ducitur, noctu captus, vinctus, alapis caesus, exutus, consputus, colaphis percussus, flagellatus, cruci nudus affixus, tanquam damnationis reus, manibus, pedibus, latere perfossus, seipsum non vindicans, licet, utpote Deus, omnia posset; sed tanquam ovis mansuete mortem pro nobis subiit" "). „Si igitur Christus nihil humanum more hominum egit, quomodo secundum similitudinem hominum occissus est?" 2) „Oportebat enim, ut neque corpus ejus humano modo mortem oppeteret. Si vero secundum veritatem veram Christi mortem confitemini: notum vobis sit, o haeretici, Christum etiam post unionem non omnia nostra supra nos egisse❝ 3). Potissimum vero Monophysitae illud divi Cyrilli, cujus linguam Anastasius vocat, gladium Spiritus in Ephesina synodo“), iterum iterumque opponebant 5), unam esse Verbi Dei naturam incarnatam". De qua Cyrilli voce Anastasius noster sic disserit ): „Cum ipse, ait, sanctissimus Cyrillus dictum hoc nobis explicet, et quam sententiam subjectam habeat, interpretetur, superfluum arbitror de sensu ejus ambigere; significat enim, id quod ipse Cyrillus in epistola ad Succensum indicavit, haec ejus vox nihil aliud, quam humanam nostram naturam. Quo intellecto, quando adversariorum quispiam unam Verbi divini naturam incarnatam nominat, die ad illum: Et quis, qui stultus non fuerit, affirmare ausit duas Christi naturas incarnatas? Sic enim quattuor naturae in Christo forent; quod absit! Igitur quis sensus sit, quando unam naturam incarnatam scripsit, alibi idem sapientissimus Pater nobis exposuit, dicens unam Christi naturam incarnatam, pro eo ut diceret, unam sanctissimae Trinitatis personam incarnatam esse: Verbum enim caro factum est", ut evangelista dicit). Haec quum ita se habeant, cumque sanctus Pater unam naturam incarnatam affirmarit; ut quid hac voce 1) col. 239 CD. 2) col. 242 B. 3) col. 242 B. 4) col. 158 C. contenti non estis, sed novum sensum doctori affingitis, quasi dixerit, Christum esse unam naturam; naturam enim Christi esse solam divinitatem, tametsi incarnatam". Sed refutati haeretici, cum jam SS. Patres sinistre interpretare non possint, illud divi Pauli objiciunt: „Quoniam in ipso inhabitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter" (Col. 2, 9). „Si est, inquiunt, una sanctissimae Trinitatis natura, ipsa autem natura in hypostasi Filii perfecta et indeficiens subsistit, Filius vero incarnatus est; an non hinc. aperte conficietur, totam divinitatis plenitudinem incarnatam esse, secundum illud Apostoli dictum" ). Quibus Anastasius noster: Non est, ait, tota entitas Trinitatis in propria hypostasi Verbi, ut Sabellius omnia confundens existimat; nam Verbum non habet innascibilitatem Patris, neque generandi potentiam, neque principio caret, neque ad dexteram ejus considetur, neque aliquem fert in sinu, neque habet processsionem Spiritus 2), neque alias hypostaticas Patris et Spiritus sancti proprietates. Non sicut Pater ingenitus est, ita et Filius; neque ut Pater principio caret, neque procedit, neque Patrem3) mittit, sicut a Patre missus est. Quapropter incarnata Filii hypostasis non simul incarnavit seu vestivit innascibilitatem Patris, neque procedentem hypostasin Spiritus Sancti; sed cum omnia naturalia et communia Trinitatis attributa, hoc est, aeternum, incircumscriptum, immutabile, perpetuum, bonum, vivificum et caetera talia, invariabiliter et aequaliter sint in Filio, sicut in Patre et Spiritu sancto, ideo dictum est, omnem divinitatis plenitudinem in ipso habitare: et secundum hoc dicitur Christus perfectus in divinitate. Quemadmodum igitur, quantumvis carne 1) cap. 17. col. 263. 2) i. e. passivam (τὸ τοῦ Πνεύματος ἐκπορευτόν); de activa vero non loquitur. 3) Lat. interpr. transtulit „Spiritum"; quo jure nescio. humanitate perfectus esset, non assumpsit in incarnatione omnes hominum personales proprietates, neque enim habet innascibilitatem Adami; neque illud Evae, quod est ex costa formatum esse; neque magnitudinem gigantum, neque speciem Aethiopum. Haec enim sunt hypostaticae proprietates. Sed quia omnia, quae hominibus sunt communia et naturalia, assumpsit, hoc est, creatum, aspectabile, corruptibile, mortale, et similia nulli reprehensioni in nobis obnoxia, sicut docet Paulus, idcirco ipsum in humanitate etiam perfectum confitemur. Omnis igitur plenitudo divinitatis et humanitatis in Christo inest, quod ad naturales proprietates attinet; neque enim si quis purpureo colore proprium unguem tingat, propterea carnem quoque et ossa digiti purpureo colore inficit, quamvis haec tria inseparabiliter sibi mutuo cohaerescant. Igitur neque Pater neque Spiritus sanctus secundum hypostasin simul cum Filio quasi carne tincti et corpore vestiti sunt“ '). 66 Denique referre juvat, quid respondeat Anastasius noster ad illud Severianorum exemplum, ex constitutione hominis petitum in hunc modum: „Sicut unius in homine naturae altera pars est anima, altera corpus; sic et in Christo ejusque una natura, una pars et divinitas, altera corpus ❝ 2). Anastasius igitur: " Hoc, inquit, Severianorum nihil est aliud, quam ex duabus rebus imperfectis constitutum esse Christum, ex imperfecta nimirum divinitate et ex imperfecta humanitate; neque divinitate perfectum esse, sed semi-deum quendam et semi-hominem. Nos vero hanc tantam eorum absurditatem hunc in modum refellimus. Et primum quidem illud respondemus, exempla non esse quoad omnia rebus similia; nam in scriptura etiam vermiculus figuram Christi gerit, et leo et ovis et agnus et palma et pomum et lilium, quorum nihil secundum naturalem suam substantiam Christo 1) col. 263 et 265; cf. lib. VI. in Hex. col. 930 C. simile censeri potest. Secundo respondemus: Si exemplum, quod nobis de Christo objicitis, aliud quiddam esset, et aliud quod in adventu ad nos suo Christus assumpsit, potuissetis fortasse aliquid hic affere, quod a ratione non prorsus alienum foret. At vero cum Christus ipsum exemplum, nempe humanam naturam, hoc est duas nostras partiales naturas, ut dicitis, sibi hypostatice univerit, fit, ut duas in Christo naturas statuatis, unam quidem perfectam divini Verbi, alias vero dimidiatas, animae nimirum nostrae et corporis. Aliis etiam modis difficile non fuerit deprehendere dissimilitudinem exempli ex hominis compositione adducti. Nam homo constat ex duabus rebus creatis, ex anima, inquam et corpore, at Christus ex increata divinitate et creata humanitate.... Et alia innumera id genus reperies in divinitate, quae neque animae neque corpori competant.... Itaque exemplum hominis de Christo accipi debet, ut exemplum, non ut aequalitatis argumentem" '). Haec itaque Anastasius noster de exemplo ex constitutione hominis petito. Inter alia vero argumenta quibus auctor haereticos convincit, insigne est testimonium de vera et reali praesentia corporis Domini in sanctissimo Eucharistiae Sacramento 2). Quod hic praetermitto, cum de eo proprie sit dicendum, quum quid Anastasius noster de Sacramento Eucharistiae senserit, disseram. Nunc vero postquam vidimus eum haereticos egregie confundentem, qualem ipse de sanctissimo Incarnationis mysterio fidem habuerit, quasi quodam compendio exponentem audiamus. Ait igitur 3): "Confiteor Christi integerrimam humanitatem animae et corporis ita secundum hypostasin immaculatae divinitati ejus unitam esse, sicut tota anima toti nostro corpori unita est. Et quemadmodum ille, qui ut figura Christi in specie 1) eod. cap. 18. col. 266 et 267. 2) cap. 23. Filii Dei apparuit Nabuchodonosori in fornace ignis, totus totius hominis formam prae se ferebat'), igneus et igni cognatus, immo totus igneus totusque flammeus, sic et Christi humanitas erat, tota per totum divinitate perfusa, divinaque et Deo cognata. Et quemadmodum si quis in fornacem illam ingressus, circumcidisset, aut alapis cecidisset, aut vinxisset, aut totondisset, aut transfixisset illum, qui in forma Filii Dei apparebat; ignem nequaquam ab illo separasset, aut extinxisset, eo quod totus per totum cum igne unitus fuerit; sic et a Christo Filio Dei, ex quo angelus ad Mariam dixit: „Ave gratia plena; Dominus tecum", ignis divinitatis ab humanitate nullo unquam tempore aut ulla in re separatus est, aut etiam unquam in omnem aeternitatem separabitur. Confiteor praeterea sanctissimum Christi corpus et animam gloria et splendore tantum antecedere nostras animas et corpora, quantum species illa in camino ignis splendore suo exsuperabat alia corpora, quae extra fornacem erant. Unde sacratissimum ejus corpus nominamus divinum, et omnia corporis divina; et immaculatam ejus animam Deo cognatam, et omnia quae animae competunt, divina; et simul cum Deo unita: utraque natura proprietates suas in una divina persona inconfuse, immutabiliter et indivisibiliter conservante: quemadmodum a sanctis Patribus religiose traditum est. Confiteor etiam, animam et corpus quac Verbo hypostatice unita sunt, Verbo subjici simulque cum omnibus proprietatibus suis a Verbo magis regi ac duci, quam ulla alia creatura eidem subjiciatur et ab eodem regatur; cum longe arctius cum Verbo conjuncta sint, quam ullae aliae res creatae". Proposui tibi hactenus, amice lector, quasi speculum quoddam totius operis et totam pene ejus seriem atque contextum tibi evolvi. Certe omnia in unum eundemque 1) Dan. 3, 92. |