Page images
PDF
EPUB

A

3): ut veri filii lucis ambulemus de claritate in claritatem, tanquam prælucente Domini Spiritu, ut per singulos gradus virtutum regnum claritatis ulterius invadamus. Qui igitur jam per fidem sumus in lumine, ex ea et per eam in amplius et serenius lumen progrediamur, primo justitiæ, dein scientiæ, demumque sapientiæ. Quod enim credimus per fidem, consequenter operandum vel promerendum est per justitiam, post intelligendum per scientiam, ac postremo contemplandum per sapientiam. Prima namque omnium accensa est lucerna fidei, ad quam operemur in nocte hujus sæculi. Inde scriptum est in laudem mulieris fortis, quæ de nocte surrexit, et, de nocte ac die operans manibus suis, panem otiosa non comedit, Non exstinguetur, inquit, in nocte lucerna ejus (Prov. xxxí, 18), id В est, non deficiet in tertatione fides ejus. Ad hanc lucernam non fiunt opera tenebrarum, sed exstinguitur cum fiunt. Qui enim male agit, odit lucem (Joan. III, 20). Ideoque exstinguit lucernam fidei, postponit memoriam Dei; non est timor Dei ante oculos ejus, et de tenebris quas sibi fecit, arbitrorumque absentia blanditur sibi, dicens : Quis me videt? Tenebræ circumdant me, et parietes cooperiunt me,et nemo circumspicit me. Quem vereor ? Delictorum meorum non memorabitur Altissimus. Et non intelligit quoniam omnia videt oculus illius (Eccli. xxII, 26, 27). Bona vero opera, etsi aliquando propter vanitatem declinandam in abscondito fiunt, ad lucem tamen internam et æternam, id est sub judicio fidei et testimonio Dei fiunt, quia opera lucis sunt; lucernæ utique ardentes in manibus operantium, et exspectantium adventum sponsi, qui educet quasi lumen justitiam tuam ad conspectum hominum et angelorum, et, sicut lux meridiana clara est, clarescere faciet opera tua, quia in Deo sunt facta, ut Deum in te, et te in Deo clarificent omnium judicia.

5. Quanta vero claritate justitia resplendeat etiam in præsenti, quanta luce lætificet conscientiam justi, familiarius et suavius conscientiæ vestræ testimonium vos docebit. Sæpe autem et fides radiat, et justitia coruscat, et adhuc tamen intellectus caligat, ut mysterium fidei, quod velut involutum tenens veneratur, explicare nesciat; signatus sit ei liber Scripturæ, quasi litteras nesciat; sed nec ad discretionem boni et mali, veri et falsi sensus exercitatos habeat. Et tales quidem multi in Ecclesia, quorum fides multa, abundans justitia, scientia fere nulla. Quod tamen ad lumen justitiæ accedere oporteat lumen scientiæ, docet sermo prophetæ, qui, cum præmisisset: Seminate vobis ad justitiam, ut ostenderet quas interim primitias colligamus de hocsemine, subjunxit: Illuminate vobis lumen scientiæ (Osee. x, 12). Sic et Apostolus ait : Fructificantes in opere bono,et crescentes in scientia Dei (Coloss. 1, 10). Tu quoque, David, sedens in cathedra sapientissimus princeps inter tres, quomodo super senes intellexisti? Quia mandata, inquit, quæsivi.

A mandatis prorsus intellexi, quia intellectus bonus omnibus facientibus timorem Domini. Nam et unIctio docens de omnibus, sciens nimirum quo ordine quidque apud eam discendum sit, prius docet bonitatem et disciplinam, et postmodum scientiam : si tamen qui docendus est, primo omnium crediderit, 941 id est, elementa exordii sermonum justitiæ didicerit. Ideo ille discipulus unctionis tam prudenter precem ordinabat, atque allegabat: Bonitatem, inquit, et disciplinam et scientiam doce me, quia mandatis tuis credidi (Psal. cxvi, 100, 66). Ac si diceret Didici prima elementa, id est, fidem non fictam ; jam, quod sequitur, doce justitiam, id est bonitatem et disciplinam, ut sic demum provehat ad sanctorum scientiam. Vocasti ad gratiam fidei, jam justifica per bonitatem amoris, et disciplinam casti timoris, ut post magnifices munere scientiæ spiritualis. Quos autem vocavit, hos et justificavit; et quos iustificavit illos et magnificavit (Rom. vIII, 30).

:

6. Sciendum sane quod, cum sit hæc scientia sanctorum, non tamen omnes sancti docentur eam, sed illi duntaxat in quibus nec industria gratiam, nec gratia destituit industriam; sed utrumque mutuo sibi suffragio cooperatur, ut et docibilis sit homo discipulus, et spiritus adsit doctor sedulus. Cum autem varia charismata contineat hæc scientia, Spiritus tamen moderator non in unum facile confert omnia, sed dividit singulis prout vult, alii notitiam mysteriorum, alii intellectum ScripturaC rum, alii interpretationem sermonum, alii discretionem spirituum, alii illam, quæ pernecessaria est, velut in gustu dignoscentiam, atque dijudicationem virtutum ac vitiorum, ne fallant vitia specie virtutum. Non nocebunt, inquit, et non occident in universo sancto monte meo; quia repleta est terra scientia Domini (Isai. x1, 9).

7. Jam vero si quis post hæc et per hæc tria, fidem, justitiam atque scientiam, proficiat ad sapientiam, id est, saporem et gustum æternorum, ut possit vacare et videre, videndoque gustare quam suavis Dominus; et quod oculus non vidit, et auris non audivit, et in cor hominis non ascendit, ei per Spiritum reveletur hunc omnino dixerim illuminatum magnifice et gloriose, tanquam qui gloriam D Domini revelata facie speculetur, et super quem gloria Domini sæpius oriatur. Huic utique dicere habet non propheta, sed prophetarum Spiritus : Surge, illuminare, Jerusalem, quia venit lumen tuum, et gloria Domini super te orta est (Id. Lx, 1). Fratres, non omnes capiunt hoc verbum, sed qui potest capere capiat. Non condemnatur qui non capit : sed qui non cupit, utique teporis arguitur. Qui autem cupit, noverit quia hoc lumen sapientiæ fervens accendit oratio, sicut et lumen scientiæ frequens lectio; si tamen cum legis, lucernam ardentem adhibueris, id est justitiam operum, piorumque expericntiam sensuum. Tu autem, Domine, Pater luminum, qui lumen de te lumine unicum tuum mi

sisti illuminare tenebras mortalium, da nobis per viam luminum pervenire ad lumen æternum, ut placeamus coram te in lumine viventium, qui vivis et regnas per omnia sæcula sæculorum. Amen. SERMO IV.

De nova nostra nativitate et vita.

1. Secunda nobis hodie, fratres, nativitas celebratur, quæ de illa prima nativitate, tanquam de causa effectus, consequenter nata videtur. Illa siquidem, quam usque hodie celebravimus, nativitas Christi est; ista, quam hodie celebramus, nativitas nostra est. In illa namque Christus natus est, in ista Christianitas nata est. Cum enim tria sint quæ nos faciunt christianos, fides, Baptismus, et altaris participatio, hodierna dies fidem nobis initiavit, Baptisma consecravit, ac mensæ cœlestis miracula præformavit. Quomodo sane prima gentium illuminatio fidem nobis initiaverit, quomodo Christus baptizatus Baptisma nostrum consecraverit, qualiler illa conversio aquæ in vinum, mutationem rerum in convivio mensæ Dominicæ præostenderit, nequaquam jam opus est ut doceamus: sed illud arbitror operæ pretium, ut nosmetipsos commoneamus, ne fides in nobis a suis degeneret initiis, ne vacuetur in nobis gratia Baptismatis, ne cedat nobis in judicium participatio calicis Christi.

ab ipsis fiunt, turpe est et dicere (Ephes. v, 12). Fodiat parietem eorum qui ad ipsos missus est prophetare, ut adhuc majores abominationes videat, quas non erubescunt aut verentur coram illa tremenda majestate perpetrare. Quid enim mihi, qui monachus videor, de his qui extra hoc monasterium sunt judicare? Utinam nec de his ipsis qui hic intus sunt, mihi esset judicare. Ad me ipsum namque conturbata est anima mea, dum scilicet vereor ne hæc ipsa species pietatis, quam utcunque vobiscum gero, gravius me incipiat accusare, si pietatem ipsa me convicerit abnegasse.

3. Omnino, fratres, verendum est mihi, an vero et vobis ipsis, vos videritis,ne ad nos præcipue spectet ille sermo qui per Apostolum prophetatus est de B temporibus novissimis ; ubi, cum malitiam hominum describeret tunc futurorum, qualis nunc manifeste legi potest in vita et moribus eorum, longum tandem sic conclusit malorum catalogum Habentes, inquit, speciem pietatis, virtutem autem ejus abnegantes (1 Tim. II, 5). Quid enim ita speciem pietatis habet, sicut hæc quam prætendimus, humilitas tonsuræ et habitus, parcimonia cibi et potus, labor fere continuus, et ordinatissimus per omnia vivendi modus? Cæterum de virtute ipsa pietatis, quam hæc species exterior promittit, quam prope nihil in me meique similibus valeat inveniri, pudor mihi esset confiteri, si non omnibus essemus manifesti. Quæ est enim virtus pietatis, nisi charitatis non ficta, humilitas vera, patientia longanimis, obedientia non segnis? In his virtutibus earumque similibus, quantum vobis liceat gloriari, vestro, fratres, relinquimus judicio; de me siquidem ingenue confiteor, quia nomina quidem earum scio, saporem adhuc ignoro. Merito itaque pudorem mihi pariter et timorem incutit habitus que n gero religionis, cui fere nullum suffragatur testimonium virtutis. Nunquid enim tuto mihi possum usurpare monachi nomen et honorem, cujus non habeo meritum et virtutem; cum, sicut ante nos dictum est, simulata sanctitas duplicata sit iniquitas, (AUG. in psal. LXIII); et lupus sub ovina pelle deprehensus graviore sit sntentia percellendus? Propterea vos quoque, fratres, ut tuto gloriari possitis, in hac, qua corpora vestra decorata sunt, specie pietatis, ponite corda vestra in virtute ejus; ut species in corporibus, virtus in cordibus, probatos vos exhibeant tam angelis quam hominibus, sitque, sicut scriptum est: Omnes qui viderint eos cognoscent illos quia isti sunt semen cui benedixit Dominus (Isa. LXI, 9).

2. Et ipsa quidem fides, qualis ab illis Magis, primis videlicet auctoribus suis, nobis hodie tradita sit; qualiter 912 maximum fidei sacramentum mysticis insinuaverint munerum figuris, satis C abundeque disseruere patres nostri, ut ex ea parte nullus jam alius labor quam in labores eorum introire nobis resederit. Sed neque magnopere postulat status, imo ruina temporis hujus, ut de mysterio fidei disputetur sed ut magis id modis omnibus elaboretur ut, sicut Apostolus ait, in conscientia pura idem fidei mysterium habeatur (I Tim. III, 9). Ecce enim hodie si de mysterio fidei interrogas, omnes fere invenies christianissimos; si conscientias discutias, paucos admodum invenies vere christianos. Totus fere mundus confitetur verbis se nosse Deum, factis autem negat (Tit. 1, 16); adeo ut et qui speciem pietatis videntur habere, virtutem ejus sæpius inveniantur propemodum abnegare. Quid putatis autem, fratres mei quos in hoc significare voluerim, quos scilicet dicam pietatis habere speciem, sed abnegare virtutem? Si illos qui spatiosam viam sæculi ambulant, intelligitis, quid illi vel de sola præferunt pietatis specie, qui nomiue solo christiani, atque in vacuum assumentes nomeu sanctum Christi, tota ac libera professione sectantur quæ huic inimica sunt nomini; qui omni specie conversationis et modo vitæ, se protestantur inimicos crucis Christi? Hæccine est species pietatis quam in eis videmus, habitus et incessus meretricius, sermo scurrilis, oculus impudicus, venter qui pro Deo colitur, et omnis illa vitæ contumelia, quæ publice et gloriabunde, velut in faciem pietati irrogatur? Quæ enim in occulto

D

4. Hæc est, fratres, christianæ fidei pietas vera, hoc est habere mysterium fidei in conscientia pura. Ut enim mysterium fidei, quod hodie nobis mystica commendaverunt Magorum munera, fideliter et digne conservaremus immaculatum in conscientia pura, hodie itidem 943 Christus baptizatus, non sibi sed nobis, Aspersit, sicut Apostolus ait, corda a conscientia mala, et abluit corpora aqua munda (Hebr. x. 22). Quam felix, o fratres, anima illa,

quæ sic lota in salutem, mox e vestigio secuta est
Salvatorem, ut deinceps adhærens ei cum Apostolis,
illam meruit audire vocem: Qui lotus est, non
indiget nisi ut pedes lavet, sed est mundus totus!
(Joan. xIII, 10.) Cæterum qui baptizatur a mortuo, et
iterum tangit cum, quid proficit lavatio i lius? (Eccli.
XXXIV, 30.) Ego postquam Baptismo lotus fui, non
unum mortuum, sed tot mortuos quot opera mor-
tis, tetigi; et, juxta Petrum apostolum, contigit
mihi illud veri proverbii, Canis reversus ad vomi-
tum suum, et sus lota in volutabro luli (II Petr.11, 4).
Quid igitur faciam? quibus ulterius aquis sordes
tantas diluam? Audio quia sicut una fides, sic unum
Baptisma est, nec secundo Baptismati locus est,
quoniam quicunque baptizamur, in morte Christi
baptizamur; qui sicut semel mortuus est, sic et B
semel baptizatus est, ut et nobis unici modum et
formam Baptismatis præscriberet. Diffiderem for-
sitan ulterius posse mundari, nisi quia desperan-
tem reducit in spem, inter alias Scripturæ consola-
tiones, etiam fidele consilium Elisei, etiamsi totus
instar Naaman Syri lepra sim perfusus, ac veterno
incurabili possessus. Vade, inquit, et lavare septies
in Jordane, et mundaberis. Si dixisset, Lavare ter,
mundaberis, continuo intellexissem trinam mer-
sionem qua inundantur baptizati, diceremque totum
illud miraculum gratiam prophetare Baptismatis,
ut jam tunc Jordanis de virtute Dominici Baptismi
cœpisset ad salutem gentium operari. Nunc autem
cum signanter dicat, lavare septies in Jordane, quid
sibi vult septenarius iste, aut quis est Jordanis
ille? Jordanis, ut aiunt, interpretatur Descensus
eorum. Quorum? Illorum utique qui humiliantur
ad pœnitentiam, qui nimirum quanto profundius
descendunt per gradus humilitatis, tanto se peni-
tius mergunt et plenius abluunt spiritualis alveo
Jordanis.

5. Ad neipsum, o Deus, conturbata est anima mea, memor pcccatorum suorum; propterea memor ero tui de ter a Jordanis, quomodo scilicet in descensu humiliationis mundaveris Naaman leprosum. Descendit, inquit, et lavit septies in Jordane, iuxta sermonem viri Dei, et mundatus est.Descende et tu, o anima mea, de curru superbiæ in salubres aquas Jordanis, qui de fonte domus David, toto jam profluit orbe in ablutionem peccatoris et menstruatæ. Hæc est nimirum humilitas poenitendi, quæ, de domo pariter et exemplo profluens Christi, toto jam prædicatur orbe, totiusque purgat crimina mundi. O vos, Naaman Syri : non enim unus, sed innumerio, inquam, divites, sed leprosi; superbi, sed ærumnosi; quare tam vehementer abhorretis lavari his medicinalibus aquis? cur vobis ita viluit noster iste Jordanis præ fluviis Damasci ? Dicitis enim, si forte quærentibus aliquando consilium salutis imitanda prædicetur humilitas et paupertas Christi: Nunquid non meliores sunt fluvii Damasci omnibus aquis Israel, ut laver in eis et munder? (IV Reg. v. 10, 14, 12.) Nunquid non est

melius, et ad purgationem peccatorum efficacius, quotidie benefacere de affluentia mundi, quam semel omnia relinquendo pauperem fieri? Sed enim audi, Naaman. Fluvium Damascenum absorbebit Leviathan, et non mirabitur; nam de Jordane si habeat fiduciam quod influat in os ejus (Job xv, 18), spes eum frustrabitur. Neque enim grande reputat quantiscunque, præter humilitatem christianam, virtutibus affluas: cum etiam pauperes Christi devorare se posse confidat, sed nihil in eis inimicus proficiat. Damascus secundum nomen suum, Civitas sanguinis est, et aquæ ejus sanguine mistæ sunt; quia opera etiam bona carnalium et sæcularium, vix a quocunque peccato pura sunt. Et quomodo id quod infectum est sanguine, sanguinem mundebit? qua ratione lepram, id quod leprosum est curabit? At Jordanis noster ipse quidem purum profluit, nec te calumniari poterunt superbi, si totus in eo mersus fueris, ac velut consepultus humilitati Christi.

6. Audi saltem, o Naaman, domesticos tuos, humiles amicos, fideles consiliarios. Naamen recedebat indignans adversum virum Dei, quem consuluerat; at illi, Pater, inquiunt, etsi rem grandem dixisset tibi propheta, certe facere debueras. Fidele prorsus verbum, rationis et 944 sapientiæ plenum; quippe suggestio est rationalium hominis sensuum, quos sibi Deus testes retinuit adversus hominem ipsum. Pater, inquiunt, etsi rem grandem dixisset tibi Propheta, certe facere debueras. Non credere namque Prophetæ, Dei est injuria : non tentare omnia pro salute, odium est sui ipsius et invidia. Quid enim grande esse potest in præcepto, ubi salus est in promisso? Quanto magis non debet videri grande vel difficile, discere ab Jesu quia mitis est et humilis corde, cum in eo pariter inveniatur et requics animæ, et præsens medela spiritualis lepræ, pignusque salutis æternæ ? Tandem vix ægreque obtinetur a superbo peccatore ut descendat in Jordanem et lavet; si tamen septies lavat, totumque se plenius et sæpius mergat, non moratur effectus salutis fidem prophetico facere sermoni. Sed, proh dolor! quanta est hujus nostri miseria temporis! quia non solum divites, sed etiam pauperes leprosi, ita inveniuntur delicati, ut vix usque ad talos salubribus intingi patiantur aquis: aut si semel laverint, mox sibi plenissime videantur mundati.

7. Et Elisæus non ita sentit, sed signanter exprimit, Septies lavare, et mundaberis. Sciebat nimirum humilitatem Christi, quæ nobis imitanda est, si perfecte volumus mundari, septemplicis esse virtutis. Prima virtus, quod, cum dives esset, pauper factus est. Secunda, quod paupertati extremitatem adjiciens, in præsepi positus est. Tertia, quod Matri subditus. Quarta, quod servi manibus hodie inclinavit caput. Quinta, quod discipulum 'urem tulit et proditorem. Sexta, quod sic fuit mansuetus ante iniquum judicem. Septima, quod

crucifixoribus tam clemens intercessor fuit apud A bitror, quia eorum, qui sic se abluunt, non solum Patrem. His vestigiis, licet satis a longe, gigantem sequeris, si paupertatem diligis, si inter pauperes extremitatem eligis, si monasterii subditus es disciplinæ, si minorem tibi pateris præesse, si falso fratres æquanimiter tuleris, si mansuetudine vincas cum judicaris, si charitatem rependas illis a quibus injuste pateris. Hæc humilitas plane sine injuria unici Baptismi rebaptizat: quia mortem Christi non iterat, sed mortificationem et sepulturam criminum instaurat; et quod in illo Baptismo gestum est specie, hic rursus impletur veritate. Hæc siquidem humilitas cœlos aperit, spiritum adoptionis restituit: Pater agnoscit filium, quippe in innocentia et puritate pueri regenerati reformatum. Unde bene de Naaman Scriptura meminit quia restituta est caro ejus, sicut caro pueri parvuli (IV Reg. v, 13, 10 14): significans ut ar

B

corda recuperant innocentiam parvulorum; sed etiam corpora secundum quemdam modum puerilem sibi vindicant puritatem mortificatione membrorum. Sic enim de quodam sanctorum legitur, quia in membris defuncti, septennis quodammodo pueri gratia videbatur (De S Martino dictum apud Sulpicium). Ecce, fratres, qui primi gratiam Baptismatis tantis voluptatum sordibus amisimus, ecce verum Jordanem, descensum scilicet humilium, ubi die rebaptizari licet, invenimus. Hoc tantum est, ut non parcamos nobis de die in diem descendere profundius, et plenius mergi, Christoque penitus, consepeliri. Ipsi gratias agamus, cujus humilitas et formam Baptismi hodie dedicavit credentibus. et gratiam non disparem reservavit pœnitentibus, Ipsi gloria per omnia sæcula sæculorum. Amen.

IN FESTO PURIFICATIONIS BEATÆ MARIE VIRGINIS.

SERMO I.

De cæremonia luminum hoc festo usitata.

prosequamur. Ac primo quidem de illa spirituali Purificatione, quam Maria, offerens pro se et pro Filio par turturum aut duos pullos columbarum, nobis commendavit, prosequeremur, nisi quod patres nostri, sicut vobis notissimum est, omnia ad liquidum prosecuti sunt; et quomodo turtur ad castitatem carnis, columba ad simplicitatem mentis pertineat, diligenter discurrerunt; nec illud quidem prætereuntes, quid sit sacrificium de uno turC ture vel pullo columbino, quid holocaustum de altero. Hoc unum tamen adjicimus, quod quante notiora nobis sunt mysteria, tanto districtius el justius eorum a nobis exiguntur opera; quia scienti bonum et non facienti, peccatum est illi (Jac. IV, 17); et servus sciens voluntatem domini sui, et non faciens digna, plagis vapulabit multis (Luc. xii, 47).

2. Relinquentes igitur quod tractactum est sufficienter, illud potius tractemus, si placet, quid hæc pulcherrima Ecclesiæ consuetudo luminarium hodie gestandorum, aut factum repræsentet, aut faciendum demonstret. Quanquam ne id puto quidem vobis incognitum, etiamsi nunquam sit auditum.

1.Sint lumbi vestri præcincti, et lucernæ ardentes in manibus vestris (Luc. xxп1,35). Sint lumbi nostri præcincti, ut Purificationem Mariæ æmulemur ; sint lucerna ardentes in manibus, ut gaudium Simeouis, lumen in manibus portantis, etiam visibili signo in nobis repræsentemus. Simus videlicet casti corpore, et mundi corde; et Purificationem Mariæ expressimus: simus ardentes devotione, et lucentes opere; et cum Simeone Christum portamus in manibus. Maria tamen non tam purificata fuit, quam mysterium Purificationis commendavit, implendo legalem, 945 significando spiritualem. Quid enim in ea purificandum esse potuit, quæ virgo concepit, virgo peperit, virgoque permansit, imo quæ ipso concepta plane purificata fuit, si quid forte minus ante puritatis habuisset [alias habuit)? Quid, inquam, mundandum habuit conceptus ille, qui solus potest facere mundum de immundo conceptum semine (Job. XIV, 4), qui fontem quo immundus purificetur edidit, fontem D Quis enim hodie, cereum ardentem gestans in madomus David, qui hodieque patet indefesseque scatet in ablutionem peccatoris, et menstruatæ ? (Zach.. XIII, 1.) Suscepit tamen Mater totius puritatis, purgationis legitimæ speciem, ut simul et obedientissimæ humilitatis virtutem, et evangelicæ purificationis insinuaret veritatem. Ubi nunc ille, qui tam fallaciter quam contumaciter præsumens de sanctitate, detrectat purgatoria pœnitentium remedia subire? Esto quod sanctus sit; nun quid sicut sanctarum Sanctissima, quæ Sanctum sanctorum peperit, Maria? Utinam, fratres mei, utinam nos illam haberemus humilitatem in peccatis nostris quam vere habuerunt sancti in virtutibus suis. Sed omittamus nunc istud, ut quod cœpimus

nibus, non statim illius senis recordetur, qui, hodie Jesum accipiens in ulnas suas, Verbum in carne tanquam lumen in cera, ipsum esse lumen ad iluminationem gentium perhibebat? Erat profecto et ipse lucerna ardens et lacens, testimonium perbibens de lumine, qui ad hoc ipsum in Spiritu quo plenus erat, venit in templum, ut, suscipiens misericordiam tuam, Deus, in medio templi tui prædicaret ipsam esse misericordiam, et lumen populi tui. Vere tu, senex serene, lumen portabas non modo manibus, sed et sensibus; qui sic eras illuminatus, ut, cum tanto ante futuram illuminationem gentium tam clare videres, etiam nunc iuter tenebras Judaicæ infidelitatis, hodierna claritas fidei

65

:

DE PURIFICATIONE B. MARIE SERMO I.

nostræ tibi coruscaret. Lætare jam, senior juste, A ter; lucerna coram Deo, simplex intentio, ut ei soli placeamus, cui nos probavimus. vide jam quod prævidehas discussæ sunt mundi tenebræ, ambulant gentes in lumine tuo; plena est omnis terra gloria luminis illius quod occultum in sinu fovebas, imo quo sensus tuos refovebas. O fomes amoris, ipse amor suavis et dulcis ad refocillandam animam ! Prorsus suavis et dulcis, etiam cum crucias et affligis; cruciatus feliciter delectans, sicut ignis salubriter refrigerans. Ignis iste, fratres, si in sinu absconditus fuerit, vestimenta non comburit; imo illum ignem exstinguit, qui, in sinu celatus, non modo vestimentum adurit, sed et quod vestitum est, depascit, id est, corpus et animam pariter, consumit. Deus, inquit, noster ignis consumens est (Deut. IV, 24), sed ignem nam animam refovet, demulcet B consumentem; mentem, spiritum recreat, reparatque pereuntem. Hujus ignis vim Simeon non ignorabat, qui in sinu suo cum portare gaudebat, pectusque senile fotu illius calefaciebat. Quanto salubrius et suavius ignis iste senem nostrum calefecit, quam regem David Abisag Sunamitis? (III Reg. 1, 17) nisi forte Abisag hic ignis idem fuit, sapientia scilicet, cujus amplexu non solum recalescunt frigidi, sed etiam reviviscunt mortui.

4. Amplectere igitur, o beate senex, sapientiam Dei 946, et recalescant atque recanescant quasi de novo sensus tui; astringe uberibus tuis misericordiam Dei, et erit senectus tua in misericordia uberi. Inter ubera, inquit, mea commorabitur (Cantic. 1, 12), etiam cum reddam illum Matri suæ, manebit apud me. Et cum inter materna ubera continebitur, nibilominus inter ubera mea commorabitur, et ubera quoque mea inebriabit misericordia uberi; etsi non quantum ubera Matris. Illa quippe sicut singulariter mater est summæ misericordiæ, sic excellenter habet ubera uberis misericordiæ. Gratulor et gratificor tibi, gratia plena, quæ misericordiam genuisti quam suscepi; cereum præparasti, quem accepi. Tu ceram ministrasti suscepto lumini, Virgo virginum Virgini; dum incorrupta mater incorruptibile Verbum, incorrupta carne vestisti. Eia, fratres mei, ecce ardet cereus in manibus Simeonis, accendite et vos cereos vestros de illius mutuatione luminis, lucernas dico quas Dominus jubet esse in manibús vestris (Luc. XII, 35). Accedite ad eum, et illuminamini, ut non lam lucernas feratis quam ipsi lucernæ sitis, lucentes intus et foris, vobis et proximis. Sit ergo lucerna in corde, sit in manu, sit in ore. Lucerna in corde luceat vobis: lucerna in manu vel ore luceat proximis Lucerna in corde, est pietas fidei; lucerna in manu, exemplum operis; lucerna in ore, sermo ædificationis. Non solum autem coram hominibus lucere nos necesse est per operationem ct sermonem, sed et coram angelis, per orationem, coram Deo per intentionem. Lucerna nostra coram angelis est pura devotio, cum in conspectu angelorum psallimus sapienter, vel oramus arden

C

D

4. Et ne putemur, in his quæ dicimus, sensus no-
stri somnia secuti fuisse; probemus nos potius in
omnibus adhæsisse testimoniis Scripturæ. Quod
enim fides lucerna sit, testatur Salomon loquens de
muliere forti, Non exstinguetur in nocte lucerna ejus
(Prov. XXXI, 18); quod utique intelligimus, Non de-
ficiet in tentatione fides cjus. Nam et de charitate,
quæ nihil aliud est quam fides operans per dilectio-
nem, apud eumdem legimus Salomonem: Lampades
ejus, lampades ignis atque flammarum. Aquæ mul-
tæ non poterunt extinguere charitatem, nec flu-
mina obruent illam (Cantic. vIII, 6, 7). Quod opus
bonum lucerna sit, lux ipsa veritatis indicat, cum ait,
Sint lumbi vestri præcincti, etlucerna ardentes in
manibus vestris (Luc. XII, 35): et, Luceat lux vestra
coram hominibus, ut videant opera vestra bona
(Matth. v, 16). Quod sermo ædificationis lucerna sit,
David dicit: Lucerna pedibus meis verbum tuum, et
lumen semitis meis (Psal. cxvIII, 105). Et Petrus
apostolus de sermone prophetico, cui benefacitis, in-
quit, intendentes, tanquam lucerna lucenti in ob-
scuro loco (Il Petr. 1, 19). Declaratio quoque sermo-
num Dei illuminat, et intellectum dat parvulis
(Psal. cxvi, 130), sive cum sermones evangelici de-
clarant umbram legis, sive cum ipsi sermones tamEvan-
gelii quam legis declarantur expositionibus dilucidis,
qui non intelligentibus parvulis videbantur obscuri;
et in lumine dicimus quod dictum erat nobis in te-

nebris. Ideo Philippus in figura cujuslibet eccle-
siastici doctoris dictus est os lampadis, eo quod de
ore ipsius ad illuminationem audientium coruscaret
ignitum eloquium Domini. Sermonem autem Dei
intelligo, fratres mei, quidquid spiritus ejus digna-
tione sua loquitur in vobis; omnem utique sermo-
nem qui bonus est ad ædificationem fidei, in pro-
vocationem charitatis. Si quis ergo vestrum loqui-
tur, quasi sermones Dei (1 Petr. Iv, 11); ut etiam
in privatis colloquiis omnis sermo malus non pro-
cedat de ore vestro, sed si quis est ad ædificationem
fidei, ut gratiam det audienti; ut qui audierit, dicat
gratias agens tibi, Benedictus sermo oris tui, quia
lucerna pedibus meis verbum tuum, et lumen semi-
tis meis (Psal. cxvi, 105). De oratione autem quod
et ipsa lucerna sit, maxime si divinitus sit illumi-
nata, ex eo colligimus quod Salomon ait: Lucerna
Domini spiraculum hominis, quæ investigat omnia
secreta ventris (Prov xx, 27). Lumen namque quod
nobis orantibus vel psallentibus desuper aperitur,
spiraculum vitæ est, in quod suaviter respiramus.
Hujus lucernæ videtur Job recordari, cum in mœ-
rore tentationis recolens cum suspirio lætitiam præ-
teritæ consolationis, ait: Quis mihi tribuat ut sim
juxta menses pristinos,secundum 947 dies quibus
Deus custodiebat me, quando splendebat lucerna ejus
super caput meum, et ad lumen ejus ambulabam in
tenebris? (Job, xxix, 2, 3.) Cæterum quod lucerna
hæc dicitur investigare omnia secreta ventris, id est

« PreviousContinue »