simul Antiochenum tertium hujus nominis, et monachum Sinaitam, de quo supra dixi '). 6. Restat denique „Tractatus de tribus Quadragesimis“ 2) (col. 1389) cum hoc titulo: „Anastasii patriarchae Theopoleos magnae Antiochiae de sanctis tribus Quadragesimis, unde eas observare accepimus, quodque qui eas transgrediuntur, legem violent". Hujus igitur tractatus auctorem Anastasio nostro longe recentiorem esse, jam supra 3) notavi. Dicit enim, quadragesimam Nativitatis Christi observatam esse a Sanctis Patribus et septem oecumenicis conciliis1). Septimum autem fuit Nicaenum alterum, a. 787 habitum. Miror autem, quod Oudinus ex hoc ipso tractatu probare sustinet), vixisse circa a. 1010 vel 1020. Anastasium quendam, quem dicit hujus nominis quartum, patriarcham simul Antiochenum et monachum Sinaitam, cui omnia pene scripta, quae sub nomine Anastasii sive Sinaitae sive Antiocheni episcopi exstant, velint nolint, attribuit. Ac gratis quidem supponit, titulum hujus tractatus esse genuinum, tanquam si fieri non potuerit, ut aliquis alienum hunc titulum praeponeret, quo is fetus pluris haberetur, ut omittam, neque doctissimum Lequienum in Oriente suo Christiano talem Anastasium quendam eo tempore patriarcham Antiochenum referre. Itaque omnino incertus mihi videtur hujus tractatus de tribus quadragesimis auctor. Sed demus Oudino suum Antiochenum quartum, nos redeamus ad nostrum. 1) pag. 61 et 62. 2) sc. quadragesima magna et quadragesimis Nativitatis Christi et Dormitionis Deiparae. 3) pag. 81. 5) Oudin. tom. II. col. 547 seqq. 4) col. 1397 A. CAPUT VII. DE ANASTASIO SINAITA, QUAE PASSIM INVENTA SUNT, COLLIGUNTUR. Multa quidem, benevole lector, jam in praeviis passim allegavi, ex quibus Anastasius noster qualis fuerit, quando vixerit, qualemque se gesserit, ipse conjicere posses. Quae nunc breviter colligam paucaque adjiciam. Fuit igitur Anastasius noster, Hodegi auctor, presbyter') et monachus 2) sancti montis Sinai, ideoque vere Sinaita dicitur. Viguit autem certe jam ante a. 640, veritatem catholicam jam tunc contra haereticos Monophysitas strenue apteque defendens, et etiam claruit post a. 700 3). Longissimam ergo vitam duxisse colligitur. Quando autem primum lucem aspexerit, quandoque rursus e vivis decesserit, adhuc in supenso relinquitur). Caeterum a teneris unguiculis in discendis definitionibus ex Patrum traditione sese exercebat, iisque maxime post Deum adversarios a se fugatos esse testatur 5). Complura deinde itinera fecit in Syria et Aegypto aliisque locis, veritatem catholicam ubique defendens et haereticorum jacula rejiciens). Ac praesertim Alexandriae cum haereticis congrediebatur, ut patet ex quattuor disputationibus, quas capite decimo Hodegi refert, et quarum tertiam supra dedi 7). In vico quodam, nomine Carsata, ad quartum a Damasco 1) vid. supra pag. 27. 2) pag. 17. 3) pag. 18 et 69; cf. p. 88, 89; 115 seqq. 4) Cf. tamen supra pag. 12 not. 4. 5) supra p. 41. 7) p. 16 seqq. 6) pag. 29; cf. etiam supra p. 82. not. 1. milliarium sito, se ipsum vidisse testatur, apud S. Joannem Damascenum citatus '), imaginem illam S. Theodori, quae a Saracenis perfossa sanguinem fudisset, cujus signa etiam exstantia se suis oculis aspexisse asserit. Cum Judaeis quoque frequentes controversias habebat, in quibus illam cum Judaeo quodam, nomine Acolutho, Antinopoli habitam refert, qui Mosis prodigia miraculis Christi opposuit 2), et alteram cum Judaeo quodam anonymo de verbis illis: „Faciamus hominem" (Gen. 1, 26) 3). Eo autem quo Hodegum scribebat tempore in eremo constitutus erat, neque librorum Patrum copiam habebat. Hoc discimus ex scholio quodam, cap. X. adjecto his verbis '):,,Quia haereticorum natio ad reprehensionem proclivis est, scire oportet, nos, cum in eremo versaremur neque SS. Patrum libri in promptu essent, sententias istas (Patrum) ex memoria citasse ac 1) or. III. de imaginibus (Patr. Gr. Ed. Mign. tom. 94. p. 1393.), ubi sic refert: Ad quartum ab urbe Damasco milliarium situm esse vicum quendam, nomine Carsatam, ubi esse Ecclesiam S. Theodori; quam Saracenos ingressos, ibi habitasse. Quadam igitur die, cum complures consedissent, unum ex iis sagitta in imaginem S. Theodori missa perfossisse humerum ejus dexterum, et illico ex eo sanguinem desuper fluxisse. Quamquam autem omnes hoc miraculum vidissent, et sagittam in humero imaginis defixam et sanguinem ex eo fusum, nullum tamen ex iis perterritum vel ad poenitentiam conversum esse neque ctiam Ecclesiam deseruisse; sed Deo vindicante intra paucos dies ex viginti quatuor stirpibus, quae habitassent in Ecclesia, ad unum omnes morte correptos esse, quum nemo interea illius loci alius homo moreretur. Hanc autem imaginem S. Theodori etiam exstare cum vulnere et sanguinis fusi signis, atque se ipsum illam suis oculis vidisse". 2) Hod. c. 14. col. 250 C. 3) supra p. 121 seq. *) col. 159 C. Dici nequit, hanc vocem: éɣpápauev indicare tempus, quo ad primam disputationem Alexandriae habitam, quam eo loco refert, sententias Patrum descripsit. Nam eo tempore expresse dicit libros se collegisse atque inde SS. Patrum testimonia excerpisse (col. 150 D.). Ergo to éɣpápaμev referendum est ad tempus, quo auctor Hodegum conscripsit. scripsisse: rogamusque et obsecramus eos, quibus libri SS. Patrum sinceri et incorrupti suppetunt, ut emendent si quid praedictis testimoniis appositum deprehenderint. Neque enim sponte nostra aliquid aut adjecimus aut detraximus. Testis Dominus." Ex quibus quantopere versatus sit in SS. Patribus colligi licet, quippe qui eorum sententias quam plurimas e memoria citaret. Haec sunt, sane perpauca, at certa tamen, quae de Anastasio meo sive ex ejus ipsius scriptis sive aliunde colligere potui. Scripsit autem praeter ea, quae supra tractavi, etiam alia, ut equidem opinor, quam plurima, in quibus ipse memorat in Hodego,,Tomum dogmaticum" "), forsitan eundem, quem dicit tanquam ex persona Flaviani episcopi CP. a se editum 2), deinde „Tomum apologeticum ad populum“ 3), et „Syntagma adversus Nestorium fusius"); in,,sermone autem tertio in illud: secundum imaginem", meminit „duos alios sermones praevios in illud idem verbum" 5), deinde in quaestione 95. opus quoddam proprium, quo ostenderet ,,Deum non esse qui faciat hunc hominem bonum, illum malum"); denique in libris XII in Hexaemeron refert libros a se elaboratos esse,,de eo, cur Deus eodem die et homines et animalia creasset" 7), deinde alios duos libros de ,,constructione hominis“), „,librum quendam secundum adversus Judaeos" 9), librum,,de mystica contemplatione salutarium Christi Dei nostri passionum in Evangelio“ 1o), denique,,Encomia Aegypti" "). Insuper notandum, quod Caveus 12) Anastasio illi circa a. 685. ex ipso existenti 13), quem equidem eundem putaverim cum hoc meo Anastasio, attribuit,,narrationem compendiariam de haeresibus ab initio religionis Christianae deque conciliis adversus eas celebratis", quam ad concilium oecumenicum sextum CP. a. 680 et sequenti sub Imperatore Constantino Pogonato habitum perducit, desinitque sub imperio Justiniani Rhinotmeti. Denique referendum est opus quoddam dogmaticum, quod inscribitur: Λόγοι τῶν ἁγίων πατέρων ἤγουν ἐκλογὴ χρήσεων, δι ̓ ὧν τὴν ὅλην τῆς ἀποστολικῆς ἐκκλησίας δόξαν σαφῶς διδασκόμεθα, τό τε τῆς θεολογίας φημὶ κήρυγμα, καὶ τῆς θείας οἰκονομίας τὸν λόγον, καὶ τῶν ἄλλων ὀρθῶν τῆς ἐκκλησίας δογμάτων τὴν ἀκρίβειαν. Hoc opus Anastasio presbytero attribuunt Sirmondus, Labbaeus '), Harduinus 2), Muratorius ), ipse denique Angelus Majus ), qui idem opus et edidit ). Οpus autem quale sit, ipse titulus indicat. Nam paene nihil continet nisi testimonia Patrum collecta. Sane nil vetat, quominus Anastasio nostro id ascribamus. Immo cap. VI: „περὶ προσωπικῆς ἑνώσεως ἤγουν σχέσεις simillimum sonat Hodegi cap. 11. Articulus, qui inscribitur: Απολογία πρὸς τοὺς συκοφαντοῦντας τὴν ἁγίαν σύνοδον (Scriptt. vett. nov. coll. VII. pag. 35) repetitur p. 46. Item scholion, quod incipit: Τούτων τοίνυν οὕτως ἐχόντων cum sequentibus usque ad illa verba: „ὅτι καὶ ἀσπάζονται“ (pag. 37-39.) perspicacius iterum exstat pag. 47 - 49. Anastasium Antiochenum quater citari reperi (capp. 13. 20. 21. 29.). Attamen de Anastasio nostro Sinaita nihil ex eo amplius eruere potui. Caeterum nunquam fuit Anastasius noster patriarcha Antiochenus. Habebat enim eo tempore Antiochia alios suos patriarchas, etsi plerumque ob Mohammedanorum tyrannidem exules, tamen hoc titulo insignitos, ut videre 1) praef. in Joann. Dam. 3) in dissert. de epist. Julii Papae. 2) opusc. select. 239 et 243. *) scriptt. vett. nov. col. VII. p. V. |