eam velle trahere ad lupanar, tanto pondere fixit eam Spiritus Sanctus ut penitus moveri non posset. Accedentes autem multi, simul trahentes, deficiebant sudore; miserunt quoque funes in manus eius et pedes, ceperunt omnes pariter trahere, sed illa quasi mons immobilis permanebat, multa quoque paria boum adducta sunt, ut ab ipsis traheretur et omnino moveri non potuit. Tunc angustiatus Paschasius et merore deficiens, ignem copiosum circa eam fecit accendi, ita ut picem et resinam et fervens oleum super eam iactarent. At illa stabat immobilis, dicens ei : « Rogavi Dominum ut ignis iste non dominetur mei et petivi indutias martirii mei, ut credentibus timorem tollerem passionis et non credentibus vocem exultationis. >> Tunc angustantem eum non ferentes amici, gladium in eius gutture (sic) mergi fecerunt, et percussa quamdiu voluit allocuta est turbam circumstantem dicens : « Annuncio vobis pacem datam ecclesiæ Dei, Diocletiano de regno suo dejecto, et Maximiano hodie mortuo. » Hæc illa dicente et quædam alia, visceribus eius gladio patefactis, ante oculos eius ferro vinctus ducebatur Paschasius. Cucurrerunt enim relationes populorum quod fuisset deprædatus provinciam qui Romam perductus, a senatu auditus, accepit sententiam capitalem. Virgo autem de loco in quo percussa est penitus non est commota, neque exiit spiritus eius, ubi venientibus sacerdotibus et misteria ei dantibus, omnibus dicentibus : Amen, illa emisit spiritum.

La Femme Catholique, par le R. P. dom Joachim Ventura DE RAULICA, Consulteur de la sacrée Congrégation des rites et examinateur des évêques et du clergé romain, 2e édition, 2 volumes, Paris, Vaton, 1er volume, pages 317 à 321.

Legenda Aurea Sanctorum, divini Verbi concionatoribus perquam utilis et uberrima, auctore illustrissimo ac sapientissimo viro Fr. JACOBO DE VORAGINE', Archiepiscopo Januensi, sacri Ordinis Prædicatorum. Clariorem in lucem prodit sub

1. Voragine (Jacques de) naquit vers 1230 à Varaggio, dans l'Etat de Gênes. Il se fit dominicain, fut provincial et définiteur de son Ordre, et ensuite Archevêque de Gênes. Il édifia cette Église par ses vertus et tâcha de l'instruire par ses ouvrages. Le plus connu est intitulé: Légende dorée. Ce prélat, plus pieux qu'éclairé, mourut en 1298. Editions: Cologne, 1470 (latin); Venise, 1476, traduction italienne. La première traduction française est de Jean Batallier, à Lyon, 1476. Les protestants attaquèrent cette Légende, attaquée déjà par Melchior Canus, Jean Louis Vivès, lesquels l'appelèrent Légende de fer; elle fut même désapprouvée par le P. Béranger de Ladore, Général des Dominicains, mort en 1330, qui chargea le P. Bernard Guidonis d'en publier une autre, fondée sur de meilleurs Actes. Pourtant quelques auteurs l'apprécièrent (Bollandus, Prologus ad Acta sanctorum, p. 19, % 4; le P. Touron, Histoire de son ordre, p. 594 et 603). (Diction. de Feller, 56 vol., page 761.)

umbra illustrissimi ac reverendissimi Domini D. Antonii Hañez de la Riba Herrera, ex Ceuta Insula ad metropolitanam Aragoniæ Sedem, meritis evocati. Regiæ majestatis à consiliis, etc., cujus congenulatus aris auream volumen ofert, D. C. R. A. Pater F. R. Petrus Lopez, sacræ theologiæ præsentatus, prædicator generalis, et prior regii prædicatorum Cæsar. Augustani conventus; ejusque sumptibus. Et nomine faustum precatur omen. Cum privilegio; Matrisi, sub prælo Joannis Garcia Infançon, anno Domini 1688. Legenda 4, de Sancta Lucia Virgine 1.

Lucia dicitur à luce. Lux enim habet pulchrytudinem in aspectione; quia, ut dicit Ambros. lucis natura hæc est: ut omnis in ejus aspectu gratia sit. Habet etiam diffusionem sine coinquinatione, quia per quæcumque immunda diffusa, non coinquinatur; rectum incessum sine curvitate longissimam lineam pertransit sine morosa dilatione. Per hoc ostenditur, quod beata Virgo Lucia habuit decorem virginitatis sine aliquâ corruptione, diffusionem charitatis sine aliquo immundo amore, rectum incessum intentionis in Deum sine aliqua obliquitate, longissimam lineam divinæ operationis sine negligentiæ tarditate. Vel Lucia dicitur quasi lucis via.

S 1. Lucia, Virgo Syracusana, nobilis genere, audiens famam sanctæ Agathæ per totam Siciliam divulgari, sepulchrum ejus adijt cum matre sua Eutychia, annis quatuor fluxum sanguinis incurabiliter patiente. Inter ipsa igitur missarum solemnia contingit, ut illud evangelium legeretur, in quo dominus mulierem ab hac passione sanasse narratur. Tunc Lucia matri dixit: « Si credis his, quæ leguntur, crede Agatham Illum semper habere præsentem, pro cujus nomine sustinuit passionem; si ergò ejus sepulchrum credens contigeris, perfecta continuo sanitate gaudebis. » Igitur recendentibus cunctis et matre et filia juxta sepulchrum in oratione existentibus, Luciam somnus arripuit, viditque Agatham in medio angelorum, gemmis ornatam, stantem, et dicentem sibi : « Soror mea, Lucia, virgo Deo devota, quid à me petis, quod ipsa poteris præstare continuo, matri tuæ? Nam ecce per fidem tuam sanata est. » Evigilans autem Lucia matri suæ dixit : « Mater mea, ecce sanata es: per ipsam ergo te deprecor, quæ suis orationibus te sanavit, ne mihi de cætero nomines sponsum, sed quidquid mihi datura eras, pro dote pauperibus elargire. » Cui mater ait : « Tege prius oculos meos et quidquid volueris de facultatibus facito. » Ad quam Luciam : « Quod moriens das, ideo das, quia ferre tecum non potes. Da igitur dum vivis, et mercedem habebis. » Cum ergo reddissent, fit quotidiè distractio rerum, et dantur in necessitatibus pauperum. Interea dum patrimonium distribuitur, ad sponsi notitiam pervenitur. Requirit sponsus

1. Nous avons pu nous procurer ce document, grâce à l'obligeance du cher Frère Fleurise, directeur de l'école paroissiale libre à Lille.

Γ

a nutrice de his. Respondit illa cautè, quod utiliorem possessionem sponsa sua invenisset, quam suo volebat nomine comparare, et ideo videbatur aliquanta distrahere. Credidit stultus carnale commertium, et coepit auctor esse vendentium. Venditis autem omnibus, et pauperibus erogatis sponsus trahit eam coram Paschasio consulari dicens eam Christianam esse et contra leges agere Augustorum.

Invitante igitur eam Paschasio ad sacrificia idolorum, respondit : « Sacrificium placens Deo est visitare pauperes, et eis in necessitatibus subvenire, et quia jam amplius non habeo, quid offeram, me ipsam sibi tribui offerendam. » Cui Paschasius : « Ista verba tibi simili stulto christiano narrare poteris; mihi autem, qui principum decreta custodio, ista frustra prosæqueris.» Ad quem Lucia : «< Tu principum tuorum decreta custodis, et ego Dei mei legem custodiam; tu principes times, et ego Deum timeo; tu illos offendere non vis, et ego Deum offendere caveo. Tu illis placere desideras, et ego ut Christo placeam concupisco; tu ergo fac, quod tibi utile esse cognosces, et ego facio quod utile mihi esse perspixero. »> Cui Paschasius: << Patrimonium tuum cum corruptoribus expendisti, et ideo quasi meretrix loqueris. » Cui Lucia : « Patrimonium meum in tuto loco constitui, cor ruptores autem mentis et corporis nunquam scivi. » Respondit Paschasius: « Qui sunt corruptores mentis et corporis? » Lucia dixit : «< Corruptores mentis vos estis, qui suadetis ut animæ suum deserant Creatorem : corruptores vero corporis sunt, qui corporalem delectationem præponunt epulis sempiternis. » Paschasius dixit : « Cessabunt verba cum perventum fuerit ad verbera. » Cui Lucia dixit: « Verba Dei cessare non possunt. » Cui Paschasius: << Tu ergo Deus es? » Respondit Lucia: «< Ancilla Dei sum, qui dixit Cum steteritis ante Reges et præsides, etc., non enim vos estis, etc. » Paschasius dixit : « In te ergo Spiritus Sanctus est? >> Cui Lucia: «Qui caste vivunt, templum Spiritus Sancti sunt. » Cui Paschasius : << Ego faciam te duci ad lupanar, ut tibi violationem accipias, et Spiritum Sanctum perdas. » Cui Lucia : « Non inquinatur corpus nisi de consensu mentis: nam si me invitam violari feceris, castitas mihi duplicabitur ad coronam. Nunquam autem voluntatem meam ad consensum poteris provocare. Ecce corpus meum ad omne supplicium est paratum. Quid moraris? Incipe, fili diaboli, desideria pœnarum tuarum exercere. » Tunc Paschasius lenones fecit venire dicens eis: « Invitate ad eam omnem populum, et tamdiu illudatur donec mortua nuncietur. » Volentes autem eam trahere, tonto pondere spiritus sanctus eam fixit, ut omnino eam movere nequirent. Fecitque Paschasius mille viros accedere, et manus ejus et pedes ligare. Sed eam nullatenus poterant movere. Tunc, et cum viris mille plura paria boum adhibuit: sed tamen virgo Domini immobilis permansit. Vocatis autem magis, ut suis incantationibus moveretur, omnino moveri non potuit. Tunc dixit Paschasius : « Quæ sunt illa maleficia quod una puella a mille viris non movetur? » Lucia dixit: «Non sunt ista maleficia, sed bene

ficia Christi. Porro, si adhuc decem millia adhibueris æque, ut prius immobilem me videbis. » Putans vero Paschasius secundum quorumdam figmenta quod lotio fugarentur maleficia, jussit eam lotio perfundi : cumque nec si moveri posset, angustiatus nimis, copiosum ignem circa eam accendi, picemque resinam, et fervens oleum super eam fundi jussit. Dixitque Lucia : « Inducias impetravi martyrii mei, ut credentibus timorem auferam passionis, et non credentibus vocem insultationis. » Videntes autem amici Paschasii eum angustiari, in gutture ejus gladium immerserunt, quæ nequaquam loquela admittens, dixit : « Annuntio vobis pacem Ecclesiæ redditam, Maximiano hodie mortuo et de regno suo Diocletiano expulso. Et sicut civitati Çataniæ soror mea Agatha data est protectrix, sic et ego civitati Syracusanæ concessa sum interventrix. » Dum hæc virgo loquitur, ecce ministri Romanorum veniunt, Paschasium apprehendunt, vinctum ad Cæsarem secum ducunt. Audierat enim Cæsar quod universam provinciam fuerat deprædatus. Veniens ergo Romam, et senatui accusatus pariter et convictus capitali sententia est punitus. Virgo vero Lucia de loco in quo percussa est, mota non est, nec spiritum tradidit, quoadusque sacerdotes venirent, et corpus Domini ei traderent. Et omnes astantes, amen Domino responderunt. In eodem autem loco est sepulta, et ecclesia fabricata. Passa est autem tempore Constantini et Maxentii, circa annos Domini 310 (304).

Dictionnaire encyclopédique de la théologie catholique, publié par le Docteur WETZER et le Docteur WELTE, traduit de l'allemand par M. l'abbé GOSCHLER, 25 volumes, Paris, Gaume, 1864, 13o volume, pages 489 à 490. Vo LUCIE (Ste.)

Fabiola, ou l'Église des Catacombes, par Son Eminence le Cardinal WISEMAN, Archevêque de Westminster, traduit de l'anglais par F. PASCAL MARIE, Paris, Casterman, 1857.