B thuris afferte Domino gloriam nomini ejus, myr- A 2. Sane inter divitias hujusmodi, pro quibus Paulus congratulabatur discipulis, non dubitaverim aurum, thus, et myrrham posse reperiri, quæ digne et grate Christo nato queant offerri. At ego, inquies, non sum mihi conscius tale quid accepisse, nec aliquid tam pretiosum, ut est aurum, thus et myrrha, penes me posse inveniri. Ego enim, videns paupertatem meam, vix mendicabo stipem quotidianam, pauperem exigens vitam. Putas, inquit, te nihil tale accepisse? vide magis ne acceptam a Patre substantiam dissipaveris vivendo luxuriose. Sed omitto istud; non enim improperandum est, ut Sapiens ait, homini avertenti se a peccato (Eccli. vIII, 6). Vallem magis ut non pigeret te tentare et quærere si forte vel minimuin 934 aliquid paternæ substantiæ resedisset apud te, unde initium recuperandi posses capere. Vellem foderes intra te; solent namque pretiosi latere thesauri in abditis terræ. In agro absconditus erat thesaurus ille qui desiderio sui compulit hominem omnia sua venderc (Matth. xi, 14). In agro se dicebant thesauros absconditos habere decem viri Israelitæ, et per hoc gladium evaserunt homicidæ (Jerem. XLI, 8). O quanti thesauri bonorum operum, quantæ divitiæ piorum fructuum absconditi latent in agro humani corporis, et quanto plures in abdito cordis, si modo sit qui exerceat et fodiat ! Neque illud Platonicum dico, quod anima ante corpus artes didicerit, quæ oblivione et mole corporis obrutæ, disciplina et industria refodiendæ sint ; sed quod ratio hominis et ingenium, juvante gratia, omnium sit virtutum seminarium. Si ergo ad cor redeas, et corpus exerceas, non diffidas te inventurum thesauros desiderabiles et si non auri statim in initio, aut thuris, certe vel myrrhæ non inutilis. Inutilem aut vilem tu ne dixeris, quam Christus acceptat in munere, qua sui corporis sepultura non solum præesignari, cum ei offerretur, sed (tiam consummari voluit, cum ex ea perungeretur. 3. Si ergo manifestius vis audire, myrrha in corde tuo dolor est, myrrha in corpore tuo labor est, si tamen iste vel ille pœnitentialis est. Myrrham siquidem utrumque esse non solum probat etymologia nominis, aut qualitas saporis, sed etiam medicinalis operatio virtutis. Myrrha namque amarissimum gustum sui etiam nomine prodit, effectu autem, præter alias sui utilitates, corruptioni resistit. Et quid gustu amarius, quid effectu salubrius, quam dolor quo peccator ad pœnitentiam contristatur? Recogitat annos suos in amaritudine animæ suæ, dicens Deo, Noli me condemnare (Job. x, 2); C sed omnis hæc amaritudo nihil aliud quam myrrha est, vindicans a corruptione tam luxuriarum, in quibus computruit, quam vermium immortalium, quos meruit. Quid vero labor corporis? Non tam myrrha est, quam fasciculus myrrhæ, si credere volumus his qui de sæculo nuper venere; quibus regula jejuniorum et vigiliarum, quotidianum opus manuum, asperitas vestium, et omnia pene amara, quia insolita, velut in unum colligata fasciculum, imposita sunt ad ferendum. Et quidem amarissime portarent hunc myrrhæ fasciculum, nisi quia, etsi nondum gaudent communicare passionibus Dilecti, ut dicant, Fasciculus myrrhæ dilectus meus mihi (Cantic. I, 12), dulce tamen ninium habent amaritudinem cordis amaritudine mitigare exteriori, tanquam choleram stomachi potu absinthii. Sicut enim stomachus, immoderato usu dulcium corruptus, potione purgatur amara, sic eorum qui suaviter vixerunt in amaricata conscientia, nunquam melius quam contrario, id est, vita et consuetudine curantur austera. Maxime autem, si sæpius detur eis bibere vinum myrrhatum Dominicæ passionis, id est potentur vino compunctionis, quod quanto amarius est ex recordatione peccati, tanto salubrius est peccatori. Ideo Jesus noluit bibere (Matth. xxvII, 48), quia peccatum non fecerat, quod ei crucifixor imputabat, qui de amaritudine vitis alienæ ci propinabat, qui de genimine vitis veræ, vinum novum cum amicis in regno Patris habebat bibere. 4. Cæterum, quanquam perfectis, qualis Timo D theus erat, exercitatio corporalis ad modicum utilis sit comparatione pietatis (I Tim. IV, 5); quantum tamen rudibus et imperfectis, quales nos sumus, utilis sit, vos ipsi, fratres, vobis testes estis; quomodo scilicet redimit de corruptione vitam nostram amaritudo parcimoniæ et laboris. Ipsi etenim scitis quomodo vermescerent corda, quomodo vermescerent corpora, si non quotidie de manibus laboranium distillaret myrrha. An non vermis luxuria? Nescio si alter nocentior. Ingreditur blandiendo, mordet ridendo, transforat delectando, perimit consensu voluntario. An non vermis acedia et tristi. tia? Sicut tinea, inquit vestimento, et vermis ligno, ita tristitia viri nocet cordi (Prov. xxv, 20). Quid omnia desideria mala? an non vermes et ipsa? At in desideriis est omnis otiosus, et desideria occidunt pigrum (Id. xx1, 26, 25). Beatus igitur cui ad mortificandos vermes hujuscemodi, manus propriæ distillant myrrham 935 per universum sui, jamque prævenit ungere corpus suum in sepulturam. Sed suum dicam, an Jesu? Imo et Jesu. Corpus enim illius, membrum est Jesu. Quisquis ille est qui sic unctus est, non est quod timeat vermem qui non moritur; quia jam mortuus est ei vermis unde illi moritur. A 5. Myrrham itaque, et myrrham electam atque probatissimam Domino cum regibus rex et ipse obtulisti, si interim, cum non sufficit manus tua ad offerendum aurum sapientiæ aut thus devotionis, saltem cor contritum corpusque afflictum cum amaritudine pœnitentiæ Domino sanctificasti. Existimo enim, sine præjudicio tamen melioris intellectus, myrrham esse primam oblationem incipientium, deinde thus proficientium, demumque aurum perfectorum; atque idcirco cum simul ab Evangelista nominata sunt, pretiosiora quæque et digniora pro merito sui prælata esse in ordine nominum. Alias namque secundum ordinem profectuum myrrham thuri præpositam invenis, ut est illud, Sicut virgula fumi ex aromatibus myrrhæ et thuris (Cantic. III, 6). Et, Vadam ad montem myrrhæ, et ad collem thuris (Id. iv, 6). Non parvus siquidem profectus est, cum de myrrha ad thus proficitur; cum de ista, quæ ad usus est infirmitatis humanæ, ad illud quod divinis et festivis deputatum est sacrificiis, pervenitur; ut qui sacrificium spiritus contribulati, corporisque humiliati offerebat non sine myrrha amaritudinis, jam sacrificium laudis offerat cum thure devotionis, et, juxta promissionem Domini, tanta consolatio immittatur lugentibus Sion, ut det eis coronam pro cinere, oleum gaudii pro luctu, pallium laudis pro spiritu mæroris (Isai. LXI, 3). Tunc cantat qui lugebat: Convertisti planctum meum in gaudium mihi, conscidisti saccum meum, spiritun mœroris; et circumdedisti me lætitia, pallio scilicet laudis, ut cantet tibi gloria mea, et non compungar (Psal. xxix, 12, 13). Gaudens enim gaudebo in Domino, et exsultabit anima mea in Deo meo; quia induit me vestimento salutis, et indumento lætitiæ circumdedit me (Isa. LXI 10). B 6. O fratres, quibus minus sufficiunt vestimenta vestræ paupertatis in hac asperitate hiemis, qui dicitis, Ante faciem frigoris hujus quis sustinebit? cur non induimini, quæso, hoc vestimento lætitiæ et salutis, hoc pallio laudis? Si Dominum laudatis, in Domino laudabitur anima vestra, et pallio laudis quo opertus est laudabilis nimis, vos quoque operiet et confovebit, quemadmodum gallina pullos suos sub alis, si modo velitis. Ah quoties voluit, et noluistis! Nunquid enim hoc pallium breve est, ut utrumque operire non possit? Non angustiamini, inquit, in nobis, angustiamini autem in visceribus vestris. Dilatamini et vos (II Cor, vi, 12, 13), et pallium dilatabit se usque ad vos. Non est abbreviata manus ejus, ut salvare nequeat : nec grande est ei ut consoletur nos, nisi pravitas nostra prohibeat. O qui algetis, pallium hoc calidum est; quia calor est, qui non modo interius, sed exterius calefacere potest. Nonne vestimenta tua calida sunt, cum terra tua perflata fuerit austro (Job xxxvi, 17); imo ignis missus in ossibus, ac vehementer accensus (Thren. 1, 13)? Hoc igne thus illud adole, quod ubi cum regibus obtuleris, dirigatur oratio tua sicut incensum in conspectu Domini et cum de sacrificio tuo odoratus fuerit odorem suavitatis, dicat tibi, Odor vestimentorum tuorum sicut odor thuris (Cantic. IV, 11). 7 Jam vero de auro sapientiæ (quæ oblatio, ut diximus, perfectorum est) loquatur vobis qui illud Cassecutus est, quia nec novit illud nisi qui accipit. Qui ergo sapientiam didicit, sapientiam loquatur inter perfectos; et de auro quod possidet, murenulas aureas auribus vestris fabricet. Ego enim non arbitror comprehendisse me; sequor autem si quo modo comprehendam (Philipp. 11, 13, 12). Magnus prorsus ac beatus qui invenit sapientiam, et affluit prudentia sapientiam, in contemplatione æternorum; prudentiam, in administratione temporalium : vel, ut moderatius sapientem definiam, qui novit se ipsum regere et alium. Pretiosus est hoc aurum cunctis opibus, etiam thure et myrrha; et omnia quæ desiderantur in virtutibus vel gratiis, huic non valent comparari. Denique sapiens, tanquam vir virtutum, dives in omnibus, et si prævalet aurum offerre in sublimi contemplatione vel prudenti administratione, non tamen negligit offere thus in devotione 936 divini operis, myrrham in mortificatione sui. Nos igitur, fratres, quod habemus offeramus in gloriam novi Regis: quod minus habe. mus, ab ipso petamus cui offerre cupimus. Si quis indiget sapientia, postulet, a Deo, qui dat omnibus affluenter (Jac. 1, 6). Munera mea, data mea, ait Pater luminum, a quo omne donum perfectum, et omne datum optimum; ipsi gloria in sæcula sæculorum. Amen. SERMO II A B rum præmisit Jesus initium? Vagit puer novus in terris, et sidus novum creat in supernis, ut lumen testetur de lumine, stella de sole, et reges in splendore ortus sui, ad exortum quoque æternum splendorem, ab oriente ad verum Orientem, id est, virum cui nomen Oriens (Zach. vi, 12), stella perducat; non quasi stella, sed quasi rationale animal in via præcedens, in fine viæ consistens, ac velut digito ipsum qui quærebatur ostendens. Sed esto, calumnietur infidelis hanc stellam non esse opus Christi, dummodo confiteatur opus esse Patris in testimonium Filii. Attamen obruet eum multitudo infinita ac magnitudo mirabilium plane divinorum, quæ absque contradictione Jesu noster operatus est in carne, sed non ex carne. De variis modis quibus nos Deus illuminat. 1. Surge, illuminare, Jerusalem, quia venit lumen tuum (Isa. LX, 1). Hodiernum diem luminum illuminavit nobis et consecravit lumen de lumine, quod hodie cum lateret incognitum, ad illuminationem omnium gentium sese dignatum est mundo revelare. Hodie namque se revelavit Chaldæis novi sideris indicio, cum corum primitiis omnium fidem gentium dedicavit. Hodie se revelavit Judæis, non solum Joannis, sed et Patris et Spiritus sancti testimonio, ubi in Jordane baptizatus, baptisma omnium cousecravit. Hodie manifestavit gloriam suam coram discipulis suis, quando mutatatione aquæ in vinum, illud ineffabile præostendit mysterium, in quo, verbo ipsius, substantiæ mntantur rerum. His omnibus Dei apparitionibus prævidens Spiritus illuminandam Ecclesiæ fidem, alloquitur eam sub typo et nomine Jerusalem, dicens: Surge, illuminare, Jerusalem, quia venit lumen tuum. Venerat quidem lumen; in mundo erat, et mundus per ipsum factus erat; sed mundus ipsum non cognoscebat. Erat natus, sed non erat notus, donec declarare eum cœpit luminosa dies ista. Ait ergo propheta: 0 Jerusalem nova, civitas magna novi regis, mons Sion, latera aquilonis (Psal. XLVII, 3), id est, de utroque ædificanda pariete circumcisionis et præputii; Surge, illuminare, quia venit lumen tuum. Surgite, qui sedetis in tenebris; intendite lumini, quod exortum est in tenebris, sed non comprehen- C gnoscimus te, quia cognoscimus Jesum, quoniam ditur a tenebris. Accedite ad eum, et illuminamini (Psal. xxxш, 6), et in lumine ejus videbitis lumen, diceturque vobis, Fuistis aliquando tenebræ, nunc autem lux in Domino (Ephes. v, 8). Intendite lumini æterno quod se vestris aspectibus temperavit, ut, qui lucem habitat inaccessibilem, infirmis quoque et lippientibus oculis posset accedi. Advertite lumen in lucerna testæ, solem in nube, Deum in homine, in luteo vasculo carnis nostræ splendorem gloriæ, candoremque lucis æternæ. 2. Latet quidem majestas in humaninate, virtus in humilitate; sed signa virtutum erumpentia, unde hæc prodcant, non sinunt ambigere. Opera, inquit, quæ ego facio, testimonium perhibent de me (Joan,x, 25). Magnum quidem testimonium Joannis, qui venit ut testimonium perhiberet, lucerna de lumine; at enim multo majus illud testimonium cœleste, quod Pater et Spiritus sanctus Filio perhibuere (Luc. III, 16, 21, 22), Pater, in voce, Spiritus, in specie, cum in ore duorum testium stet omne verbum. Sed et hoc ipsum si minus accipitur: Opera, inquit, innumerabilia et irrefragabilia, quæ ego facio, testimonium perhibent de me (Joan. x, 25). Plane incorruptus et irrevincibilis testis, cum creatura insensibilis sensum quemdam accipit in confessionem Creatoris, voluntatem ejus exaudiens, ac nutui incunctanter obediens. Quid enim divinius poterat exhiberi sensibus mortalium, quam hodiernæ novitatis signum, quod etiam ante signorum suo D 937 3. Sed operiant tenebræ terram, et caligo populos, qui, cum lux venit in mundum, dilexerunt magis tenebras quam lucem (Joan. I, 10); dummodo tu illumineris, Jerusalem, civitas cœlestis, quæ in omni terra et populo, Deo paritura es filios lucis, quos de potestate tenebrarum transferet in regnum claritatis suæ lumen verum. Gratias tibi, Pater luminum, qui de tenebris nos vocasti in admirabile lumen tuum (I Petr. II, 9). Gratias tibi, qui dixisti de tenebris lumen splendescere, et illuxisti in cordibus nostris ad illuminationem scientiæ in facie Christi Jesu (II Cor. iv, 6). Hæc siquidem est lux vera, imo vita æterna, ut cognoscamus te unum Deum, et quem misisti Jesum Christum, Co Pater et Filius unum (Joan. xvII, 23, 11). Cognoscimus quidem per fidem, ipsam tenentes arrham fidelem, quia cognoscemus te per speciem. Interim tamen auge nobis fidem, deducens nos ex fide in tidem, a claritate in claritatem, tanquam a tuo Spiritu, ut de die in diem thesauros luminis profundius ingrediamur, quo fides amplior, scientia plenior, charitas ferventior fiat et diffusior, donec per fidem perducamur ad faciem, tanquam per stellam præducem ad nostrum Bethlehemiticum ducem, qui egressus de Bethlehem regit Israelem, et regnat in Jerusalem; non ista quæ occidit prophetas, ipsumque Dominum prophetarum, sed illa in qua coronat occisos idem Dominus, causa, virtus, et gloria martyrum 4. O quanto gaudio ibi tripudiat fides Magorum, cernentium in illa Jerusalem regnantem, quem in Bethlehem adoraverunt vagientem! Hic visus est in diversorio pauperum, ibi in palatio videtur Angelorum hic in pannis parvulorum, ibi in splendoribus sanctorum; hic in gremio Matris, ibi in solio Patris. Plane digna beatorum fides Magorum, ut tam felici visione remuneretur: quæ cum in eo nihil nisi infirmum et contemptibile videret; non tamen scandalizari potuit, quominus Deum in homine, et hominem in Deo veneraretur. Procul dubio stella ex Jacob illoxerat in cordibus eorum; stella, inquam, matutina, lucifer qui nescit occasum, qui etiam foris stellam, matutini ortus sui indicem, ac cenderat in cordibus eorum. De his omnino convenienter intelligi potest quod apud Salomonem scriptum est: Justorum semita, quasi lux splendescens procedit, et crescit usque ad perfectum diem (Prov. iv, 18). Primo namque semitam justitiæ ingressi sunt ad lucem splendentis sideris, cujus ductu profecerunt ad videndum novum ortum matutinæ, lucis sicque demum pervenerunt ad contemplandam faciem meridiani Solis, in die virtutis suæ rutilantis. 5. Pulchre igitur signanterque in his Gentium primitiis, in his nascentis Ecclesiæ primordiis, præostensus est fidei profectus in singulis: unde scilicet incipiat, quomodo proficiat, et quo demum perveniat; ut facile ipsorum qui patres sunt, in filiis agnoscantur vestigia. Sicut illi cœperunt a vi- В sione sideris, profecerunt ad visionem pueri, pervenerunt ad visionem Dei, sic in nobis fides nascitur supernorum prædicatione luminarium; roboratur visione quarumdam imaginum, per speculum et in ænigmate Deum velut incarnatum nobis exhibentium; consummabitur, cum præsens el nuda videbitur veritas rerum facie ad faciem contemplantibus quod vix tenuiter et raptim in ænigmate nunc attingitur; cum et ipsa fides transibit in cognitionem, spes in possessionem, desiderium in fruitionem. Lucent namque et nobis stellæ, non una, sed multæ; nisi quia multæ una, quarum scilicet cor unum est, et anima una, fides eadem, prædicatio consona, similisque vita. Quæ sint hæ stellæ, si dubitas, Danielem interroga: Qui ad justitiam, inquit, erudiunt multos, quasi stellæ in perpetuas æternitates (Dan. xII, 3). Paulus etiam luminaria vocat eos, qui lucent in medio nationis pravæ et perversæ (Philipp. II, 15), continentque verbum vitæ, tanquam splendorem mutuatum ab æterna luce, quo et noctem hujus mundi jussi sunt illuminare. Ideo Dominus fons et origo lucis, cum ordinaret lunam et stellas in potestatem noctis, dicebat illis, Vos estis lux mundi: et iterum, Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum, qui in cælis est (Matth. v, 14, 16). Lucent itaque verbo, lucent exemplo, et utroque lucis 938 radio ortum æternæ lucis annuntiant, dum cœlestem, quern voce prædicant, etiam coelestis vitæ similitudine commendant. 6. Suspicite, fratres, in cœlum; in cœlo siquidem est conversatio eorum; suspicite, et intendite mentis oculos, si necdum potestis in rotam solis, saltem in fulgorem siderum; admiramini splendorem sanctorum, imitamini fidem, æmulamini sanctitatem. Stellæ istæ sicut flamma coruscant, et lumen luminum ortum demonstrant; ducunt ad cunabula novi Regis, ad cubiculum Virginis matris, quod est inviolabile fidei mysterium; imo perducent in templum Regis, in sanctuarium Dei Patris; quod est incogitabile fidei præmium. Interim autem, dum idonei non sumus, sapientiam Dei, quæ in mysterio abscondita est, scrutari, vel majestatem quæ in præmium reposita est, contemplari; contenti simus sanctorum claritatem mirari, sanctitatem imitari. Fili, inquit, concupisti sapientiam? serva mandata; et Dominus præbebit tibi illam (Eccli. 1. 33). Altiora autem te ne quæsieris, et fortiora te ne scrutatus fueris: sed quæ præcipit Dominus tibi ipsa conserva semper (Eccli. III, 22). Præceptum namque Domini lucidum, illuminans oculos (Psal. xvin, 9), quibus postmodum ipsam corpus luminis valeas intueri, cum in luce radiorum, id est, in opere mandatorum, versari consueveris. Dulce quidem lumen, ut ait Salomon, et delectabile oculis videre solem (Eccle. XI, 7). Dulce prorsus et delectabile, sed illis quibus tolerabile. Sanos oculos fovet,. infirmos torquet. Et quis est tam sano et acuto visu, ut in aspectu illius invisibilis. Solis non cæcutiat? quis ille scrutator majestatis, qui non opprimatur a gloria? Mirabilis facta est, o Domine, claritas tua, tum ex se, tum etiam ex me; quia confortata est adversum me, dum acies mea infirmata est in me, et jam non potero ad eam, sicut poteram in Adam. Potero forsitan ad claritatem siderum, qui non possum ad solem ipsum, et per hanc quandoque confortabor ad illum. 7. Eia, surge, illuminare, anima mea, quæ sedebas in tenebris suspice luminaria coli, leva oculos tuos in montes unde veniet auxilium tibi, si veneris ad illum qui habitat in cœlis, id est, in montibus ipsis. A montibus, inquam, veniet auxiClium tibi, quia lux tibi inaccessabilis illuminat mirabiliter a montibus æternis. Susceperunt montes lucem populo, a quibus ad valles camposque descendat subjectos. Hoc itaque, dico, fratres, optimum est, nostræque infirmitati congruum illuminationis initium, si intendamus in eo qui illuminati sunt. Rectissima via est inveniendi Jesum, si præcedentium patrum sequamur lumen prævium. Semita justi recta est, rectus callis justi ad ambulandum (Isa. xxvi, 7). Qui justum sequitur non ambulat in tenebris; non modo videbit, sed habebit lumen vitæ. Videbit ad consolationem præsentis vitæ habebit in possessionem hæreditatis æternæ. Pietas nempe promissionem habet vitæ quæ nunc est, et futuræ. Exerceamur ad pietatem, et neutro nos fraudabit qui se ultro nobis fecit debitorem (I Tim. iv, 8, 7, 9). Exerceamur in operibus lucis, et qui abscondit lucem in manibus suis, annuntians de ea amico suo, quod possessio ejus sit, et ad eam possit ascendere (Job. xxxvi, 32, 33), nunc aliquando in solatium operis eam nobis demonstrabit, et postmodum in præmium dabit, ipse lux nostra Jesus Christus qui vivit et regnat per omnia sæcula sæculorum. Amen. D SERMO III. Quibus gradibus ad sapientiæ lumen perveniatur. 1. Surge,illuminare, Jerusalem, quia venit lumen tuum (Isa. Lx, 1). Benedictum lumen quod venit in nomine Domini, Deus Dominus, et illuxit nobis ; de cujus munere etiam dies iste, dies sanctificatus de illuminatione Ecclesiæ illuxit nobis. Gratias tibi, lux vera, quæ illuminas omnem hominem venientem in hunc mundum, quæ ad hoc ipsum venisti homo in hunc mundum. Illuminata est Jerusalem mater nostra, mater omnium qui illuminari meruerunt adeo ut jam luceat omnibus qui in mundo sunt. Gratias tibi, lux vera, quæ lucerna es facta, ut Jerusalem illuminares, et lucerna pedibus meis. Verbum Dei fieret, Gratias, inquam, tibi, quoniam ipsa Jerusalem illuminata 939 facta est lucerna, ut luceat omnibus qui sunt in domo magni patris familias. Non solum enim illuminata est, sed exaltata, et super candelabrum illud totum aureum sita est; civitas super montem montium, illa quondam derelicta et odio habita, posita est in superbiam sæculorum, ut tam longe lateque fulgeat ejus Evangelium quam longe lateque mundi vigebat imperium. Et si opertum est ejus Evangelium, in his qui pereunt opertum est (II Cor. iv, 3), in quibus Deus hujus sæculi excæcavit mentes infidelium, ut non fulgeat eis gloria Ecclesiæ Christi. Quibus tamen non fulget ut videant, fulget ut invideant, et Ecclesiæ torquentur gloria, qui ipsius illuminari nolunt gratia. Verum Ecclesia nec propter gloriam qua floret, superbiens, nec gratiam qua pollet, invidens, etiam illis quos molestos tolerat, lumen quod accepit implorat, dicens: Quoniam tu illuminas lucernam meam, Domine Deus meus, illumina tenebras meas (Psal. xvII, 29). Mei forsitan sunt, quia prædestinati: sed adhuc tenebræ sunt, quia nondum vocati aut justificati. Voca et ipsos in admirabile lumen tuum, et prædicabunt mecum adinirabile nomen tuum. Quanquam justus quisque ac sanctus in Ecclesia ita se illuminatum gaudeat, ut adhuc se non minima ex parte tenebrosum videat el doleat; et ideo necessario, cum illuminatus sit, adhuc se illuminari petat. Quanto namque amplius lucerna ejus illuminata fuerit, tanto verius ex lucerna ipsa tenebras suas deprehendit. Nec statim contrarium putaveris, quod in Evangelio Veritas ait: Lucerna corporis tui est oculus tuus. Si oculus tuus simplex fuerit totum corpus tuum lucidum erit (Matth. vi, 22 et Luc. x1, 34). Non enim, quia ex oculo sinceræ intentionis totum opus nostrum lucidum fit, ideo consequens est ut statim omnes tenebræ ignorantiarum nostrarum illuminatæ sint. Is nempe modus est adhuc illuminationis nostræ, ut in lumen veritatis multum existimetur profecisse, qui defectum suum potuerit nosse, et scire quid desit sibi. Inde est quod et apud sapientes hujus mundi, qui magis sobrie disputaverunt de scientia, primus, numeratur gradus scientiæ, scire quod nescias. 2. Fratres, omnes vos filii lucis estis, et filii Dei. Non sumus noctis, neque tenebrarum. Nox enim præcessit, dies autem appropinquavit (Rom. XIII, 12). Et si fuimus aliquando tenebræ, nunc autem lux in Domino (Ephes. v,8). Verumtamen si, quoniam non su mus tenebræ nec filii tenebrarum, dixerimus nos nihil pati tenebrarum, nos ipsos seducimus, et tenebras mortis, quæ illuminari non mereantur, nobis inducimus. Quid enim, ait Lux mundi, quæ in judicium venit in hunc mundum, ut qui non vident videant, et qui vident cæci fiant? Quia, inquit, dicitis, Videmus, peccatum vestrum manet (Joan x, 41). Video quantulumcunque, quoniam tu illuminas lucernam meam, o Domine, sed, quia parum est quod video, Deus meus, illumina tenebras meas (Psal. xvII, 29). Videmus ut multum per speculum et in ænigmate; sed multum longe est hoc ipsum a claritate vera claraque veritate, quæ videbitur in facie. Ideo forsitan cæcus, quem apud Marcum Dominus illuminare cœperat, homines quasi arbores ambulantes videbat (Marc. В vin, 22-24), quia videlicet non nisi per speculum et in ænigmate videbat; sed secundo imponens manum restituit eum, ita ut videret clare omnia; quod in nobis fiet, cum nos reficiet, et sanitatem perficiet impositione manuum secunda, quam coepit prima, restituens nos in claritate perfecta. 3. Sed hoc ipsum per speculum et in ænigmate, cui, aut quando, vel quandiu potest contingere? Quam misericorditer mecum ageretur, quam feliciter mihi viderer illuminatus, si peccata mea possem videre, cui quotidie necesse est plangere ac dicere: Circumdederunt me mala quorum non est numerus, et non potuiut viderem !(Psal. XXXIX, 13.) Nam delicta quis intelligit (Psal. xvi, 13), quando etiam specie virtutis vitium decipieus interficit, quasi vere angeClus tenebrarum transfigurans se in angelum luçis ? Magnus utique, multumque illuminatus, qui delicta ad liquidum intelligere potuit et voluit; nam neque et dolosus potuit, et noluit intelligere, ut bene ageret (Psal. xxxv, 4). Deus illuminator omnium gentium, de te nobis cantabatur: Ecce veniet Dominus, et illuminabit oculos servorum suorum. Ecce venisti, o lumen meum, illumina oculos meos, ne unquam 940 obdormiam in morte, ne peccatum ad mortem oculos nostros aliqua delectatione claudat, et ad consensum illiciat, aut, velut Isboseth, dormientem inveniens transfodiat (11 Reg. Iv, 7). Venisti, o lumen fidelium omnium, et ecce hodie de illuminatione veræ fidei, id est, lucernæ nostræ, dedisti nobis gaudere; da etiam de illuminatione tenebrarum nostrarum, quæ residuæ sunt, semper in Domino gaudere. Dedisti lumen veræ fidei, da et lumen veræ justitiæ, da lumen divinæ scientiæ, da etiam et divinæ sapientiæ. D 4. His profecto gradibus proficiendum, hac via proficiscendum tibi esse puto, o anima fidelis, quo, fallacis mundi hujus tenebris exuta, pervenias ad patriam claritatis æternæ, ubi tenebræ tuæ erunt sicut clara meridies, et nox sicut dies illuminabitur. Tunc prorsus, tunc videbis et afflues, et mirabitur, et dilatabitur cor tuum (Isa. LX, 5), quando replebitur divina majestate incircumscripti luminis omnis terra, et gloria ejus in te videbitur. Domus Jacob, venite, ambulemus in lumine Domini (Id. 11, |