CAPUT V. DE MILLENNIΟ. 106. Cerinthiani " mille annos post resurrectionem in terreno regno Christi, secundum carnales ventris et libidinis voluptates, futuros fabulantur," inquit Augustinus, "unde Chiliastæ sunt appellati." A fœdo hoc errore semper abhorruerunt universi Ecclesiæ Patres; quapropter vehe menter falluntur Encyclopædiæ Americanæ scriptores, qui eum omnibus priorum sæculorum patribus communem fuisse affirmant. Papias, Joannis Presbyteri auditor, censuit quidem Christum mille annos cum justis in terris regnaturum, quod Justino, Irenæo, et aliis ejus secutis auctoritatem, visum est; sed turpes omnes voluptates ab hujusmodi regno scriptores hi abesse agnoverunt: quorum tamen sententia, utpote solido fundamento haud nixa, cæteris displicuit, et post Lactantium nullum nacta est patronum insignem. Eam ut refelleret scripsit Origenes plerisque plaudentibus, et post ipsum "vir eloquentissimus Dionysius, Alexandrinæ ecclesiæ pontifex, elegantem scripsit librum, irridens mille annorum fabulam."s Calumniatur autem Gibbonius, Irenæum asserens fœdas illas voluptatum carnis imagines cum millennio conjunxisse.* 107. Protestantes Millennii fabulam renovarunt, Apocalysim arbitrio suo interpretantes, et spe illius regni suos delectantes. Eam plerique cordatiores jam deseruerunt ; sed Thomas Newton episcopus Anglicanus, testimoniis undique collectis studuit munire. Sectæ novæ Shakeri et Mormonitæ, eadem fabula sibi illudunt. Regnum autem ita describunt, ut tyrannide omni sublata omnes jure æquali in rebus civilibus et religiosis fruantur, et pax ubique gentium vigeat. Juvat igitur vanam hane sententiam penitus evellere. (1) L. de hær. n. 8. (3) Hieronym. 1. xviii. in Isaiam. (4) Decline and fall of the Roman Empire ch. xv. (5) "The best expositors are in general agreed that the only passage of Scripture which speaks of the MILLENNIUM (namely xx. 4-6.) is to be taken in'a figurative acceptation." Bloomfield in Apoc. xxi. i. (6) Newton on the Prophecies Diss. xxv. p. 585 Americ. edit. "This doctrine lay depressed for many ages, but it sprung up again at the reformation." p. 592. (7) "The Testimony of Christ's second appearing p. viii. c. i. Albany, 1810. PROPOSITIO. Christi regnum cum Sanctis in terris per mille annos, nec Scripturis nec traditione probatur. Probatur, evertendo fundamentum contrariæ assertionis. 108. Quod ad Scripturas pertinet, quæ in Apocalypsi dicuntur de duplici resurrectione, et de diabolo per mille annos ligato, et de martyribus cum Jesu mille annis regnantibus, præcipue afferuntur. Ea autem verbis insignis sane interpretis, Augustini, qui et sententiæ suæ affert argumenta juvat explicare: "Sunt et resurrectiones duæ, una prima quæ nunc est animarum, quæ venire non permittit in mortem secundam. Alia secunda, quæ nunc non est, sed in sæculi fine futura est; nec animarum, sed corporum est: quæ per ultimum judicium alios mittet in secundam mortem. De his duabus resurrectionibus idem Joannes Evangelista in eo libro qui dicitur Apocalypis, eo modo locutus est, ut earum prima a quibusdam nostris non intellecta, insuper etiam in quasdam ridiculas fab ulas verteretur. Ait quippe in libro memorato Joannes Apostolus; Et vidi Angelum descendentem de cælo, habentem clavem abyssi, et catenam in manu sua, et tenuit draconem illum serpentem antiquum, qui cognominatus est diabolus, et Satanas, et'alligavit illum mille annis, et misit illum in abyssum, et clausit: et signavit super eum ut non seduceret jam gentes, donec finiantur mille anni: post hæc oportet eum solvi brevi tempore. Et vidi sedes, et sedentes super eas, et judicium datum est illis: et animas occisorum propter testimonium Jesu, et propter verbum Dei. Et si qui non adoraverunt bestiam, nec imaginem ejus: nec acceperunt inscriptionem in fronte, aut in manu sua, et regnaverunt cum Jesu mille annis: reliqui eorum non vixerunt, donec finiantur mille anni. Hæc resurrectio prima est. Beatus et sanctus est, qui habet in hac prima resurrectione partem. In istis secunda mors non habet potestatem, sed erunt Sacerdotes Dei et Christi, et regnabunt cum eo mille annis.' Qui propter hæc hujus libri verba primam resurrectionem futuram suspicati sunt corporalem, inter cætera maxime numero annorum mille permoti sunt. Mille annos pro annis omnibus hujus sæculi posuit, ut perfecto numero notaretur ipsa temporis plenitudo. Unde et illud melius intelligitur, quod in Psalmo legitur: 'Memor fui in sæculum testamenti tui, verbi quod mandavit in mille generationes,' id est, in omnes. Ad hoc ergo ligatus est diabolus, et inclusus in abysso, ut jam non seducat gentes, ex quibus constat Ecclesia, quas antea seductas tenebat, antequam esset Ecclesia. Alligatio diaboli, est non permitti exercere totam tentationem, quam potest, vel vi, vel dolo, ad seducendos homines, in partem suam cogendo violenter, fraudulenterve fallendo. Quod si permitteretur in tam longo tempore, et tanta infirmitate multorum, plurimos tales, quales Deus id perpeti non vult; et fideles dejiceret, et ne crederent, impediret. Quod ... VOL. IV.-25 ... • ... ne faceret, alligatus est. Tunc autem solvetur, quando et breve tempus erit. Nam tribus annis et sex mensibus legitur totis suis, suorumque viribus sæviturus Interea dum mille annis ligatus est Diabolus, Sancti regnant cum Christo Ecclesia et nunc est regnum Christi, regnumque cælorum. Regnant itaque cum illo etiam nunc Sancti ejus." ... ... "Quæ sit porro ista bestia, quamvis sit diligentius inquirendum, non tamen abhorret a fide recta, ut ipsa impia civitas intelligatur, et populus infidelium contrarius populo fideli, et civitati Dei. Et qui sunt qui bestiam non adorant, nec imaginem ejus, nisi qui faciunt quod ait Apostolus: Ne sitis jugum ducentes cum infidelibus?" Non adorant enim, id est non consentiunt, non subjiciuntur: neque accipiunt inscriptionem, notam scilicet criminis, in fronte propter professionem, in manu propter operationes. Ab his ergo malis alieni, sive adhuc in ista mortali carne viventes, sive defuncti, regnant cum Christo jam nunc quodam modo huic tempori congruo per totum hoc intervallum, quod numero mille significatur annorum."... "Et cum finiti fuerint, inquit, mille anni, solvetur Satanas de custodia sua, et exibit ad seducendas nationes. Et antea modis quibus poterat, per mala multa et varia seducebat. Exibit autem dictum est, in apertam persecutionem: de latebris erumpet odiorum. Hæc enim erit novissima persecutio novissimo imminente judicio, quam Sancta Ecclesia toto terrarum orbe patietur." Hæc ex Augustino decerpsimus.1 .. 109. Quæ autem apud Matthæum de bibendo vino novo cum Apostolis in regno Patris protulit Christus, ad tempus quod inter resurrectionem et ascensionem fluxit a S. Chrysostomo refertur, ab Origene autem mystico explicatur sensu, quatenus indicat "potum ex vite vera et vivente in sæcula."3 OBJECTIONES. 110. Objicit 1. Newton. Quæ de Millennio dicuntur non conveniunt temporis intervallo inter Christi primum adventum et secundum, nam pax et sanctitas Christi regno tribuuntur, diabolo ligato: e contra omnia ingruerunt mala per id temporis, præsertim post Constantini ætatem, Antichristi regno statuto, et flagitiis omnibus et erroribus fœdata Ecclesia. Si Satanas ligatus per id temporis fuerit, quandonam liber habendus est ?* Resp. Sive cum Usserio mille anni a Christi adventu computentur, sive cum Grotio a Constantini imperio, vaticinio consonat eventus. Re quidem vera Daniel Messiæ adventus designando tempus illud iis ornavit elogiis, quibus vix aliquid sublimius a Joanne de mille annorum regno dictum re (1) L. xx. de Civ. Dei c. v. vi. vii. viii. ix. xi. (3) Prol. in Cantic. (4) Bishop Newton on the prophecies p. 586. ) peritur; " ut consummetur prævaricatio, et finem accipiat peccatum, et deleatur iniquitas, et adducatur justitia sempiterna." Quod autem ligatus dicatur diabolus, significat non omnem nocendi vim sublatam, sed potestatem ejus plurimum reprimi. Newtonis quæsito respondemus Satanam liberum fuisse ante Christi adventum, quando ubique fere idolorum cultus cum flagitiis omnibus vigebat: quod si hæreses, et scelera deinceps grassata sint, non tamen potuerunt eam evertere Ecclesiam quam ipse erexerat: purissima enim mansit doctrina, et præclara semper data sunt virtutum exempla. Antichristi regnum nonnisi diabolo ad breve tempusa soluto sub mundi finem statuetur. Omnia igitur cohærent, sed ruit eorum interpretatio qui divina oracula ad contumeliam inferendam pervertunt. 111. Obj. 2. Si vera martyrum resurrectio eo loci non intelligatur, corporibus scilicet cum animabus iterum coujunctis, alia resurrectio etiam ad figuram poterit detorqueri, denegato dogmate fundamentali. Resp. Prima resurrectio a secunda plane distinguitur a sacro scriptore, quamvis utraque vera sit, illa animarum, hæc corporum. Igitur resurgunt martyres sanctique omnes, animæ scilicet e corporis carcere evadentes ad Deum feruntur, corporisque expectant consortium, postquam fratrum suorum expletus fuerit numerus. Quod autem illa vocis αναστασις explicatio minus propria alicui videri possit, non ideo est figurata, sensus enim affinis est, et fere idem ac primarius, et ex adjunctis satis determinatur. Regnant sancti cum Christo interim in cælesti gloria. 112. Obj. 3. Regnum mille annorum in terris futurum est, Ecclesia enim e cælo descendere Apostolo visa est. Resp. E cælo descendere visa est nova Jerusalem, quia cælitus data sunt omnia privilegia quibus Ecclesia ornatur, tamquam sponsa viro suo. Inde profluunt gratiæ donaque omnia. Cæterum cæleste regnum designari eo loci patet, quum nullo annorum spatio includatur, sed in sæcula sæculorum duraturum prædicetur : εἰς τὸς αἰῶνας τῶν αἰῶνων.3 113. Obj. 4. Daniel de regno hoc in terris vaticinatus est: "regnum autem, et potestas, et magnitudo regni, quæ est subter omne cælum, detur populo sanctorum Altissimi." Psalmista de regno quod omnes complecteretur terras magnifice dixit.5 Isaias pulcherrimis imaginibus regni Christi felicitatem exhibuit, subjungens: "quia repleta est terra scientia Domini."6 Apostolus: " cæcitas ex parte contigit in Israel, donec plenitudo gentium intraret, et sic omnis Israel salvus fieret."7 Quotidie autem oramus, Christo obsequentes : "adveniat regnum tuum." Hæc Newton. (1) Dan. ix. 34. (2) "Modico tempore," Apoc. xx. 3. (3) Арос. хх. 5. (4) Dan. vii. 27. (5) Ps. ii. 8. (6) Isai. xi. 9. (7) Rom. xi. 25. 26. Resp. Daniel certe non loquitur de millennio, statim enim subjungit: "cujus regnum, regnum sempiternum est." Igitur de cælesti Christi regno intelligendus est, quod quidem in terris incipit, quatenus his paratur Ecclesia illa quæ postea regnatura est gloriosa. Ideo autem regni magnitudo quæ est subter omne cælum, data populo sanctorum dicitur, ut nullius terrestris principatus potestas judicio extremo superesse intelligatur. Psalmista de Ecclesiæ Christi diffusione per omnes terras, objecto in loco, vaticinatur, uti jam vidimus. Isaias de Christi primo adventu loquitur, nam de eo explicat Apostolus voces quæ statim sequuntur: “In die illa, radix Jesse, qui stat in signum populorum, ipsum gentes deprecabuntur.". Imagines autem quibus utitur vates, mansuetudinem aliasque virtutes, quibus vera hominum felicitas comparatur, repræsentant, Evangelicæ prædicationis fructus, quibus tamen carent plurimi Christo haud obtemperantes. Scientia Domini vere repleta est terra, quæ enim semel enarravit Unigenitus Dei Filius, prædicantur ubique gentium, et in fidelium cordibus manent insculpta. Apostolus ostendit haud absque divino consilio infidelitatem Judæorum contigisse, Deumque interea gentes sua gratia ad fidem adducere, ipsos Judæos tandem lumine illo cælesti illustraturum. Non inde licet inferre totum Orbem tandem aliquando fidei unitate et animorum concordia donandum, adeo ut omnis tollatur error et peccatum: hæc enim sunt dulcia somnia quæ cum rerum veritate non constant. Ideo ipse Rosenmüefler qui notioni illi de florentissima Christianæ reipublicæ conditione suffragatus est, monuit: "Cave hoc ita intelligas, quasi futurum sit tempus, quo ab omnibus plane erroribus et vitiis libera futura sit respublica christiana." Quod oramus ut regnum Christi adveniat ad Ecclesiæ ejus diffusionem, et ad gloriæ cælestis adeptionem apte refertur: "ut cognoscamus in terris viam tuam, in omnibus gentibus salutare tuum." 114. Obj. 5. Judaica Ecclesia Messiam per mille annos in terris regnaturum credidit, idque magno consensu docuerunt Patres trium priorum sæculorum, adeo ut inter dogmata primitivæ Ecclesiæ reponendum sit. Ita Barnabas, Justinus Irenæus, Tertullianus, quorum doctrinam Lactantius quarto sæculo propugnavit. Ejus cum resurrectione nexus adeo est intimus ut huic vulnus inferatur ea denegata. Resp. Judaicæ Ecclesiæ ante Christum traditio non satis probatur ex Rabbinorum post Christi adventum scriptis. Cæterum "bis mille annis dies Christi" definiuntur ex traditione domus Eliæ, uti refert Mede.3 Vocatur quidem tempus remissionis in quo Deus solus exaltabitur, sed Chiliastarum regnum non depingitur. Non gravamur tamen fateri ex Judæorum de Messiæ regno notione sententiam illam derivatam. Quod (1) Vide Rom. xv. 12. (3) Vide Newton in not. p. 588. (4) Mosheim hist. Sæc. 3. §. 38. |