46. U hua u qŷned jytkellem mal gminât
tan-nŷs, trâkhom ommu, u l' ahua kŷnu qyndin foris, querentes qu

CAPUT DECIMUM TERTIUM.

F' DÂK yn-nhâr Gesu hareg myd-dâr, môr In illo die exiens Jesus de domo,

3. U thaddet manhom füq uyzq huejjeg byttyqbihŷt, bylli kŷn jnidylhom: Trâku bareg bolis, dicens: Ecce exiit qui semi

nalyų fylli jarau ma jarauw, u fylli jysymau quia videntes non vident, et audienma jysymnûtų, u anqas jyfhmu.

14. U yssyhh fihom yt-tybsira ta Isaía li jaid: Bys-smin tysymnu, u ma tyfhmûų: u tkunu qyndin tarau, u ma tarauų.

15. Ladarba yl qalb ta daun yn-nŷs huŷnet, u uydnejhom semnu byt-toqla, u nalqu najnejhom: byų qad ma jarau byl najnejn, u la jysymnu byl uydnejn, u la jyfhmu byl qalb, u la jergnu lejja, u la nfejjaqhom.

16. Ymmæ hynjin najnejkom bylli qyndin jarau, u uydnejkom bylli qyndin jysymnu. 17. U tahaqq naidylkom, ylli uyzą profŷti, u nys-sevue utyqu jarau dak li qyndin tarau yntom, u ma rauhuų: ujysymu dauk yl huejjeg li qyndin tysymau yntom, u ma semauhemų. 18. Yntom ymmelæ ysymnu yt-tyubihæ ta dâk li jyzraň.

19. Kollmin jysman yl kelmæ tas-saltna, u ma jyfhymhyuų, jŷgi yl hazin, u jahtaflu li nzaran f' qalbu: dâna hu li nzaran hada yt-triq. 20. U dak li nzaran füq yl mozrâr, dân hủa dâk, li jysman yl kelma, u mynnufih byl ferh jylqanha:

21. Ymmæ ma nandûų fih nyrq, yzdæ hŭa ta zmŷn. mbanad fylli gŷ yl hemm u yl

tes non audiunt, neque intelligunt.

14. Et adimpletur in eis prophetia Isaiæ dicentis: Auditu audietis, et non intelligetis: et videntes videbitis, et non videbitis.

15. Incrassatum est enim cor po

puli hujus, et auribus graviter audinequando videant oculis, et auribus audiant, et corde intelligant, et convertantur, et sanem eos.

erunt, et oculos suos clauserunt:

16. Vestri autem beati oculi quia vident, et aures vestræ quia audiunt.

17. Amen quippe dico vobis, quia multi prophetæ, et justi cupierunt videre quæ videtis, et non viderunt:

et audire quæ auditis, et non au

dierunt.

18. Vos ergo audite parabolam seminantis.

19. Omnis, qui audit verbum regni, et non intelligit, venit malus, et

rapit quod seminatum est in corde ejus: hic est qui secus viam semi

natus est.

20. Qui autem super petrosa seminatus est, hic est, qui verbum audit, et continuò cum guadio accipit illud:

21. Non habet autem in se radicem, sed est temporalis. facta auteni tribulatione et persecutione propter

hoqrŷn mynħabba fyl kelma, mynnufih jyt- verbum, continud scandalizatur.

uŷner.

22. U dâk li nzaran qalb yu-quŷk, dâna hua dâk, li jysman yl kelma, ymmæ yl hyrke ta din yd-dynjæ, u yt-taqriq tal nanë johnoq yl kelma, u tysfan bla fejdæ.

23. Yzdæ dâk li nzaran fl' art yt-tajjba, dâna húa dâk li jysman yl kelma, u jyfhymha, u jnallel, u janmel dâka yl miæ tabylhaqq, dâk l' ŷhor ys-syttin, mbanad l'ŷhor yt-tlytin.

22. Qui autem seminatus est in

spiniichido est, qui verbum audit divitiarum suffocat verbum, et sine

et sæculi istius, et fallacia fructu efficitur.

23. Qui verò in terram bonam seminatus est, hic est qui audit verbum, et intelligit, et fructum af

fert, et facit aliud quidem centesimum, aliud autem sexagesimum, aliud verò trigesimum.

24. Aliam parabolam proposuit

24. Gŷbylhom tyubihæ obra, bylli qôl: Yssaltna tas-smevuŷt sâret tyubeh lyl bnŷdem, illis, dicens: Simile factum estreg

li zarań frebnu zerrýna tajjba.

25. Ymmæ huma u ryqdın yn-nŷs, gŷ yl nadu tinu, u zaran myn füq ys-sokrânä fost yl qamh, u rhylhæ môr.

num cælorum homini, qui seminanavit bonum semen in agro suo. 25. Cùm autem dormirent homines, venit inimicus ejus, et superseminavit zizania in medio tritici, et abiit.

26. Cùm autem crevisset herba, et fructum fecisset, tunc apparuerunt et zizania.

26. Mbanad metæ yl haqiqæ kŷnet kybret, u nallēlet, dik ys-sŷna dehret ukyl ys-sokrânä. 27. Mbanad resqu yw-wyrkë tal myssŷr-yd-dâr, qolŭlu: Ja sid, jaqau ynt ma zrajtuų f rabnek zerrŷna tajjba? Mnejn ym- agro tuo? Unde ergo habet zizania?

melæ fíh ys-sokrânä?

28. U qolylhom: Ii bnŷdem nadu namel dâna: Mbanad yw-wyrkë qolulu, Triduų, ymmorru, u nygymnuhæ?

27. Accedentes autem servi patris-familias, dixerunt ei: Domine, nonne bonum semen seminastí in 29. Et ait: Non: ne fortè colli

29. U qôl: Le: bŷų ma jygrių evuyllæ ylli yntom u qyndin tygymnu ys-sokrânä, taqalnu gentes zizania, eradicetis simul cum

manha yl qamh ukyl.

30. Hallúhem jykbru yt-tnejn sal hsâd, u fy zmŷn yl hsâd naid lyl hassâdä: Ygymnu leuvel ys-sokrânä, u orbtuha qatet nal hriq, mbanad ygymnu yl qamħ fyl matmura tini.

31. Gŷbylhom tyubihæ obra bylli qolylhom: Tybeh ys-saltna tas-smeuuýt lyzzerna tas-sanapa, li bnŷdem hâ zranha frebnu : 32. Li hia tabylhaqq l'yznar fost yz-zrŷran kollhä: mbanad metæ tykber, hi l'akbar fost yl huwejjetų kollhä tal ykel, u yssir sygra, ylli yt-tjur tas-semæ jŷgu, u jbejjtu fyl frŷn

tanha.

33. Kellymhom b'tyubiha obra. Tybeh ys-saltna tas-smeuuýt lyl hmira, li mara hadet namlytha fy tlŷt ty tmŷn dqiq, sabytų talan kollu.

34. Daun yl huejjeg kollhä tkellem Gesu mal gminât tan-nŷs byt-tyubihŷt: u bla tyubihŷt ma kŷnų įkellemhom :

triticum,

30. Sinite utraque crescere usque ad messem, et in tempore messis dicam messoribus: Colligite primùm zizania, et alligate ea in fasci

culos ad comburendum, triticum autem congregate in horreum meum.

31. Aliam parabolam proposuit eis dicens: Simile est regnum cœlorum grano sinapis, quod accipiens homo seminavit in agro suo:

32. Quod minimum quidem est omnibus seminibus: cùm autem creverit, majus est omnibus oleribus, et fit arbor, ita ut volucres cœli veniant, et habitent in ramis ejus.

33. Aliam parabolam locutus est eis. Simile est regnum cœlorum

fermento, quod acceptum mulier abscondit in farinæ satis tribus,

donec fermentatum est totum.

34. Hæc omnia locutus est Jesus in parabolis ad turbas: et sine parabolis non loquebatur eis:

35. Ut impleretur quod dictum Prophetam dicentem:

35. Bŷų jsyhh dâk li kŷn naâd myl profŷta li kŷn jaid: Nyftah fommi byt-tyubihyt, Aperiam in parabolis os meum, nferran, myn gevuæ fia huejjeg mysturin myn bliq yd-dynja.

36. Mbanad, fylli ntelqu yl gminât tan-nŷs, gŷ yd-dâr: u resqu fejnu yd-diquipli tinu, jnidulu: Fyssrylna yt-tyuubiha tas-sokrânä

tar-raban.

37. Hu fylli uŷgeb, qolylhom: Dâk li jyzraň zerrŷna tajjba, húa Byn yl bnŷdem.

eructabo abscondita a constitutione mundi.

36. Tunc, dimissis turbis, venit in domum: et accesserunt ad eum

discipuli ejus, dicentes: Edissere nobis parabolam zizaniorum agri.

37. Qui respondens ait illis: Qui seminat bonum semen, est Filius hominis.

38. Ager autem, est mundus. Bonum semen, sunt

38. U yr-raban, hŭa yd-dynjæ. U yz-zerrýna yt-tajjba, dauna húma ulyd ys-saltna. U ys- regni. Zizania autem, filii sunt

sokrấnä, hŭma ulŷd yl hazen.

39. U yl nadu, li zranhem, hŭa blis. Mbanad

yl hsâd, hua yt-tmým tad-dynje. U yl has

sâdä, hŭma l'angli.

40. Ymmelæ bhalma tyngaman ys-sokrânä,

nequam.

39. Inimicus autem, qui seminavit ea, est diabolus. Messis verò, consummatio sæculi est. Messores autem, angeli sunt.

40. Sicut ergo colliguntur zizania, et igni comburuntur: sic erit in

u tyhteraq byn-nâr: hekdæ jkûn fy tmym yd- consummatione sæculi.

dynjæ.

41. Byn yl bnŷdem jybnat l'angli tinu, u jygymnu mys-saltna tinu yl narijŷt kollhä, u yl dauk, li janmlu ly mnauueg.

42. U jarmŭhom fyl forn tan-nâr. Hemmæ jkûn byki, u tanziz tas-snŷn.

43. Mbanad yn-nŷs-seuuæ jkunu jyddu bhay-wemų fys-saltna ta Myssyŷrhom. Min nandu uydnejn bŷų jysman, jysman. 44. Tybeh ys-saltna tas-smeuuŷt lyl mobba mydfûnæ fraban: li bnŷdem sabha, bbŷhæ, u

41. Mittet filius hominis angelos suos, et colligent de regno ejus omnia scandala, et eos, qui faciunt iniquitatem:

42. Et mittent eos in caminum ignis. Ibi erit fletus, et stridor dentium.

byl ferh tanha jmur, u jbin kollma nandu, u præ gaudio illius vadit, et vendit

jyutri dâk yr-raban.

45. Yzjed: Tybeh ys-saltna tas-smeuuýt lyl bnŷdem werrej u bejjŷn, li jfytteų gavhar tajjeb.

46. Mbanad fylli nsâbet gauhra li tysuæ uyzq, môr, u bŷn kollma kellu, u straha.

47. Yzjed tyæbeh ys-saltna tas-smeuuŷt lyl zaqq yu-wybkæ tal hût mnyzzlæ fyl bahar, u li tygman myn koll gens ta hût.

universa quæ habet, et emit agrum

illum.

45. Iterum simile est regnum cœlorum homini negotiatori, quærenti bonas margaritas.

46. Inventa autem una pretiosa margarita, abiit, et vendidit omnia quæ habuit, et emit eam.

47. Iterum simile est regnum cœlorum sagenæ missæ in mare, et ex omni genere piscium congreganti.

48. Li melli kŷnet mtlŷt, tellnûha, u qandu Fyay-watt, htâru yl huût yt-tajjbä nal geuuæ yl educentes, et secus littus sedentes,

qfŷf, u yl hzŷnæ rmeuhem barra.

49. Hekk jkûn fyt-tmym tad-dynjæ: tobrog l'angli, u tanzel yl hzŷnæ myn fost yttajjbin,

50. U jarmŭhom fyl forn tan-nâr: hemmæ jkûn byki, u tanziz tas-snŷn.

51. Fhymtu dâna kollu? Qolŭlu: Iva.

48. Quam, cùm impleta esset, elegerunt bonos in vasa, malos autem foras miserunt.

49. Sic erit in consummatione sæculi: exibunt angeli, et separabunt malos de medio justorum,

50. Et mittent eos in caminum ignis: ibi erit fletus, et stridor dentium.

51. Intellexistis hæc omnia? Dicunt ei: Etiam.

52. Ait illis: Ideo omnis scriba

52. Qallhom: Malhekk koll kyttŷb maarref fys-saltna tas-smevuŷt, jyubeh lyl bnŷdem doctus in regno cælorum, similis

myssŷr tad-dâr, li jobrog myl mahzen tinu

huejjeg godod u qodma.

53. Mbanad vara li Gesu kŷn temm daun yt-tybihŷt, syfer myn hemm.

54. U fylli gŷ f' beltu, kŷn jnallymhom fyssynatorijŷt tanhom, ylli kynu jystangbu, u jnidu: Mnejn dâna nandu din yl arufia, u dawn yl hilŷt?

55. Jaqau dâna ma hủy byn ly mnallem tas-senna? Ommu ma jaidulhŷų Maria, u hutu, Gâkbu, u Gusep, u Imun, u Guda:

est homini patrifamilias, qui profert de thesauro suo nova et vetera.

53. Et factum est, cùm consummasset Jesus parabolas istas, transiit inde.

54. Et veniens in patriam suam, docebat eos in synagogis eorum, ita ut mirarentur, et dicerent: Unde huic sapientia hæc, et virtutes?

55. Nonne hic est fabri filius? Nonne mater ejus dicitur Maria, et fratres ejus, Jacobus, et Joseph, et Simon, et Judas:

56. Et sorores ejus, nonne omnes

56. U hutu yn-nysë, ma humŷų jaqau kollhä fostna? Mnejn geu ymmelæ daun yl apud nos sunt? Unde ergo huic

huejjeg kollhä lyl dân yl bnŷdem?

omnia ista?

57. U kŷnu jybqnu mkyttfin bih. Ymmæ Gesu qolylhom: Ma hemmų profŷta bla mueggeh blyf f beltih, u f dâru.

58. U ma namely hemmæ uyzq negubijŷt

mynħabba fylli ma emmnû bih.

58. Et non fecit ibi virtutes multas propter incredulitatem illorum.

CAPUT DECIMUM QUARTUM.

F' DÂK yz-zmŷn Hyrôdi yt-tetrarka saman by bbâr Gesu:

2. U qôl lyl olymijŷtu: Dâna hu Guân yl Nammydi: hua qôm myn bejn ly muŷt, u nalhekk ly ngubijýt qyndin jsiru bih.

3. Bylli Hyrôdi kŷn qabad yl Guân, u rabtu: u qŷndu fyl habs mynhabba f'Hyrodia mart huh.

In illo tempore audivit Herodes tetrarcha famam Jesu:

2. Et ait pueris suis: Hic est Joannes Baptista: ipse surrexit a mortuis, et ideo virtutes operantur in eo.

3. Herodes enim tenuit Joanneın, et alligavit eum: et posuit in carcerem propter Herodiadem uxorem fratris sui.

4. Nalyuų Guân kŷn jaidlu: Ma jkunuų ylli ynt yzzommha nalik.

5. U fylli kŷn jrid joqtlu, bazan myn-nŷs: bylli húma kŷnu jzomműh by profŷta.

4. Dicebat enim illi Joannes: Non licet tibi habere eam.

5. Et volens illum occidere, timuit populum: quia sicut prophetam eum habebant.

6. Die autem natalis Herodis saltavit filia Herodiadis in medio, et

6. Ymmæ nhâr nluq ys-snin tat-tuylid ta Hyrôdi zyfnet bynt Hyrodia fyn-nofs, u nog- placuit Herodi. bot lyl Hyrôdi.

7. U nalhekk unydhæ byl halfæ ylli jatiha kollma kŷnet tytolbu.

7. Unde cum juramento pollicitus est ei dare quodcumque postulasset ab eo.

8. At illa præmonita a matre sua, Da mihi, inquit, hîc in disco caput

8. Yzdæ hi bylli qabel kŷnet muyddbæ mn' ommha, Atini, qolytlu, haun f qadah yr- Joamis Baptist râs ta Guân yl Nammýdi.

9. U ys-sultân reneų uyzq: ymmæ mynhabba fyl halfæ, u yl mystydnin, li kŷnu mytkijin mínu, ganal ylli tynnatâlha.

10. U banat u qatan râs Guân fyl habs.

11. U râsu ngŷbet f qadah, u nnatât lyttyflæ, u hâdet tatha l'ommha.

9. Et contristatus est rex: propter juramentum autem, et eos, qui pariter recumbebant, jussit dari.

10. Misitque et decollavit Joannem in carcere.

11. Et allatum est caput ejus in disco, et datum est puellæ, et attulit matri suæ.

12. Et accedentes discipuli ejus,

12. U marru hemmæ yd-diquqipli tinu, gŷbu gysmu, u dyfnûh: mbanad geu narrfu tulerunt corpus ejus, et sepelierunt

lyl Gesu.

13. Gesu melli saman dâna, sŷfer myn hemmæ byd-dnajsa, nal wanræ muarrba nalihe:

illud: et venientes nunciaverunt Jesu.

13. Quod cùm audisset Jesus, secessit inde in navicula, in locum desertum seorsum: et cùm audissent

mbanad melli kynu semnu dâna yl gminât turbæ, secutæ sunt cum pedestres

tan-nŷs, marru urâh myl blýt byl myщі.

14. U fylli hareg râ gemna ta nŷs kbira, u

de civitatibus.

14. Et exiens vidit turbam multam, et misertus est eis, et curavit lan

gŷtu hnŷnæ mynnhom, u qauua yl morda guidos eorum.

tanhom.

15. Mbanad whín kŷn sâr fyl nauia, resqu fejnu yd-dizipli, jaidu: Ahna haun fly muarrab, u yl hin dahal: halli yn-nŷs jmorru fyr-rhajjël, bŷų jyitru yl mŷklæ.

16. Ymmæ Gesu qallhom: Ma hemmŷų yl nalýų jmorru: atuhom yntom uw jŷklu. 17. Uygbûh: Ma nandnytų hauna hlýf hamys hobzŷt, u zeug hutŷt.

18. Hua qolylhom: Gibuhymli hauna.

19. U melli hu kŷn ganal yl gemna tan-nŷs jytkeu füq yl howlŷf, fylli hâ yl hamys hobzŷt, u yz-zeug hutŷt, hares lejn ys-semæ, byrek, u qattan, u tâ lyd-diquipli yl hobz, u yd-diuquqipli tav lyl gminât.

20. U kýlu kollhom, u webnu. U refnu myl fdalijŷt, qrâtal tnâtų mymlijin byl ksŭr.

21. U yl nadd ta dauk li kŷlu kŷn ta hamystelef râgel, barra myn-nysë, u yz-ząår.

22. U dik ys-sýna Gesu ganal lyd-digipli jnându jytylnu füq yd-dnajsa, u jmorru jysbquh fyn-naha l' obra, sama jytlaq yl gminât tan-nŷs.

23. U fylli ntelqet yl gmina, talan vahdu füq

15. Vespere autem facto, accesserunt ad eum discipuli ejus, dicentes:

Desertus est locus, et hora jam præteriit: dimitte turbas, ut euntes in

castella, emant sibi escas,

16. Jesus autem dixit eis: Non habent necesse ire: date illis vos manducare.

17. Responderunt ei: Non habemus hîc nisi quinque panes, et duos pisces.

18. Qui ait eis: Afferte mihi illos huc.

19. Et cùm jussisset turbam discumbere super fænum, acceptis quinque panibus, et duobus pisci

bus, aspiciens in cælum benedixit, et fregit, et dedit discipulis panes, discipali autem turbis.

20. Et manducaverunt omnes, et

saturati sunt. Et tulerunt reliquias, duodecim cophinos fragmentorum

21. Manducantium autem fuit numerus, quinque millia virorum, ex

ceptis mulieribus, et parvulis.

22. Et compulit

dis

cipulos ascendere in naviculam, et præcedere eum trans fretum, donec

dimitteret turbas.