IV. MARTYROLOGIUM POETICUM.

PROLOGUS.

ISSENA mensium vertigine

volvitur annus;

Septimanis decies quinis si-
mul atque duabus,
Ter centenis bisque trigenis
quinque diebus.

Qui ternis gaudet divisis

stare columnis;

Scilicet Idibus et Nonis si-
mul atque Kalendis.

Nam quadris constat Nonis concurrere menses
Omnes, excepto Marte et Maio, sequitur quos
Julius, Octimber; senis soli hi moderantur.
Septenis patet hos pariter flagitare Kalendis,
Octonisque simul pares sunt Idibus omnes,
Janus et Augustus semper mensisque Decimber
Volvuntur denis tantum nonisque Kalendis.
Sexdenas patet hos pariter flagitare Kalendas.
At contra currunt bis Nonis rite quaternis,
Junius, Aprilis, September et ipse November.
Sedenis Februus cito solus ab omnibus errat.
Bissenis sic namque rotatur mensibus annus,
Per Nonas, Idus decurrens atque Kalendas,
Festaque quæ passim Sanctorum inscripta leguntur,
Sub certis quæ sint anni celebranda diebus.

JANUARIUS.

Prima dies Jani est qua circumciditur Agnus,
Octavas Idus colitur Theophania Christi.
Deserti quartas primus capit accola Paulus.
Sedecimas Antonius obtinet atque Kalendas.
Tredecimasque Sebastianus tenuisse refertur.

Bissenas meritis mundo fulgentibus Agnes. Martyrio undecimas et Anastasius memorantur. Octavas merito gaudet Conversio Pauli.

FEBRUARIUS.

Prima dies Februi est jam qua patitur Polycarpus.
Et quartas Nonas Christus templo offerebatur.
Nonarumque diem festum celebramus Agathæ,
Atque Valentini sedenis forte Kalendis.
Sic Juliana et bisseptenas ornat honore.
Et Cephas merito octavis tenuisse Cathedram,
Ac senas meriti Mathias virtute dicabat.

MARTIUS.

Hinc Idus Martis quartas Gregorius ornat, Doctor Apostolicus, Sanctorum lumen, et astrum. (deest versus)

Patricius Domini servus conscendit ad aulam, Cuthbertus denas tenuit ternasque Kalendas, Bissenis Sanctus post quem sequitur Benedictus, Octavis merito gaudet Conceptio Christi.

APRILIS.

Carnifices nonis Maiæ vincente Kalendis.
Atque Georgius hinc evectus ad astra volavit,
Egbertus digna virtutum laude coruscus,
Astriferum octavis veneranter scandit Olympum.
Quoque die Præsul penetravit Wilfridus alma,
Angelico vectus cætu trans culmina cœli:
Septenis major mundo Lætania claret.
Ecclesiæ quintis Dedicatio alma colenda,

Sanctis et Christo ciet æquam in secula laudem.
Wilfridus ternis superam penetravit in aulam,
Tempore posterior, non morum flore secundus.

MAIUS.

Jacobus frater Domini pius, atque Philippus
Mirifico Maias venerantur honore Kalendas.
Sanctus et Antistes Nonas volat alma Joannes.
Bis binis sequitur Pancratis Idibus insons.
Ter quinis Marcus meruit pulsare Kalendis.

JUNIUS.

Junius in mundo Nonis miratur adeptum
Et summi Lantberti animam trans sidera verti.
In quosvis quadris Barnabam Idibus æquat.
Gervasius denis patitur ternisque Kalendis.
Protasius simul in regnum perenne vocati:
Et Joannis bis quadris Baptista Kalendis.
Natalis pulcre festi plaudente corona.
Martyrio et Paulus lenis ovat atque Joannes
Doctores Petrus simul et Paulus ternis servantur.
Maxima quos palma clarat sibi lumina mundus.

JULIUS.

Martini in quartas Nonas Dedicatio fulget.
Julius in quadris bis gaudet ferre Kalendis
Jacobum fratremque Joannis more colendum,
Samsonem quintas celebramus ab orbe Kalendas,
Sanctificant Abdo et Sennes ternas venerando.

AUGUSTUS.

Maccabei Augusti coronantur mensis in ortu:
Sanctumque et Xystum octavis tenet Idibus almum.
Bis senis victor superat Laurentius hostes.
Sancta Dei Genitrix senas ter constat adire
Angelicos vecta inter cætus virgo Kalendas.
Inde Timotheus undecimas tenet ordine digno,
Atque simul Martyr sortitur Symphorianus.
Octonas sanctus sortitur Bartholomæus,
Bis binis passus colitur Baptista Joannes.

SEPTEMBER.

Idus Septembris senas dedicabat honore,
Quis meruit nasci felix jam Virgo Maria.
Octavas decimas Cornelius inde Kalendas
Consecrat, et Cyprianus simul ordine digno.
Euphemia at senas decimas tenet intemerata
Undecimas capit at Matthæus Doctor amænus,
Mauritius decimas Martyr cum millibus una,
Quinas sortitur Cosmas sibi cum Damiano.

Michaelis ternas Templi dedicatio sacrat:

Atque bonus pridie micat interpres Jeronymus.

OCTOBER.

Sextas Octobris Nonis Bosa optat habere
Solennes terris, summo qui gaudet Olympo.
Et gemini quinis Ewaldi sorte coluntur.
Paulinus senas tenet Idus jure Magister,
Doctor ter quinis Lucas succurre Kalendis.
Simonis quinis et Judæ vota feramus.

NOVEMBER.

Multiplici rutilat gemma ceu in fronte November,
Cunctorum fulget Sanctorum laude decoris.
Martinus ternis scandit super Idibus astra.
Quindenis vitam finivit Tecla Kalendis.
Cecilia merito decimis cum laude migravit.
Clementis læti veneramur festa novenis.
Octavis Chrysogonus ovat vitalibus arvis.
Andreas pridies juste veneratur ab orbe.

DECEMBER.

Ter decimas Daciani Ignatius æque Kalendis.
Bis senis cœlum cæpit conscendere Thomas.
Octavis natus Dominus de virgine casta
Martyrio Stephanus septenis alma petivit,
Bis ternis Evangelicus Scriptor penetravit
Angelico vectus tutamine Virgo Joannes
Martyrio tenera prostrantur Millia quinis,
Silvestrum pridias celebramus ab orbe colendum.

Quæ dierum superesse cernitur seriei.

De quadrante post annorum bis binorum terminum,
Calculantes colligendum decreverunt bissextum.
Hinc annorum diversantur longæ latitudines
Quorum quidam embolismi, quidam fiunt communes.
Brevis quippe qui vocatur communis lunaribus,
Solis semper duodenis terminatur mensibus.
Longus autem qui omnino embolismus dicitur,
Lunæ tribus atque decem cursibus colligitur,
Brevioris anni totus terminatur circulus,
Trecentenis quinquaginta, ac quatuor diebus.
Longus vero lunæ annus in dierum termino,
Continetur trecenteno, octogeno, quaterno.
Uno nempe atque decem diebus in ordine,
Brevis annus anni solis superatur agmine.
Novem vero embolismus atque decem diebus,
Pervidetur anni solis eminere cursibus.
Ac per istam sui semper incrementi copiam,
Breviorum longiores compensant inopiam.
Dehinc decem atque novem annorum statuitur.
Tempus certum quo lunaris terminus porrigitur,