Page images
PDF
EPUB

ordines suscepturi sunt (1). Cumque Archidiaconi nunc amplius non sint vicarii nati Episcopi, tanta hodie in singulis inest auctoritas, quanta vel Episcopi mandato, vel Ecclesiae statuto, vel diuturna consuetudine data est (2). Diaconatus autem ordine insignitos esse oportet Archidiaconos (3), eosque Synodus Tridentina (4) in omnibus Ecclesiis, in quibus fieri potest, Magistros in Theologia, seu Doctores, aut Licentiatos in jure Canonico esse jubet.

(1) Benedictus XIV in Constit. Ex quo dilectus 25 cap. 107 lom. 2 ejus Bullar. indicat. edit.

(2) Cap. 4 et 5 de Off. Archid. Conc. Trident. cap. 3 sess. 24 de Reform.

(3) Can. 1 dist. 60.

(4) Conc. Trident. cap. 12 sess. 24 de Reform.

§. LXXV. Archipresbyter est princeps Presbyterorum, eaque dignitate donabantur interdum qui aetate, interdum qui sapientia praestarent (1). Si suo fungatur munere Archipresbyter in cathedrali, sive in civitate, urbanus dicitur, si in minoribus oppidis, ruralis appella tur. Urbani Archipresbyteri officium respicit sacramentorum administrationem administrationem, forique interni jurisdictionem; atque ejus praesertim est praesentis Episcopi curam levare et vices agere absentis in iis omnibus, quae sacerdotalis officii sunt (2).

(1) Antiquiores ordinatione apud Latinos Archipresby teros constitutos fuisse constat ex S. Leone M. epist. 19 col. 733 et seq. tom. 1 edit. Ballerin. Venet. 1753, apud Graecos eos, qui virtute praestabant, ostendit Thomassinus par. 1 lib. 2 cap. 3 num. 3. Sed idem interdum etiam

a Latinis factum est. Unaquaeque Ecclesia suum habebat Archidiaconum, et Archipresbyterum, uti docet S. Hieronymus Ep. ad Rusticum Monach. 125 col. 936 tom. 1 opp. edit. Vallarsii Veronae 1734. Singuli Ecclesiarum Episcopi, singuli Archipresbyteri, singuli Archidiaconi.

(2) Cap. 1 2 3 de Offic. Archipresbyt.

LXXVI. Ruralis est imperiti vulgi sollicitudinem gerere, et Presbyterorum, qui per minores titulos, hoc est ecclesias habitant, puta Parochorum, vitam jugi circumspectione custodire, et qua unusquisque industria divinum opus exerceat, Episcopo renunciare (1). Nunc omnis Archipresbyteri auctoritas pendet ex mandato Episcopi, ex statuto ecclesiarum, ex consuetudine. Et cum plerumque Archipresbyter adjunctam habeat curam animarum, hinc hujusmodi beneficia, in quibus hoc onus inest, nemo consequi potest, nisi saltem vigesimum quintum aetatis attigerit, atque idonea scientia, et morum integritate commendetur (2)

[ocr errors]

(1) Cap. 4 de Offic. Archipresbyt. Synodus Regiati cina an. 850 c. 13 apud Labbaeum tom. 9 col. 1070 edit Venet.

(2) Cap. 7 de Elect.

[blocks in formation]

Cum Archidiaconis adempta est ampla illa po

testas, quam pridem a jure habebant, Episcopi elegerunt vicarios, quorum auctoritas a suo arbitrio, et voluntate penderet. Id vero factum est medio illo tempore, quod inter Gregorianam, et Bonifacianam collectionem excurrit (1). Est autem Vicarius, qui vices gerit Episcopi, et generalis dicitur, quoniam ejus potestas fertur in dioecesim universam .

(1) Vicarios tantum constitui coepisse saeculo XII ex eo conficit Thomassinus par. 1 lib. 2 cap. 8 tom. 1 pag. 132 edit. cit., quod nulla sit eorum mentio in Gratiani decreto, et nulla in decreta libus Gregorii IX. Itaque eorum originem repetit a Concilio Lateranensi 1III, ubi Innocentius II, et ceteri Patres hortantur Episcopos, ut si expedire nequeant per se negocia universa, eligant Presbyteros , quorum in iis vicariam supponant fidem Tandem addit, exeunte saeculo XIII ubique receptos vi

carios generales, et hinc in VI decretalium libro titulus est de Officio Vicarii, in quo totum ejus munus expli

catur.

§. LXXVIII. Vicarius non habet beneficium, sed habet munus, et muneri adjunctum honorem cum jurisdictione, cujus fines Episcopi arbitrio constituuntur. Nam ut Vicarius ab Epi scopo eligitur, ita omnem ab eo accipit jurisdictionem (1). Itaque Episcopus suo lubitu potest aut electum Vicarium removere, aut unum, vel plures, vel etiam nullum eligere, cum ipse sine aliena ope suo per se munere fungi potest (2). Ubi plures constituti sunt, iique in solidum, antefertur potestas ejus, qui primus negocium aliquod occupavit; ubi inter singulos divisa sunt officia, intra eorum fines continere se unusquisque debet.

(1) Num ordinaria, an delegata sit Vicarii generalis jurisdictio, vetus quaestio est, quae ingenia canonistarum exercet. Qui eam ordinariam esse arbitrantur, his fere argumentis nituntur; quod Vicarius numquam delegatus in decretalibus appellatur; quod potest causas nonnullas alteri delegare, cum id delegato non liceat ; quod denique semel constitutus suo jure exercet ea, quae sunt Episcopalis jurisdictionis. Sed multa tamen argumenta sunt, ex quibus confici videtur posse, Vicarii jurisdictionem delegatam esse, non ordinariam. Tola enim pendet ab arbitrio, nutuque Episcopi, qui suo lubitu vicarium constituit, et removet, in eumque vel minorem vel majorem confert potestatem. Rursus Vicarii tribunal unum, idemque est cum tribunali Episcopi; eoque mortuo, aut diguitate moto, omnem Vicarius amittit jurisdictionem, quae proinde alia non est, quam ipsa Episcopi mandata, vel delegata jurisdictio. Verum si Vicarii jurisdictionem ordinariam dicimus, quod ipse eam exercet propter offi

2

cium, quod jure probatum est, et ideo jurisdictionem ipsam non tam ab homine, quam a jure habere videatur, hoc quidem sensu eam ordinariam appellari posse, non

inficiabor.

(2) Si Episcopus suum recte munus per se ipsum obire potest, nullam habet necessitatem eligendi Vicarium quod et res ipsa declarat, et ostendit, historia eorum temporum, quibus Episcopi ipsi per se solos Episcopatum gesserunt; habet omnino, ut suo satisfaciat muneri, si ei solus impar sit. Ita paucis expediri videtur posse vetus controversia, in qua plerique canonistarum, et Theologorum otio ac tempore abusi sunt.

[ocr errors]

§. LXXIX. In Italia unus constitui solet Vicarius, cui committitur administratio rerum spiritu alium et simul etiam contentiosa jurisdictio (1). Sed in Gallia, aliisque ultramontanis regionibus Officialis a Vicario distinguitur. Vicarii potestas ea complectitur; quae voluntariae jurisdictionis sunt, Officialis autem, quae sunt jurisdictionis contentiosae.

(1) Sequitur hanc Italiae consuetudinem Synodus Tridentina sess. 24 cap. 16 de Reform., ubi officialem cum Vicario confundit,

§. LXXX. Igitur Italiae more transit in constitutum Vicarium ordinaria Episcopi jurisdictio, sed non transit potestas gerendi ea, quae peculiare mandatum postulant, et quae uni Episcopo servantur. Propterea sine speciali mandato non cognoscit causas criminales, in quibus in reum criminis gravius est animadvertendum (1), non item, ut plerique sentiunt (2), causas matrimoniales; non confert beneficia (3), neque iis permutandis, uniendis, erigendis consensum imper

« PreviousContinue »