" est apud doctissimum Lequienum '). Neque etiam, cum saepius laudetur a Michaele Glyca in Annalibus, eum unquam patriarcham vocari reperi, sed solum Sinaitam. Sed et ipse Joannes Damascenus in suis orationibus „de sacris imaginibus" diversos citat Anastasium Antiochenum et Anastasium Sinaitam in hunc modum: Tou dyrastátov xai μακαριωτάτου ἀρχιεπισκόπου Θεοπόλεως καὶ πατριάρχου Αναστασίου" 2) et: „Τοῦ ἁγίου Αναστασίου τοῦ ἁγίου ὄρους Zira ). Hinc jam celeberrimus vir Michael Lequienus conclusit, Anastasium hunc Sinaitam purum ac simplicem monachum fuisse, qui post natam Arabum seu Mohammetis superstitionem scripsisset ). Itaque ut hunc Anastasium meum cum duobus illis Anastasiis Antiochenis colligam, illi non fuerunt Sinaitae"), iste non fuit patriarcha. Caeterum qualem mentem habuerit de fide orthodoxa, de ratione modoque veritatem catholicam defendendi, de sacra Scriptura et SS. Patribus, de sacris conciliis, qualem vero se gesserit doctorem et vere Hodegum, ex ejus ipsius verbis, quac ex variis scriptis supra passim allegavi, jam satis judicari potuisti. Verba enim quasi speculum quoddam animi videntur. Fuit sane sui temporis vir clarissimus, Scripturae sacrae et SS. Patrum peritissimus columenque orthodoxae fidei planeque dignus qui a posterioribus Moors véos appellaretur 6). Quid autem de sanctissima Eucharistia senserit, mox proprio loco videbimus. Nunc vero pauca de monte Sinai subjungere mihi visum est, ut qui Anastasio meo nomen dederit "). 1) Or. Christ. Par. 1740 tom. II. col. 738-744. 3) ibid. p. 1393 et 1416. 4) Or. Christ. tom II. col. 737. 5) vid. supra pag. 14. 6) Ceillier 1. c. p. 430. 7) Excerpi pleraque ex libro, cui titulus: Schauplatz der heiligen Schrift von Dr. Lorenz Clem. Gratz, 2. Aufl. München 1858." pag. 130 seqq., ubi plura etiam invenies. Erat igitur iste mons Arabiae Petraeae a primis Ecclesiae temporibus Christianis non minus quam Judaeis inprimis sanctus '). Insignis enim erat Dei colloquiis cum Moyse et lege V. T. tradita. Eo etiam temporibus persecutionum multi fideles ex Aegypto confugiebant 2). Deinde saeculis tertio et quarto multi etiam anachoretae eo se recipiebant, qui in specubus circum disjectis habitabant et solum statutis diebus apud antistites suos et magistros conveniebant. Medio saeculo quarto ibi morabatur Silvanus quidam, abbas et anachoreta Aegyptius, complurium eremitarum antistes 3). Circa a. 373. Ammonius quidam, monachus Aegyptius, quum sacra Palaestinae loca visurus etiam in montem Sinai venisset, ibi invenit multos eremitas, sub Dula quodam antistite constitutos, qui parcissimo victu fruebantur, et per omne sabbatum congregati, quum noctem sacris orationibus peregissent, die Dominica sacram Eucharistiam recipiebant, quo facto rursus in suas quisque cellas revertebantur 1). Eodem fere tempore viri sancti, orationi et meditationi abstinentiaeque dediti, per Saracenos exterriti sunt atque quadraginta ab illis monachi occisi, quorum Ecclesia memoriam agit die 14. mensis Januarii. Exstat etiam in piam eorum recordationem monasterium quoddam, cui nomen Erbain, i. e. Quadraginta, in valle quae dicitur el Ledscha3). Iidem Saraceni in Raithu, quod idem habetur cum eo quod nunc est Tor in littore maris rubri situm, et denuo in monte Sina circa a. 390. monachos interfecerunt, ut testatur S. Nilus ). Medio saeculo quinto in monte Sinai 1) cf. Qu. 117 supra p. 85. 2) Citatur Euseb. h. e. 6, 42. 3) Cit. Tillemont, mémoires pour servir à l'histoire eccl. X. 448 sqq. Cotelier, eccl. graec. mon. I. 563 sqq. 4) Tillemont 1. c. VII. 573 seqq. 5) Cfr. Quaresmius, Elucid. terrae s. II. 996. 6) Cit. S. Nili opera ed. Petro Possino. Lut. Par. 1369. Acta SS. Januar. T. I. 953 seqq. jam complura monasteria exstructa erant, et in synodo a. 536. Constantinopoli habita subscripsit etiam Theonas quidam presbyter et legatus sancti montis Sinai et eremi Raithu et sanctae Ecclesiae Pharanensis '). Saeculo sexto Justinianus Imperator exstruendum curavit monasterium munitum, quo monachi ab Ismaelitarum incursibus protegerentur 2). Ibi etiam Gregorius ille, qui postea Anastasio priori Antiocheno exuli in patriarchae locum suffectus est, -teste Evagrio3) ab Arabibus, quos vocabant Scenitas, obsessus in gravissima pericula incidit, nihilominus tamen ei loco altissimam pacem reconciliavit. Praeter monasterium recens exstructum Antonius Martyr sub finem ejusdem saeculi sexti etiam vidit Ecclesiam in vertice montis Sinai aedificatam et multas monachorum cellas circum erectas. Deinde saeculi septimi initio Gregorius etiam Magnus, Romanus Pontifex, S. Joanni Climaco abbati montis Sinai laenas misit 16, rachanas 30, lectos 15 in Gerontocomium i. e. senum domicilium a quodam Isauro illic exstructum; pretium quoque de emendis culcitris vel naula dedit'). Claruerunt autem in eo monte ante Anastasium nostrum inprimis: S. Nilus, S. Chrysostomi amicus, qui ibi monachum professus et sacerdos factus obiit circa a. 430, deinde idem ipse S. Joannes Climacus, quem modo dixi, qui et Sinaita cognominatur, obiit autem circa a. 605, die 30. Martii. Eo vero tempore, quo Mohammedani Palaestina et Aegypto aliisque terris potiebantur, et Anastasius noster ipse vivebat, ex Gratzii judicio ad septem millia monachorum in monte Sinai et reliquis locis peninsulae Sinaiticae fuisse censeas; 1) Cit. Harduin, Acta concilior. II. col. 665. 685. 1281. 1304. Le Quien Or. Chr. III. 750. 2) Cit. Eutychii annal. Oxon. 1658. II. 160 seqq. Acta SS. Mai T. II 3) Evagr. H. E. lib. T. cap. 6. cf. supra p. 7. *) reg. epist. lib. XI. ind. IV. ep. 1. Migne Patr. Lat. t. 77. 3. col. 1119. sed deinceps in dies minor evasit Christianorum numerus. Attamen etiam saeculo quarto decimo septem monasteria erant in peninsula Ecclesiaeque multae, atque in ipso Sinai degebant quadringenti monachi'). Et etiamnunc ibi exstat monasterium Graecum cum Bibliotheca, quae complures codices manuscriptos Graecos et Arabicos continet. Hoc in monasterio conquiescit etiam corpus S. Catharinae, ab angelis mirabiliter in Sinai delatum, postquam sapientia sua philosophos Aegyptios convicit et de immanissimis tormentis triumphavit 2). 1) cf. Reissbuch des heiligen Landes. Frankfurt 1629 p. 839. 2) Gratz 1. c. p. 132; cf. etiam Jos. Mariae Suaresii librum chronologicum de Vita S. Nili, (Migne PP. Gr. t. 79 col. 1384 seqq.), ubi etiam Anastasii Sinaitae fit mentio, sed falso dicitur Archiepiscopus Antiochenus, qui ad ann. 554. vixerit, quem errorem mihi jam satis correxisse videor. CAPUT VIII. QUALEM MENTEM DE SS. EUCHARISTIA HABUERINT ANASTASIUS SINAITA ET ANASTASIUS PRIOR ANTIOCHENUS. Qualem Anastasius noster Sinaita de SS. Eucharistia mentem habuerit, ex ejus ipsius verbis non paucis judicare licet. Dicit enim in Hodego cap. 13. ') contra Timotheum 2) Monophysitam: „Impius est Timotheus, cum ait: „„Natura Christi post incarnationem est sola divinitas "". Si enim Christus est sola divinitas, divinitas vero sub visum et tactum non cadit, neque sacrificari potest, membrorum simul et esus expers; liquido conficitur, Timotheum, Judaeorum instar, inficiari sacrificium et communionem sacratissimorum mysteriorum corporis et sanguinis Christi, neque credere vereque confiteri corpus et sanguinem Christi visibile, creatum et terrestre esse, quod offerens tradit his verbis populo: "Corpus et sanguis Domini et Dei et Salvatoris nostri Jesu Christi"". Si enim solam divinitatem naturam Christi esse asserit, teneri autem, et frangi, et dividi, et in partes distribui, et effundi, et exhauriri, et transmutari, et dentibus conteri, a divinitate prorsus abhorret, in alterutram foveam Timotheus incidat oportet; ut aut divinitatem passibilem et mutabilem statuat, aut neget corpus et sanguinem Christi, quae offert et manducat in mystica mensa, traditque his verbis populo: »» Corpus et sanguis Domini nostri Jesu Christi««. Debebat enim potius sumentem ita alloqui: Sola divinitas Domini nostri Jesu Christi" 3). Similiter 1) col. 208 et 209. 2) cf. supra p. 20. not. 2. * Εἰ γὰρ μόνη θεότης ἐστὶν ὁ Χριστὸς, ἡ δὲ θεότης ἀόρατός ἐστι, καὶ |