2 περὶ αὐτῶν 1 παρεκάλεσε τὸν Θεὸν ἀποκαλύψαι αὐτῷ τὸ γεγονός 3. Καὶ ἦλθον οἱ δύο ἄγγελοι πρὸς αὐτὸν καὶ εἶπεν αὐτοῖς· Διατί ὑμεῖς ἄγγελοι ὄντες, ἀκολουθεῖτε 4 τὸν νεκρόν; Καὶ λέγουσιν αὐτῷ οἱ ἄγγελοι· Ὁ εἷς ἡμῶν τῆς τετράδος ἐστὶ, καὶ ὁ ἄλλος τῆς παρασκευῆς· καὶ ἐπειδὴ ἕως οὗ ἐτελεύτησεν ἡ ψυχὴ αὕτη οὐ διέλιπε * νηστεύουσα τετράδα καὶ παρασκευὴν, κατὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς παρηκολουθήσαμεν τῷ σκηνώματι αὐτῆς· ὅτι ἕως θανάτου ἐφύλαξε τὴν νηστείαν, διὸ καὶ ἐδοξάσαμεν αὐτὴν ἐν Κυρίῳ . Δίκαιον ἡγησάμεθα εἶναι πρὸς ὠφέλειαν τῶν ἀκουόντων, δεῖξαι ἐν ὀλίγῳ τὸ κατὰ πάντα συμβουλευτικὸν τοῦ ἁγίου πατρὸς ὅτι τὰ μὲν ἀπὸ τῆς διατάξεως τοῦ ἀγγέλου, τὰ δὲ ἀπὸ τῶν θείων γραφῶν, * D f. 23 ν· τὰ δὲ καὶ ἀπὸ ἐρωτήσεως ἁγίων ἀνδρῶν πάντα ἦν πράττων, * καὶ μὴ οἰόμενος εἰς ἑαυτὸν φρονεῖν τι, οὐχ ὡς μὴ γινώσκων τὰ τοῦ πνεύματος ταῦτα ἃ καὶ ἔπραττεν, ἀλλὰ μιμούμενος καὶ ἐν τούτῳ τοὺς πρὶν πατέρας καὶ διδασκάλους καὶ αὐτὸν τὸν ἀπόστολον Παῦλον. Φαίνεται γὰρ καὶ αὐτὸς μετὰ τὴν τοσαύ- 10 την γνῶσιν καὶ ἀποκάλυψιν τοῦ Θεοῦ, περὶ τῆς διδαχῆς καὶ τοῦ κηρύγματος αὐτοῦ ἀνατιθέναι τοῖς περὶ Ἰάκωβον, λέγει γὰρ ταπεινοφρονεῖν, καὶ ἀνεθέμην αὐτοῖς τὸ εὐαγγελίον δ κηρύσσω μήπως εἰς κενὸν τρέχω ἢ ἔδραμον. * D f, 24 για Παρεγένετό ποτε ὁ μέγας Μακάριος πρὸς τὸν πατέρα ἡμῶν 8, καὶ λέγει αὐτῷ ὁ μέγας Παχώμιος 9 ὅτι εἰσὶν ἀδελφοὶ ἐνταῦθα μεθ ̓ ἡμῶν ἀτάκτως περιπατοῦντες 40, καλόν ἐστι παιδεῦσαι αὐτούς; Λέγει αὐτῷ ὁ 15 μέγας 14 Μακάριος Παίδευσον καὶ κρῖνον δικαίως τοὺς ὑπὸ σέ. Εξω δὲ μὴ κρίνῃς τινὰ, γέγραπται γάρ οὐχὶ τοὺς ἔσω ὑμεῖς κρίνετε. Τοὺς δὲ ἔξω κρίνει ὁ Θεός 12. Ἐπεὶ δὲ ἡ φήμη τοῦ μεγάλου Παχωμίου ἔφθασεν ἕως μακρὰν * καὶ πολλοῖς ὑπόθεσις γέγονε σωτηρίας, πολλοὶ περὶ αὐτοῦ πρὸς ἀλλήλους ἀντέβαλλον, τινὲς μὲν ὡς ἡ ἀλήθεια ἔχει ἐπαινοῦντες αὐτὸν, τινὲς δὲ καὶ ὑπὲρ τὰ μέτρα ἐγκωμιάζοντες. Καὶ μεταξὺ αὐτῶν γέγονεν ἀμφιβολία· τοῦ εἶναι καὶ λέγεσθαι αὐτὸν 20 διορατικόν. Ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ οὖν Λατῶν, παρόντων ἐπισκόπων καὶ μοναχῶν, ἦλθεν ὁ πατὴρ ἐκεῖ μετὰ τινῶν ἀρχαίων ἀδελφῶν κληθεὶς παρ ̓ αὐτῶν γυμνάσασθαι περὶ τοῦ πράγματος τούτου, καὶ βλέπων etc. comme au n° 72 des Acta. 25 ν, 1. 20. ἐν τῇ ἐνορίᾳ τῆς αὐτῆς πόλεως; puis le n° 73 : Μετὰ δὲ τὸ ἐξελθεῖν τὸ πλοῖον. 27 ν, 1. 9. ἐν τῇ μονῇ αὐτοῦ τῇ λεγομένῃ Πανὸς; puis 75 : Καὶ εὐξαμένου αὐτοῦ ἀνεχώρησαν· Εἶπε δὲ. 30 ν, 1. 18. ἁγνὴν παραστῆσαι τῷ κυρίῳ; puis le n° 77 : Εγένετο δὲ ὅτε ὁ ἁγιώτατος Ἀθανάσιος... 32 r, l. 17. ὁποῖος ἦν ; puis le n° 78 : Μετὰ δὲ ταῦτα ὁ ἀββᾶς Ορσίσιος. 25 33 ν, 1. 1. τῷ τε πάσχα καὶ τῷ φθινοπώρῳ τὸν λόγον τῆς χρείας αὐτῶν τῆς σωματικῆς καὶ τοῦ 30 ἔργου τοῦ ἀναλώματος αὐτῶν εἰσκομίζειν πρὸς τὸν μέγαν οἰκονόμον ; puis le n° 79 : Καὶ οὕτως διάγοντας, διετήρει αὐτοὺς. 34 ν, 1. 6. ἐπιτιμία (sic) ταύτῃ ἅπερ ἦν; puis le n° 80 : Ελεγε δὲ ὁ πατὴρ Ορσίσιος. 35 ν, 1. 10. σκηνώματα αὐτῶν; puis le n° 81 : Μετὰ ταῦτα ἐπληθύνθησαν οἱ ἀδελφοὶ σφόδρα· διὰ τουτοὺς ἤρξαντο πλατύνεσθαι καὶ ἐπικτίζεσθαι ἀγροὺς καὶ ὕλας καὶ ἑκάστῃ μονῇ τὰ πρὸς ἀμέλειαν ἐχώρει· 35 καθότι ἐπληθύνθησαν αἱ σωματικαὶ φροντίδες. Εἷς δέ τις... 37 Γ, 37 v, 1. 1. ἵνα μὴ ἐγὼ αἴτιος γίνωμαι ἀπωλείας ψυχῶν; puis le n° 84 : Καὶ τῇ νυκτὶ ἐκείνῃ. 1. 18. τῷ ἀββα Ορσισίῳ; puis le n° 83 : Καὶ μετὰ τὸ ἐλθεῖν. 38 ν, 1. 17. Η ὅτε ήμην μόνος; puis le n° 84 : ὅτε οὖν συνῆγε. 39 ν, 1. 7. ἔπεισε καὶ τὸν πατέρα τῆς μονῆς ἐκείνης τῆς μελλούσης σχισθῆναι, Απολλώνιον λεγό- 40 μενον, εἰρηνεῦσαι μετὰ τῶν ἀδελφῶν, καὶ ἐξακολουθῆσαι τῇ τάξει αὐτῶν καὶ τῇ κοινωνίᾳ, καὶ τῇ χάριτι τοῦ θεοῦ κατησχύνθη ὁ ἐχθρός; puis le n° 85 : Καὶ ἦν ὁ ἀββᾶς Θεόδωρος οὗτος. 3. ώς Ν. 5. διέλειπεν Ν. - 4. θῆται Ν. 8. Cité par Nicon, ms. Coislin no 37, 1. αὐτὸ Ν. 2. αὐτὸν pr. m. Ν αὐτὸ sec. m.). 6. αὐτὴν ἀγωνισαμένην ἐν κυρίῳ N, sic exit. 7. ἁγίου supra lin. fol. 96 vo, sous le titre : ἐκ τὸν βίον (sic) τοῦ ἁγίου Παχωμίου. Vient ensuite : Παρέβαλεν ὁ ἀββᾶς Μακάριος πρὸς τὸν ἀββᾶν Παχ. τῶν Ταβαινησιωτῶν. Cf. Arabe, page 641; Ladeuze, page 61-62. - 9. ὁ δὲ Παχ. ἠρώτα αὐτὸν λέγων Ν. 10. ἀδελφοὶ ἄτακτοι Ν. - 11. ἀββᾶς Ν. — 12. ὁ θεὸς κρίνει N, sic exit, 41 r, 1. 20. ἦν ὁδεύων ἀκλινῶς; puis le n° 86 : Καὶ λοιπὸν 41 ν, 1. 21. Ἐπονύκου ἁγίου ἀνδρός; la dernière ligne de 86 manque; puis vient le n° 87 : Ἐπεὶ δὲ ὁ ἀββᾶς Θεόδωρος. 43 r, 1. 20. ἕως ἂν τελειωθῶσι; puis le n° 88 : Καὶ ἐγένετο. 5 44 ν, 1. 18. ἐδόξασε τὸν Θεόν; puis le n° 89 : Τῶν δὲ ἀδελφῶν... 45 ν, 1. 22. πρὸς αὐτὸν πορευόμενον; puis le n° 90 : Ἐὰν δὲ εἴπῃ τις. 46 r, l. 21. ἡμεῖς οἱ ταλαίπωροι; puis le n° 91 : Νοήσωμεν καὶ τοῦτο τὸ κέρδος. 47 Γ, 1. 20. τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς, la ligne suivante manque; vient alors une addition : 10 Καὶ πάλιν ἠρώτησαν αὐτόν· Ποῖον ἐστὶ τὸ ἔργον τῆς ψυχῆς, καὶ ποῖον ἔργον τῶν χειρῶν; * Καὶ * D f. 47 να ἀπεκρίθη· Παντὰ τὰ γινόμενα διὰ τὴν ἐντολὴν τοῦ θεοῦ, ταῦτα ἔργα τῆς ψυχῆς εἰσι, τὸ δὲ εἰς λόγον ἑαυτῆς ἐργάζεσθαι καὶ συνάγειν, τοῦτο ἔργον τῶν χειρῶν ἐστι. Καὶ εἶπον αὐτῷ· Σαφήνισον τὴν ὑπόθεσιν ταύτην, ὅτι ἀγνοοῦμεν. Καὶ λέγει· Ἰδοὺ ἀκούεις περί τινος ὅτι ἀσθενεῖ, καὶ λέγεις ὅτι ἀφεῖναι ἔχω τὸ ἐργόχειρόν μου καὶ ἀπελθεῖν δι ̓ αὐτὸν, ἀλλὰ τελειώσω αὐτὸ καὶ οὕτως ὑπάγω. Καὶ πάλιν ἐὰν ἔλθῃ 15 ἀδελφὸς λέγων σοι· Ποίησον ἀγάπην, δός μοι χεῖρα, καὶ λέγης· Πῶς ἔχω ἀφεῖναι ἐργόχειρόν μου καὶ ἀπελθεῖν; ἰδοὺ ἐὰν μὴ ἀπέλθης, κατήργησας τὴν ἐντολὴν τοῦ θεοῦ ὅ ἐστι τὸ ἔργον τῆς ψυχῆς διὰ τὸ ἔργον τῶν χειρῶν, καὶ οὐχ οὕτως ἐστὶν, ἀλλ' ἐάν τις ζητήσῃ σε, ὕπαγε, καὶ τοῦτό ἐστι τὸ ἔργον τοῦ θεοῦ ὅ ἐστι τὸ ἔργον τῆς ψυχῆς. Καὶ οὕτως ὁ μακάριος Θεόδωρος ἐδίδασκε καθ ̓ ἑκάστην ἡμέραν τοὺς ἀδελφοὺς καὶ ἦν κοπιῶν καὶ 20 αγωνιζόμενος μεγάλως ὑπὲρ * τῆς εὐσεβείας, ἐν τοῖς ἐπικειμένοις πειρασμοῖς. Ἐν ταῖς πόλεσι δὲ ὢν * D f. 48 ro Αντινόου καὶ Ερμουπόλεως ὁ μέγας Ἀθανάσιος, καὶ βλέπων τὸν ἀββᾶν Θεόδωρον τῷ πνεύματι ζέοντα, καὶ τοσαύτην ἔχοντα προθυμίαν καὶ δύναμιν κατὰ νόησιν, λέγει τοῖς ἄλλοις ἐπισκόποις... La suite se trouve au n° 92, ligne 28 de ce paragraphe. 25 30 49 r, l. 9. καὶ τοῦ σώματος ὑμῶν; puis le n° 93 : Καὶ ἦν ὁ ἀββᾶς Θεόδωρος. 50 ν, 1. 7. Καὶ ἐχρόνισε σφόδρα οὕτως εὐχόμενος, καὶ λοιπὸν κατέβη πληρώσας τὴν εὐχήν; puis le n° 94 : Ἦν δὲ τότε πρὸ τοῦ πάσχα ἀσθενῶν τις λεγόμενος Ηρων, πολιτικός, δεύτερος τοῦ ἀββᾶ Θεοδώρου τοῦ πολιτικοῦ. 51 ν, 1. 15. τῇ δευτέρᾳ τοῦ Παχῶν μηνός; puis le n° 95 : Ἀπὸ δὲ τοῦ πολλοῦ κλαυθμοῦ καὶ τῆς οἰμωγῆς μὴ δυνάμενοι ἐγκρατεύσασθαι, ἤκουσαν οἱ εἰς τὸ πέραν. 52 ν, 1. 11. καὶ ἐκυβέρνησε τοὺς ἀδελφοὺς χρόνους πολλούς; puis le n° 96 : Ακούσας δὲ ὁ ἁγιώτατος πάππας Αθανάσιος. La fin à partir du bas de la page 50 Acta des differe; nous transcrivons done D ... οὐ γὰρ ἀπέθανεν ἀλλὰ καθεύδει εἰς τὴν ἀπέραντον καὶ ἀτελεύτητον ζωὴν, ἔνθα ἀπέδρα ὀδύνη, λύπη καὶ στεναγμός. Καὶ ταῦτα μὲν ὁ ἀρχιεπίσκοπος Αθανάσιος. Τοῖς δὲ ἀδελφοῖς πᾶσιν ἦν κυβερνῶν, καθὼς καὶ προείρη35 ται, ἐν τῷ φόβῳ τοῦ Θεοῦ ὁ μέγας Ωρσίσιος. Ἡμεῖς δὲ ἀξιοῦμεν ἀμφοτέρους, τόν τε μέγαν Παχώμιον καὶ Θεόδωρον τὸν ἡγιασμένον, καὶ πάντας τοὺς προειρημένους πατέρας καὶ ἀδελφοὺς, ὅπως πρεσβείαν ὑπὲρ ἡμῶν ποιήσωσι, καὶ ἱλασμὸν εὕροιμεν τῶν ἡμῖν ἐπταισμένων, ἔμπροσθεν * τοῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ, ὅτι * D f. 54 για αὐτῷ ἡ δόξα σὺν τῷ πατρὶ καὶ τῷ ἁγίῳ πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. Après la Vie de Pacôme, fol. 54-55, viennent quelques considérations pieuses sans 40 titre : Μακάριον θέλημα τὸ ἄγον πρὸς θεόν, πολλῶς δὲ μακαριώτερον καὶ ἀσυγκρίτως τὸ πρὸς θεὸν ἀγόμενον ταῖς θείαις ἐλλάμψεσι etc. On trouve des considérations analogues sur les marges des premières pages. RECUEIL DE MONOGRAPHIES III ANALYSE DES MANUSCRITS GRECS PALIMPSESTES Paris, suppl. 480 et Chartres, 1753, 1754 HISTOIRE DE SAINT JEAN-BAPTISTE ATTRIBUÉE A SAINT MARC L'ÉVANGÉLISTE TEXTE GREC PUBLIÉ AVEC TRADUCTION FRANÇAISE LE MIRACLE DE S. MICHEL A COLOSSES (RÉCIT DE SAINT ARCHIPPOS) TEXTE GREC PUBLIÉ AVEC L'ANCIENNE TRADUCTION LATINE COMPOSÉE AU MONT ATHOS PAR LE MOINE LÉON (XI-XII° SIÈCLE) PAR F. NAU |