habeatis et In mundo pressuram habebitis. Sensus est: Pressura, qua mundus vos anget, pacem a me vobis partam turbare haud poterit, nam ego vici mundum.

CAPVT XVII

1

Haec locutus est lesus: et sublevatis oculis

in caelum, dixit: Pater venit hora, clarifica filium tuum, ut filius tuus clarificet te:

2 Sicut dedisti ei potestatem omnis carnis, ut omne, quod dedisti ei, det eis vitam aeternam.

3 Haec est autem vita aeterna: Vt cognoscant te, solum Deum verum, et quem misisti Iesum Christum. 4 Ego te clarificavi super terram: opus consummavi, quod dedisti mihi ut faciam:

5 et nunc clarifica me tu Pater apud temetipsum, claritate, quam habui prius, quam mundus esset, apud te.

6 Manifestavi nomen tuum hominibus, quos dedisti mihi de mundo: Tui erant, et mihi eos dedisti: et sermonem tuum servaverunt.

7 Nunc cognoverunt quia omnia, quae dedisti mihi, abs te sunt:

8 quia verba, quae dedisti mihi, dedi eis: et ipsi acceperunt, et cognoverunt vere quia a te exivi, et crediderunt quia tu me misisti.

9 Ego pro eis rogo: Non pro mundo rogo, sed pro his, quos dedisti mihi: quia tui sunt:

10 et mea omnia tua sunt, et tua mea sunt: et clarificatus sum in eis:

11 Et iam non sum in mundo, et hi in mundo sunt, et ego ad te venio. Pater sancte, serva eos in nomine tuo, quos dedisti mihi: ut sint unum, sicut et

nos.

12 Cum essem cum eis, ego servabam eos in nomine tuo. Quos dedisti mihi, custodivi: et nemo ex eis periit, nisi filius perditionis, ut Scriptura impleatur.

13 Nunc autem ad te venio: et haec loquor in mundo, ut habeant gaudium meum impletum in semetipsis.

14 Ego dedi eis sermonem tuum, et mundus eos odio habuit, quia non sunt de mundo, sicut et ego non sum de mundo.

15 Non rogo ut tollas eos de mundo, sed ut serves eos a malo.

16 De mundo non sunt, sicut et ego non sum de mundo.

est.

17 Sanctifica eos in veritate. Sermo tuus veritas

18 Sicut tu me misisti in mundum, et ego misi eos in mundum.

19 Et pro eis ego sanctifico meipsum: ut sint et ipsi sanctificati in veritate.

20 Non pro eis autem rogo tantum, sed et pro eis, qui credituri sunt per verbum eorum in me:

21 ut omnes unum sint, sicut tu Pater in me,

.

et ego in te, ut et ipsi in nobis unum sint: ut credat mundus, quia tu me misisti.

22 Et ego claritatem, quam dedisti mihi, dedi eis: ut sint unum, sicut et nos unum sumus.

23 Ego in eis, et tu in me: ut sint consummati in unum: et cognoscat mundus quia tu me misisti, et dilexisti eos, sicut et me dilexisti.

24 Pater, quos dedisti mihi, volo ut ubi sum ego, et illi sint meum: ut videant claritatem meam, quam dedisti mihi quia dilexisti me ante constitutionem mundi.

25 Pater iuste, mundus te non cognovit. ego autem te cognovi: et hi cognoverunt, quia tu me misisti. 26 Et notum feci eis nomen tuum, et notum faciam: ut dilectio, qua dilexisti me, in ipsis sit, et ego in ipsis.

COMMENTARIVM

Christus iam non ultra cum discipulis loquitur, sed cum

patre. Neque oratio aliqua haec est aut argumentatio, sed fervida quaedam precatio, in qua vividiores animi affectus, quibus ea plena est et quibus Christus, quum eam haberet, agebatur, notandi sunt et considerandi, potius quam ordo connexusque dictorum quaerendus, tametsi non desideretur.

Christus patrem precatur primo pro se vv. 1-6, deinde pro discipulis et pro eis qui credituri sunt per verbum eorum in ipsum vv. 6-26.

Itaque sibi gloriam postulat v. 1, quae cur debeatur, caussam rationemque continuo affert. Opus a patre ipsi fuisse demandatum v. 2, quod quale fuerit, explicat v. 3; — hoc se iam perfecisse v. 4; rogare ergo ut merita gloria sibi detur v. 5. Tum, confirmationis gratia, quomodo et quo

successu illud opus exsequutus sit, exponit vv. 6-8, itaque sensim sine sensu transit ad preces pro discipulis fundendas. v. 1. De voce hora lege quae diximus in Io. XII, 23-28, quaeque in his locis annotavimus. — In hac sententia id, quod prius est, cum posteriore non ut conditio coniungitur, sed ut caussa cum effectu; clarificato enim filio pater clarificatur, quum una atque eadem utriusque sit gloria.

v. 2. Graecum xa0ws proprie idem est ac sicut, id tamen in Novo Testamento usurpari solet etiam ubi latine dicendum esset siquidem, quoniam, talemque sensum habet in hoc loco. Vt omne, quod dedisti ei, det eis vitam aeternam hebraicus loquendi modus est, pro ut omnibus, quos dedisti ei, det vitam aeternam. In his praesto habes argumentum luculentissimum quo vincas Christum pro omnibus hominibus mortem oppetiisse. Etenim omnis carnis positum esse pro omnium hominum manifestum est. Homines in potestatem Christo dati a patre ideo sunt, ut Christus omnibus, quos in ipsius potestatem pater dedit, aeternam vitam, quantum in se erat, largiretur. Atqui omnes homines Christo dati sunt in potestatem. Ergo, quaenam argumenti complexio sit, patet.

v. 3. In iis, qui aeternam vitam vivere volunt, hoc primum requiritur, ut Deum et Iesum Christum cognoscant. Confer Io. XX, 31. Vocem solum, non superiori, sed insequenti voci iungendam esse apparet tum ex graeco exemplari, in quo sic est: σε τον μόνον ἀληθινον Θεον, tum ex eo quod, non pater solummodo, sed, sicut mox dicitur, etiam Iesus Christus sit cognoscendus. Neque ita haec vox solum est accipienda ac si dictum esset: qui solus es verus Deus, veluti si Deus non esset nisi ipse pater, sed ita ut sensus sit: qui es Deus solus verus, quo alii quidem dii esse negantur, non tamen aliae personae quae una cum patre unus Deus sint; si enim ille prior esset horum verborum sensus, dicendum fuisset: μονον του αληθινον θεον. Vnicus hic locus est in evangeliis in quo Iesus Christus sese utroque hoc nomine ipse designaverit; sensus autem is est: Vt cognoscant Iesum, quem misisti, esse Christum. Christi appellatio Sexyop n est. Confer iterum Io. XX, 31.

v. 4. Ego te clarificavi super terram; hoc Christus in terris degens unice quaesiverat curaveratque, patris sui gloriam. Opus consummavi; nimirum illud de quo in vv. 2. 3 rursusque in vv. 6 - 8.

, quam as

v. 5. Tempus est ut humana quoque natura sumpsi, ea gloria apud te iam fruatur, qua apud te ab omni aeternitate ipse fui, utpote quod ego et tu unum simus. Lege Chrysostomum et Cyrillum.

v. 6. Manifestavi nomen tuum hominibus, de te homines docui quae docendi erant. Liquet nomen in hoc loco non idem esse ac vocabulum quo quis vocatur, sed id quod quis est. Lege quae diximus de Io. XII, 28. Quum Christus non solis discipulis manifestaverit nomen patris, ita haec interpungenda esse videntur: Manifestavi nomen tuum hominibus. Quos dedisti mihi, tui erant, et cetera, unaque est ex illis sententiarum inversionibus Ioanni usitatis.

--

Christus hac discipulorum mentione iniecta transitum parat ad preces quas pro eis patri adhibiturus mox est, illosque collaudans vv. 6-8 favorem eis ad patrem, quasi in antecesDeinde pro eis precatur v. 9, sum, conciliat. et, cur faciat, rationes affert vv. 9-11. Tum petit primo ut unum sint, itaque post ipsius discessum maneant vv. 11-13,-secundo ut pater eos in mundo degentes servet a mundi imtertio ut eos sanctificet vv. probitate vv. 14 - 16, 17-19. Addit non pro discipulis solummodo se precari, sed et pro eis qui credituri sunt per verbum eorum v. 20, iisdemque omnibus mutuam animorum coniunctionem vehementius, ac fecerat, petit vv. 21 - 23, ac tandem caelestem beatitatem v. 24. Precationem denique concludit profitendo se doctrina sua id voluisse eoque spectasse ut, quorum mentes iam ad fidem informasset, eorumdem animos divina caritatis virtute ornatos instructosque ipse possideret vv. 25. 26. - His positis ac praecognitis magna difficultatis pars amota est quam hoc libri caput facere videtur. Quod superest, singula exponamus quae illustrari porro indigent.

v. 7. Adverbium nunc non significat discipulos illa ipsa hora hace cognovisse, sed idem valet ac iam; quem in sensum in aliis quoque huius evangelii locis usurpatum legitur,