5

բարոսաց, ծանոյց Աստուած զբարի դաւանութեամբ կատարումն նոցա, ձայն եղեւ յերկնից առ նոսա . Եկայք առ իս ամենայն աշխատեալք եւ բեռնաւորք եւ ես Հան– գուցից զձեզ : Եւ բազում ողբմունք եւ հառաչմունք եղեն առ հարսն * որ ոչ կան- * A fol. 156 դիպեցան մարտիւրոսութեան :

Կատարեցան սուրբ ճգնաւոր անապատական հարքն Յունուարի ԺԴ : Յայսմ աւուր կատարեցաւ յառիւծէ սուրբ վկայն Քրիստոսի Բասիլիոս` յուրացող արքայէն Յուլիանոսէ ի Կեսարիա Կապադովկեցւոց :

[B* Վկայութիւն սրբոց աբեղայիցն Սինէական եւ Հռութայ լերինն :

Երանելի աբեղայքս այսոքիկ էին ի ժամանակս սրբոյն Անտոնի աբբայի, եւ սրբոյն 10 Պետրոսի Աղեկսանդրու հայրապետին : Եւ եղեւ յորժամ մեռաւ իշխանն սարակինոսաց, ժամ դիպող գտեալ_ մարդակեր եւ պղծազոհ բարբարոսքն որք բնակեալ էին յԱրաբիոյ մինչեւ յԵգիպտոս, եւ յանապատս Յորդանանու մինչեւ ի Սինէական լեառնն, յանկար– ծակի յարձակեցան ի վերայ եւ կալան զանապատաւոր հարսն, եւ խոշտանգէին զնոսա եւ խնդրէին գանձս եւ ինչս :

15

Եւ նոքա ցուցանէին զոր ինչ զգեցեալ էին յանձինս իւրեանց . ոմանք, զհնացեալ մաշկեղէնս, որ միայն զթիկունս եւ զլանջսն ծածկէին . եւ ոմանք զպրտուեղէնս զոր ի թիկունս * միայն ունէին . իսկ մերկքն ցուցանէին զգլուխս իւրեանց հերօքն եւ զձեռսն եւ զոտսն :

de cadavres et au culte immonde, Dieu leur avait fait connaître leur martyre en bonne confession, et une voix du ciel s'était fait entendre à eux, disant : « Venez à moi, vous tous qui êtes fatigués et ployés sous le fardeau, et je vous soulagerai'. » Il y eut beaucoup de gémissements et de sanglots parmi les pères * qui n'obtinrent pas le martyre.

Les saints pères ascètes du désert furent martyrisés le 14 Janvier. En ce jour mourut par un lion le saint martyr du Christ Basile (Basilios), sous l'empereur Julien l'apostat, à Césarée de Cappadoce.

[B* martyre des saints moines du Sinaï et de la montagne de Raythou2. Ces bienheureux moines vivaient aux jours de saint Antoine l'abbé et de saint Pierre le patriarche d'Alexandrie. Or il arriva que le chef des Sarrasins (Sarakinosats) étant mort, trouvant l'occasion favorable, les barbares anthropophages, aux sacrifices immondes, qui vivaient dans le pays entre l'Arabie et l'Égypte, du désert du Jourdain jusqu'au mont Sinaï, se ruèrent à l'improviste sur les pères du désert, les arrêtèrent, les maltraitèrent en exigeant d'eux de l'argent et des biens.

Ceux-là leur montrèrent ce qu'ils portaient sur leur personne, certains une peau usée qui ne leur couvrait que les épaules et la poitrine, d'autres les nattes qui cachaient leur dos simplement, laissant à nu la tête, les cheveux, les mains et les pieds.

1. Matth., XI, 29.

★

2. Raythou, région occidentale de la péninsule sinaïtique, où se

v° a.

* B p. 28 a.

Ընդ որ դառնացեալ մարդադէմ գազանացն վասն ատելութեանն զոր ունէին առ

քրիստոնեայս, եղին սուր ի վերայ եւ կոտորեցին անխնայաբար : Զոմանց զգլուխս սրով յերկուս բաժանէին, զոմանց զձեռս եւ զոտս ի բարձիցն եւ ի թիկանցն ի բաց Հատանէին, եւ ոմանց զսուրն ի վերայ սրտին դնելով եւ ընդ թիկնամէջսն Հանէին : Եւ այնպէս չարաչար մահուամբ կատարեցան սուրբ հարքն` թուով իբր ութսուն եւ 3 մի, որք ի բազում ժամանակաց ի լերինս, յայրս եւ փապարս խոտաճարակք եղեալք` մեծաւ ճգնութեամբ կացեալք . ոմանք մերկք, ոմանք մաշկեղինօք եւ պրտուեղինօք առանց թեզանեաց եւ մինչեւ ի ծունկսն . քաղցեալք եւ ծարաւեալք, սառուցեալք ի ձմերայնի, եւ արեգակնակիզեալք ի խորշակի, որք եւ կրկին պսակաց արժանաւորեցան : ձեռաց պսակողին Քրիստոսի` ճգնութեան եւ մարտիրոսութեան : Եւ եղեւ կատարումն 10 սուրբ ճգնաւորացն Յունվարի ԺԴ :

Իսկ ոմանք ի նոցանէ, կալեալ զմանկագոյնս եւ զերիտասարդս կենդանի տարան առ ի զոհել աստեղացն` զորս պաշտէին : Եւ ի գիշերին յայնմիկ տեսին բարբարոսքն զլեառն Սինա վառեալ ի բոց հրոյ, եւ զահի հարեալ թողին զզէնս իւրեանց եւ փախեան : Իսկ երկուք յաբեղայից անտի` որոց անուանքն էին Սաբա եւ Եսայի` 15 խնամօքն Աստուծոյ պաՀեցան կենդանի ի մէջ բազմութեան անկելոց, եւ թաղեցին զսուրբ ընկերս իւրեանց, եւ աւանդեցին գրով զկատարումն նոցա :

Ces bêtes féroces, au visage humain, irritées, et par suite de la haine qu'elles nourrissaient contre les chrétiens, tirèrent l'épée et les massacrèrent, sans pitié. A certains ils tranchèrent la tête en deux par l'épée, à d'autres ils coupèrent et détachèrent les mains et les pieds des jambes et des épaules, et à d'autres ils appuyèrent leur épée sur le cœur, la faisant ressortir par le dos. C'est de cette affreuse mort que les saints pères moururent au nombre de quatre-vingt-un, eux qui avaient vécu de longues années dans les montagnes, les grottes et les anfractuosités, se nourrissant d'herbes et vivant en grand ascétisme, quelques-uns nus, d'autres vêtus de peaux et de nattes sans manches qui leur descendaient jusqu'aux genoux, affamés, assoiffés, gelés l'hiver et brûlés par le soleil sous le hâle, mais ils se rendirent dignes de la double couronne qu'ils reçurent des mains du Christ qui les couronna, celle d'ascétisme et celle du martyre. Le martyre des saints ascètes eut lieu le 14 Janvier.

Quelques barbares, ayant saisi les moins âgés et les jeunes gens, les emmenèrent vivants pour les immoler aux astres qu'ils adoraient. Mais cette même nuit, les barbares aperçurent le mont Sinaï (Sina) brûlant dans les flammes, et effrayés, ils abandonnèrent leurs armes et s'enfuirent. Deux de ces moines, nommés Saba et Isaïe, par la faveur de Dieu, furent conservés vivants parmi le grand nombre des morts; ils inhumèrent leurs saints compagnons et racontèrent par écrit leur martyre.

5

Յայսմ աւուր վկայութիւն սրբոյն Բասիլիոսի, որ վասն ի Քրիստոս Հաւատոցն ի յուրացող_ արքայէն Յուլիանոսէ քերանօք տանջեցաւ յԱնկիւրիա, հրով փորձեցաւ ի Կոստանդինուպօլիս, եւ կատարեցաւ յառիւծէ ի Կեսարիա Կապադովկեցւոց

քաղաքին :

Ի սմին աւուր յիշատակ սրբոյն Փիլիկտիմոնի ճգնաւորի, եւ որոց ընդ նմա բազմաց : Եւ սուրբ հօրն Ստեփաննոսի մեծի ճգնաւորի, որ յանապատն Յորդանանու :)

Արացի Ը եւ Յունուարի ԺԵ ։ Վարք երանելւոյն Յովհաննու կամաւոր աղքատի :

Այս Յովհաննէս որդի էր մեծատան իշխանի ի Կոստանդինուպօլիս, որոյ անունն էր Եւտրոպիոս, եւ յոյժ սիրեցեալ էր ի ծնողացն : Եւ մինչդեռ պատանեակն էր եւ 9 ուսանէր գիր, խնդրեաց ի ծնողացն աւետարան, եւ նոքա արարին նմա փոքրիկ աւետարան, եւ զտուփն ոսկւով եւ ակամբք եւ մարգարտով զարդարեալ_. եւ ունէր հանապազ ի ձեռս իւր եւ ընթեռնոյր :

Եւ ի միում աւուր ետես կրօնաւոր մի յանՀանգստից վանացն որ երթայր յԵրու5 սաղէմ յաղօթս, եւ տեղեկանայր ի նմանէ զկարգս եւ զվարս վանացն . եւ ուխտ եղեալ միմեանց զի ի դարձին իւրում տարցէ զնա ի վանս իւր :

7 Վարք . . . աղքատի] Վարք Յովհաննու վասն Քրիստոսի աղքատացելոյ B || 11 մարգարտով] մարգարտիւք B.

En ce jour, martyre de saint Basile qui fut, pour sa foi au Christ, sous l'empereur Julien l'Apostat, labouré avec des ongles de fer à Ancyre, puis jeté aux flammes à Constantinople, * et achevé par un lion à Césarée, ville de Cappadoce.

En ce même jour, commémoration de saint Philictimon, l'ascète, et de beaucoup d'autres avec lui; et du saint père Étienne', le grand ascète, dans

le désert du Jourdain.]

8 ARATZ, 15 Janvier.

Vie du bienheureux Jean, le pauvre volontaire.

Ce Jean était le fils d'un prince riche à Constantinople, nommé Eutrope; il était très aimé de ses parents. Jeune encore, pendant qu'il apprenait à lire, il demanda un évangile à ses parents, et ceux-ci lui firent copier un évangile minuscule avec reliure en or enrichie de pierres précieuses et de perles, qu'il tenait toujours à la main en lecture.

Un jour, ayant aperçu un religieux du couvent des Acémètes (Anhangéstits) qui se rendait à Jérusalem pour y prier, et s'étant informé auprès de lui des règlements et de la vie du couvent, ils firent vœu réciproquement qu'à son retour celui-ci l'emmènerait au couvent.

1. Étienne, après avoir vécu en Palestine, devint le fondateur de la Χηνολάκκου μονή, à Constantinople.

* B p. 29 a.

* B p. 29 a. * A fol. 157 * ro a.

Եւ յորժամ դարձաւ ետես զնա Յովհաննէս եւ ուրախ եղեւ յոյժ. եւ երթեալ առ ծնողսն իւր խնդրեաց դաՀեկան զի արասցէ ճաշ ուսումնակցաց իւրոց . եւ առեալ գնաց առ աբեղայն, եւ տուեալ զդահեկանն վարձ նաւավարին` գնացին ի վանսն :

Եւ հայր վանացն գերծեաց զգլուխն, եւ զգեցոյց զսուրբ՝ սքեմն : Եւ այնչափ ճգնութիւն ստացաւ որ եւ զարմացան կրօնաւորքն եւ ասէին թէ յանմարմին 5 հրեշտակացն է : Էր ամաց երկոտասանից յորժամ գնաց ի վանսն, եւ արարեալ անդ ամս վեց :

Նախանձեցաւ սատանայ եւ էարկ ի սիրտ նորա զկարօտութիւն ծնողացն, եւ ի ճգնութենէն եւ ի կարօտութենէն մաշեցաւ յոյժ : Եւ երկեան հայր վանացն եւ կրօնաւորքն եւ ասեն ցՅովհաննէս . Մի այնչափ զանձն քո տառապեցուցաներ, զոր 10 Աստուած ոչ պահանջէ ի մարդկանէ առաւել քան զչափն : Եւ նա յայտնեաց նոցա զհնարս սատանայի : Եւ հրամայեցին նմա երթալ եւ տեսանել զծնողս իւր : արարեալ աղօթս յուղարկեցին զՅովհաննԷս :

Եւ նորա ելեալ ի վանացն լալով եւ արտասուօք եւ ասէր . Ով սատանայ, Հաներ զիս ի հրեշտակական դասուցն, ակն ունիմ Փրկչին իմոյ Քրիստոսի, որ եւ ի 15 տան հօր իմոյ կոխեցից զխայթոց քո : Եւ Հանդիպեցաւ ի ճանապարհին աղքատի միոյ զգեցեալ Հնոտի մազեղէն, եհան զոր ինքն զգեցեալ էր ետ աղքատին . եւ ինքն

1 յորժամ] իբրեւ B || 3 նաւավարին] նաւավարաց B || 5 յանմարմին] յանմարմնոց B || 10 մի] զի B — տառապեցուցաներ] տառապեցուցանես B || 15 իմոյ] Յիսուսի add. B.

Lorsqu'il fut de retour, Jean le vit, eut une grande joie, alla demander à ses parents de l'argent pour offrir un dîner à ses camarades d'études, et l'ayant reçu, il se rendit auprès du moine, remit l'argent en paiement au capitaine d'un navire, et ils se rendirent au couvent.

Le prieur du couvent lui fit raser la tête et le revêtit du saint habit * A fol 157 monacal. Il acquit un tel ascétisme que les religieux en furent étonnés et disaient : « C'est un ange incorporel. » Il avait douze ans lorsqu'il entra au couvent, et il y resta six années.

r. a.

Le démon en fut jaloux et mit dans son cœur le désir de ses parents; l'ascétisme et l'affection des parents le minèrent considérablement. Le prieur du couvent et les religieux dirent à Jean : « Ne t'exténue pas ainsi, Dieu n'exige pas de l'homme plus qu'il ne peut faire. » Il leur révéla donc les ruses du démon; ils lui ordonnèrent d'aller voir ses parents et, après avoir prié, ils mirent Jean en route.

Il quitta le couvent avec des larmes et des pleurs en disant : « O démon, tu m'as fait quitter les chœurs des anges, mais j'espère, par mon sauveur le Christ, que, aussi dans la maison de mon père, je foulerai aux pieds ton aiguillon. » Ayant rencontré sur son chemin un pauvre vêtu d'un vieux sac, il enleva ce dont il était lui-même revêtu, le donna au pauvre, et se revêtit

ագաւ զպատառատուն խորգն : Եւ մտեալ ի նաւ գնաց ի քաղաքն, եւ երթեալ ի դուռն տան հօր իւրոյ զաչսն յերկինս Համբարձեալ_ եւ արտասուելով աղաչէր զԱստուած

նմա համբերութիւն առ դրան ծնողաց իւրոց :

ro b.

Եւ ելեալ հօրն ետես զնա Յովհաննէս, նոյնպէս եւ զմայրն, եւ գոհացաւ զԱս5 տուծոյ. եկաց յանկիւն մի փողոցին ընդդէմ դրանն ամս վեց : Եւ գթացեալ * ի նա * A fol. 157 դռնապանն` արար պրտուեայ խուղ ի վերայ նորա : Եւ տեսեալ ծնողացն ողորմէին նմա որպէս աղքատի, եւ յուղարկէին նմա կերակուր ի սեղանոյ իւրեանց . եւ նա ոչ ուտէր այլ տայր աղքատաց :

Եւ այնչափ վիրաւորեցաւ մինչ զի նեխեցաւ եւ որդնալից եղեւ մարմինն եւ շունք 10 լիզուին զթարախս վիրացն : Եւ ելեալ մայրն յաւուր միում՝ էառ զազդումն ժահա– հոտութեան, եւ հրամայեաց Հանել զնա ի տեղւոջէն : Եւ նա աղաչեաց զդռնա– պանն եւ ասէ . Արա առ իս ողորմութիւն, եւ ի տեղւոջէս մի Հաներ զիս ես ի տարւոջս յայսմիկ մեռանիմ, եւ առցես վասն իմ վարձս յԱստուծոյ : Եւ յորժամ կամիցի տիկինն ելանել յառաջեա դու եւ տար զիս Հեռագոյն մինչեւ անցանէ, եւ ապա բերցես զիս 15 ի խուղս իմ : Եւ այնպէս առնէր դռնապանն եւ ոչ տայր հայել տիկնոջն :

Եւ ունէր զաւետարանն յինքեան : Եւ յորժամ գիտաց զվախճանն իւր մերձեալ, կոչեաց զդռնապանն, եւ յոյժ օրհնեաց զնա եւ ասէ. Ասա տիկնոջն քո թէ աղքատն որ քոյին դրանս Հանդէպ կայ, հանդերձեալ է մեռանել, եւ կամի զի խոնարհեալ

1 ագաւ] զգեցաւ B || 9 զի om. B || 14 անցանէ] անցցէ B — ապա] յետոյ B.

lui-même du sac déchiré. S'étant embarqué, il se rendit à sa ville, puis, arrivé devant la porte de la maison de son père, il leva les yeux au ciel et pria Dieu avec larmes de lui accorder la patience à la porte de ses parents. Son père étant venu à sortir, Jean le vit, de même sa mère, et il rendit grâces à Dieu. Il demeura six ans dans un coin de la rue en face de la porte. Le portier, en ayant eu pitié, * lui construisit une cabane de roseau. Les parents, * A fol. 157 l'ayant aperçu, eurent pitié de lui, comme d'un pauvre, et ils lui envoyaient des mets de leur table, mais il n'y touchait point, et les distribuait aux pauvres.

Il fut couvert de plaies à tel point que son corps, rempli de vers, se putréfiait, et les chiens venaient lécher le pus de ses plaies. Sa mère, un jour, en sortant, eut la sensation de la mauvaise odeur et ordonna de l'éloigner de cet endroit. (Jean) pria le portier et lui dit : « Fais-moi la charité de ne pas me chasser de cet endroit, car je vais mourir cette même année, et tu recevras une récompense de Dieu à cause de moi. Lorsque la dame voudra sortir, tu la devanceras, tu m'emmèneras un peu plus loin jusqu'à ce qu'elle soit passée, et tu me ramèneras à ma hutte. » Ainsi fit le portier, pour éviter à la dame de l'apercevoir.

Il avait toujours sur lui son évangile. Lorsqu'il sentit sa fin approcher, il appela le portier, le bénit longuement et lui dit : « Dis à ta maîtresse: Le pauvre qui se tient en face de ta porte est sur le point de mourir et désire

ro b.