copus Parmensis, Honorii II. nomine assumpto, qui et suorum armis suas sustinere partes, magna edita strage, tentavit, sed repulsus et devictus est, Gottofredi ducis Tuscorum opera. Sedit Alexander annos decem, sex menses, dies viginti unum, defunctus 12 Aprilis 1073. Doctrina, sapientia, sanctitate claruit, et diligentiam omnem in moribus clericorum emendandis adhibuit.

155. S. GREGORIUS VII., Hildebrandus antea dictus, 21 Aprilis die anno 1073 electus est. Celsis effulsit animi dotibus, et vi penitus invicta in extirpandis vitiis, præsertim simoniæ, et incontinentiæ clericorum, laboravit. Hæresim Berengarii etiam damnavit. Insidiis petitus et in turrim captivus adductus, nocte ipsa natalitia Domini Nostri, sed a populo liberatus, sceleris pepercit auctori, ei tantum imposita conditione, ut itinere Hierosolymas suscepto, illud expiaret. Henricum IV. regem Germaniæ, III. hujus nominis imperatorem, plurimis conatus est a tyrannide, in subditos, simonia, et jurium Ecclesiæ violatione deducere. Investiturarum controversia eminuit ea occasione, noluit enim pontifex imperatorem annulum et baculum pastoralem episcopis tradere, quum sacræ potestatis sint indicia imperator e contra pergebat jus ad res temporales episcopatus ea ratione tradere se profiteri. Saxones rebelles Henrico conciliare studuit Gregorius; sed quum conatus ejus omnes ad imperatorem emendandum frustra evasissent, post monita et minas, eum plexit anathemate, et regno et imperio deposuit, missa ad Rodulphum, Sueviæ ducem, quem Saxones elegerant, corona. De jure quo egerit videndus est Le Maistre, in opere: "Du Pape." Plerique jam videntur illud jus publicum illius ætatis agnoscere. Id exploratum est sanctissimum pontificem purissimo studio egisse, cujus vindicias Voigt, scriptor Protestanticus, haud ita pridem pertexuit, vita ejus conscripta. Plura habuit concilia Gregorius, plurimaque in morum emendationem sanxit, ob disciplinam sacri cœlibatus vindicatam et restitutam, et alia egregia facinora, æterna memoria digObiit 25 Maji 1085. Contra eum fecit antipapam Guibertum impius imperator.

nus.

156. VICTOR III., antea Desiderius, abbas Cassinensis electus est pontifex, sed per annum renuit onus suscipere. Victoria insigni de Saracenis reportata claruit ejus Pontificatus. Obiit 16 die Septembris 1087, sanctus humilisque Petri successor.

157. URBANUS II., antea Otto, episcopus Ostiensis, natione Gallus, electus est, vir sanctimonia et doctrina præstans, anno 1088 et annos per undecim, menses quatuor, dies octodecim præclare gubernavit Ecclesiam. Plurima tenuit concilia, inter quæ illud imprimis celebre, quod ad Clarum Montem in Galliis habitum est anno 1095, episcopis 225 convenientibus. De expeditione Hierosolymitana actum est, pontifice auctore indeque bella cruce-signatorum habuerunt initium. Obiit 29 Julii 1099.

SECULO XII.

158. PASCHALIS II., antea Raynerius, abbas Cassinensis et cardinalis, invitus assumptus est. Sancte gubernavit Ecclesiam, sed ab imperatore Henrico V., quem ipse paulo antea coronaverat, in carcerem trusus, vi cessit, et jus relaxavit investiturarum, quo se abdicare ipse imperator juratus promiserat. Obiit 21 Januarii 1118, quum annos octodecim, menses quinque, dies septem sedisset.

159. GELASIUS II. antea Joannes, ex monacho cardinalis, 25 Januarii 1118 electus est, sed a schismaticorum factione in carcerem trusus, nonnisi 10 die Martii consecratus, postquam a populo ereptus fuerat. Fuga se subduxit, Henrico Imperatore Romam adveniente, qui Mauricium Burdinum, archiepiscopum Bracarensem, in sedem intrusit, nomine Gregorii VIII. Sanctus pontifex in Gallias se contulit, ubi morbo correptus, obiit Cluniaco, in proprio monasterio, 29 Januarii anno 1119.

160. CALLISTUS II., antea Guido, archiepiscopus Viennensis, 1 Februarii electus, sancte functus est supremo munere ad obitum usque 13 Decembris 1124. Mauricium Burdinum antipapam repressit; habuit et concilium Ecumenicum Lateranense, in quo de investituris actum est.

161. HONORIUS II., antea Lambertus de Fagnano, episcopus Ostiensis 21 Decembris anno 1124 consecratus, sedit ad 14 usque Februarii 1130. Theobaldus cardinalis prius electus, se munere abdicavit ipso electionis die, ne locus foret schismati, quod modestiæ exemplum imitatus est Lambertus. Inde factum ut cardinales hunc deprecarentur ad sumendum onus, et sic vitium electionis sanarent. Strenue gessit munus. Conradum et Fredericum Lothario Germaniæ regi rebelles anathemate plexit, et Anselmum archiepiscopum, qui coronaverat Conradum: per eam scilicet ætatem mos obtinuit ut Ecclesiæ potestas adhiberetur ad jura civilia tuenda, censuris ob eorum violationem latis.

162. INNOCENTIUS II., antea Gregorius de Paparesciis, electus est 15 Februarii 1130. Fortiter suaviterque gubernavit Ecclesiam, plusquam tredecim annos, ad 24 usque Septembris 1143. Eximiis effulsit virtutibus, et plura præclare gessit: ab antipapa Petro Leone, qui Anacleti II. nomine assumpto Romam occupavit plura passus. Sanctus pontifex in Gallias se contulit, unde anno 1138 reversus, cum Lothario imperatore, hunc Romæ coronavit. Iterum a factione antipapæ exulare coactus est, sed hujus morte brevi contingente, in urbem est reversus. Alius antipapa Gregorius nomine, qui Victor IV. vocari voluit, successit, sed intra paucos dies sese subjecit legitimo pontifici. Concilium Lateranense II. anno 1139 habuit Innocentius.

163. CELESTINUS II., antea Guido de Castello, 26 Septembris 1143 electus, 9 die Martii 1144 defunctus est. Dignissimus fuit pontificatu ob egregias dotes.

1

164. Lucius II., antea Gerardus Caccianimicus, post triduum electus, plurima ab Arnaldistarum factione passus, vivere desiit 25 Februarii

anno 1145.

165. EUGENIUS III., ante Petrus Bernardus, abbas, S. Bernardi discipulus, electus est 27 Februarii 1145. Ob Arnaldistarum tumultus exulare coactus est, in Gallias profugus. Sanctissimam vitam miracula post mortem probarunt. Obiit 7 Julii 1153.

166. ANASTASIUS IV., antea Conradus de Suburra, episcopus cardinalis, post biduum suffectus. Beneficus in pauperes et sui muneris solicitus laudem præclaram meruit. Obiit 2 Decembris 1154.

167. HADRIANUS IV. Anglus, humili loco natus, ingenio et virtute profecit, Legati munere apud Dacos et Novegos functus, cum magno animarum lucro, ad summum pontificatum tandem evectus est. Sedit annos quatuor, menses octo, dies viginti novem, obiitque 1 Septembris 1159. Fridericum imperatorem coronavit, cum quo tamen gravia deinceps habuit dissidia. Quum Hadrianus beneficii nomine coronæ imperialis collationem designasset, excanduit Fridericus, putans feudatarium se dici, sed pontificis explicationi acquievit. Henrico II. facultatem tribuit Hiberniam invadendi, insulas omnes ad fidem conversas ad B. Petri jus pertinere affirmans, nixus, uti videtur, supposititio instrumento donationis Constantini. Eum humanis rationibus ductum fuisse non est temere dicendum, quum alias virtus ejus eximia innotescat: mirum autem non est eum falso deceptum instrumento, vel communem ea ætate secutum esse de potestate pontificia notionem.

168. ALEXANDER III., antea Rolandus Bandinella, cardinalis, electus est 20 Septembris 1159. Octavianus, cardinalis, favente imperatore Friderico, schisma fecit, seque Victorem IV. appellavit. Pseudo-pontifice anno 1164 defuncto, alter electus est Guido, Cremonensis, qui Paschalis III. vocari voluit. Huic anno 1168 suffectus est Joannes, abbas Strumiensis, Callistus III. a suis dictus, qui post decennium subjecit se Alexandro. Schismatici tamen Landum Sitinum nomine Innocentii III. substituerunt, qui anno 1180 in exilium actus est et sic extinctum est schisma, quod viginti unum annos duraverat. Anno 1177 reconciliatio inter Fridericum et Alexandrum effecta est Venetiis. Pontifex Henricum II. Angliæ regem, necis S. Thomæ archiepiscopi Cantuariensis reum, anathemate percussit, sed juramento emisso a rege se haud fuisse consilii nefandi conscium, eum deinceps absolvit. Regnum diuturnum morte clausit Alexander 30 Augusti 1181.

169. LUCIUS III., antea Hubaldus Allucingolus, cardinalis episcopus Ostiensis, 1 die Septembris suffectus est. Sancte rexit Ecclesiam prudentia innocentiaque insignis. Obiit die 24 Novembris 1185. In ejus electione cardinales soli tulerunt suffragia: qui mos deinde obtinuit, clero populoque excluso.

170. URBANUS III., antea Lambertus Cribellus suffectus est, et ad mortem usque, 19 Octobris die 1187, Ecclesiam gubernavit. Gravia habuit cum imperatore Friderico dissidia, cui excommunicationem intentavit ob violata Ecclesiæ jura, sed intra minas se continuit.

171. GREGORIUS VIII., antea Albertus, monachus Benedictinus, vir plane et sapientia et vitæ sinceritate conspicuus. Magno flagrabat studio opem ferendi christianis in Palæstina oppressis, sed brevi ad immortalem coronam avolavit, 17 Decembris eodem anno,

172. CLEMENS III., antea Paulinus, cardinalis Prænestinus die 19 ejusdem mensis electus, pie et sancte rexit Ecclesiam. Christianis in Palæs

tina ut subveniretur laboravit. Obiit 28 Martii 1191.

173. CELESTINUS III., Hyacinthus de Ursinis, post biduum suffectus est, annos jam natus 85. Expeditionem Sacram promovit; Leopoldo Austriæ duci, sub anathemate jussit ut Richardum, Angliæ regem, quem ceperat e Palæstina redeuntem, liberum dimitteret. Post plura sancte peracta obiit 8 Januarii 1198, virtutibus commendabilis.

SECULO XIII.

174. INNOCENTIUS III., antea Lotharius Signia, cardinalis diaconus, annos natus 37, invitus electus est 7 Januarii die 1198, et sedit annos octodecim, menses sex, dies novem, defunctus 16 Julii die 1216. Doctrina, pietate et animi magnitudine claruit. Philippum II. Galliarum regem omni qua valuit ratione compulit ad recipiendam suam Inseburgim uxorem, dimissa quam secum retinebat concubina. Ottonem coronavit imperatorem, postquam juramento spoponderat se Ecclesiæ jura sancte servaturum : quem manifesto reum spreti juramenti et fracti, anathemate ligavit, soluto pariter subditorum erga eum vinculo. Joannem dictum sans terre Angliæ regem jura ecclesiastica violantem plexit anathemate, qui regnum suum pontifici fecit feudatarium, ut iram deprecaretur. Albigensium hæresim damnavit in magno concilio Lateranensi; Armenos, Bulgarosque Ecclesiæ conjunxit, et plurima alia gessit.1

175. HONORIUS III., antea Cencius Sabellus, presbyter cardinalis, altera ab obitu decessoris die electus est, nec regnare desiit ante 15 Kal. Aprilis anno 1227. Sacram expeditionem promovit, hæresim Albigensium delere sategit, ordines religiosos Fratrum Prædicatorum, Minorum, et Eremitarum B. Mariæ de Monte Carmelo probavit, et plurima alia sancte præclareque fecit.

176. GREGORIUS IX., Ugo seu Ugolinus Signia, antea dictus, episcopus Ostiensis, suffectus est, et sedit annos quatuordecim, menses quinque, defunctus fere centenarius anno 1241. Pacem inter principes conciliare summopere studuit; sed Frederici II. perfidia in causa fuit ut anathemate

(1) Ejus vitam nuper descripsit, et magnis ornavit laudibus scriptor Protestanticus Hurter.

feriretur, et omni jure imperii prolapsus haberetur; violavit enim jusjurandum quod ante coronationem præstiterat, et fœdus cum Sultano iniit, cum cæterorum principum, et reipublicæ christianæ injuria. Litteris impense favit insignis pontifex, fideique propagationi consuluit, missis præconibus ex ordine Dominicano præsertim, in barbaras gentes.

177. CELESTINUS IV., antea Gaufridus Castilionæus, eximiis ornatus dotibus, tantum septemdecim dies in Summa Sede eminuit, ad superos translatus.

178. INNOCENTIUS IV., antea Sinibaldus de Filisco, cardinalis S. Laurentii, post intervallum anni unius, mensium octo, et dierum quindecim, electus est; imperatore cardinales carcere antea detinente. Imperatorem Fridericum sacra omnia jura conculcantem, et juramenta quæ per se vel per oratores præstiterat violantem, in concilio Ecumenico Lugdunensi, anno 1245, depositum a Deo declaravit pontifex, ipseque pro jure quod in eo tunc agnoscebatur, eum deposuit. Magno flagrabat fidei propagandæ studio, quod ex sacris præconibus in Prussiam, Norvegiam, Græciam, Bulgariam, Æthiopiam, Indiam missis liquet. Sapientissimus pontifex passim audiebat, 'Pater juris, et Pater veritatis.' Obiit "vir sacer et rectus" 7 Decembris die anno 1254, quum annos quatuor, menses quinque, dies quatuordecim, sedisset.

179. ALEXANDER IV., antea Raynaldus, sive Reginaldus Signia, paucis post diebus electus est, seditque annoss ex, menses quinque, dies quinque, defunctus 8 Kal. Junii 1261. Orandi studio, abstinentia, et mansuetudine singulari insignis plura fecit, tum ad Albigensium hæresim evellendam, tum ad fidem dilatandam.

180. URBANUS III., Gallus natione, antea Jacobus Trecensis, patriarcha Hierosolymitanus, 4 Septembris 1261 electus, obiit 6 Nonas Octobris

Festum instituit Corporis Christi et alia plura zeli et pietatis dedit argumenta, virtute ex humillimo loco, (filius quippe sutoris veteramentarii fuit,) ad summum fastigium evectus.

181. CLEMENS IV., antea Guido, Gallus origine, qui ex legitima uxore duas genuerat filias, ea defuncta ad sacros ordines et ad episcopatum deinceps evectus est, denique pontifex electus, postquam sedes quinque menses vacaverat. Vir erat in pauperes effusus, propinquis autem admodum parcus. Omnia optimi pontificis implevit munera, defunctus post tres annos, novem menses, et viginti quinque dies, 29 Novembris 1268.

182. GREGORIUS X., antea Thealdus, seu Theobaldus Placentinus, archidiaconus Leodiensis, absens electus est, 1 Septembris die 1271, in Syria enim cum exercitu christiano versabatur. Duo anni, menses novem, et dies duo post Clementis obitum jam lapsi erant, et sex alii menses ante ejus consecrationem fluxerunt. Felici successu Græcorum cum Ecclesia conjunctionem tentavit, habito concilio Lugdunensi anno 1274. Obiit 10 Januarii 1276, miraculisque post mortem claruit.

183. INNOCENTIUS V., antea Petrus de Tarentasia, ex ordine prædicato