securas").,, Ad enatas enim haereses pharmaca et medicamenta doctrinae accomodanda esse: neque enim, inquit, si quis medicus aquae potum prohibuerit, pestifero ingruente morbo, quisquam dicere poterit: antegressos medicos aquae potum non vetuisse. E vestigio enim a medico audiet: Fatue; morbum longe lateque grassari vides, et ex norma valetutudinis prosperae metiri vis aegritudinem?" 2) Ad quam Severi cavillationem Anastasius perscite 3):,, Sileat, inquit, inposterum apostolicus Dionysius. Quiescat haereticorum omnium securis Irenaeus. Nihil loquatur Clemens, palmes') Christi. Facessat jam Augustinus, qui suo sanguine in scriptis duas in Christo naturas consignavit 5). Nulli enim sapientissimus iste doctorum adversarius pepercit. Non reveritus est vultum Eustatii. Gregorium miraculorum effectorem floccifecit. Certamina Athanasii non pertimuit. Illam Basilii vivendi rationem, quae et daemonibus horrori est, in postremis duxit. Nullum honorem Gregoriis impertiit, quos ipsi Graeci a fide nostra alieni suspexerunt ac coluerunt. Epiphanium contempsit, qui spiritus malignos in stuporem rapuit et terrefecit. Neque Joanni reverentiam detulit, cujus vocem imperatores quoque cohorruerunt: non Amphilochium moratus est, non Ambrosium, non Ephraemum omni virtutum genere excultissimum, non Proclum; nec ipsi Cyrillo omnium Patrum signaculo pepercit, nec aliis, quorum nomina vel expressi vel subticui: sed omnes pariter repudiavit rejecitque, quando asseruit:,,Usque ad Nestorium duas in Christo naturas a sanctis Patribus praedicatas esse; post Nestorium vero Christum in unam naturam conflatum fuisse". Quo fit, ut lunaticus Severus lunae vicissitudini et variationi 1) col. 109 D 3) cap. 7. col. 114. 2) cap. 21. col. 279. 4) τὸ τοῦ χριστοῦ κλῆμα. 5) „ὁ τῳ οἰκείῳ αἵματι τοῦ μαρτυρίου ἐγγράφως γράψας Χριστοῦ τὰς qúos". Facit S. Augustinum martyrum. (Nota ad hunc locum col. 114.) Christum subjiciat, jam luce destitutum, jam luce plenissimum sibi imaginans; modo duobus naturis, modo una constantem; mutatum et transformatum instar leporum (ut aliquid quasi blasphemiae loquar), sive praegnantium mulierum, quae nunc quidem duas animas habent, nunc rursus post partum una dumtaxat praeditae sunt". ,, Quid igitur de caetero faciam? quo me vertam?,,Propter Nestorii enim morbum, inquit, repudiatae et rejectae sunt duae in Christo naturae“. Rursus propter Eutychen, Dioscorum et Theodosium omnino rejicietur vox illa, quae unam in Christo divinitatis et humanitatis naturam esse affirmat; et sic inanis erit posthac praedicatio; vana etiam fides. Peribit religio et usque ad internecionem delebitur"). Sed,,agedum, inquit Anastasius, decicorne ejus sodalitium ex propheticis et evangelicis Scripturis conteramus; demonstrantes aliud esse naturam et aliud personam “2). Et id quidem agit capite VIII. 3). Tum vero idem argumentum prosequitur capite IX.') ex sacrosancta Nicaena synodo, quam vocat,, primogenitam Sancti Spiritus" 5), de qua ovans: En, ait, basis fidei SS. Patrum; en radix, principium et fundamentum pietatis; en lumina et praecones veritatis, en columina immota et insuperabiles propugnatores; en viri illi spiritu divino pleni, prophetiae dono instructi, paresque angelis ... quibus cum omni fiducia fas fuerit exclamare:,,Si angelus de coelo Ecclesiae aliud evangelizet praeter id, quod nos ei evangelizavimus et annuntiavimus; anathema sit et ipse et praedicatio ejus“). His autem et similibus argumentis refutata impii Severi doctrina, capite X.) quattuor disputationes cum haereticis Alexandriae habitas refert, quarum tertiam exempli causa supra allegavi. 1) cap. 7. col. 119. *) col. 139-147. 2) cap. 7. col. 122. 3) col. 122-139. *) col. 142. Reliquis denique omnibus capitibus catholicam de duabus in Christo naturis doctrinam firmissimis argumentis tum ex sacra Scriptura, tum ex ipsis rebus petitis propugnat et haereticorum objectiones dissolvit, orationem magna ex parte, sicut et in praeviis capitibus, per modum dialogi contexens. Objiciebant autem haeretici imprimis testimonia quaedam SS. Patrum, ex quibus illud divi Gregorii Nysseni: „Quemadmodum aceti gutta in mare projecta non retinet amplius aceti proprietates, sed transmutatur induitque proprietates aquae; sic et sanctissimum illud corpus cum divinitate commistum non habet amplius proprietates carnis"1). Et illud Dionysii Areopagitae: „Omnium mirabilium mirificissimum est, Christum in his, quae nobis sunt naturalia, supra naturam fuisse; et in his, quae sunt secundum substantiam, supra substantiam, ita ut in omnibus nostris et quae ex nostris acceperat, supra nos excelleret"); et alibi: „Christum non secundum hominem actiones humanas et naturales exercuisse; sed supra hominem omnia humana egisse" 3). Ad quae Anastasius noster:,,Noverit, inquit, homo imperitus et rudis sectarius, sanctos Patres non eodem sensu, quo ipse solet, hujusmodi loquendi formulas usurpasse, sed longe diverso"). „, Sancti enim Patres pie et orthodoxe Christi corpus illis proprietatibus carere tradunt, quae ex peccato extiterunt, non illis, quas initio creationis ante peccatum habuit Adamus a Deo conditus. Sic nimirum SS. Patrum dicta accipi debent. Quantum igitur fieri poterat et corporis natura ferebat, mutatum est ex hypostatica cum divinitate unione, ut unitatem personae disceremus in quorundam vero communionem non est admissum, ut diversitatem naturae inde cognosceremus. Quapropter licet in 1) cap. XIII. col. 210 C. 2) cap. XIII. col. 214 D. *) col. 211 B. circumscripto Verbo Deo sit unita caro, non tamen incircumscripta evasit; neque aeterna, quantumvis cum aeterno jugata; neque inaspectabilis, etiamsi inaspectabilem quasi intus circumferat, neque figurae expers, quamquam in figurae experte subsistentiam acceperit. ... Quodsi ad nuda Scripturae et doctorum verba attendas, absque ulla disquisitione et examine, in multas et perniciosas absurditates incidas oportet. Et hoc confestim ex allato sapientissimi Gregorii testimonio planum faciam. Ecce naturam nostram ait, ut guttam aceti, divinitatis pelago commistam esse. At clarum est omnem guttam in mare injectam evanescere, et desinere esse, neque amplius sub tactum cadere. Si igitur corpus Domini per unionem cum divinitatis quasi immenso mari inaspectabile effectum est, natura autem sua divinitatis pelagus, nec sub aspectum nec sub tactum cadit; omnis igitur Christi in terris conversatio et actio nihil aliud fuit, quam phantasia quaedam et inanis persuasio, ab ortu ex Virginis utero et deinceps usque ad ascensionem in coelos. Divinus ergo Gregorius mentionem fecit pelagi et aceti, non ut res ipsas confunderet, sed ut exemplo aliquo tenuitatem et parvitatem naturae nostrae cum infinito et incomprehenso illo divinitatis pelago comparatae demonstraret. Neque enim credibile est, eum confusionem et abolitionem naturarum in Christo introducere voluisse, qui haec adversus Eunomium scribit. "Quaenam Christi natura in passione colaphis caeditur? Et quae ab aeterno glorificatur?" Planum porro est, quid sibi voluerit iste Pater, licet nulla accedat interpretatio; nempe injurias illas redundasse in servum in quo Dominus habitabat, gloriam vero et honorem in Dominum, quem servus circumdabat. Cum haec doctor asserat, carnemque servum aut formam servi appellarit, qua tandem ratione dicere potuit, carnem evanuisse et commistam fuisse instar guttae in vasto pelago? Itaque non ad confusionem, sed ad summam unionem declarandam ejus exemplum spectat" 1). 1) col. 211 et 214. Et ad illud Dionysii, „Christum non secundum hominem, sed supra hominem omnia humana egisse“: „Pater iste, ait, qui dixit, Christum omnia nostra supra nos habuisse, etiam asseruit in capite unionis et discretionis, Christum ex Virginis sanguine incarnatum esse, quod rudibus admodum crasse dictum videtur, quasi apud alios Patres prorsus inauditum '). Ergo minime negare voluit Dionysius, corpus Christi ejusdem nobiscum esse substantiae, ut arbitrantur haeretici, quando dixit: „Omnia quae natura nobis insunt, esse in Christo supra naturam ; et Christum secundum hominem humana non agere"; sed hoc ideo affirmavit, quia corpus illud non erat ex semine, sed ex divino Verbo et cum divino Verbo hypostatice, etiam in utero matris, humana nostra animae et corporis massa perfecta subsistebat; et de caetero cum Deo subsistens divinum quiddam per divinitatis participationem evasit. Quo fit ut humana non habuerit nude hominum instar, sed Dei simul et hominum more, theandrice quidem, et indivulse in una singulari Christi persona subsistentia, at nihilominus utriusque naturae propietatem inconfusam conservantia; quae manifesto indicio sunt, Christum in sua incarnatione nonnulla ex iis, quae natura nobis insunt nec detrectari aut repudiari queunt, egisse supra hominem; quaedam vero secundum hominem et ex naturae nostrae communi praescripto; quaedam vero etiam abjectius et contemptius peregit, ut haereticorum ora obturaret 2). Quid enim, oro, vilius aut ab " jectius, quam quod conditor coeli et terrae, splendor gloriae Patris et figura substantiae ejus" "), Deus universorum, ejusdem substantiae et majestatis cum Patre, coaeternus Spiritui Sancto, increatus ille, immutabilis, lux immensa, Filius unigenitus, sponte sua ab iniquis cum iniquis ad ignominiosam mortem tanquam maleficus, secundum carnem 1) col. 215 A. 2) col. 215 & 218. 3) Hebr. 1, 3. |