tationibus non est inhærendum, quum sint potius certis fidei documentis accommodandæ. 13. Obj. 3. Patres antiquissimi Justinus, Irenæus, Tertullianus, nonnisi duo commemorant sacramenta. Resp. Pro occasione patres commemorant sacramenta, nec numerum definiunt, sed variis in locis singula tradunt. Ad Justini scopum non pertinebat omnia christiana instituta evolvere, calumnias enim ethnicorum de infandis sceleribus christianorum satis refellit, ostendendo quomodo initiarentur, et quid in sacris conventibus fieret, mysteriis divinis celebratis. Baptismum idcirco et eucharistiam exposuit. Irenæus pariter ex occasione ea explicuit, sed et de pœnitentia locutus est, confessione peccatorum occultorum etiam commemorata.1 Tertullianus pleraque recensuit: "Caro abluitur ut anima emaculetur, caro ungitur ut anima consecretur; caro signatur ut anima muniatur, caro manus impositione adumbratur, ut anima Spiritu illuminetur; caro corpore Christi et sanguine vescitur, ut anima de Deo saginetur." 14. Obj. 4. Cyrillus Hierosolymitanus, et Ambrosius, vel alius perantiquus auctor de sacramentis ex professo egerunt, et tamen pleraque quæ hodíe celebrantur prætermiserunt, nonnisi baptismo et eucharistia commemoratis, chrismate autem tamquam baptismi ritu quodam indicato. Scriptor hic se omnia quæ ad sacramenta pertinent exposuisse profitetur: "Ergo accepisti de sacramentis, plenissime cognovisti omnia."s Resp. Edocebat uterque catechumenos de sacramentis brevi suscipiendis, die scilicet eodem consueverant tria illa ministrari. Chrismati autem pariter ac baptismo et eucharisticæ sacramenti rationem inesse perspicuo tradunt. De iis loquitur scriptor ille Ambrosii sub nomine latens, dum dicit se plenissime omnia tradidisse; nec enim ultra propositum verba ejus extendenda sunt. 15. Obj. 5. Augustinus duo tantum commemorat sacramenta : " Pauca pro multis, eademque factu facillima, et intellectu augustissima, et observatione castissima ipse Dominus, et Apostolica tradidit disciplina, sicuti est baptismi sacramentum, et celebratio corporis et sanguinis Domini." Resp. Hæc veluti exempla refert Augustinus, quin alia excludat, nam alias agnoscit chrisma in genere signaculorum esse sacrosanctum, sicut est ipse baptismus; et ordinem vocat sacramentum, eum cum baptismo conferens. Dicit etiam : "Respice ad munera ipsius Ecclesiæ. Munus sacramentorum in baptismo, in eucharistia, in cæteris sanctis sa cramentis."5 (1) L. i. adv. hær. c. ii. et l. iii. c. iv. (2) L. de resur. carnis. (3) De Sac. l. vi. cap. ii. n. 5. (4) De doct. Christ. l. iii. c. ix. (5) Enarr. i. in Ps. ciii. 16. Obj. 6. Ex voce sacramenti quam patres aliquando usurpant de aliis præter eucharistiam et baptismum ritibus, non potest inferri eos sacramentis a Christo institutis accenseri; constat enim eam latissime sumi pro signo quolibet sacro. Resp. Voce non innitimur, quamvis sua sit ei vis; præsertim quum eodem veluti spiritu baptismo et ritibus de quibus quæstio accommodetur, et gratia dicatur suscipientibus tribui. Ex toto sermone rituum de quibus quæritur natura et vis colligitur. 17. Obj. 7. Lotio pedum æque dici posset sacramentum ac cætera que baptismo et eucharistiæ adjiciuntur: nam patres eam ita vocant: " Audi," inquit auctor librorum de sacramentis, " quia mysterium est et sanctificatio: Nisi lavero tibi pedes, non habebis partem mecum.' "1 Bernardus etiam in cæna Domini loquens, ait: "De tribus itaque sacramentis quæ satis sunt congrua huic tempori, baptismo nimirum, eucharistia et lotione pedum, dicendum erit."2 "Con Resp. Mysterium in lotione illa latere recte docet venerabilis ille scriptor, quum indicet animam necessariò a Christo mundandam, ut partem cum ipso habeat. Cæterum agnoscit varios esse mores Ecclesiarum de pedum lotione, quæ varietas de sacramento admitti non posset. suetudo quæ rectius servatur in Romana Ecclesia de non lavandis pedibus, in Mediolanensi Ecclesia de ipsis lavandis etiam recte custoditur, tum propter exemplum Christi et Petri, tum ut gratiam virtute humilitatis et Christi imitationis obtineat." Bernardus licentia quadam sermonis utitur, lotionem vocans sacramentum; sed ex contextu mens ejus patet, dicit enim multa esse sacramenta, ideoque se de tribus tantum tunc locuturum : " Multa quidem sunt sacramenta, et scrutandis omnibus hora non sufficit." Cæterum videtur confessionem qua peccata abluuntur, lotione illa indicatam intellexisse, nam citat verba Joannis : "Si autem confessi fuerimus peccata nostra, fidelis Deus est qui remittat nobis peccata, et emundet nos ab omni iniquitate." Deinde pergit: "Nam ut de remissione quotidianorum minime dubitemus, habemus ejus sacramentum, pedum ablutio nem." 18. Obj. 8. Græcorum et orientalium consensio Latinis non suffragatur, nam occasione bellorum cruce signatorum, Latinorum placita apud eos obtinuerunt, quamvis non apud omnes, nec enim hodie ab omnibus agnoscuntur, si fides sit ipsis Catholicis missionariis. Resp. Ex historia illorum temporum liquet quo studio Græci placita sua retinuerint, et quæ Latinis conflata sit invidia. Difficultas aliquid novi apud eos inducendi rituum diversitate aucta est. eorum Euchologia et documenta omnia vetustam testantur fidem. Quod (1) L. iii. de Sac. c. 1. Catholici quidem missionarii de nonnullorum sacramentorum neglectu apud Græcos aliosve questi sint, contigit ex rituum diversitate: re tamen diligenter investigata, prolatis tabulis, omnis dubitandi ratio sublata est. 19. Obj. 9. Cyrillus Lucaris, patriarcha Constantinopolitanus, juxta Ecclesiæ suæ fidem, testatus est duo tantum esse sacramenta. Resp. Corruptus erat auro Batavorum, ut patriam proderet fidem; sed brevi impietatis pœnas persolvit. Ejus fraudem Jeremias patriarcha Constantinopolitanus detexit, eique in synodo Hierosolymitana anno 1672 anathema idcirco dictum est. "Anathema Cyrillo nova dogmata fabricanti, et credenti non esse ex institutione Jesu Christi, neque ex apostolica traditione, praxique perpetua septem Ecclesia sacramenta." 20. Obj. 10. Plures doctores scholastici sacramenta confirmationis et extremæ unctionis ab Apostolis instituta esse censuerunt; imo confirmationem nonnisi a concilio Meldensi sæculo nono institutam docuit Alexander Alensis. Alii negarunt matrimonium conferre gratiam. Resp. Omnes doctores scholastici septem agnoverunt sacramenta; sed nonnulli de institntione eorum inquirentes, putarunt confirmationem et extremam unctionem non fuisse a Christo Domino immediate instituta : quæ tamen ab Apostolis juxta potestatem sibi commissam statuta censuerunt. De sententia Alexandri Alensis non sumus adeo soliciti, quum facile contingat doctorem privatum errare. Inopia veterum documentorum, qua sua ætas laborabat, existimavit Alexander chrisma, in quo essentiam confirmationis reponebat, esse institutum ex Spiritus Sancti instinctu in concilio Meldensi. Quod Durandus matrimonii sacramentum esse remedium concupiscentiæ, potius quam gratiæ subsidium censuerit, contigit quin negaret gratiam eo conferri. ANIMADVERSIONES. 21. Fides docet Christum esse sacramentorum auctorem ; sed immediata institutio omnium in quæstionem olim vocata est, quamvis jam obtineat. Equidem non constat Apostolis tantam a Christo traditam esse potestatem ut gratiam signo visibili adnecterent, quum ipsi nonnisi ministros et dispensatores se exhibeant: "Sic nos existimet homo, ut ministros Christi, et dispensatores mysteriorum Dei." Vetus ille auctor librorum de Sacramentis ait: "Auctor sacramentorum quis est, nisi Dominus Jesus?" Augustinus etiam ad Christum ea refert : " Ab ipsa Dei Sapientia homine assumpto, a quo in libertatem vocati sumus, pauca sacramenta saluberrima constituta sunt, quæ societatem christiani populi, hoc est sub uno Deo liberæ multitudinis continerent." (1) 1 Cor. iv. i. 22. Materia sacramentorum dicitur res adhibita în iis conficiendis vel actus sensibilis eorum effectum minus perfecte significans. Sic aqua materia est baptismi: panis et vinum materia sunt eucharistiæ : oleum materia est extremæ unctionis. In quibusdam autem sacramentis actus sensibilis locum habet materiæ. In pœnitentia, quum instar judicii sit, actus pœnitentis, confitentis peccata et pænas amplectentis, materia habentur, vel quasi materia. In matrimonio, pro ratione contractus, uti plerisque placet, corpora sunt materia circa quam versatur: alii consensum ipsum materiæ locum habere dicunt, acceptationem esse formam. Forma est verborum series, quibus materia ad sacramentum definitur. Aliquando alia signa verborum vim obtinent, uti mutis nubentibus. Lutherus omnem vim fidei tribuens, sacramentis nullam inesse putavit, sed ea tantum inservire ut excitetur fides. Verba igitur sacramentorum instar concionis habuit: quæ sentiendi ratio Calvino, cæterisque novatoribus arrisit. Narrationis etiam formam præseferunt, refert scilicet minister quid fecerit vel jusserit Christus, non ipse aliquid conficere censetur. Ea ratione recitant Episcopaliani instituti sacramenti historiam. 23. Veteribus omnibus alia omnino verborum quæ in sacramentis conficiendis adhibentur, insedit notio; persuasum enim habuerunt verba proferri ad definiendum materiæ usum, et ad vim ei impertiendam. Hinc quoties de valore baptismi agebatur, id præcipue inquirebatur, utrum invocatis tribus divinis personis administratus fuisset.1 Docet Augustinus; "Deus adest evangelicis verbis suis, sine quibus baptismus Christi consecrari non potest." Quod autem ipse aliàs verbo Dei tribuat vim illam, " non quia dicitur, sed quia creditur;"1⁄2 non est intelligendum de fide suscipientis sacramentum tamquam causa gratiæ, nam agnoscit baptismum infantium valere: sed de verbo quod fide tenetur, “ nam et in ipso verbo aliud est sonus transiens, aliud est virtus manens: hoc est verbum fidei quod prædicamus." "Hoc verbum fidei tantum valet in Ecclesia Dei, ut per ipsam eredentem, offerentem, benedicentem, tingentem etiam tantillum mundet infantem, quamvis nondum valentem corde credere ad justitiam, et ore confiteri ad salutem."3 24. Quæsitum est a theologis utrum materia et forma sacramentorum a Christo fuerint definitæ, et in specie determinatæ. De baptismo et eucharistia constat eas esse ita definitas. De cæteris certum videtur ipsa verba non esse præscripta, quum non eadem ubique, neque omni ætate, noscantur usurpata. Cæterum ea in quolibet sacramento adhibenda sunt quæ Ecclesia jubet; et id omnino videndum ne quid prætermittatur quod substantiam ipsam attingat. Qui contingunt linguæ defectu errores nil officiunt, quoties communi hominum judicio verba sensum eundem præsefe (1) Vide Innoc. ep. xxii. (2) L. vi. de Bapt. contra Donat. c. xxv. runt. Hinc Zacharias pontifex interrogatus de sacerdote baptizante, " in nomine Patria et Filia et Spiritu Sancta;" respondit: "Si ille qui ita baptizavit, non errorem introducens, aut hæresim, sed pro sola ignorantia Romanæ locutionis, infringendo linguam, baptizans sic dixerit, non possumus consentire ut denuò baptizentur."1 ... (1) Cap. Retulerunt, de consecr. Dist. iv. VOL. IV.-14 |