et calceamentis, numquid aliquid defuit vobis? At illi dixerunt, nihil. Sed quia ibi subditur: Dixit ergo eis: Sed nunc qui habet sacculum, tollat similiter et pe am, posset alicui videri, quod Dominus totaliter priora præcepta relaxaverit, sed hanc relaxationem quantum ad personas Apostolorum, ad solum tempus imminentis persecutionis esse referendam apparet ex verbis Bedæ, qui dicit «Non eadem vivendi regula persecutionis tempore qua pacis, discipulos informat. Missis quidem discipulis ad prædicandum, ne quid tollerent in via præcepit, ordinans, scilicet, ut qui Evangelium nuntiant, de Evangelio vivant. Mortis vero instante periculo, et tota simul gente pastorem pariter gregemque persequente, congruam temporis regulam decernit, permittens ut tollant victui necessaria, donec sopita insania persecutorum tempus evangelizandi redeat. Ubi nobis quoque dat exemplum, ex justa nonnunquam causa instante quædam de nostri propositi rigore posse sine culpa intermitti. » Ex quo etiam apparet ad rigorem evangelicæ disciplinæ pertinere, quod aliquis careat omni terrena possessione quid autem super hoc Apostoli post passionem servaverunt et servandum tradiderunt, aperte in Actis Apostolorum docetur. Legitur enim Act. iv, 32: quod multitudinis credentium erat cor unum, et anima una, nec quisquam eorum, quæ possidebat aliquid suum esse dicebat, sed erant illis omnia communia; et ne aliquis dicat eos habuisse possessiones, puta agros vel vineas, aliquid hujusmodi, hoc per sequentia excluditur, sequitur enim : « Quotquot possessores agrorum, aut domorum erant, vendentes afferebant pretia eorum quæ vendebant, et ponebant ante pedes Apostolorum. Ex quo patet hanc esse evangelicæ vitæ observantiam, ut ea, quæ ad necessitatem vitæ pertinent, possideantur communiter, possessionibus omnino a possessoribus abdicatis. Quod autem hoc ad abundantiorem perfectionem pertineat, apparet per Augustinum in libro De doctrina christiana, ubi dicit : « Qui crediderunt ex Judæis, ex quibus facta est prima Ecclesia Hierosolymis, satis ostenderunt quanta utilitas fuerit sub pædagogo, idest sub lege, custodiri. Namque tam capaces extiterunt Spiritus sancti ut omnia sua venderent, eorumque pretium indigentibus distribuendum ante Apostolorum pedes .ponerent, » et postea subdit : « Non enim hoc ullas Ecclesias gentium fecisse scriptum est, quia non tam prope inventi erant, qui simulacra manufacta deos habebant. >>

Videtur tamen hujus rei aliam rationem assignare Melchiades

Papa, qui ut habetur xII, quæst. 1, dicit : « Futuram Ecclesiam in gentibus Apostoli præviderant, idcirco prædia in Judæa minime sunt adepti, sed prætia tantummodo ad fovendos egentes. At vero cum inter turbines et adversa mundi succresceret Ecclesia, ad hoc usque pervenit, ut non solum gentes, sed etiam Romani principes, qui totius orbis monarchiam tenebant, ad fidem Christi et baptismi sacramenta concurrerent, ex quibus vir religiosissimus Constantinus primus licentiam dedit non solum fieri Christianos, sed etiam fabricandi Ecclesias, et prædia constituit tribuenda. » Et in sequenti capite dicit Urbanus Papa : « Videntes summi sacerdotes, et alii, atque levitæ, et reliqui fideles plus utilitatis posse conferre, si hæreditates et agros quos vendebant, Ecclesiis quibus præsidebant Episcopi traderentur, eo quod ex sumptibus eorum tam præsentibus quam futuris temporibus plura et electiora possent ministrare fidelibus communem vitam ducentibus, quam ex prætio eorum, cœperunt prædia et agros, quos vendere solebant, matricibus Ecclesiis tradere, et ex sumptibus eorum vivere. »

Ex his ergo videtur quod melius sit possessiones in communi habere, quam alia mobilia ad victum pertinentia, et quod in primitiva Ecclesia prædia vendebantur, non quia hoc esset melius, sed quia prævidebant Apostoli; quod apud Judæos Ecclesia duratura non erat partim propter infidelitatem, partim propter excidium quod eis imminebat.

Sed si quis recte consideret, hæc præmissis non contrariantur. Ecclesia enim in sui primordio in omnibus suis membris talis fuit, qualis postmodum fuisse apud perfectos quoscumque invenitur. Sic enim natura, sic et gratia debuit a perfectis initium assumere, et ideo Apostoli secundum illum statum fidelium vitam ordinaverunt perfectioni convenientem: unde dicit Hieronymus in libro De illustribus viris : « Apparet talem primam Christo credentium fuisse Ecclesiam, quales nunc monachi esse nituntur et cupiunt, ut nihil cujusquam proprium sit, nullus inter eos dives, nullus pauper, patrimonia egentibus dividantur, orationi vacetur et psalmis, doctrinæ quoque et continentiæ. » Hic autem modus vivendi perfectioni congruus fuit apud primos credentes, non solum Judæa sub Apostolis, sed etiam apud Ægyptum sub Marco Evangelista, ut ibidem Hieronymus dicit, et sicut in lib. II Ecclesiastica historiæ narratur.

Processu vero temporis, multi in Ecclesiam erant intraturi, qui ab hac perfectione deficerent, quod non erat futurum ante Judæo

rum excidium, sed Ecclesia apud gentes multiplicata. Quod postquam contigit, utile judicaverunt Ecclesiarum prælati, ut prædia et agri Ecclesiis conferantur, non propter perfectiores quosque, sed propter infirmiores, qui ad primorum fidelium perfectionem attingere non valerent. Fuerunt tamen et aliqui post modum primæ perfectionis æmuli, qui in congregationibus viventes, his caruerunt, sicut plurima monachorum collegia in Egypto. Narrat etiam Gregorius in III Dial. de quodam sanctissimo viro, nomine Isaac, qui de Syriæ partibus in Italiam veniens, perfectionis forma quam in oriente didicerat, in occidente observavit. Cum enim crebro ei discipuli humiliter innuerent, ut pro usu monasterii possessiones quæ offerebantur acciperet, ille sollicitus suæ paupertatis custos, fortem sententiam tenebat dicens : « Monachus qui in terra possessiones quærit, monachus non est; » quod non potest intelligi de acquisitione possessionum per modum proprietalis habendarum: non enim præmissum est, quod ei possessiones offerrentur nisi pro monasterii usu. Nec tamen ejus sententia sic intelligenda est, quasi possessiones communes habentes, omnino a monachorum perfectione deficiant, sed hoc dicebat propter periculum paupertatis ami:tendæ, quod imminet plerisque monachorum, communes possessiones habentium. Dicit enim Hieronymus in Epitaphio Nepotiani ad Heliodorum Episcopum : « Sint ditiores monachi, quam fuerant sæculares. Possideant opes sub paupere Christo, quas sub locuplete diabolo non habuerant, et suspiret eos Ecclesia divites, quos tenuit mundus ante mendicos: >>> et ideo signanter Gregorius, de S. Isaac subdit : « Sic quippe metuebat paupertatis suæ securitatem perdere, sicut avari divites solent perituras divitias custodire. » Unde ad ejus sanctitatem ostendendam, Dominus cum clarificavit : subdit enim Gregorius de eo ibi: « Itaque prophetiæ spiritu magisque miraculis cunctis longe lateque habitantibus, vita ejus inclaruit. » Manifestum est igitur ad cumulum perfectionis pertinere, quod aliqui possessiones non habeant, nec proprias nec communes.

Adhuc potest hoc evidenter ostendi, si ratio consiliorum ad Evangelicam perfectionem pertinentium consideretur. Ad hoc enim introducuntur, ut homines a curis mundi expediti, liberius Deo vacent: unde Apostolus proposito consilio de virginitate servanda dicit (I Cor. vii, 32): Qui sine uxore est, sollicitus est quæ sunt Domini, quomodo placeat Deo. Qui autem cum uxore est, sollicitus est quæ sunt mundi, quomodo placeat uxori, et divisus est.

Ex quo patet, tanto aliqua magis ad consiliorum perfectionem pertinere, quanto magis hominem a sollicitudine mundi absolvunt. Manifestum est autem, quod divitiarum et possessionum cura impedit animum a rebus divinis. Dicitur enim Matth. xIII, 22: Qui seminatus est in spinis, hic est qui verbum audit et sollicitudo sæculi istius et fallacia divitiarum suffocant verbum et sine fructu efficitur: quod exponens Hieronymus dicit : « Blandæ sunt divitiæ aliud agentes et aliud pollicentes. Lubrica est earum possessio, dum huc illucque circumferuntur; et in stabili gradu, vel habentes deserunt, vel non habentes reficiunt; » hoc etiam evidenter ostenditur, Lucæ xiv, 18, ubi unus de his qui sunt vocati ad cœnam, se excusavit dicens: Villam emi, et necesse habeo ire, et videre illam. Et sicut Gregorius dicit, « quid per villam, nisi terrena substantia designatur? Exit ergo videre villam, qui sola exteriora cogitat. » In fine autem parabolæ subditur : Pauperes et debiles introduc huc quod exponens Ambrosius dicit quod rarius delinquit cui deest illecebra peccandi, et citius ad Deum convertitur, qui non habet in mundo unde delectetur. » Sic igitur patet, quod possessiones et quascumque divitias omnino non habere, magis ad Evangelicam pertineat perfectionem. Item, Augustinus dicit in lib. De verbis Domini : « Minimi Christi sunt illi, qui omnia sua dimiserunt et secuti sunt eum, et quidquid habuerunt, pauperibus distribuerunt, ut Deo sine sæculari compede expediti servirent, et ab oneribus mundi liberatos velut pennatos, sursum humeros tollerent: hi sunt minimi, quia humiles. Appende minimos istos, et grave pondus invenies. » Nullus autem sani capitis dicet, ad mundi onera non pertinere, communium possessionum curam. Pertinet igitur ad perfectionis pondus, ut etiam ab hujusmodi compedibus expediti homines serviant Deo.

Sic igitur patet vanam esse doctrinam, immo pestiferam et christianæ doctrinæ contrariam, illorum qui dicunt, quod possessionibus communibus carere propter Christum, ad perfectionem non pertineat, de quibus super illud Psalmi vi, 44: Convertantur et erubescant valde velociter, dicit Glossa: « Hoc non est hic, ubi potius iniqui rident eos qui omnes relinquunt et suis irrisionibus infirmos Christi nomine erubescere faciunt. » Ad eos etiam pertinere videtur, quod alibi in Psal. XIII, 6, dicitur : Consilium inopis confudistis, quoniam Dominus spes ejus est. Ubi dicit Glossa: << Inopis cujuslibet qui est membrum Christi, et hoc ideo fecistis, quoniam Dominus est spes ejus. Unde ergo magis reverendus erat,

inde magis contemnitur. » Quid enim aliud isti faciunt, nisi quod contemnere nituntur eos, qui christianæ paupertatis consilium perfecte sectantur, et hoc ideo, quia non in terrenis possessionibus, sed in Deo spem habent?

CAPUT XVI.

Solutio rationum contra prædictam perfectionem
inductarum.

His igitur visis, facile est respondere ad ea, quæ in contrarium proponuntur. Quod enim primo inductum est, quod expedit possessiones communes possideri, jam patet, quod expedit propter eos qui non sunt summæ perfectionis capaces, qualis in primis credentibus fuit, qui tamen imperfectiores omnino negligendi non erunt : unde et apud illos qui illam summam perfectionem sectabantur, possiones non erant, sicut etiam Dominus, cui angeli ministrabant, loculos habuit propter necessitatem aliorum, quia scilicet ejus ecclesia loculos erat habitura, sicut Augustinus dicit super Joan.: « Unde si qua sit congregatio, in qua omnes ad majorem perfectionem tendant, expedit eis communes possessiones non habere. » Quod vero secundo proponitur, quod beatus Benedictus in vita sua amplas possessiones recepit, hoc sufficit ad ostendendum, quod communes possessiones non totaliter monasticam perfectionem excludunt; non autem ex hoc haberi potest, quod majoris perfectionis non sit possessionibus communibus carere, præsertim cum idem beatus Benedictus in sua Regula dicat, se aliquid remisisse de rigore monasticæ vitæ a prioribus institutæ, condescendendo infirmitatibus sui temporis monachorum; et eadem ratio est de beato Gregorio qui monasteria construxit, secundum regulam a beato Benedicto institutam.

Quod vero tertio propositum est, quod Apostolis persecutionis tempore permisit Dominus, ut peram et sacculum tollerent, magis contra eos facit, sicut ex præmissis apparet. Si enim in persecutionis causa rigor prioris disciplinæ remittitur, consequens est quod ad rigorem disciplinæ pertinebat, ut peram et sacculum non haberent: nec tamen legitur quod, illo persecutionis tempore, procuraverunt sibi aliquas possessiones communes, et sic patet quod inducitur ad propositum non pertinere.

Quod vero quarto inducitur, quod Dominus non instituit ordinem non habentium possessiones, sed ordincin prælatorum, qui