Page images
PDF
EPUB

sed omnes ad pœnitentiam reverti." Mora illa contingit, ut peccatoribus pœnitentiæ sit locus, qua interitum evadant: nullo igitur absoluto Dei decreto interitui destinantur, sed eo tantum casu, quo pœnitentiam agere

recusent.

125. In die judicii Christus dicturus est reprobis: "Discedite a me maledicti in ignem æternum, qui paratus est diabolo, et angelis ejus: Esurivi enim, et non dedistis mihi manducare."" Ea est causa interitus æterni, quod neglexerint reprobi charitatis officia, vel alia munia christiani hominis. Non igitur Dei voluntas et decretum causa suppliciorum quibus torquentur impii habendum est.

Probatur II. ex Patribus.

126. Quum Augustinum et ejus discipulos maxime appellent Prædestinatiani, hos præsertim testes damus. AUGUSTINUS dicit: "Hoc ergo bonum quod est requirere Deum, non erat qui faceret, non erat usque ad unum, sed in eo genere hominum quod prædestinatum est ad interitum. Super hos enim respexit Dei præscientia, protulitqne sententiam." In hæc magistri sui verba scribit Fulgentius: "Satis evidenter his dictis ostendit, quia Deus peccata hominum vidit, quibus sententiam prædestinatione dictavit."4

127. Augustinus iterum: "Bonus est Deus, justus est Deus: potest aliquos sine bonis meritis liberare, quia bonus est: non potest quemquam sine malis meritis damnare, quia justus est." 995 Et alias Juliano respondens ait. "Non abstinet Deus bonum formationis suæ etiam a stirpe damnata. Sed si tibi displicet Deum creare quos damnet; contradic ei, si potes, ne creet eos, quos malos futuros, et in malignitate usque in finem perseveraturos, et ob hoc sine dubitatione damnandos esse præscivit."6 Et alias "Quos usque in finem sine pœnitentia victuros in impietate ac sceleribus suis ac per hoc æterno supplicio puniendos ignorare non potest præscius omnium futurorum."7

128. S. PROSPER: "Hi de quibus dicitur: Ex nobis exierunt, sed non fuerunt ex nobis, si enim fuissent ex nobis, mansissent utique nobiscum' voluntate exierunt, voluntate ceciderunt. Et quia præsciti sunt casuri, non sunt prædestinati. Essent autem prædestinati, si essent reversuri, et in sanctitate ac veritate mansuri. Ac per hoc prædestinatio Dei multis est causa standi, nemini est causa labendi."8" Nemo a Deo ita creatus est, ut pereat, quia alia est causa nascendi, alia pereundi. Ut (1) II. Pet. iii. 9.

(2) Matt. xxv. 41.

(3) L. de perfect. just. contra Cœlestium c. xiii.

(4) L. ii. ad Monimum c. xxvii.

(5) L. iii. contra Julian. c. xviii.

(6) L. i. oper. imperfecti n. 130.

(7) Ibidem l. v. n. 64.

(8) Ad cap. object. Vincent in resp. ad xii.

enim nascantur homines, conditoris est beneficium; ut autem pereant, prævaricationis est meritum.'

991

129. FULGENTIUS: "Prædestinavit illos ad supplicium, quos a se præscivit voluntatis malæ vitio discessuros."

Probatur III. ex Conciliis.

130. Arelatense concilium, anno circiter 475, epistolam Fausti Rejensis ad Lucidum probavit, et undecim episcoporum subscriptionibus munivit. Fausto morem gessit Lucidus, et respondit: "juxta prædicandi statuta concilii damno vobiscum sensum illum qui dicit. . . . quod præscientia Dei hominem violenter compellat ad mortem, vel quod cum Dei pereant voluntate, qui pereunt. qui dicit alios deputatos ad mortem, alios ad vitam prædestinatos."

[ocr errors]

131. Arausicanum II. concilium, anno 529, decrevit omnes baptizatos posse per Christi gratiam quæ ad salutem pertinent adimplere: "Aliquos vero ad malum divina potestate prædestinatos esse, non solum non credimus, sed etiam si sunt, qui tantum malum credere velint, cum omni detestatione illis anathema dicimus."8

132. Carisiacum II. concilium anno 853: "Deus bonus et justus elegit ex eadem massa perditionis secundum præscientiam suam quos per gratiam prædestinavit ad vitam, et vitam illis prædestinavit æternam. Cæteros, quos justitiæ judicio in massa perditionis reliquit, perituros præscivit, sed non ut perirent prædestinavit: pœnam autem illis, quia justus est, prædestinavit æternam."4

133. Valentinum III. concilium: "Fatemur prædestinationem electorum ad vitam, et prædestinationem impiorum ad mortem: in electione tamen salvandorum misericordiam præcedere meritum bonum; in damnatione autem periturorum meritum malum præcedere justum Dei judicium."

[ocr errors]

134. Accedit ratio theologica, ex divinis perfectionibus desumpta, aliquem enim suppliciis æternis destinare arbitrio summo ac potestate, absque malorum meritorum prævisione injustitiam ac crudelitatem sapit. Insuper Deus vult omnes salvos fieri: quod dici nequit si suo decreto absoluto, absque ulla culpæ prævisione, reprobaverit quosdam, et suppliciis æternis addixerit.

(1) Resp. ad iii. obj.

(2) L. i. ad Monimum c. xxiv.

(3) Cap. xxv.

(4) Cap. i.

(5) Can. iii.

OBJECTIONES SOLVUNTUR.

135. Obj. 1. "Universa propter semetipsum operatus est Dominus, impium quoque ad diem malum."

Resp. Utique propter se gloriamque suam Deus omnia facit, nec enim alius finis se foret dignus. Impius homo ad humiliationem, ærumnas, et interitum justa Dei ordinatione servatur, qui suo tempore omnia peccatoris dissipat consilia, eumque pœna plectit. Cæterum quod impius quis sit, sua culpa contingit, nec enim vitium in homine est, prout a Deo est conditus; et quod in interitum ruat, propriæ voluntatis arbitrio fit, nullo decreto Dei eum ad malum vel ad interitum impellente.

137. Obj. 2. Apostolus impium dicit excitatum a Deo in divinæ potentiæ ostensionem: "Dicit enim Scriptura Pharaoni: Quia in hoc ipsum excitavi te, ut ostendam in te virtutem meam : et ut annuntietur nomen meum in universa terra. Ergo cujus vult miseretur, et quem vult indu

[merged small][ocr errors]

Resp. Pharao ad solium evectus dicitur, (hæc enim vis est vocis 7'yn3) ut divina potentia in populi Israelitici liberatione claresceret, eo frustra corde pertinaci et duro obnitente. Induratum a Deo cor ejus dicitur, quia suæ duritiei relictum est, iis denegatis potentioribus gratiæ auxiliis quibus emollesceret. Id apud Moysen refertur, ut insinuetur pertinaciam Pharaonis a Deo prævisam esse, nec ullatenus divinis obstare consiliis, quum inde potius foret occasio potentiam divinam insigni prorsus ratione exercendi. Apostolus argumentatur Deum misereri cujus vult, et quem vult indurare, ut doceat hominum quantumvis impiorum consilia et conatus providentiæ Dei subjacere, nec posse ullatenus divina frustrare consilia. Inde etiam infert gentes ad fidem vocari, misericordi et gratuita largitione, et Judæos in sua cæcitate et pertinacia relictos, justo judicio: nec quidquam in illa gratiæ œconomia reperiri alienum ab ea ratione quam Deus in Scripturis veteribus refertur servasse.

137. Obj. 3. Deus summo arbitrio alterum diligit, alterum odit, reprobationis, sicut et electionis, nulla alia causa data: "Rebecca ex uno concubitu habens, Isaac, patris nostri. Cum enim nondum nati fuissent, aut aliquid boni egissent, aut mali, (ut secundum electionem propositum Dei maneret.) Non ex operibus, sed ex vocante dictum est ei: quia major serviet minori, sicut scriptum est: Jacob dilexi, Esau autem odio habui."

Resp. De electione ad gloriam, et de reprobatione non agit, saltem

(1) Prov. xvi. 4.

(2) Rom. ix. 17.

(3) Exod. ix. 17.

(4) Rom. ix. 12.

directe, eo loci Apostolus, sed de vocatione ad fidem christianam. Allegaverat promissiones factas Abraham et ejus posteris: et demonstrandum suscepit eas impletas, licet Israelitæ, posteri ejus, a salute excidissent, Messia rejecto. Animadvertit idcirco gentem Israeliticam haud designari, sed omnes qui filii censerentur Abrahæ, fidem ejus initando; quod ex eo probat, quod ordo naturæ plerumque neglectus sit in beneficiorum diviñorum distributione, ut Dei arbitrium et electio gratuita claresceret. "Non autem quod exciderit verbum Dei. Non enim omnes qui ex Israel sunt, ii sunt Israelitæ, neque qui semen sunt Abrahæ, omnes filii: sed in Isaac vocabitur tibi semen: id est, non qui filii carnis, hi filii Dei, sed qui filii sunt promissionis, æstimantur in semine." Ostendit, Ismaele prætermisso, Isaacum electum esse promissionum hæredem: quod et in filiis Rebecca videre etiam est, priore enim Esau neglecto, Jacob beneficiorum copia auctus est. Prophetæ Malachiæ quædam verba in rem suam adhibet Apostolus, quorum vis ut perspecta habeatur, integrum testimonium recitare juvat: "Nonne frater erat Esau Jacob, dicit Dominus, et dilexi Jacob, Esau autem odio habui? Et posui montes ejus in solitudinem, et hæreditatem ejus in dracones deserti ?"" Liquet vatem Dei erga Esau dilectionem in eo ostendere, quod regionem feliciorem et fœcundiorem ei dederit habitandam. Malachiæ verbis utitur Apostolus, ut quod dictum est Rebeccæ illustret, quod quum, infantibus adhuc in utero latentibus, dictum sit, demonstrat illam Jacobi præ Esau ad hæreditatem assumptionem, divino consilio, et gratuita electione contigisse, nullam enim aliam rationem adsignari posse dicit, quum gemini essent fratres, et nondum aliquid egissent. Inde facili consequentia docet gentes etiam præ Israelitis ad fidem vocatas arcano Dei consilio, et gratuita misericordia. De reprobatione vates certe non agit; nec Apostolus, saltem directé, ideoque odium illud quo Deus dicitur Esau prosecutus esse, non probat eum aliquem reprobasse et suppliciis addixisse solo suo beneplacito. Constat odium illic indicare minorem dilectionem, prout alias patrem et matrem et uxorem quis odisse dicitur, si eis Christi voluntatem præponat.

138. Obj. 4. Apostolus occurrit objectioni impii hominis, de sua obduratione, et reprobatione querentis, nec tamen ait eam vitio suæ voluntatis perversæ, et libera sua electione contingere, sed verbis perspicuis jus Deo vindicat homines in interitum creandi: "Dicis itaque mihi: Quid adhuc queritur? voluntati enim ejus quis resistit? O homo, tu quis es qui respondeas Deo? Numquid dicit figmentum ei, qui se finxit: Quid me fecisti sic? An non habet potestatem figulus luti ex eadem massa facere aliud quidem vas in honorem, aliud verò in contumeliam? Quod si Deus volens ostendere iram, et notam facere potentiam suam, sustinuit in multa patien

VOL. IV.-26

(1) Rom. ix. 6.
(2) Mal 1. 3.

.

tia vasa iræ apta in interitum, ut ostenderet divitias gloriæ suæ in vasa misericordiæ quæ præparavit in gloriam.”1

Resp. De infidelitate et cordis duritie, potius quam de reprobatione æterna, directe agit Apostolus, nam in eodem quod aggressus erat argumento versari pergit. Quum speciali Dei beneficio et gratiæ munere gentes ad fidem pervenisse dixisset, et Judæos juste derelictos, proponit sibi hominis impii objectionem, cur Deus de hominum duritie queratur. Huic ut respondeat, querentem imprimis monet suæ infirmitatis et divinæ majestatis, ne temere scrutetur Dei consilia. Deinde adducit figuli exemplum, qui vasa pro arbitrio fingit: quod tamen non ita urget, ut Deum dicat homines summo arbitrio in interitum vel gloriam destinare: sed potius Dei lenitatem et patientiam in tolerandis peccatoribus interitui idoneis effert-Eye Ev πολλη μακροθυμία σκέψη ὀργῆς κατηρτισμένα εἰς ἀπώλειαν ;-ejus misericordiam verò in fidei gratiæque muneribus largiendis, quibus homines ad gloriam comparandam parentur, commendat. Eum adhuc agere de vocatione ad fidem liquet, nam statim subjungit: "Quos et vocavit non solum ex Judæis, sed etiam ex gentibus.' Et ex tota oratione infert: 66 Quid ergo dicemus? Quod gentes, quæ non sectabantur justitiam, apprehenderunt justitiam, justitiam autem quæ ex fide est, Israel verò sectando legem justitiæ, in legem justitiæ non pervenit. Quare? Quia non ex fide, sed quasi ex operibus." Cæterum si quis contenderit de reprobatione et electione æque valere verba Apostoli, non admodum repugnamus, quum impii non dicantur a Deo in interitum creati, sed potius magna indulgentia et misericordia tolerati, licet interitui idonei, suis utique actibus. Figuli autem imaginem eo tantum adhiberi contendimus, ut jus divinum asseratur homines in ea relinquendi conditione, in qua natura sua seu culpa reperiuntur, vel eos ad finem cum honore conjunctum assumendi. "Aliud quidem vas in honorem; aliud vero in ignominiam. Non quod alios bonos, alios non bonos faciat: absit. Verum Dei quidem bonitas ad omnes communiter pertinet: et quantum in ipso situm est, hoc est, secundum ipsius consilium et voluntatem, vellet omnes probos et fideles esse, ac virtute præditos." Ita S. Methodius martyr. Equidem quum imagines plerumque non omnino rebus quadrent, non sunt urgendæ ultra mentem iis utentium: ideoque Pauli verba de toleratis impiis figuli imaginis vim definire censenda sunt.

139. Obj. 5. In controversia Pelagiana S. Augustinus Pauli testimonia de electione et reprobatione constanter interpretatus est, et Dei propositum intellexit decretum divinum quo salus vel damnatio cuique pro Dei arbitrio destinatur. 66 Qui perseveraturi non sunt, ac sic a fide christiana et con

(1) Rom. ix. 19,

(2) Ibidem 24.

(3) Ibidem 30.

(3) L. de resur. apud Ecumenium in c. ix. ep ad Rom.

« PreviousContinue »