v. 12. Capharnaum, quam Matthaeus (1) civitatem Christi appellat, quod in ea is plerumque degeret, sita erat ad lacum Tiberiadis in Galilaea. Habes qui te de ca plura doceant. Christi fratres enumerantur a Matthaeo (2) et a Marco (3). Hos Iosephi ex prima uxore filios fuisse aliquot graeci patres scripserc, quod tamen Hieronymus neque audire sustinebat. Equidem crederem eos filios esse Clopae sive Alphaei, quem fratrem Iosephus habuit. Lege Lib. III de Evangeliis Diss. IX. c. III. n. 9; c. XX. n. 13. Ceterum notum est ab Hebraeis fratres dici consanguineos quoscumque. v. 14. Boves, oves, columbac emebantur ad sacrificia. Numularii sedebant in templo ad pecuniarum permutationem. Iudaei quotannis dimidium sicli pendere debebant in usum sacrorum (4), hoc est dropaxpov (5), quac quarta pars est scutati romani, pendere autem solebant sub pascha. Quoniam vero actate Christi necesse habebant uti pecunia quoque vel gracca vel romana, quam sacris impendere haud licebat, quippe effigiebus impressam deorum, hominum, animalium, ut pecuniam iudaicam hac commutare commodo suo possent, provisum est per illos numularios, non sine grandi horum lucro, qui ad id vicesimo die ante pascha ad mensas sedere incipiebant in templo. Ex quo colligimus id, quod in hoc loco narratur, accidisse non ante illum diem; imo non ante initum mensem nisan, ut apparet ex v. 20. v. 16. Christus, quum iusta indignatione in illos mercatores negotiatoresque ageretur, obiterque Deum nominandum haberet, hunc, non Deum, neque patrem nostrum, nec patrem simpliciter, sed patrem suum appellavit. Id a nemine in bibliis factum unquam legimus, neque nos quid simile solemus. Quis enim, non cum ipso Deo agens, sed de Deo obiter loquens, eum patrem suum absolute ac simpliciter diceret? v. 17. Nisi verba psalmi de Christo dicta essent (lite (1) Matth. IX, 1. (2) Matth. XIII, 55. (4) Conf. Ex. Xxx, 13. rali ne sensu an spiritali, in praesenti non quaerimus), sensus foret discipulos animadvertisse zelum a Christo tunc exhibitum similem fuisse zelo psaltae; quae animadversio sane quam frigeret. v. 19. In tribus diebus pro tertio die. Hebraei enim subinde usurpant nomen numerale cardinale, ut vocant, pro ordinali. v. 20. Haec verba aliter intelligi nequeunt nisi ut dicta de tempore ex quo templum aedificari coeptum fuerat, regnante Herode, anno eius regni XVIII, qui annus incepit cum mense nisane anno periodi iulianae 4694. Habes in his notam certissimam temporis, quo ea, quae Ioannes narrat, gesta sunt, quodque fuit intra quatuordecim primos dies mensis nisanis an. p. i. 4739, aer. vulg. 26. Lege opus de Evangeliis L. III. Diss. XLVII. n. 6. v. 22. Prophetiae non ante omni ex parte clarescunt, quam, quod praedictum est, impleatur. Crediderunt scripturae, non ut qui prius haud crederent, sed crediderunt ad Iesum spectare quae de eo in scripturis sacris praedicta leguntur, quum horum, aeque ac huius praedictionis quam Christus fecerat, implementum viderent. - Nota narrationis clausulam Ioanni usitatam, qualem ipsius propositum flagitabat. v. 23. Rursus mentio multorum qui crediderunt. — Hoc anno plenilunium paschale fuit die 21 mensis martii. v. 25. Ipse enim sciebat quid esset in homine; non ergo Christus simplex homo erat. 1 Erat CAPVT III rat autem homo ex Pharisaeis, Nicodemus nomine, princeps Iudaeorum. 2 Hic venit ad Iesum nocte, et dixit ei: Rabbi, scimus quia a Deo venisti magister, nemo enim potest haec signa facere, quae tu facis, nisi fuerit Deus cum eo. 3 Respondit Iesus, et dixit ei: Amen, amen dico tibi, nisi quis renatus fuerit denuo, non potest videre regnum Dei. 4 Dicit ad eum Nicodemus: Quomodo potest homo nasci, cum sit senex? numquid potest in ventrem matris suae iterato introire, et renasci? 5 Respondit Iesus: Amen, amen dico tibi, nisi quis renatus fuerit ex aqua, et Spiritu sancto, non potest introire in regnum Dei. 6 Quod natum est ex carne, caro est: et quod natum est ex spiritu, spiritus est. 7 Non mireris quia dixi tibi: Oportet vos nasci denuo. 8 Spiritus ubi vult spirat: et vocem eius audis, sed nescis unde veniat, aut quo vadat: sic est omnis, qui natus est ex spiritu. 9 Respondit Nicodemus, et dixit ei: Quomodo possunt haec fieri? 10 Respondit Iesus, et dixit ei: Tu es magister in Israel, et haec ignoras? 11 Amen, amen dico tibi, quia quod scimus loquimur, et quod vidimus testamur, et testimonium nostrum non accipitis. 12 Si terrena dixi vobis, et non creditis: quomodo, si dixero vobis caelestia, credetis? 13 Et nemo ascendit in caelum, nisi qui descendit de caelo, Filius hominis, qui est in caelo. 14 Et sicut Moyses exaltavit serpentem in deserto; ita exaltari oportet Filium hominis: 15 ut omnis, qui credit in ipsum, non pereat, sed habeat vitam aeternam. 16 Sic enim Deus dilexit mundum, ut Filium suum unigenitum daret: ut omnis, qui credit in eum, non pereat, sed habeat vitam aeternam. 17 Non enim misit Deus Filium suum in mundum, ut iudicet mundum, sed ut salvetur mundus per ipsum. 18 Qui credit in eum, non iudicatur: qui autem non credit, iam iudicatus est: quia non credit in nomine unigeniti Filii Dei. 19 Hoc est autem iudicium: quia lux venit in mundum, et dilexerunt homines magis tenebras quam lucem: erant enim corum mala opera." 20 Omnis enim, qui male agit, odit lucem, et non venit ad lucem, ut non arguantur opera eius. 21 qui autem facit veritatem, venit ad lucem, ut manifestentur opera eius, quia in Deo sunt facta. 22 Post haec venit Iesus, et discipuli eius in terram ludaeam: et illic demorabatur cum eis, et baptizabat. 23 Erat autem et loannes baptizans in Aennon iuxta Salim: quia aquae multae erant illic, et veniebant, et baptizabantur. 24 Nondum enim missus fuerat Ioannes in car cerem. 25 Facta est autem quaestio ex discipulis Ioannis cum Iudaeis de Purificatione. 26 Et venerunt ad Ioannem, et dixerunt ei: Rabbi, qui erat tecum trans Iordanem, cui tu testimonium perhibuisti, ecce hic baptizat, et omnes veniunt ad eum. 27 Respondit Ioannes, et dixit: Non potest homo accipere quidquam, nisi fuerit ei datum de caelo. 1 28 Ipsi vos mihi testimonium perhibetis, quod dixerim : Non sum ego Christus: sed quia missus sum ante illum. 29 Qui habet sponsam, sponsus est: amicus autem sponsi, qui stat, et audit eum, gaudio gaudet propter vocem sponsi. Hoc ergo gaudium meum impletum est. 30 Illum oportet crescerc, me autem minui. 31 Qui desursum venit, super omnes est. Qui est de terra, de terra est, et de terra loquitur. Qui de caelo venit, super omnes est. 32 Et quod vidit, et audivit, hoc testatur: et testimonium eius nemo accipit. 33 Qui accepit eius testimonium, signavit quia Deus verax est. 34 Quem enim misit Deus, verba Dei loquitur: non enim ad mensuram dat Deus spiritum. 35 Pater diligit Filium: et omnia dedit in manu eius. 36 Qui credit in Filium, habet vitam aeternam: qui autem incredulus est Filio, non videbit vitam, sed ira Dei manet super eum. |