S. ANSELMI CANTUARIENSIS LIBRI DUO CUR DEUS HOMO RECOGNOVIT HUGO LAEMMER PHIL. DOCTOR S. S. THEOL. LICENTIATUS IN UNIV. LITER. BEROL. PRAEFATIO EDITORIS. S. Anselmus, scholasticorum doctorum princeps, 1) a. 1033 in Augusta Praetoria civitate Pedemontana natus est parentibus et divitiis et nobili genere insignibus. Pater quidem Gundulfus rerum familiarium incuriosus nec tam largus quam prodigus, prae negotiis saecularibus instituendum neglexit filium, mater autem Ermenberga officiis domesticis probe functa inde a prima pueritia illius pectus pietate studuit imbuere. In disciplinam traditus literasque edoctus, quum nondum attigisset aetatis annum quintum decimum, A. de vitae monachicae, quam Deo maxime acceptabilem existimavit, genere deligendo multum ac cum ardore quodam cogitavit; verum spe frustratus, fore ut contra voluntatem 1) Cfr. Eadmeri Cantuar. Monachi Ord. S. Bened. [qui S. Ans. auditor et discipulus exiliorumque et laborum individuus comes fuit], testis fide satis digni,,Libri Duo de Vita S. Anselmi" nec non ,.Historia Novorum." ed. Maur. .Dr. I. A. Möhler's Gesammelte Schriften und Aufsätze. Herausg. v. Döllinger." Ratisb. 1839 sq. I, 3, 32 sq. ,,Anselm von Canterbury. Dargestellt von F. R. Hasse“ 2 Tomi Lips. aa. 1843 et 152 ed., quorum unus vitam, alter doctrinam S. Ans. complectitur. paternam in coenobium reciperetur, paullatim fervorem religiosum prorsus abiicere incepit animumque antea studiis deditum distinere mundanis deliciis, ita tamen, ut quamdiu mater dilecta esset superstes, claustra pudoris non perfringeret. At enim defuncta Ermenberga,,,illico navis cordis eius, quasi anchora perdita, in fluctus saeculi paene tota dilapsa est." Accessit, quod Dei inscrutabilis sapientia permisit et in Anselmi salutem vertit, Gundulfi patris contra filium in dies crescens odium acerbaque indignatio, quae humilitate non modo leniri nequiit, sed etiam exaggerata est. Hinc patria relicta, iuvenis posteaquam Alpes haud sine magnis laboribus superavit, in Burgundia et Francia triennium transegit; deinde Abrincae, quae urbs in Normannia sita est, aliquamdiu demoratus monasterium celeberrimum Beccense petiit, cui Herluinus praefuit Abbas, Prior autem Lanfrancus. Huius ipsius scholastici pietate pariter ac sapientia et eruditione multimoda conspicui fama, quae clericos ex omnibus ferme occidentalibus terris praestantissimos undique allexit, non potuit non efficere, ut Anselmus se eius subderet magisterio studiosus. Cum amore vanitatis et insolentiae diu conflictatus et ex huiusmodi vexationibus victor egressus, Becci XXVII annos natus monachalem habitum assumsit hunc in finem, ut Deus solus sua requies et intentio, solus amor eius contemplatio sua, beata et assidua memoria eius felix solamen et satietas sua fieret. Tribus annis peractis, Lanfranco Cadomensis coenobii regimen adepto successit in gradu Prioris, ac defuncto Herluino a. 1078 unanimi Fratrum consensu Abbas Beccensis promotus est. Orationibus vigiliis meditationibus insistens, coelestibus studiis imbutus, monachis erudiendis admonendis corrigen dis intentus, firmis et infirmis, sanis et insanis se praestitit patrem omnibusque exhibuit exemplum sanctarum virtutum exercitiis imitabile. Magna eius gloria circumquaque percrebuit atque multis consilium et solamen requisituris ansam dedit eum adeundi privatis colloquiis. Quadriennio post obitum Lanfranci, qui ab a. 1070 ad a. 1089 usque cathedram Cantuariensem obtinuerat, Anselmus a Guilelmo huius nominis secundo Angliae rege, suadentibus principibus et acclamantibus clero laicisque, archiepiscopus designatus ac pridie Non, Decembr. a. 1093 Cantuariae ab episcopis regni consecratus est. Graves autem eum inde ex hoc munere suscepto manserunt aerumnae et miseriae. Neque enim fieri potuit, quin ecclesiasticae libertatis propugnator, quum libidinibus Guilelmi devastandis ecclesiarum bonis oppimendisque monasteriis et pecuniis per vim exigendis assueti resisteret, in furorem concitaret regiam mentem. Quare nihil mirum, si saepe protestatus est se maluisse in congregatione monachorum pueri loco inter pueros sub virga magistri pavere, quam per pastoralem curam toti Britanniae praelatus in conventu populorum cathedrae pontificali praesidere. Maxima inter regem et archiepiscopum de Urbano II. Papa agnoscendo exorta nec soluta dissensio coegit Anselmum, variis tribulationibus satis defessum, sub finem a. 1097 Angliam relinquere et ad sedem apostolicam confugere. Nec Romae exul quod summopere expetiit, ut onere archiepiscopali liberaretur, summo pontifice impetravit. Etsi autem Urbanus per biennium cum rege de Anselmo restituendo et pace ecclesiae Britannicae redintegranda strenue egit, tamen omnes preces minae ac labores in cassum reciderunt. Henricus demum primus, Guilelmi |