divina, et docendi jus a Christo in Apostolos derivatum et penes eos con. stitutum est, a quibus proinde in cæteros profluat necesse est. Petro autem præsertim, clavium regni imagine adhibita, summa potestas omnium quæ ad regni administrationem pertinent; et ideo constituendi magistratus sacros et ministros, tradita est. Pascere etiam agnos et oves jussit illi Christus, et eum ovilis totius pastorem constituit. Illius est igitur curare ut præbeantur omnibus salutis pascua, inferioribus pastoribus constitutis. 82. Spiritu Sancto jubente Paulus et Barnabas impositione manuum sacra potestate aucti sunt; qui et ipsi singulari auctoritate constituerunt "per singulas Ecclesias presbyteros." Timotheum edocuit Paulus de dotibus sacrorum ministrorum, penes ipsum totum judicium ponens: "Manus citò nemini posueris." "Quæ audisti a me per multos testes, hæc commenda fidelibus hominibus, qui idonei erunt et alios docere."3 Titum a se relictum Cretæ dicit, ut sua auctoritate constitueret presbyteros: "Hujus rei gratia reliqui te Cretæ, ut ea quæ desunt corrigas, et constituas per singulas civitates presbyteros." Probatur II. ex vetustissima consuetudine. 83. Qui primi constituti sunt episcopi et presbyteri in varias gentes missi ad Evangelium prædicandum, suam missionem, auctoritatem et potestatem ab Ecclesiæ præsulibus qui eos designarunt et consecrarunt, acceperunt, absque ulla populi electione. Sic de missis a Petri sede constat, Innocentio I. testante: "cum sit manifestum in omnem Italiam, Gallias, Hispanias, Africam, atque Siciliam, insulasque adjacentes, nullum instituisse Ecclesias, nisi eos quos venerabilis Petrus, aut ejus successores constituerunt sacerdotes." Sic Patritius in Hiberniam, Augustinus in Angliam, Bonifacius in Germaniam missi sunt, pontificum Romanorum auctoritate. 84. Constat etiam qualibet ætate sacros ministros constitutos a præsulibus absque ulla electione plebis, etiam dum disciplina plerumque fidelibus aliquas permitteret partes in iis designandis. Sic Cyprianus Aurelium a se ordinatum, Celerinum quoque et alios clero populoque inconsulto, refert: "In ordinationibus clericorum, fratres charissimi, solemus vos ante consulere, et mores ac merita singulorum communi consilio ponderare: sed expectanda non sunt testimonia humana, cum præcedunt divina suffragia. Aurelius, frater noster, illustris adolescens, a Domino jam probatus, et a Deo vocatus est, in annis adhuc novellus, sed in virtutis ac fidei laude provectus. Hunc igitur, fratres dilectissimi, a me et a collegis, qui ... (1) Act. xiv. 22. (2) I. Tim. v. 22. (3) II. Tim. ii. 2. (4) Tit. i. 5. (5) Ep. xxv. ad Decentium, Eugubinum. 1 præsentes aderant, ordinatum sciatis; quod vos scio et libenter amplecti, et optare tales in Ecclesia nostra quamplurimos ordinari."1 85. Cælestinus I. de electionibus ministrorum agens, dicit: "Docendus est populus, non sequendus; nosque, si nesciunt, eos quid liceat, quidve non liceat, commonere, non his consensum præbere debemus." Probatur III. conciliorum auctoritate. 86. CONCILIUM LAODICENUM, quarto sæculo habitum, decrevit: " Non est permittendum turbis electionem eorum facere qui sunt ad sacerdotium promovendi."-μή τοῖς ὄχλοις ἐπιτρέπειν τὰς ἐκλογὰς ποιείσθαι τῶν μελλόντων καλισθαι ἐις ἱερατειον.3 CONCILIUM ROMANUM sub Martino Papa, decrevit pariter : "Non licet populo electionem eorum qui ad sacerdotium promoventur, sed in judicio episcoporum sit."4 CONCILIUM NICÆNUM II. statuit : "omnem electionem, quæ fit a magistratibus, episcopi, vel presbyteri, vel diaconi, irritam manere. Oportet eum qui est promovendus ad episcopatum ab episcopis eligi."5 CONCILIUM IV. CONSTANTINOPOLITANUM, quod est VIII. Generale, decrevit: "Sancta et universalis synodus definit, neminem laicorum principum vel potentum semet inserere electioni vel promotioni patriarchæ, vel metropolitani, vel cujuslibet episcopi, præsertim cum nullam in talibus potestatem quemlibet potentium vel cæterorum laicorum habere conveniat, sed potius silere, ac attendere sibi, usquequo regulariter a collegio Ecclesiæ suscipiat finem electio futuri pontificis."" Probatur III. ratione theologica. 87. Quum omnis sacra potestas a Deo derivetur, nec enim populus in sacra jus aliquod habet, ministrorum per quos exercenda sit designatio a divina voluntate omnino repetenda est. Nihil autem probat Deum populo fideli jus electionis contulisse. Ergo credendum est ministros designandi jus penes eos manere, quibus ipsa sacra potestas concessa est, Apostolos scilicet et eorum successores. OBJECTIONES SOLVUNTUR. 88. Obj. 1. Petrus multitudini fidelium, fere centum viginti hominibus constanti, proposuit electionem alicujus in locum Judæ sufficiendi, Apostolico proinde augendum munere. Illi autem statuerunt duos, quorum unus divino judicio, sortibus datis, comprobatus est. Ergo ab ipsis Ecclesiæ exordiis eligendi jus penes populum esse in confesso erat. (1) Ep. ccxiii. alias xxxiii. (2) Ep. v. ad episcopos Apul. et Calabr. (3) Can. xiii. apud Harduin. t. 1. col. 784. (4) Cit. apud Martinum Bracarensem c. 1. Decr. (5) Can. iii. (6) Can. xxviii. VOL. IV.-5 1 Resp. Optime animadvertit S. Chrysostomus Petrum solum potuisse aliquem designare qui in Apostolorum collegium adscisceretur; sed fidelibus fecisse facultatem aliquos proponendi, ne videretur alicui nimis favere: "An non licebat ipsi Petro eligcre? Licebat, et quidem maxime: verum id non fecit, ne cui videretur gratificari." Cæterum statuit eum seligendum ex iis qui cum Apostolis versati erant totum illud temporis spatium quod a baptismate Joannis ad ascensiouem Christi effluxerat. Ea apposita conditione periculum pravæ electionis amovebatur, quum constans et fidelis discipulus tantum proponi posset. Præterea penes ipsum erat populi arbitrium confirmare, quod tamen Dei ipsius judicio, sortibus jactis, remisit. In tota illa re præclarum dedit exemplum animi moderationis, qua summam potestatem exercere oportuit; sed nihil de jure suo remittit, qui aliis quasdam permittit partes, supremo judicio sibi reservato. 89. Obj. 2. Duodecim Apostoli convocarunt multitudinem discipulorum, ut diaconi eligerentur; et iis reliquit liberam electionem : " Considerate ergo, fratres, viros ex vobis boni testimonii septem."2 Eorum arbitrium etiam secuti sunt, nam electis imposuerunt manus. Resp. Occasio diaconos instituendi fuit specialis, scilicet " murmur Græcorum adversus Hebræos, eo quod despicerentur in ministerio quotidiano viduæ eorum." Maxime idcirco opportunum erat electionem eorum quibus ministerium illud committendum foret, ipsis discipulis permittere, ut omnis murmurandi prætextus tolleretur. Cæterum non omiserunt Apostoli illos monere quales eligere oporteret, nempe "plenos Spiritu Sancto et sapientia." Quod autem electis imposuerint manus, indicio est eos tales visos fuisse ipsis Apostolis, quamvis Nicolaus deinceps a tanto sanctitatis fastigio delapsus esse a nonnullis censeatur. 90. Obj. 3. Paulus et Barnabas non dicuntur suo usi esse arbitrio in designandis presbyteris, sed innuitur eos plebis suffragia secutos esse: χειροτονήσαντες. Hujus vocis vis in novo Testamento patet ex II. Cor. viii, 19. ubi de discipulo dicitur χειροτονήθεις : "ordinatus est ab ecclesiis comes peregrinationis nostræ." Resp. De fidelibus suffragantibus nihil prorsus priore loco dicitur, vox enim, quæcumque sit ejus vis, ad Paulum et Barnabam refertur. Quum igitur inepte diceretur hos suffragiis suis constituisse presbyteros, cogimur eam de manuum impositione intelligere, quam Paulus ipse testatur a se in Timothei ordinatione adhibitam. Græcorum usus, qui eadem voce hanc designant, χειροτονια, manifesto huic interpretationi suffragatur. Quod autem ad alterum locum pertinet, si vox ad electionem seu designationem referatur, sensus ex adjunctis satis definitur, scilicet elegerunt eum fideles ut Paulo foret comes eleemosynas eorum nomine Hierosolymas ferenti, vel aliud suscipienti iter eorum causa. Sæpe contingit voces sensu ali (1) In Act. 1. quantò diverso sumi: quapropter mirum non est eam quæ usu profano electionem suffragiis significabat, nonnumquam eo sensu a sacris scriptoribus usurpari; quam tamen ad impositionem manuum, qua sacra potestas conferebatur, alias traduci ex dictis apertissime constat. 90. Obj. 4. Cyprianus agnoscit populum divina lege habere potestatem eligendi dignos sacerdotes, vel indignos recusandi : "Propter quod plebs obsequens præceptis Dominicis, et Deum metuens, a peccatore præposito separare se debet, nec se ad sacrilegi sacerdotis sacrificia miscere, quando ipsa maxime habeat potestatem, vel eligendi dignos sacerdotes, vel indignos recusandi, quod et ipsum videmus de divina auctoritate descendere, ut sacerdos plebe præsente sub omnium oculis deligatur, et dignus atque idoneus publico judicio ac testimonio comprobetur."1 Resp. Ex ipsa verborum serie patet Cyprianum populo testimonium de eligendorum meritis adscribere, potius quam ipsam electionem, quamvis eós eligendi habere potestatem dicat, eo quod testando, electionem veluti determinarent. Quod autem ipsi non eligerent, ex verbis illis: " plebe præsente:" colligitur. Divina, quam allegat, auctoritas ex exemplis Eleazari a Moyse coram populo designati, Matthiæ, et diaconorum, fidelibus proponentibus, ad sacra munera assumptorum, derivata est, quæ ad jus divinum adstruendum non valent: nec enim ipse aliud vult inferre quam coram plebe ministros sacros designandos, ut de meritis eorum con stet. "Coram omni synagoga jubet Deus constitui sacerdotem, id est instrui et ostendi ordinationes sacerdotales, nonnisi sub populi assistentis conscientia fieri oportere, ut plebe præsente, vel detegantur malorum crimina, vel bonorum merita prædicentur." Hæc ideo urget quia Basilides et Martialis, libellis idololatriæ commaculati, in episcopatum absque ulla electionis forma se ingesserant. 92. Obj. 5. Vetus fuit mos ut sacri ministri omnes a fidelibus eligerentur, cujus vestigia in ordinationis ritu plura occurrunt. Sic Episcopus clerum populumque de sacerdotii candidatis alloquitur: "Par eorum debet esse sententia quorum causa communis existit. Neque enim fuit frustra a patribus institutum, ut de electione illorum, qui ad regimen altaris adhibendi sunt, consulatur etiam populus: Sententia est expetenda multorum. Itaque, quid de eorum actibus aut moribus noveritis, quid de merito sentiatis, libera voce pandatis." Ipsos ordinandos alloquens dicit: "filii dilectissimi, quos ad nostrum adjutorium fratrum nostrorum arbitrium consecrandos elegit."s Resp. Viguit aliquando disciplina, qua sacri ministri in publico cœtu eligebantur, populo testimonium de moribus ferente, et vota sua de eorum (1) L. i. ep iv. alias lxvii. (2) Ibidem. (3) Pontificale Romanum, de ordinatione Presbyteri. 1 ordinatione enuntiante: sed præcipuæ partes erant episcoporum, qui fide lium suffragia sequi haud tenebantur, uti ex Cælestini verbis quæ recitavimus liquet. Nullum jus in designandis sacris ministris fidelibus unquam tributum constat, quamvis aliquando usurpatum ; sed quasdam adsignatas partes ad notitiam morum comparandam, et ad animos conciliandos; "quia de vita et conversatione præsentandi, quod nonnumquam ignoratur a pluribus, scitur a paucis; et necesse est, ut facilius ei quis obedientiam exhibeat ordinato, cui assensum præbuerit ordinando." Ita Pontificale Romanum. 93. Obj. 6. Canones decernunt eum episcopum haud habendum qui a clero populoque non fuerit electus. Resp. Vigentem qualibet ætate disciplinam canones servandam jubent, ideoque qui alia ratione fuerit ad episcopatum evectus, pro intruso habent, et illegitimo. Profecto populi partes in episcopis designandis ad testimonium de moribus præcipue referebantur, electione facta a clero, vel ab episcopis provinciæ, Metropolita eam confirmante. Id ex Cypriano habetur: "Propter quod diligenter de traditione divina et apostolica observatione servandum est et tenendum, quod apud nes quoque et fere per provincias universas tenetur, ut ad ordinationes rite celebrandas ad eam plebem cui præpositus ordinatur, episcopi ejusdem provinciæ proximi quique conveniant, et episcopus deligatur plebe præsente, quæ singulorum vitam plenissime novit, et uniuscujusque actum de ejus conversatione perspexit." S. Leo satis declarat plebis desiderii rationem haberi, sed electionem penes clerum esse : "Nulla ratio sinit, ut inter episcopos habeantur, qui nec a clericis sunt electi, nec a plebibus sunt expetiti, nec a comprovincialibus episcopis cum Metropolitani judicio consecrati." Judicium igitur Metropolitæ ad electionis firmitatem requirebatur. 94. Obj. 7. Saltem constat electionem ministrorum in publicis comitiis, plebe præsente, et testimonium ferente, juxta traditionem divinam et apostolicam observationem esse habendam. Ergo utrique repugnat ratio in Ecclesiam Romanam invecta. Resp. Cyprianus latiori sensu eas voces adhibuit, ut ostenderet publicas ministrorum electiones exempla habere in Scripturis relata, Eleazari scilicet, Matthiæ, et diaconorum; traditione divina illud, apostolica observatione hæc intelligens. Cæterum nullum præceptum divinum allegavit; quod ex hujusmodi exemplis adstrui nequit. Illa ratio designandi ministros eas habet utilitates quas recensuit, sed et plurima graviaque incommoda secum ferre tristi noscitur experientia. Ob turbas sæpius concitatas cum plurimorum cæde oportuit eam deserere; qua disciplinæ mutatione nihil juri divino, vel populi fidelis juribus derogatum est; testimonia enim de meritis candidatorum adhuc excipiuntur a præsulibus, eorum nomini (1) Vide Chrys. I. iii. de Sacerdotio. (2) Ep. lxvii. (3) Ep. ad Rusticum Narbonens. |