nondum capaces hujus naturalis legis existunt. Nam utique non videretur de hoc Pauli') vera esse professio. Quomodo enim sine lege Mosis probabitur Paulus aliquando vixisse, cum ipse se Hebraeum 2) ex Hebraeis, et octava die circumcisum secundum legis praecepta fateatur? Sed hoc modo, quo diximus, sine lege naturali vixit etiam ipse aliquando in pueritia. Quo in tempore non dixit non fuisse in homine peccatum, sed mortuum fuisse, et revixisse postmodum, ubi lex naturalis adveniens prohibere 3) concupiscentiam coepit: quae lex veluti mortuum suscitavit peccatum. Peccati namque natura haec est, si fiat, quod lex fieri vetat. Reviviscente ergo peccato, ego, 4) inquit, mortuus sum. „Ego." Quis? Anima sine dubio, quae fecerat, quod 5) fieri lex vetabat: „,anima 6) enim, quae peccat, ut 7) propheta dicit, ipsa morietur." Inventum est ergo mandatum, quod datum fuerat ad vitam, animae scilicet, ut eam doceret opera vitae, cessisse ei ad mortem, dum 8) prohibita non tam refugit, quam ardentius expetit. Movet) me tamen in his quomodo dixerit peccatum mortuum esse, et revixisse. Videtur enim, quia non possit dici mortuum, nisi quod aliquando vixerit, et postmodum

1) Edd. Merlini: Pauli esse professio vera.

2) Philipp. III, 5.

3) Sic Mss., et Rabanus, nisi quod habeat „,quia lex" pro: quae lex." Editi vero (v. c. edd. M.): „prohibuit concupiscentiam, coepitque lex veluti mortuum suscitare peccatum." "R.

4) Rom. VII, 10.

5) Edd. Merlini: quod lex fieri vetabat.

6) Ezech. XVIII, 4.

7) Desiderantur in editis (v. c. in edd. M.) verba: „ut propheta dicit.“ R.

8) Ed. M. II: cum.

9) Editi (v. c. edd. M.): „Movet me tamen quomodo dixerit in his peccatum mortuum revixisse." R.

vita caruerit. Sed et 1) hoc ipsum, quod dicit: 2) „revixit:" non nuper datam vitam, sed priorem redditam docet: ipse enim sermo: „,revixit:" rursum vixisse significat. Si 3) ergo in anima dicitur revixisse peccatum, quomodo 4) hi de hoc sermone Apostoli, quo ait:,,ego) autem vivebam sine lege aliquando:" dogma μɛtɛvowμαTwoεws introducunt, quod animas hominum prius in pecudibus, vel avibus, aut piscibus docet fuisse, et sic ad homines venisse: et propterea dixisse Apostolum: „ego autem vivebam sine lege aliquando:" quasi qui, antequam in hoc corpus veniret humanum, vixerit in eo ordine, verbi gratia, aut avium, aut animalium, ubi lex nulla haberetur? Quomodo, inquam, 6) ad hoc poterunt respondere, cum in anima non nuper exortum, sed quod erat mortuum dicat revixisse peccatum? Et certum est, quod is, qui reviviscit, vixit aliquando, Nunquam ergo anima in eo ordine fuisse videbitur, ubi peccatum sine lege nec fuisse potuit, nec vixisse. Haec adversum illos dicta sint, 7) qui Apostoli sermonem ad dogma impium trahunt. Nos autem mortem hanc peccati beneficio Dei datam dicimus tempore eo, quo sine lege vivebamus.) Quod et si veniente mandato, quod „et 9) sanctum, et justum, et

1) Deest,,et" in edd. M.

2) Edd. Merlini: „dixit." Cfr. Rom. VII, 9. 3) Edd. Merlini: Si ergo anima dicitur revixisse peccato.

4) Sic Mss. Codices. Editi vero (e. c. edd. M.): ,,quomodo de hoc sermone Apostolus ait: ego autem vivebam sine lege aliquando? Respondent Pythagorizantes haeretici, qui docent animas (ed. M. II: animam) hominum prius in pecudibus, vel avibus, aut piscibus fuisse, et sic ad homines fluxisse, propterea“ etc. R.

5) Rom. VII, 9.

6) Editi (e. c. edd. M.): „,inquit." Male. R.
7) Edd. Merlini: sunt.

8) Edd. Merlini: viveremus. 9) Rom. VII, 12.

bonum est," reviviscit in nobis peccatum, et occidit nos, „peccatum) enim accepta occasione per mandatum seduxit me, et per illud occidit," non est accusatio mandati per 2) hoc, quod occasionem,3) qua occidit me peccatum, venisse dicit ex mandato; sed haec est dicti hujus consequentia. Lex dicitur, quae docet, quid fieri debeat, quid caveri; et 4) necesse est, ut illud, quod caveri dicit, edoceat quale sit, quo per hoc caveri facilius possit. Nemo enim potest vitare quod nescit. Si quis ergo edoctus per legem, quale sit illud, quod caveri3) debet, non tam caveat, quam faciat illud, occasione quidem legis non faciendae rei scientiam videbitur accepisse: sed lex non idcirco eum docuerat, ut faceret, quod non debebat, et moreretur, sed ut non faceret, et viveret. Sic ergo „peccatum 6) occasione accepta per mandatum seduxit me, et per illud occidit." Aut") certe, quia dixit: „peccatum per mandatum seduxit me, et per illud occidit:" potest hic peccatum" vel ipsum auctorem dixisse peccati, de quo scriptum est:,,serpens ®) seduxit me:" vel etiam personam finxisse peccati, quae visa sit hominem seduxisse occasione mandati, ut suavem faceret concupiscentiam, et anima, dum suavitate concupiscentiae delectatur, praevaricando 9) mandatum, quod dicebat:

1) Rom. VII, 11.

2) Edd. Merlini: per haec, quia.

3) Ed. M. II. perperam: occasione.

4) Sic recte Msc. unus Reg. num. 1639. Alter vero Reg. num. 1641.,,et necesse illud, quod caveri dicit, ut doceat" etc. Editi (v. c. edd. M.), et Rabanus: „,et necesse est illud ut caveri dicat (Rabanus: ut quod caveri dicit) et doceat" etc. R.

5) Ed. Ruaei sola: cavere.
7) Alias (v. c. in edd. M.):

6) Rom. VII, 11. „Aut certe quia (al. quod) frequenter dixit." R. Cfr. Rom. VII, 11.

8) Genes. III, 13.

9) Edd. Merlini: praevaricando per mandatum.

,,non 1) concupisces:" moreretur. Sed ne quis) hoc mandato legis adscriberet, quod occasione praecepti a 3) peccato seducta est anima et occisa, subjungit Apostolus, et dicit: „,itaque 4) lex quidem sancta, et mandatum sanctum, et justum, et bonum." Bonum namque est mandatum, et lex sancta est. Bona enim praecipit, et bonorum observantiam mandat. „Quod 5) ergo, inquit, bonum est, mihi mors est? Absit." Objectionem refellit necessario consurgentem, et dicit: non ) quod bonum legis et mandati mortem mihi intulerit; „sed') peccatum, inquit, ut quam iniquum sit appareat, per bonum mihi intulit mortem." Bonum namque est mandatum, cum3) servatur: si vero non servetur, 9) necessario 10) malum erit illi, qui perdiderit bonum. Fit ergo,,ipsum '') peccatum supra modum peccator" ex occasione mandati. Diximus et superius, quod quasi personam finxerit pec

1

2) Deest in editis (v. c. in edd. M.): „quis." Alias: ,,Sed ne hoc mandato legis adscriberetur" etc. R.

3) Desiderantur in antea editis (v. c. in edd. M.) verba: „a peccato." R. Cfr. Rom. VII, 11.

4) Rom. VII, 12.

5) Rom. VII, 13. Edd. Merlini: mors mihi est? Absit.

6) Alias:,,non quod bonum legis et mandatum (al. non quod bonum legis mandatum, al. quod non bonum legis et mandati) intulerit; sed peccatum, inquit, ut eo quod iniquum sit, per bonum (al. ut quia iniquum sit, per bonum, al. ut quam iniquum sit cognoscerem, per bonum) mihi operatum est mortem.“ R. Edd. Merlini:,,non quod bonum legis et mandatum mortem mihi intulerit: sed peccatum, inquit, ut quam (ed. M. II: ut quod) iniquum sit, per bonum mihi intulit

mortem."

7) Rom. VII, 13. 8) Edd. Merlini: si servatur. 9) Edd. Merlini: servatur.

10) Edd. Merlini: necessario erit illi malum, qui etc. 11) Rom. VII, 13.

ORIGENIS OPERA. TOM. VII.

4

cati, et de ipsa dicat supra modum peccatorem effectum ipsum peccatum, de cujus persona loquitur, 1) ex occasione mandati. Minus 2) enim peccati est, si id, quod non prohibetur, admittas. Si vero vetità et interdicta commiseris, supra modum, ut ita dicam, peccator es: quia non solum commisisti, quod non debuisti, sed et praeceptum praevaricatus es. Quod autem diximus: „peccatum 3) peccator:" maluimus vitium sermonis recipere, quam sensum Apostoli non integre exprimere: quia in latino sermone angustavit nos nomen peccati, quod neutro genere declinatur: in graeco vero femininum est; et ideo peccatorem ipsum 4) nos appellavimus: nam ibi peccatrix appeilari potest.

9.,,Scimus 5) enim, quia lex spiritualis est: ego autem carnalis sum, venundatus sub peccato. Quod enim operor, ignoro: non 6) enim quod volo, hoc ago; sed quod odi, illud facio. Si autem quod nolo, illud facio, consentio legi, quoniam bona est. Nunc autem jam non ego operor illud, sed quod habitat in me peccatum. Scio enim, qui non habitat in me, hoc est, in carne mea, bonum. Velle enim adjacet mihi: perficere autem bonum non invenio. Non enim, quod volo, facio bonum; sed quod nolo malum, hoc ago. Si7) autem quod ) nolo, ego facio, non jam ego operor illud, sed quod habitat in me

1) Edd. Merlini: loquor, occasione etc.

2) Msc. unus:,,Minus enim peccator es" etc. R.
3) Rom. VII, 13. Ed. M. II: peccatum pec-

catorem.

4) Ed. Ruaei sola: eum.

5) Rom. VII, 14—25.

6) Sic Mss. plerique, et Rabanus.

Editi vero (e. c.

edd. M.): „,non enim quod volo bonum, quod odi malum, illud facio.“ R.

7) Editi (v. c. edd. M.): „Si enim." Male. R.
8) Edd. Merlini: quod nolo facio, jam non ego ope-

ror etc.