et cùm quæsierit, quid respondebo illi? Ibid. 31. 14. Delicta quis intelligit? ab occultis meis munda me (Domine), et ab alienis parce servo tuo. Psal. 18. 13. 14. Quis potest dicere: Mundum est cor meum? purus sum à peccato? Prov. 20. 9. Beatus homo, qui semper est pavidus. Ibid. 28. 14. Nescit homo, utrùm amore, an odio dignus sit: sed omnia in futurum servantur incerta. Eccles. 9. 1. 2. De propitiato peccato noli esse sine metu. Eccli. 5.5. Forsitan ignoscet (Deus) delictis tuis. Dan. 4. 24. Pœnitentiam itaque age, etc. ( dixit Petrus Simoni mago) si fortè remittatur tibi. Actor. 8. 22. Propter incredulitatem fracti sunt. Tu autem fide stas: noli altum sapere, sed time. Rom. 11. 20. Vide 1. Cor. 10. 12. Hebr. 4. 1. Mihi autem pro minimo est, ut à vobis judicer, aut ab humano die sed neque me ipsum judico. Nihil enim mihi conscius sum; sed non in hoc justificatus sum: qui autem judicat me, Dominus est. 1. Cor. 4. 3.4. Gum metu et tremore vestram salutem operamini. Phil. 2. 12. In timore incolatûs vestri tempore conversamini. 1. Petr. 1. 17. Vide Hebr. 3. 14. tum; et primam justificationem, et peccatorum remissionem nulla bona merita præcedunt. Credidit Abraham Deo, et reputatum est illi ad justitiam. Gen. 15. 6. In Domino justificabitur, et laudabitur omne semen Israël. Isa. 45. 26. De angustiâ, et de judicio sublatus est: generationem ejus quis enarrabit? quia abscissus est de terrâ viventium: propter scelus populi mei percussi eum. Ibid. 55. 8. In diebus illis salvabitur Juda, et Israël habitabit confidenter et hoc est nomen, quod vocabunt eum, Dominus justus noster. Jerem. 25. 6. Id. verbatim habetur. c.33.16.16. Eccè, qui incredulus est, non erit recta anima ejus in semetipso justus autem in fide suâ vivet. Habac. 2. 4. Tu quoque in sanguine testamenti tui emisisti vinctos tuos de lacu, in quo non est aqua. Zach. 9. 11. | Huic (Christo) omnes Prophetæ testimonium perhibent, remissionem peccatorum accipere per nomen ejus omnes, qui credunt in eum. Actor. 10. 43. In hoc (scilicet Christo) omnis, qui credit, justificatur. Ibid. 13. 59. Justitia enim Dei in eo re velatur ex fide in fidem : sicut scriptum est: Justus autem ex fide vivit. Rom: 1. 17. Justitia autem Dei per fidem Jesu Christi, in omnes et super omnes, qui credunt in eum : non enim est distinctio. Ib. 3. 22. Justificati gratis per gratiam ipsius, per redemptionem, quæ est in Christo Jesu. v. 24. Vide et v. 20. Justificati ergò ex fide, pacem habeamus ad Deum per Dominum nostrum Jesum Christum. Ibid. 5. 1. Vide et v. 18. Finis enim legis, Christus, ad justitiam omni credenti. Ib. 10. 4. Corde-creditur ad justitiam; ore autem confessio fit ad salutem. v. 10. Ex ipso autem vos estis in Christo Jesu, qui factus est nobis sapientia à Deo, et justitia, et sanctificatio, et redemptio. 1. Cor. 1. 30. Scientes autem, quòd non justificatur homo ex operibus legis, nisi per fidem Jesu Christi: et nos in Christo Jesu credimus, ut justificemur ex fide Christi, et non ex operibus legis: propter quod ex operibus legis non justificabitur omnis caro. Galat. 2. 16. Quoniàm autem in lege nemo justificatur apud Deum, manifestum est, quia justus ex fide vivit. Ib. 3. 11. Non enim spiritu ex fide, spem justitiæ exspectamus. Ib. 5. 5. Et inveniar (ait Paulus) in illo (scil. Christo), non habens meam justitiam, quæ ex lege est, sed illam, quæ ex fide est Christi Jesu, etc. Philipp.3.9. Ut justificati gratiâ ipsius, hæredes simus secundùm spem vitæ æternæ. Tit. 3. 7. Quia et Christus semel pro peccatis nostris mortuus est, justus pro injustis, ut nos of ferret Deo, mortificatus quidem carne, vivificatus autem spiritu. 1. Petr. 3. 18. Formalis justificatio consistit in justitiâ positivâ intrinsecâ. unius hominis peccatores consSicut enim per inobedientiam tituti sunt multi: ità et per unius obeditionem, justi constituentur multi. Rom. 5. 19. Vide integrum Caput. Item c. 8. v. 11. et 30. Sed abluti estis, sed sanctificati estis, etc. 1. Cor. 6. 11. Renovamini autem spiritu mentis vestræ, et induite novum hominem, qui secundùm Deum creatus est in justitiâ et sanctitate veritatis. Ephes. 4. 23. 24. Vide Rom. 6.4. Convivificavit cum illo (scil. vos cum Christo), donans vobis omnia delicta, etc. Coloss. 2.13. Et omnis, qui habet hanc spem in eo (scilicet videndi ille sanctus est. 1. Joan. 3. 3. Deum), sanctificat se, sicut et Justificatio, quâ quis ex justo fit justior, acquiritur bonis operibus. Non impediaris orare sem per, et ne verearis usquè ad mortem justificari; quoniàm merces Dei manet in æternum. Eccli. 18. 22. versa delicta operit caritas. Prov. 10. 12. Propter quod dico tibi (Simon Pharisæe, quia non un Magdalena): Remittuntur ei peccata multa, quoniàm dilexit multùm. Cui autem minus dimittitur, minus diligit. Luc. 7.47. Non enim auditores legis justixisti caput meum oleo, sicut sunt apud Deum, sed factores legis justificabuntur. R. 2. 13. Abraham paternoster, nonne ex operibus justificatus est, of ferens Isaac filium suum super altare? Jac. 2. 21. Videtis quoniam ex operibus justificatur homo, et non ex fide tantùm v. 24. : Qui nocet, noceat adhuc : et qui in sordibus est, sordescat adhuc et qui justus est, justificetur adhuc, etc. Apoc. 22.11. Justificatio impii non solùm fidei adscribitur, sed etiam aliis virtutibus: ut spei. Et adjuvabit eos Dominus et liberabit cos: et eruet eos à peccatoribus, et salvabit eos: quia speraverunt in eo. Psal. 56. 40. Spe enim salvi facti sumus. Spes autem, quæ videtur, non est spes : nam quod videt quis, quid sperat? Rom. 8. 24. Et omnis, qui habet hanc spem in eo, sanctificat se, sicut et ille sanctus est. 1. Joan. 3. 3. Caritati attribuitur justificatio. Ego sum Dominus Deus tuus faciens misericordiam in millia his qui diligunt me, et custodiunt præceptamea. Exod. 20. 5. 6. Odium suscitat rixas: et uni Si quis diligit me, sermonem meum servabit, et Pater meus diliget eum, et ad eum veniemus, et mansionem apud eum faciemus. Joan. 14. 25. Et si distribuero in cibos pauperum omnes facultates meas, et si tradidero corpus meum, ità ut ardeam, caritatem autem non habuero, nihil mihi prodest. 1. Cor. 13. 3. Nam in Christo Jesu, neque circumcisio aliquid valet, neque præputium; sed fides, quæ per caritatem operatur. Galat.5.6. Antè omnia autem, mutuam in vobismetipsis caritatem continuam habentes : quia caritas operit multitudinem peccatorum. 1. Petr. 4. 8. Nos scimus, quoniàm translati sumus de morte ad vitam, quoniam diligimus fratres. Qui non diligit, manet in morte. 1. Joan. 3. 14. Carissimi, diligamus nos invicem: quia caritas ex Deo est. Et omnis, qui diligit, ex Deo natus est, et cognoscit Deum. Qui non diligit, Deum: quoniam Deus caritas est. In hoc apparuit caritas Dei in nobis, quoniàm Filium suum non novit unigenitum misit Deus in mundum, ut vivamus per eum. Ib. 4. 7. et seq. Timori adscribitur. Timor Domini fons vitæ, ut declinent à ruinâ mortis. Prov. 14. 27. Initium sapientiæ timor Domini. Psal. 110. 10. 28. Vide Prov. 1. 7. et c. 9. 10. Item Eccli. 1. 16. Timor Domini expellit peccatum : nam qui sine timore est, non poterit justificari. Eccli. 1. 27. Pænitentiæ operibus. Sed misereris omnium (Domine), quia omnia potes: et dissimulas peccata hominum propter pœnitentiam. Sap. 11. 24. Si autem impius egerit pœnitentiam ab omnibus peccatis suis, quæ operatus est, et custodierit omnia præcepta, et fecerit judicium et justitiam : vitâ vivet, et non morietur. Omnium iniquitatum ejus, quas operatus est, non recordabor: in justitiâ suâ, quam operatus est, vivet. Ezech. 18. 21. 22. Pœnitentiam agite (dicebat Joannes Baptista): appropinquavit enim regnum cœlorum. Matth. 3. 2. Proponitur exemplum Magdalenæ, cui dixit Jesus: Remittuntur tibi peccata, etc. Luc. 7. 48. Nisi pœnitentiam habueritis, omnes similiter peribitis. Ibid. 13. 3. Vide v. 5. Proponitur exemplum filii prodigi, Ibid. c. 15. et c. 18. proponitur exemplum Publicani. Quæ enim secundùm Deum tristitia est, pœnitentiam in salutem stabilem operatur. 2. Cor. 7. 10. Vide 1. Petr. 2. 10. Venia inimicis danda. Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris. Matth. 6. 12. Si autem non dimiseritis hominibus, nec Pater vester dimittet vobis peccata vestra.v. 15. Item Marc. 11. 26. Non sola fides justificat. Quid proderit, fratres mei, si fidem quis dicat se habere, opera autem non habeat? nunquid poterit fides salvare eum? Jacob. 2. 14. Fides, si non habeat opera, mortua est in semetipsâ. v. 17. Abraham pater noster, nonne ex operibus justificatus est? v. 21. Videtis, quoniam ex operibus justificatur homo, et non ex fide tantùm? v. 24. Sicut enim corpus sine spiritu mortuum est, ità et fides sine operibus mortua est. v. 26. LABOR. Labor et dolor communis omnibus hominibus. Tulit ergò Dominus Deus hominem, et posuit eum in paradiso voluptatis, (non ut otiosus, etiam in statu innocentiæ, in eo degeret, sed) ut operare tur, et custodiret illum. Gen. 2. 15. Adæ verò dixit (Deus): Quia audisti vocem uxoris tuæ, et comedisti de ligno, ex quo præceperam tibi, ne comederes; maledicta terra in opere tuo: in laboribus comedes ex ea cunctis eâ diebus vitæ tuæ. Ib. 3. In sudore vultus tui vesceris pane, donec revertaris in terram, de quâ sumptus es. v. 19. 17. Sex diebus operaberis, et facies omnia opera tua. Exod. 20. 9. Item c. 34. 21. Idem verbatim habetur Deut. 5. 13. Anna verò uxor ejus (Tobia) ibat ad opus textrinum quotidiè, et de labore manuum suarum victum, quem consequi poterat, deferebat. Tob. 2. 19. Labores manuum tuarum quia manducabis beatus es, et benè tibi erit. Psal. 127. 2. Vade ad formicam, ô piger, et considera vias ejus, et disce sapientiam quæ cùm non habeat ducem, nec præceptorem, nec principem, parat in æstate cibum sibi, et congregat in messe quod comedat. Prov. 6. 6. et seq. Egestatem operata est manus remissa manus autem fortium divitias parat. Ibid. 10. 4. Ubi non sunt boves, præsepe vacuum est: ubi autem plurimæ segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis. Ibid. 14.4. Propter frigus piger arare noluit: mendicabit ergò æstate, et non dabitur illi. Ibid. 20. 4. Mulierem fortem laudat Salomon dicens: Quæsivit lanam et linum, et operata est consilio manuum suarum. Ibid. 51. 13. Et de nocte surrexit, deditque prædam domesticis suis, et cibaria ancillis suis. v. 15. Et panem otiosa non comedit. v. 27. Dulcis est somnus operanti, sive parùm, sive multùm comedat saturitas autem divitis non sinit eum dormire. Eccles. 5. 11. Melior est victus pauperis sub tegmine asserum, quàm epulæ splendida in peregre sine domicilio. Eccli. 29. 29. Indicat Deus populo per Prophetam Aggæum, quod plurima mala venerint super cos, eò quòd non admovissent manus suas ad ædificationem templi. Aggai. 1. 10. Paterfamilias laborantibus in vinea, mercedem solvit Matth. 20. 8. Christus videns laborantes discipulos in remigando, venit ad eos super mare. Marc.6.48. Dicit eis Simon Petrus (scil. Nathanaeli et filiis Zebedæi): Vado piscari. Dicunt ei: Venimus et nos tecum. Et exierunt: et ascenderunt in navim : et illâ nocte nihil prendiderunt. Joan. 21.3. Christus manifestat se discipulis laborantibus. Ibid. v. 6. Paulus, veniens Corinthum, et inveniens quemdam Judæum, nomine Aquilam — et |