et in posterioribus sit præceptum: Nolite cogitare A plex oculus et purus simplicia intuetur et pura. de crastino (Matth. vi, 34). « Amen. » Signaculum (Vers. 17-19.) « Tu autem cum jejunas, unge ca- (Vers. 21.) Ubi enim est thesaurus tuus, ibi est et cor tuum. » Hoc non solum de pecunia, sed et de cunctis passionnibus [Al. possessionibus] sen- tiendum est. Gulosi deus venter est : ibi ergo habet cor, ubi et thesaurum [Al. est thesaurus]. 36 Lu- xuriosi thesaurus, epulæ sunt. Lascivi, ludicra: amatoris, libido: Huic servit unusquisque a quo vin- D (Vers. 22, 23.) « Si oculus tuus fuerit simplex, totum corpus tuum lucidum erit. Si autem oculus tuus fuerit nequam,totum corpus tuum tenebrosum erit. Si ergo lumen quod in te est, tenebræ sint, ipsæ tenebræ quantæ erunt! >> Lippientes [Al. add. solent lucernas videre numerosas: sim- 1 Unus Palatinus, Si hoc quod scriptum est. * Amovimus hinc negandi particulam, quam ha- - Hoc totum transferet ad sensum. Quomodo enim (Vers. 24.) « Non potestis Deo servire et mam- (Vers. 25.) « Ideo dico vobis: Ne solliciti sitis animæ vestræ, quid manducetis, neque corpori ve- stro quid induamini. » In nonnullis codicibus ad- ditum est: neque quid bibatis. Ergo quod natura omnibus tribuit, et jumentis ac bestiis hominibus- que commune est, hujus cura penitus liberamur3. Sed præcipitur nobis ne solliciti simus quid come- damus: quia in sudore vultus præparamus nobis panem (Gen. II. 19). Labor exercendus est, solli- citudo tollenda. Hoc quod dicitur: « Ne solliciti sitis animæ vestræ quid comedatis, neque corpori vestro quid induamini, » de carnali cibo et vesti- mento accipiamus. Cæterum de spiritualibus cibis et vestimentis semper debemus esse solliciti. « Nonne anima plus est quam esca, et corpus plus est quam vestimentum? » Quod dicit, istiusmodi est: Qui majora præstitit, utique et minora præ- (Vers. 26.) Respicite volatilia coli, quoniam non serunt, neque metunt, neque congregant 37 culam negantem, hujus cura non penitus liberamur. Vocem magis tres mss. Palatini ignorant. (Vers. 27, 28.) « Quis autem vestrum cogitans A stucam de oculo tuo,est ecce trabs est in oculo tuo ? potest adjicere ad staturam suam cubitum unum? Et de vestimentis quid solliciti estis » Sicut animam plus esse quam cibum comparatione avium demonstravit, sic corpus plus esse quam vestem, ex consequentibus rebus ostendit, dicens: (Vers. 28-30.) « Considerate lilia agri quomodo crescunt: non laborant neque nent. Dico autem vobis quoniam nec Salomon in omni gloria sua coopertus est, sicut unum ex istis. Si enim fenum agri quod hodie est, et cras in clibanum mittitur, Deus sic vestit: quanto magis vos modicæ fidei! »> Et revera quod sericum, quæ regum purpura, quæ pictura textricum potest floribus comparari? Quid ita rubet ut rosa? Quid ita candet ut lilium? Violæ vero purpuram, nullo superari murice, oculorum magis quam sermonis judicium est. (Vers. 31-34.) « Nolite solliciti esse 1, dicentes : Quid manducabimus, aut quid bibemus, aut quo operiemur? Hæc enim omnia gentes inquirunt. Scit enim Pater vester, quia his omnibus indigetis. Quærite ergo primum regnum Dei et justitiam ejus, et hæc omnia adjicientur vobis. Nolite ergo solliciti esse in crastinum. Crastinus enim dies sollicitus erit sibi ipsi. » De præsentibus ergo concessit debere esse sollicitos qui futura prohibet cogitare. Unde et Apostolus: Nocte et die, inquit, manibus nostris operantes, ne quem vestrum gravaremus (I Thess. 11, 9). 38 Cras in Scripturis futurum tempus intelligitur, dicente Jacob, Et exaudiet me cras justitia mea (Gen. xxx, 34). Et in Samuelis phantasmate, pythonissa loquitur ad Saulem : Cras eris mecum (I Reg. xxvi, 19). « Sufficit diei malitia sua.» Hic malitiam, non contrariam virtuti posuit, sed laborem et afflictionem, el angustias sæculi: quomodo et Sara afflixit Agar ancillam suam (Gen. xvi, 6), quod significanter Græce dicitur xàXwσEV aut v. Sufficit ergo nobis præsentis temporis cogitatio futurorum curam, quæ incerta est, relinquamus. (Cap. VII. Vers. 1, 2.) Nolite judicare, ut non judicemini. In guo enim judicio judicaveritis, judicabimini et in qua mensura mensi fueritis, remetietur vobis. » Si judicare prohibet, qua consequentia Paulus in Corintho judicat fornicantem (I Cor. v, 3, 4), et Petrus Ananiam et Sapphiram mendacii coarguit (Act. vi, 1-10)? Sed ex consequentibus quid prohibuerit, ostendit, dicens: quomodo enim judicaveritis, sic judicabitur de vobis. Itaque non prohibuit judicare, sed docuit. 2 Hypocrita, ejice primum trabem de oculo tuo, et tunc videbis ejicere festucam de oculo fratris tui.» De his loquitur, qui cum ipsi mortali crimine teneantur obnoxii, minora peccata fratribus non concedunt culicem liquantes, et camelum glutientes (Matth. xxII, 24). Recto ergo et isti simulatione justitiæ, ut supra diximus, appellantur hypocritæ, qui per trabem oculi sui festucam in oculo fratris sui aspiciunt. (Vers. 6.) « Nolite sanctum dare canibus. » Sanctum, panis est filiorum. Non debemus ergo tollere panem filiorum et dare eum canibus. « Neque mittatis margaritas vestras ante porcos, ne forte condulcent eas pedibus suis, et conversi disrumpant B vos. Porcus non recipit ornatum, qui versatur in volutabris luti. Et juxta Proverbia Salomonis: Si habuerit circulum aureum, fædior invenitur (Prov. XI, 22). Quidam canes eos 39 intelligi volunt, qui post fidem Christi revertuntur ad vomitum peccatorum suorum: porcos autem eos qui necdum Evangelio crediderunt, et in luto incredulitatis vitiisque versantur. Non convenit igitur istiusmodi hominibus cito evangelicum credere margaritum, ne conculcent illud, et conversi nos incipiant dissipare. C D (Vers. 7-10.) « Petite, et dabitur vobis: quærite, et invenietis pulsate, et aperietur vobis. Omnis enim qui petit, accipit; et qui quærit, invenit: et pulsanti aperietur. Aut quis est ex vobis homo, quem si petierit filius suus panem, nunquid lapidem porriget ei? Aut si piscem petierit, nunquid serpentem porriget ei? » Qui carnalia supra vetuerat postulari, quid quærere debeamus ostendit. Si petenti datur, et quærens invenit, et pulsanti aperitur ergo cui non datur, et qui non invenit, et cui non aperitur, apparet quod non bene petierit, quæsierit et pulsaverit. Pulsemus itaque januam Christi, de qua dictum est: Hæc porta Domini, justi intrabunt per eam (Psal cxvII, 20); ut cum intraverimus, aperiantur nobis thesauri absconditi et tenebrosi in Christo Jesu, in quo est omnis scientia (Coloss.. 11, 3). (Vers. 11; 12.) « Si ergo vos cum sitis mali, nostis bona dare filiis vestris, quanto magis Pater vester qui in cœlis est, dabit bona petentibus se! Omnia ergo quæcunque vultis ut faciant vobis homines, et vos facite illis. Hæc est enim Lex et Prophetæ. » Notandum quod apostolos malos dixerit, nisi forte sub apostolorum persona omne hominum damnetur genus, cujus ad comparationem divinæ elementiæ ab infantia cor ad malum posi mortalis est, et cum esse cessaverint, semper non erunt, duo é nostris, Cisterciensis et Palat, mss., pluresque Martianæo inspecti, hic retinent. 1 In Palatinis mss., solliciti esse de crastino, reliquo Scripturæ textu prætermisso. 2 Pro itaque adverbio quod mss. nostri substituunt, antea legebatur Hic. tum est. Lege Genesim (cap. VIII, vers. 21). Nec A invenerint qui respondeant; nos inferemus, et Ju mirum si homines hujus sæculi dicit malos, cum et Paulus apostolus memoret: Redimentes tempus, quoniam dies mali sunt (Ephes v, 16). (Vers. 13, 14) Intrate per angustam portam, quia lata porta et spatiosa via est quæ ducit ad perditionem, et multi sunt qui intrant per eam. Quam angusta porta, et arcta via est quæ ducit ad vitam! et pauci sunt qui inveniunt eam. » Lata via est sæculi voluptas, quam appetunt homines. Angusta, quæ per labores et jejunia panditur, quam et Apostolus ingressus est (I Cor. vi, 5; xi, 27: et ut Timotheus per eam ingrediatur, hortatatur (I Tim. v, 21). Simulque considera quam signanter de utraque via locutus sit. 40 Per latam multi ambulant, angustam pauci inveniunt. Latam non quærimus, nec inventione opus est: sponte se offert, et errantium via est. Angustam vero, nec omnes inveniunt, nec qui invenerint, statim ingrediuntur per eam Siquidem multi inventa veritatis via, capti sæculi voluptatibus, de medio itinere revertuntur. dam (Joan. XIII, 2), arborem quondam bonam, fecisse fructus malos postquam prodidit [Al. tradiderit] Salvatorem et Saulum (Philipp. 111, 6) arborem malam eo tempore quo persequebatur 41 Ecclesiam Christi, fecisse postea fructus bonos, quando in vas electionis de persecutore translatus est (Act. ix, 13). Tandiu ergo bona arbor fructus non facit malos, quandiu in bonitatis studio perseverat et mala arbor tandiu manet in fructibus peccatorum, quandiu ad pœnitentiam non convertitur. Nemo enim permanens in eo quod fuit, incipit id esse quod necdum cœperit. Vers. 21.) «Non omnis qui dicit mihi Domine, Domine, intrabit in regnum cœlorum; sed qui facit voluntatem Patris mei, qui in cœlis est, ipse B intrabit in regnum cœlorum. » Sicut supra dixerat, eos qui haberent vestem vitæ bonæ, non recipiendos propter dogmatum nequitiam: ita nunc econtrario asserit, ne his quidem accommodandam fidem, qui cum polleant integritate fidei, turpiter vivunt, et doctrinæ integritatem malis operibus destruunt.Utrumque enim Dei servis necessarium est, ut et opus sermone, et sermo operibus comprobetur. Huic sententiæ potest illud videri contrarium: Nemo potest dicere, Dominus Jesus, nisi in Spiritu sancto (I Cor. xII, 3). Sed moris est Scripturarum dicta pro factis accipere, ut statim in consequentibus approbatur, refutari eos qui jactant sine operibus habere scientiam Domini, et audiunt a Salvatore Discedite a me, operarii iniquitatis, nescio vos (Luc. XIII, 27). Et Apostolus in hunc sensum loquitur: Confitentur se nosse Deum: factis autem negant (Tit. 1, 16). (Vers. 15-18.) « Attendite a falsis prophetis, qui veniunt ad vos in vestimentis ovium; intrinsecus autem sunt lupi rapaces. A fructibus eorum cognoscetis eos. Nunquid colligunt de spinis uvas, aut de tribulis ficus? sic omnis arbor bona fructus bonos facit: mala autem arbor malos fructus facit. » Et de omnibus quidem intelligi potest, qui aliud habitu ac sermone promittunt, aliud opere demonstrant. Sed specialiter de hæreticis intelligendum est, qui videntur continentia, castitate, je- C junio, quasi quadam pietatis se veste circumdare, intrinsecus vero habentes animum venenatum, simpliciorum fratrum corda decipiunt. Ex fructibus ergo animæ, quibus innocentiam ad ruinam trahunt, lupis rapacibus comparantur. (Vers. 18-20.) « Non potest arbor bona fructus malos facere: neque arbor mala fructus bonos facere. Omnis arbor quæ non facit fructum bonum, excidetur, et in ignem mittetur. Igitur ex fructibus eorum cognoscetis eos. » Quæramus ab hæreticis, qui duas inter se contrarias dicunt esse naturas, si juxta intelligentiam eorum, arbor bona malos fructus facere nunquam potest, quomodo Moyses arbor bona peccaverit ad Aquam Contradictionis (Deut. xxxII, 51): et David, Uria interfecto, cum D Bethsabee concubuerit (II Reg. xi, 27): Petrus quoque in Passione Domini negarit, dicens: Nescio hominem (Matth. xxvi, 72: aut qua consequentia Jethro socer Moysi arbor mala, qui utique in Deum Israel non credebat dederit consilium Moysi bonum (Exod. LXVIII, 24): et Achior ad Holophernem aliquid utile sit locutus (Judith v, 5 seqq.) et comicus dixerit (quod bene dictum Apostolus comprobavit): Corrumpunt mores bonos confabulationes pessimæ (I Cor. xv, 33). Et cum non 5 (Vers. 22.) « Multi dicent mihi in illa die : Domine, Domine, nonne in nomine tuo prophetavimus, et in nomine tuo dæmonia ejecimus, et in nomine tuo virtutes multas fecimus? Prophetare, et virtutes facere, et dæmonia ejicere, interdum non ejus meriti est qui operatur, sed vel invocatio [Al. invocatione] nominis Christi hoc agit, vel ob condemnationem eorum qui invocant, et utilitatem eorum qui vident et audiunt, conceditur: ut licet homines despiciant signa facientes, tamen Deum honorent, ad cujus invocationem fiunt tanta miracula, Nam et Saul (I Reg. x, 2 seq.), et Balaam (Num. XXIV, 17), et Caiphas (Joan. x1, 50) prophetaverunt, nescientes quid dicerent: et Pharao (Gen XLI, 17 seq.) et Nabuchodonosor (Dan. 11 29 seq.) somniis futura cognoscunt. Et in Actibus apostolorum filii Sceva videbantur ejicere dæmonia (Act. xix 14, seqq.). Sed et Judas apostolus cum animo proditoris multa signa inter cæteros apostolos fecisse narratur. 42 (Vers. 23.) « Et tunc confitebor illis quia nunquam novi vos. Signanter dixit confitebor, quia multo ante tempore dicere dissimulaverat 1 Voculam quidem mss. nostri supplent. Leviora alia infra castigant. Non novi nos. Fon novit Dominus eos qui pereunt. A commutans prædicabat in populos. ut supra quo Observa autem quare addiderit: Nunquam novi vos, si juxta quosdam omnes homines inter rationabiles semper versati sunt creaturas. que legimus: Dictum est antiquis: Ego autem dico vobis (Matth. v, 21, 22). ༥ (Cap. VIII. Vers. 1, 2.) Cum autem descendisset Jesus de monte, secutæ sunt eum turbæ multæ, et ecce leprosus veniens adorabat eum, dicens. » De monte Domino descendente, occurrunt turbæ, quia ad altiora ascendere non valuerunt. Et primus ei occurrit leprosus. Necdum enim poterat cum lepra tam multiplicem in monte Salvatoris audire sermonem. Et notandum quod hic primus specialiter curatus sit secundo, puer Centurionis: tertio socrus Petri, febriens [Al. febricitans] in Capharnaum : quarto loco, qui oblati sunt ei a dæmonio vexati, quorum spiritus verbo ejiciebat, quando omnes male habentes B curavit. Et ecce leprosus veniens adorabat eum, dicens. Recte post prædicationem atque doctrinam signi offertur occasio: ut per virtutem miracula [Al. virtutem miraculi], præteritus apud audientes sermo firmetur. « Domine, si vis, potes me mundare. » Qui voluntatem rogat,de virtute non dubitat. (Vers. 26.) « Fundata enim erat supra petram. Et omnis qui audit verba mea hæc, et non facit ea, similis erit viro stulto. » Super hanc petram Dominus fundavit Ecclesiam (Matth. xvi, 18): ab hac petra apostolus Petrus sortitus est nomen (Ibid.). Super hujuscemodi petram non inveniuntur serpentis vestigia (Prov xxx, 19.) De hac et propheta loquitur confidenter: Statuit super petram pedes meos (Psal. xxxix, 3). Et in alio loco: Petra refugium leporibus, sive herinaciis (Psal. CIII, 18). Timidum enim animal in petræ cavernas se recipit; et cutis aspera et tota armata jaculis, tali C se protectione tutatur. Unde et Moysi dicitur eo tempore quo de Egypto fugerat, et lepusculus Domini erat Sta in foramine petræ, et posteriora mea videbis (Exod. xxxIII, 22, 23). (Vers. 26-28.) « Qui ædificavit domum suam super arenam : et descendit pluvia, et venerunt flumina, et flaverunt venti, et irruerunt in domum illam, et cecidit: et fuit ruina ejus magna. Et factum est cum consummasset Jesus verba hæc; admirabantur turbæ super doctrina ejus. » Fundamentum quod Apostolus architectus posuit (I Cor. II, 10), unus [Al. unum] est Dominus noster Jesus Christus. Super hoc fundamentum stabile et firmum, et per se robusta mole fundatum, ædificatur Christi Ecclesia. Super arenam 43 vero quæ fluida est, et coagmentari non potest, nec in unam copulam redigi, omnis hæreticorum sermo ad hoc ædificatur, ut corruat. (Vers. 29.) « Erat enim docens eos sicut potestatem habens, et non sicut Scribæ et Pharisæi. » Illi enim ea docebant populos, quæ scripta sunt in Moyse et Prophetis. Jesus vero, quasi Deus et Dominus ipsius Moysi, pro libertate voluntatis suæ vel ea quæ minus videbantur addebat in lege: vel 1 Vulgati antea libri, flumina Antichristi absque omnes, quam vocem mss. interserunt. D (Vers. 3.) « Et extendens Jesus manum, tetigit eum, dicens: Volo, mundare. Et confestim mundata est lepra ejus. >> Extendente manum Domino, statim lepra fugit. Simulque considera quam humilis etsine jactantia responsio. Ille dixerat, si vis: Dominus respondit, volo. Ille præmiserat, po tes me mundare: Dominus jungit, et dicit, mundare. Non ergo ut plerique Latinorum putant, jungendum est, et legendum volo mundare: sed separatim, ut primum dicat, volo; deinde impetrans dicat, mundare (Al. imperet mundare). (Vers. 4.) « Et ait Jesus: Vide nemini dixeris. » Et revera quid erat necesse ut sermone jactaret, quod corpore præferebat? 44 « Sed vade, ostende te sacerdotibus: et offer munus quod præcepit Moyses in testimonium illis. » Varias ob causas mittit ad sacerdotes. Primum, propter humilitatem, ut sacerdotibus deferre honorem videatur. Erat enim lege præceptum, ut qui mundati fuerant a lepra offerrent munera sacerdotibus. Deinde, ut mundatum videntes leprosum, aut crederent Salvatori, aut non crederent. Si crederent, salvarentur: si non crederent, inexcusabiles forent. Et simul ne quod in eo sæpissime criminabantur, legem videretur infringere. (Vers. 5-8.) Accessit ad eum centurio, rogans eum et dicens: Domine, puer meus jacet in domo paralyticus, et male torquetur. Et ait illi Jesus: Ego veniam, et curabo eum 3. Et respondens centurio, ait: Domine, non sum dignus ut intres sub tectum meum; sed tantum dic verbo, et sanabitur puer meus. » Non debemus jactantiæ arguere Dominum, quia statim se iturum et sanaturum esse promittit, videns centurionis fidem, humilitatem, Ess. Palatini, deferre vid., absque honorem. 3 lidem mss., es sanabo eum. cit esse Satanam; sed ut nitao fortitudinis indicetur, additum est: « Et surrexit, et ministrabat eis. » Illa manus ministrabat, quæ et tacta fuerat, et sanata. et prudentiam. Fidem, in eo quod credidit ex genti- A confertur a Domino, totum simul reddit, nec suffibus paralyticum a Salvatore posse sanari. Humilitatem, quod se judicavit indignum, cujus tectum Dominus intraret. Prudentiam, quod intra corporis tegmen divinitatem latentem videret, sciens non id sibi profuturum, quod etiam ab incredulis videbatur; sed id quod latebat intrinsecus. De qua prudentia hoc etiam ait: (Vers. 9.) « Nam et ego homo sum sub potestate [Al. additur constitutus], habens sub me milites: et dico huic, vade, et vadit: et alii, veni, et venit et servo meo, fac hoc, et facit. » Volens ostendere Dominum quoque non per adventum tantum corporis, sed per angelorum ministeria posse implere quod vellet. (Vers. 10.) « Audiens autem Jesus, miratus est, et sequentibus se dixit. » Miratus est 2 quod vidit centurionem suam intelligere majestatem. Pellendæ enim erant vel infirmitates corporum, vel fortitudines contrariæ quibus homo ad debilitatem sæpe conceditur, et verbo Domini, et ministeriis angelorum. Amen dico vobis, non inveni tantam fidem in Israel. » De presentibus loquitur, non de omnibus retro patriarchis 45 et prophetis nisi forte in centurione fides gentium præponitur Israeli. (Vers. 16-18.) Vespere autem facto, obtulerunt ei multos dæmonia habentes: et ejiciebat spiritus verbo, et omnes male habentes curavit [Al. curabat], ut adimpleretur quod dictum est per Isaiam prophetam, dicentem: Ipse infirmitates nostras accepit, et ægrotationes nostras portavit. Videns autem Jesus turbas multas circum se, jussit discipulos ire trans fretum. » Omnes, non mane, non meridie, sed ad vesperam curantur, quando sol occubiturus est: quando granum tritici 46 in B terra moritur, ut multos fructus afferat (Joan. XII, 25). (Vers. 1.) Dico autem vobis, quod multi ab Oriente et Occidente venient, et recumbent cum Abraham, Et Isaac, et Jacob, in regno cœlorum. » Quia Deus Abraham cœli conditor, Pater Christi est, idcirco in regno cœlorum est et Abraham, cum quo accubituræ sunt nationes, quæ crediderint in Christum Filium Creatoris. Et ille pariter sen- C sus impletur, de quo supra diximus, in centurionis fide gentium fieri prærogativam : dum ad illius credulitatem de Oriente et Occidente credituri populi commemorantur. (Vers. 12.) « Filii autem regni ejicientur in tenebras exteriores. » Filios regni Judæos significat, in quos ante regnavit Deus; Ejicientur in tenebras exteriores. Tenebræ semper interiores sunt, non exteriores. Sed quoniam qui a Domino foras expellitur, lumen relinquit; idcirco exteriores tenebræ nominatæ sunt. « Ibi erit fletus et stridor dentium. » Si fletus oculorum est, et stridor dentium ossa demonstrat: vera est ergo corporum et eorumdem membrorum quæ ceciderant resurrectio. (Vers. 14, 15.) « Et cum venisset Jesus in do- D mum Petri, vidit socrum ejus jacentem et febricitantem [Al. febrientem]: et tetigit manum ejus, et dimisit eam febris. » Tangitur manus mulieris, et sanatis operibus ejus, peccatorum infirmitas fugit. Natura hominum istiusmodi est, ut post febrem magis lassescant corpora: et incipiente sanitate ægrotationis mala sentiant. Verum sanitas quæ 3 1 Rursum iidem mss.. Ecce ego cum sim homo, dico huic, etc. 2 Verba, miratus est, quæ in antea vulgatis deerant, imperfecto sensu, mss nostri sufficiunt. Corrupte legebatur, lacessant, pro lassescant, (Vers. 19, 20.) « Et accedens unus Scriba, ait illi Magister, sequar te quocunque ieris. Et dicit ei Jesus: Vulpes foveas habent, et volucres cœli nidos Filius autem hominis non habet ubi caput suum reclinet. » Scriba iste legis, qui tantum litterarum noverat occidentem, si dixisset: Domine, sequar te quocunque ieris, non fuisset repulsus a Domino; sed quia magistrum unum de pluribus æstimabat, et litterator erat, quod significantius Græce dicitur, pappatsùs, et non spiritualis auditor ideo non habet locum in quo possit Jesus reclinare caput suum. Ostenditur autem nobis, et ob hoc Scribam repudiatum, quod signorum videns magnitudinem, sequi voluerit Salvatorem, ut lucra ex operum miraculis quæreret, hoc idem desiderans, quod et Simon Magus a Petro emere voluerat (Act. vIII, 19). Talis ergo fides juste sententia [Al. juxta sententiain] Domini condemnatur, et dicitur ei Quid me propter divitias et sæculi lucra cupis sequi, cum tantæ sim paupertatis, ut ne hospitiolum quidem habeam, et non meo utar tecto? (Vers. 21.) « Alius autem de discipulis ejus ait illi: Domine, permitte me primum ire, et sepelire patrem meum. » Quid simile est inter Scribam et discipulum? Ille magistrum vocat, hic Dominum confitetur. Ille propter pietatis occasionem, ad sepeliendum patrem ire desiderat: iste secuturum se quolibet esse promittit, non magistrum quærens, sed ex magistro lucrum. (Vers. 22.) « Jesus autem ait illi: Sequere me, et dimitte mortuos sepelire mortuos suos. » Mortuus est, quicunque non credit. Si autem mortuum sepelit mortuus, non debemus curam habere mortuorum, sed viventium: ne dum solliciti sumus de mortuis, nos quoque mortui appellemur. (Vers 23, 24.) « Et ascendente eo in naviculam secuti sunt eum discipuli ejus: et ecce motus ma quem et paulo superius errorem penes Martian. emendavimus. Duo mss.. tota simul reddit, nec sufficit esse tantum sanatam. |