Page images
PDF
EPUB

virum, habet haec eademque opera impudicos castigat, non sinens eos post secundas nuptias ad Ecclesiae regimen assumi. Eadem dicit S. Hieronymus in eamdem epist. ad Titum cap. 1 col. 696 opp. tom. 7 edil. Veronae 1737. Confer etiam Tertullianum Ad uxor. lib. 1 cap. 7 p. 165 edit. Venet. ann. 1744. Esse autem ab ordinibus, tamquam bigamum, repellendum eum etiam, qui ante baptismum uxorem unam accepit, alteram post baptismum, docent Innocentius I Ep. 17 ad Macedon. Episc. cap. 2 apud Coustantium col. 831, Leo M. Ep. 6 ad Anastas. Thessalon. cap. 3 opp. tom. 1 col. 621 edit. Venet. Ballerin., Ambrosius de Offic. ministr. lib. 1 cap. 50 opp tom. 3 pag. 78 edit. Venet. 1748, licet alia Hieronymi fuerit, aliorumque sententia.

(2) Can. 59 dist. 50.

(5) Can. 2 dist. 33, Can. 11, et 12 dist. 54 cap. 1 de Bigam. non ordin.

(4) Cap. ult. eod.

§. XVI. Verum hoc irregularitatis genus vul go repetimus a conjunctione Christi cum Ecclesia, quam significare non potest bigami. matrimonium (1). Propterea bigamus non habetur, qui alienam viduam, sed non compressam a viro accepit uxorem (2), nec qui plures foeminas in incestum, aut in stuprum illexit (3) .

(1) Primos hanc irregularitatem ad effectum significa tionis sacramenti retulisse videtur S. Augustinus de Bon. conjug. cap. 18 opp. tom. 6 col. 331 edit, Maurin. Ve net. 1731, ac S. Leo Ep. 12 cap. 3 opp. tom. 1 col. 660 edit. Venet. Ballerin. Eadem sententia est Innocentii III in Cap. 5 de Bigam. non ordin., et ceterorum Pontificum in decretalibus, et ideo et ideo nunc hujusmodi irregularitas ex

hac ratione repetitur.

(2) Cap. 5 de Bigam, non ordin.

(3) Cap. 6 de eod., Can. 7 dist. 34.

[merged small][ocr errors]

S. XVII. Irregularitates quaedam perpetuae sunt, quaedam temporariae, et hae quidem statim desinunt; sublata causa, unde procedunt. Ita qui caret idonea scientia, aetate, libertate, cum liber est factus, cum aetatem, et scientiam adeptus est, recte ordinibus initiatur. Perpetuae irregularitates, quas induxit Jus Ecclesiasticum, tolluntur venia Sedis Apostolicae ; verum in homicidio voluntario venia dari non solet, neque ei locus est, cum quis animi, aut corporis vitio non est aptus omnino ad suscipiendos ordines, atque ad obeunda munera quae eorum propria sunt. In occultis criminibus solvit lege etiam Episcopus, excepto homicidio voluntario (1).

(1) Conc. Trident. Sess. 24 cap. 6 de Reform.

TITULUS VIII.

QUIBUS MODIS POTESTAS JURISDICTIONIS,

ET ECCLESIASTICA BENEFICIA

AMITTANTUR.

I. et II. Potestas jurisdictionis, et causa vel voluntate nostra ecclesiastica beneficia vel poenae amittuntur.

Amittu

S. I.

mittunt saepe clerici ecclesiastica beneficia, et amittunt jurisdictionem, quam acceperunt. Ordinis potestas semper in iis fixa haeret, uti haeret in animo character, qui semel impressus

deleri non potest; licet interdum aliquis hujus potestatis usu prohibeatur. Verum potestas jurisdictionis, quae tota pendet ex imperio in subditos, plane tollitur, et extinguitur, cum quis non amplius habet subditos, in quos illam exer

ceat.

§. II. Simili modo etiam ecclesiastica benefi eia amittuntur. Cum enim ea consistant in jure percipiendi fructus bonorum ecclesiasticorum, in officio, in honoris gradu, in jurisdictione, facile intelligitur, haec omnia tolli posse; iis vero sublatis beneficia amittantur necesse est. Duobus autem modis beneficia, et potestatem jurisdictionis amittimus, voluntate nostra, hoc est per renunciationem, translationem, permu tationem, atque extra voluntatem nostram, poenae causa, scilicet per depositionem, aut degradationem,

SECTIO I.

DE RENUNCIATIONE

III. Duplex renunciatio; qualis VIII. Beneficia coram quo dimit

tacita.

IV. Qualis expressa est ?

V, Auctoritas Superioris, ut renunciatio valeat.

VI. Justae renunciationis causae . VII. Discrimen inter renunciationem loco tantum, ac renunciationem loco, et dignitati .

tantur ?

IX. Renunciatio pura, ac sub conditione.

X. Quae in renunciationibus observanda ?

XI. Renunciatio fit etiam per pro

S. III.

curatorem

Renunciatio, quae et resignatio

et resignatio dicitur, definiri potest ecclesiastici magistratus, et beneficii ex auctoritate superioris sponte, ac legitime facta abdicatio. Ea vel tacita, vel expressa est. Tacita oritur ex facto ipso, atque a jure inducitur, cum beneficiatus beneficiatus uxorem ducit (1), eum Regularis Instituti professionem emittit (2), cum beneficium consequitur, quod priori repugnat, sive, ut inquiunt, incompatibile est (3). Tunc enim vacant beneficia, quae simul cum nuptiis cum Regulari instituto, cum altero incompatibi li beneficio stare non possunt.

(1) Cap. 1, et 3 de Cleric. conjug.
(2) Cap. 4 de Regular. in 6.

(3) Cap. 28 de Praeben.

,

§. IV. Expressa est, quae fit verbis dimittendi animum declarantibus, sive ea ore sint pro

lata, sive comprehensa literis conceptis forma quae a jure praescribitur. De his expressis renunciationibus agendum nobis est, quae olim non probatae sacris canonibus in more esse coeperunt, potissimum Alexandro III Pontifice, justis allatis causis (1).

(1) Cap. 20 de Renunc.

§. V. Magistratibus, et beneficiis se abdicare cuivis licet, etiam Pontificatu Maximo Maximo, uti Caelestinus declaravit suo exemplo, et constitu tione, quam probavit Bonifacius VIII (1). Sed tamen vires non habet renunciatio, neque quis abdicatione sua beneficium amittit, nisi se abdicet auctore eo, a quo illud obtinuit, excepto Summo Pontifice, qui supra se ex hominibus habet neminem. Hinc Episcopi recte haud renunciant, nisi renunciatio Sedi Apostolicae probata fuerit (2), ac nisi justas habeant renunciandi causas.

(1) Cap. de Renunc. in 6.

(2) Cap. 2 §. sicut de Translat., Cap. 1, et tot. tit. de Renunc.

§. VI. Causae sunt imbecillitas corporis, ob quam Episcopus munera episcopalia exercere non potest; imperitia, ut regere nequeat Ecclesiam ; conscientia criminis, propter quod etiam post actam poenitentiam munere carere debet; perso nae irregularitas; pervicacia plebis, quae cogi ad parendum nequeat; gravis offensio, sive scandalum, quod nonnisi dimissa Ecclesia removeri potest (1).

« PreviousContinue »