TRACTATUS XVII.

DE SACRAMENTIS

IN UNIVERSU M.

PRENOTANDA.

1. Quum de singulis egerimus sacramentis, jam quæ ad omnia spectant in unum colligenda sunt, et ea statuenda principia quæ omnibus conveniunt. Vera sacramenti novæ legis notio est quam ab initio tradidimus, ritus scilicet a Christo institutus, pignus et instrumentum gratiæ, habet enim ex divina institutione vim sibi insitam efficiendi sanctitatem et justitiam quam significat, uti recte docet Catechismus Romanus. Quam longe præstet veteris legis ritibus, qui nonnumquam sacramenta vocantur, inde liquet, nam vim nullam intrinsecam habebant, sed pertinebant ad Dei cultum, et commemorabant nonnumquam divinitus collata beneficia, simul indicantia futurum Redemptorem: "finis enim legis, Christus, ad justitiam omni credenti." Circumcisio Abrahæ injuncta populum Dei a cæteris discernebat gentibus, et spem Redemptoris ex genere Abrahæ fovebat, nam in semine Abrahæ benedicendæ erant omnes gentes, cæterum nullam, ut videtur, impertiebatur justitiam. E contra baptismus abluit peccata, novamque tribuit in Christo vitam.

(1) Rom. x. 4.

CAPUT I.

DE SACRAMENTORUM NUMERO.

2. Septem esse novæ legis Sacramenta ex Tridentini concilii auctoritate tradidimus, et singula, Scriptura et traditione nixi, probavimus. Juvat vero ipsam definitionem Tridentinam recitare, et generalibus quibusdam argumentis confirmare, ut uno veluti intuitu omnia habeant lectores perspecta. "Si quis dixerit," inquiunt patres Tridentini, "Sacramenta novæ legis non fuisse omnia a Jesu Christo Domino nostro instituta, aut esse plura vel pauciora, quam septem, videlicet, baptismum, confirmationem, eucharistiam, pœnitentiam, extremam unctionem, ordinem, et matrimonium, aut etiam aliquod horum septem non esse vere et proprie Sacramentum; anathema sit."1

PROPOSITIO.

Septem sunt novæ legis Sacramenta, nec plura, nec pauciora.
Probatur I. ex Scripturis.

3. Baptismum fuisse a Jesu Christo institutum liquet ex mandato Apostolis dato "Euntes docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris, et Filii et Spiritus Sancti."

4. Confirmationem Christum habere auctorem, colligitur ex Actis Apostolorum, in quibus legitur Apostolos fidelibus baptizatis manuum impositionem dedisse Spiritum Sanctum : quod nisi Christo auctore facere non poterant: "Imponebant manus super illos, et accipiebant Spiritum Sanctum."3

5. Eucharistiam instituit Christus post cœnam paschalem, quum enim panem in manus sumpsisset, et fregisset, benedicendo dixit. "Hoc est corpus meum, quod pro vobis datur: hoc facite in meam commemorationem." Poculum deinceps manu prehendens dixit: "Hic est calix novum Testamentum in sanguine meo, qui pro vobis fundetur."4

5. Pœnitentiæ instituit sacramentum; potestate remittendi vel retinendi

(1) Sess. vii. de Sac. can. ii.

(2) Matt. xxviii. 19.

(3) Act. viii. 17.

(4) Luc. xxii. 19. 20.

peccata data Apostolis: "Accipite Spiritum Sanctum : quorum remiseritis peccata remittuntur eis: quorum retinueritis retenta sunt." Potestatis hujus exercitium necessario postulat ritum externum, judicii instar; est enim ab hominibus exercenda in homines, causa utique cognita, ne temere et perperam exerceatur.

7. Extremæ unctionis Sacramentum ex B. Jacobi Apostoli monito et mandato colligimus: "Infirmatur quis in vobis? inducat presbyteros Ecclesiæ, et orent super eum, ungentes eum oleo in nomine Domini: et oratio fidei salvabit infirmum, et alleviabit eum Dominus; et si in peccatis sit remittentur ei." Unctio hæc periclitantium vita, cui peccatorum venia promittitur, ritus sit necesse est Christum habens auctorem; ipsius enim est gratiam ei adnectere.

8. Ordinem sacramentum esse ex D. Paulo colligitur, manuum enim impositione gratiam et potestatem ad sacra munera tradi docet. Ad Timotheum scripsit: "Admoneo te, ut resuscites gratiam Dei, quæ est in te per impositionem manuum mearum.

994

9. Matrimonium esse sacramentum colligitur ex sanctione vinculi quod solvi nequit, Christo dicente: "Quod Deus conjunxit, homo non separet: et ex sacra ejus significatione, quam explicat Paulus, magnum in eo latere mysterium conjunctionis Christi cum Ecclesia affirmans: "Sacramentum hoc magnum est, ego autem dico in Christo et in Ecclesia."5

Quæ patres de singulis Sacramentis tradidere jam recitavimus, adeo ut opus non sit in eorum doctrina probanda immorari.

Probatur II. celebri præscriptionis argumento.

10. Equidem sexto decimo sæculo ineunte septem agnoscebantur sacramenta per totam qua late patebat Ecclesiam : imo et apud Græcos schismate a Latinis per sæcula plura divulsos. De Græcorum doctrina dubitari nequit ; habentur enim insignia ejus documenta. Jeremias patriarcha Constantinopolitanus, suorum nomine agnovit "in ea ipsa Catholica et Orthodoxa Ecclesia septem sacramenta esse, baptismum scilicet, sacri unguenti unctionem, sacram communionem, ordinationem, matrimonium, pœnitentiam, et extremæ unctionis oleum." Euchologia Græcorum id confirmant; quod et de sectis omnibus Orientalibus dici potest, omnes enim septem sacramenta prædicant. Jam vero quum ex illis nonnullæ a quinto saltem sæculo, a Latinis divulsæ sint, necesse est ut septem agnita

(1) Joan. xx. 22.

(2) Jac. v. 24.
(3) 2 Tim. i. 6.

(4) Matt. xix. 6.

(5) Eph. v. 32.

(6) Censura confess. Luth. sibi oblatæ an. 1575. Vide etiam Conc. Constantinopolitanum anno 1638 et aliud anno 1642, Primate Russia assidente: aliud quoque anno 1672.

(7) Vide Assemannum Compendio Storico Vol. iii. Ven. 1736.

fuisse sacramenta ante dissidia credamus. Sacramentaria antiquissima Latinorum1 et Græcorum vetustam fidem ab ipsis primordiis Ecclesiæ provenientem testantur. Concilia Londinense anno 1237, Exoniense anno 1287, Coloniense anno 1280, et Claromontanum 1269, septem Sacramenta recensent, sicut et decretum pro Armenis, in Concilio Florentino, anno 1439, editum ab Eugenio IV. Hæc documenta conciliorum, et Sacramentaria ad magnam nos reducunt antiquitatem, quam superat tamen fides ex Orientalium sectarum cum Ecclesia consensione deducta. Jam verò doctrina quæ certis probatur documentis, et cujus origo posterior Apostolica ætate ostendi nequit, meritò ad Apostolos refertur, juxta præstantissimum Augustini effatum: "Quod universa tenet Ecclesia, nec conciliis institutum, sed semper retentum est, nonnisi apostolica auctoritate traditum rectissime creditur. "s

OBJECTIONES SOLVUNTUR.

11. Obj. 1. Scriptura nullibi septem sacramenta esse tradit, nisi de iis placeat intelligere illud Apocalypsis: "Ego dicam tibi sacramentum mulieris et bestiæ quæ portat eam, quæ habet capita septem."4

Resp. Septenarium numerum sacramentorum non tradit Scriptura, quum instar catechismi, vel fidei confessionis non sit: cæterum ipsa tradit sacramenta, uti ex dictis constat. Quod si cui testimonia de singulis rem conficere non videantur, traditionis divinæ documenta eam extra omnem dubitationis aleam ponunt. Impie autem lusit Kemnitius in voce sacramenti, illud Apocalypsis, de arcano quod septem capitibus bestiæ significabatur, ad sancta hæc instituta transferens, contra sacri scriptoris explicationem : 46 Septem capita, septem montes sunt, super quos mulier sedet, et reges septem sunt."5

12. Obj. 2. Aqua et sanguis quæ ex Christi latere profluxerunt, sacramenta Ecclesiæ indicare passim dicuntur a patribus, qui proinde nonnisi baptismum et eucharistiam agnoverunt.

Resp. Patres non docuerunt numerum sacramentorum iis indicari, sed ea habuerunt veluti aptissima symbola divinæ virtutis quæ a Christo derivata in sacramentis claret. Sic Ambrosius: "Aqua et sanguis exivit : illa quæ diluat, iste qui redimat." Quod si baptismi et eucharistiæ præsertim imagines in iis perspexerint, id non obstat aliis sacramentis, quorum vis e sanguine Christi pariter derivatur. Cæterum mysticis interpre

(1) Apud Martenium de antiquis Ecclesiæ ritibus.

(2) Apud Allatium de perpetua Occid. et Orient. Eccl. consens.

(3) L. iv. de Bapt. contra Donat. c. xxiv. n. 3.

(4) Apoc. xvii. 7.

(5) Ibidem 9.

(6) L. x. in Luc. n. 135.