Ac primum quidem ait, „hoc opusculum aliud nihil esse quam perturbatum diversorum a se invicem distinctorum opusculorum collectaneum seu farraginem potius inconditam diversorum tractatuum, uti ex lectione apparere. Atqui ex oculis et judicio omnium eruditorum hujus saeculi nullum inveniri intra sex priora ecclesiae saecula, qui farragines ejusmodi incompositas scopasque dissolutas Ecclesiae obtulerit: unde ex communi sensu atque judicio concludendum esse, opusculum istud nullatenus posse convenire aut spectare vel ad Anastasium I seu seniorem vel ad Anastasium juniorem prioris successorem. Contra vero apud auctores Graecos recentiorum temporum a saeculo Ecclesiae nono et sequentibus plurima ejusmodi collectanea seu farrigines male compactas, qualem istam esse, emanasse et exstare. Unde et per se clamare farraginem istam in Anastasii Sinaitae monachi atque Antiocheni episcopi nomine quarti gratiam, quem saeculo Ecclesiae ineunti XI. alligaverit, ubi scientia atque eruditio inter Graecos maxime languerit" ). Verum quonam jure Oudinus meus hanc conclusionem instituat, equidem non video. Sane in ejus sententia multa sunt distinguenda atque arguenda. Ac primum quidem quod dicit Hodegum esse perturbatum collectaneum seu farraginem potius inconditam, non est cum eo contendendum. Quippe quod est uniuscujusque judicium atque gustus, ne dicam diligentia in examinando, facile aliquem librum ordinatum inordinatumve reperit. In quo non est de gustibus disputandum. Sed esto, Hodegi opus esse collectaneum perturbatum atque farriginem inconditam, tamen ex eo sequitur, nullum intra sex priora saecula talem librum Ecclesiae offerre potuisse. Neque si,,ex oculis et judicio omnium eruditorum" nondum quisquam inventus est, qui eo non 1) Oudin. tom. II. col. 554. id fecerit ex eo collegi potest, plane nullum fuisse. In quo mihi Oudinus nimis arroganter judicat. Immo jam saeculo sexto compilationes varias ac sacra, quae dicebantur, Parallela a Leontio Byzantio ortum habuisse post Wolfium (Dissert. de catenis. Wittenbergae 1712) Cardinalis Maius (Veterum scriptorum nova collectio T. I. edit. primae, Prolog. p. LIV. et P. III. p. 43 seq.) luculenter ostendisse videtur. Verum et hisce praetermissis, quum ex libro ipso viderimus, auctorem saeculo septimo vixisse, Oudino ex animo consentiendum est, opusculum istud nullatenus posse spectare vel ad Anastasium priorem patriarcham Antiochenum vel ejus successorem. Sed qua de causa auctorem Hodegi detrudit ad saeculum undecimum, integris quinque saeculis audacter transmissis? Annon saeculo septimo vel octavo auctor aliquis talem librum offerre potuit? Sed id non est Oudino curae, immo Hodegum velit nolit per se clamare dictat ad Anastasium suum monachum Sinaitam atque Antiochenum episcopum nomine IV. Huic ergo primo Oudini argumenta nullam vim attribuere possum. Secundum argumentum Oudinus instituit') ex judicio Aubertini, qui ex relata Eulogii morte recte concludit, opus spectare non posse ad duos illos Anastasios patriarchas Antiochenos neque priorem, neque posteriorem. Sed miror, quanta Oudinus dexteritate hinc progediatur.,,Restat ergo, inquit, ut opus istud ad Anastasium Antiochenum episcopum alterum et juniorem multis saeculis, quem quartum diximus, spectet, quem Aubertinus non novit;" quasi ab initio saeculi septimi usque ad initium saeculi undecimi non restarent integra quatuor saecula, quae ne verbo quidem respicere, immo audacter transilire Oudinus pro ingenii sui virtute haud dubitat. 1) Oudin. tom. II. col. 556. Tertium Oudinus argumentum sumit,,illudque sensu suo validissimum" ex capite Hodegi XII. de salutifera Christi passione inscripto. Ibi ') auctor ,,expresse refert imaginem Christi crucifixi singulari quodam modo a se delineatam et adjuncta inscriptione illustratam esse; simul etiam omnes, qui postea idem opus descripturi sunt per Filium Dei adjurans, ne omittant similem imaginem aprographis suis inserere"). „Atqui, hinc concludit Oudinus, hoc indicat scribentem auctorem post stabilitas publice imagines, quod in concilio Nicaeno II. a. 787 habito factum est. Ergo auctor hujus Hodegi posterior est. . . Recte autem Anastasius Sinaita et Antiochenus episcopus nomine quartus haec scribere potuit, quippe qui circa vel saeculi decimi finem vel undecimi initium vixerit " 3). Stupesco ob Oudini mei acumen atque sagacitatem. Quippe ante concilium Nicaenum II. imagines non habebantur, neque delineari poterant, quum tamen ipsius iconoclastici furoris atque insaniae origo imaginum cultuin praesupponat, neque ipsa Nicaena synodus II. imaginum cultum tunc demum in Ecclesiam invexerit, sed potius contra insanos hostium sacrarum imaginum impetus defenderit solum atque approbarit. Quonam igitur jure Oudinus auctorem Hodegi post Nicaenam synodum II detrudat ex eo, quod imaginem Christi crucifixi delineavit, prorsus non video, ut omittam, etiam hic Oudinum gratis transilire amplius duo saecula a synodo Nicaena a. 787 habita ad a. 1010. Sed id quidem est Oudini argumentum tertium,,illudque sensu ejus validissimum". Quartum Oudinus argumentum desumit ex ipsis auctoris praecautionibus, quae recentiorem aperte Graeciam arguant. Ita enim scriptorem illum Hodegi ad prologum primi hujus 1) col. 195 et 198. 2) Oudin. tom. II. col. 558. farraginis opusculi: ,,Adhaec obtestamur eos op pleverunt"). Et tum ad prologum operis secundi, ut nimirum vult Oudinus, anonymi, cujus caput III. praefatio sit et nihil aliud, eandem virum bonum cautilenam repetere. ,, Rogo autem eos, qui hunc librum lecturi sunt, ut etiam legant scholia suis locis inserta. Et si, ut probabile futurum, soloeca quaedam continet, venia dabitur. Dum autem auctor tota mente et cogitatione in sensu notondo et designando defixus haeret, saepe usuvenit, ut soloecismos et interpunctiones in postremis ducat"). Has autem scriptoris praecautiones de soloecismis non corrigendis, de scholiis in opus importandis, de accentibus accurate observandis, qui recentes apud Graecos esse credantur, haec omnia redolere scriptorem saeculi ut plurimum undecimi, seu Graeciae recentioris auctorem, qualem ejus parentem se statuisse Anastasium quartum. Sex autem priorum Ecclesiae saeculorum temporibus neque duobus etiam sequentibus unquam precatos esse Patres Graecos vel scriptores ullos, vel de scholiis suis operibus adjiciendis, vel de accentibus, punctis ac semipunctis sedulo observandis, vel de soloecismis non corrigendis"). Unde Oudini quidem sensu bardus est hebesque, quisquis istud opusculum ultra saeculum undecimum collocandum censuerit"). Nimirum Oudinus vetat, auctorem saeculo septimo suo sensu scripsisse, neque in probatione sua circuli vitium veretur, quum si ex aliis certis argumentis statutum est, auctorem scripsisse saeculo septimo, jam verum non sit, nullum Patrem vel scriptorem octo priorum Ecclesiae saeculorum tale quidquam in libris suis monuisse. Quod vero dicit, accentus apud Graecos recentes credi, eodem spectat. Nam potius ex hoc libro accentuum usum jam viguisse saeculo septimo conjiciendum 1) vid. supra pag. 46. 1) col. 88 D. 1) Oudin. ibid. est, quam ex incerto accentuum usus origine librum certum evertere. .... Quinto Oudinus ex his solis verbis, ubi legitimae disputationis conditiones exigit, auctorem sane recentissimum esse conjicit.,, Exploratos habeat chronographos sese acturum" (vid. supra pag. 23 num. 8, 9 et 10). Quibus citatis Oudinus sic progreditur: Expers omnino rerum antiquarum atque judicii vacuus existo, si tantae praecautiones quas in disputationibus polemicis auctor exigit, excedant trutinam et cautelas, a recentioris fori legibus et scholasticae. balbutiei temporibus excogitatas". Errare itaque toto coelo, qui scriptorem hunc ante saeculum undecimum admiserint.“ Addit methodum hujus opusculi esse ejusdem farraginis et confusionis cum opusculo Quaestionum 154 in Scripturam sacram, quae certo ex Oudini sententia ad eundem Anastasium Sinaitam et episcopum Antiochenum spectent" 1). De hoc Oudini argumento idem dicendum mihi videtur, ac de prioribus primo et quarto: quasi penes Oudinum sit, quidnam priorum temporum scriptori licuerit, quid non. Quid vero de Quaestionibus 154, quae sub nomine Anastasii exstent, sentiendum sit, postea videbimus. Certe ad rem Oudini nihil faciunt. Sextum et septimum argumentum Oudinus instituit ex eo, quod,,professio fidei", quae habetur in cap. I., aeque ac,,Definitiones" (cap. II.), in nonnullis codicibus reperiuntur sub nomine S. Joannis Damasceni, quem circa a. 750 floruisse constat.,,Hinc aperte sequi, Hodegum non posse spectare ad tres priores Anastasios Sinaitas et Antiochenos episcopos, qui omnes multis annorum decadibus aetate S. Joannis Damasceni antiquores sint, nec hanc fidei confessionem opusculis suis inserere potuerint. Spectare igitur ad Anastasium quartum“ 2). Quasi vero constet, haec duo opuscula 1) Oudin. tom. II. col. 559. 2) Oudin. tom. II. col. 561. |