe fua, et exspectatione deprehendisset? Et fiquidem id forte quis fieri potuisse tunc existimet, cum applausu populari gauderent habentes gratiam ad omnem plebem a); quid vero, dum mox b) loquentibus illis ad populum fupervenerunt facerdotes, et magistratus templi, et Sadducæi, dolentes, quod docerent populum, et annuntiarent in Jesu resurrectionem a mortuis, et iniecerunt in eos manus, et posuerunt eos in custodiam in crastinum; dumque eos coram statuunt in medio quærentes in qua virtute ipsi claudo integritatem membrorum restituissent? c) Tunc repletus Spiritu fancto Petrus, dixit ad eos: Principes populi, et feniores audite: Si nos hodie diiudicamur in benefacto hominis infirmi, in quo iste falvus factus est, notum fit omnibus vobis, et omni plebi Israel: quia in nomine Domini nostri Jesu Christi Nazareni, quem vos crucifixistis, quem Deus fuscitavit a mortuis, in hoc iste adstat coram vobis fanus." Præsens igitur adstabat, qui fuerat a) Act. 11. 47. b) Ib. IV. I. c) Ib. S.