tem pervidere. Ut vero in Bedæ libris conquirendis, sic etiam in non paucis locis emendandis et restituendis, præter alios, non levem operam posuit Jacobus Pamelius, vir eruditus, atque in hujusmodi rebus oculatus, et diligens: cui etiam non parum debent lectores. Quod si quis ita morosus sit, ut his rationibus sibi satisfieri minime patiatur, is hoc habeat, nihil esse tam perfecte expolitum atque elaboratum, in quo Zoilus calumniandi ansam non inveniat: imo si quis nihil probare velit nisi perfectum, atque ab omni parte expolitissimum, eum nihil unquam probaturum cum in humanis operibus nihil tale reperiatur. Contenti ergo simus eo bono, quod nobis liberaliter, ab iis qui in eo pro sua virili elaborarunt, et magnis sumptibus compararunt, offertur: quinetiam gratias Deo optimo maximo agamus, qui nos tam eximio Thesauro diutius carere noluit, sed eo utendi fruendique (quæ bonitas ejus est) potestatem facit. Id quod vos, pii atque æqui lectores, facturos esse confido, nam hac ratione nos ad alia non minus utilia, minusque præclara veterum monumenta, ablatis et tineis vindicanda, in lucemque proferenda accensos, inflammabitis. Valete. Basilea Cal. Mar. anno Jesu Christi servatoris, M.D.LXIII.

BEDE VITA.

Venerabilis Beda Presbyteri Vita, ex Veterum Monumentis non sine Judicio Collecta.

EDA sive Bedas, ex Anglo-Saxonum gente in pago Jaru seu Giruvico natus, Venerabilis cognomentum ex vitæ sanctitate morumque gravitate adeptus est. Nam, quas hujus appellationis causas quidam afferunt,

mera sunt somnia atque deliria. Hic a puero Latinis et Græcis literis, artibusque iis quibus ætas illa ad humanitatem informari solet, a Joanne Beverlacio, viro doctissimo, institutus et imbutus fuit. Ubi autem adolevisset, totum se Benedicto Abbati et Ceolfrido in divinis rebus instituendum dedit: atque ita in Vvirmuthensi ac Giruvicensi sub uno Abbate vix quinque milliariis distantibus cœnobiis, Apostolis Petro et Paulo dedicatis inter sexcentos degens monasticæ vitæ commilitones (erant enim tunc cœnobia Scholæ) ætatem omnem exegit. Sacris autem a Joanne Beverlacio Episcopo sanctissimo, a quo in bonis literis fuerat eruditus, annum trigesimum agens, initiatus atque inauguratus fuit hinc presbyter appellatus. Quantum autem in omni genere artium, philosophiaque profecerit: quantumque

in divinarum literarum scientia sit consecutus Bedas, ejus tam multa in omni genere monumenta, uberrime testantur. Tria vero huic sancto viro fuerunt per totam vitam familiaria, orare, scribere, docere. Nam et Deum assidue orabat : et quæ utilia et sancta arbitrabatur, literis fidelibus consignabat: et discipulos publicis lectionibus et sermonibus erudiebat. Itaque discipulos reliquit eruditissimos, inter quos maxime præstiterunt, Rabanus, Albinus sive Alcuinus, Claudius, et Joannes Scotus, qui primi Lutetiæ docuerunt et Galliam bonis artibus referserunt. In his igitur sanctissimis studiis atque meditationibus, vitam agens ad sexagesimum secundum vitæ suæ annum provectus est: quo etiam anno, qui fuit a Christi Jesu natali DCC.XXXIIII. die quo ascensionis Domini memoria celebratur, inter discipulorum manus, Dei laudes canens, et orans, Deo qui dederat spiritum reddidit, magno sui desiderio apud omnes relicto. Inter discipulos vir sanctus sæpe illud S. Pauli magna voce usurpare solebat: Horrendum est incidere in manus Dei viventis, quod faciebat, ut eos a somno animæ excitaret, et ad Dei timorem provocaret. Eosdem quoque ad diligentiam hortabatur his verbis: Discite festinanter, quia nescio, quamdiu vobiscum sim futurus. Ægrotans, identidem illud repetebat, Flagellat Deus omnem filium quem recipit. Item illud, quod et Divo Ambrosio Mediolanensium Antistiti ascribitur: Non sic vixi, ut me pudeat inter vos vivere: sed nec mori timeo, quia bonum Dominum habemus. Fertur quoque eum divino spiritu afflatum prædixisse,

et literis quas ad amicos principes dedit, eos præmonuisse, brevi futurum, ut res Christiana incredibili detrimento afficeretur, nisi incendio jam proxima carpenti, mature obviam iretur. Id autem de Sarracenorum adventu dictum autumnant, qui paulo post Europam invaserunt. Suum autem vaticinium hoc metro clausisse ferunt: Regna ruent Romæ, ferro, flammaque fameque. Sepultus fuit Giruvici sub Egberto Northumbrorum Rege: post Dunelmum ejus corpus translatum fuit. Qui Genuam scribunt, unde id acceperint, ignoro. Aiunt quoque ipsum Romam aliquando profectum fuisse : quod falsum est. Nam quamvis a Gregorio secundo, Romano pontifice, ad id esset per epistolas invitatus, nunquam ut eam profectionem susciperet, adduci potuit. Quin Anglorum monumentis testatum legimus, Bedam nunquam Britanniæ limites excessisse. Fratres habuit duos, Strabonem, et Haimonem, doctos etiam, et pios viros, qui in iisdem cœnobiis cum eo vixerunt: quorum hic Homilias sacras, ille in Genesim commentarios scripsit. Bedæ vero hæc supersunt monumenta.

This edition was reprinted with some few unimportant omissions, at Cologne A.D. 1612 and 1688.

i

CHAP. XVII.

THE CONTENTS OF THE PRESENT EDITION.

HE large number of works contained in the folio volumes of Hervagius cannot fail to strike the reader as in every respect incommensurate with the list which Bede has given of his own writings. It will place

this matter in a clearer point of view, if we here set down the relative bulk of all the treatises of which Bede's catalogue consists; and, on the other hand, of those which Hervagius, partly on his own authority and partly following the previous Paris edition of the Biblical commentaries, has published under his name.

The whole series of the Basle edition contains six thousand and fifty pages.

It

Of the works contained in Bede's index, together with the other four which are not included in that list, the whole bulk extends to no more than two thousand two hundred pages. follows, therefore, as has been before remarked, that if Bede be the writer of all the articles contained in the folio editions of his works, he must have written nearly twice as much during the last four years of sickness and of old age as in all the preceding nine and twenty during which his literary labors were carried on in all their vigor.