& with gret besynes & cure Mad pame a costlyk sepulture, 465 & gert a ferly fare kirke make A-beoufe pame for þare sake. To per twa hartly I pray þat be pare helpe I sa sped ma, But schame, det & dedly syne. 470 Here begynnis syne þe story Of pe apostil sancte Mathy, þat In nowmyr þe laste ves, Ine stad of pe tratour Judas: 5 Of quhais begynnyne here wil I Tel sume part þe story. In Jerusaleme, I hard tel, XII. Mathias. A mane, callit Rubene, quhil cane dvel, & come of pe kyne of Juda, 10 & Symeone wes callit alsa, & wedyt had a wyf to name Tyberea, of richt gud fame. Syne tyd a tyme pire twa lay In pare bed & cane sammyne play : 15 & dremyt quhene scho fel ine slepe; & to (it) Increly tuk kepe, & quhene scho vaknyt, cane It say Til hyre howsband þat by hir lay, Sichtand sare, as scho had bene 20 Ful rad fore It þat scho had sene : »>I dremyt: a sōne I had borne, Be quhame al his kyne suld be lorne Bath one pi half & (one) myne, With mekil schame & lestand pyne.<< 25 pane sad Rubene: »deme, be stil! It is foly þu sais me til; For be pi tale I cane wele trev þat wechcrafte merrys pe now.< pane sad scho: »fir, be god of mycht, þat gerris me pis of hyme sa.<< 30 35 f. 79 40 & syne eftir a knaf-barne bare. Vgl. L. A. Cap. 45. V. 1 ff.) L. A.: M. ap. in locum Judae substitutus est, sed primo ortum et originem ipsius Judae breviter videamus. Legitur enim in quadam hystoria licet apocrypha, quod fuit quidam vir in Jerusalem nomine Ruben, qui alio nomine dictus est Symon de tribu Dan, vel secundum Hieronymum de tribu Ysaschar, qui habuit uxorem, quae Cyborea nuncupata est. Quadam igitur nocte cum sibi mutuo debitum exsolvissent, Cyborea obdormiens somnium vidit, quod perterrita cum gemitibus et suspiriis viro suo retulit dicens: videbatur mihi quod filium flagitiosum parerem, qui totius gentis nostrae causa perditionis exsisteret. Cui Ruben: nefariam rem nec relatu dignam profaris et spiritu, ceu puto, phitonico raperis. Cui illa: si me concepisse sensero et filium peperero, absque dubio non spiritus phitonicus exstitit, sed revelatio certa fuit. 39) Procedente igitur tempore cum filium peperisset, parentes plurimum timuerunt et quid de eo facerent, cogitare coeperunt, cumque filium abhorrerent occidere nec vellent destructorem sui generis enutrire, ipsum in fiscella positum mari exponunt, quem marini fluctus 45 50 Lad hyme Ine, & pykyt withovt, Suld nocht for vattyre peryst be, 55 & in pe se lad It sone, As quhylume wes with Moyses done. & sa lange in þe se it wes Til It come til ane Ile one case þat Scariot is callyt þare: 60 Quhare kynge & quene ware dwelland þar & had na barnys pame betwene. Bot of case hapnyt þat þe quene, To solace hyre, went to pe se: & þat cofyne nere-by cane se 65 With wallis castine to pe land. pane scho gat It sone ine hand & opnyt It: & saw ine hy A far knafe-cheld pare-in ly. pane sychit scho & with hart sare 70 Sad: » God, gyf þu myne awne ware & mycht as ayr succed to me, Lord, ful blyth pane vald I be ! << pane tuk scho pe chyld priwely & gert fostirit tendyrly, 75 & sutely gert þe king wene þat schow with knaf-barne had bene; & he It trewit & wes fane & to emplese hyre set his payne. 80 As scho with barne had bene hewy, sore. Ande quhene al in þis vyse Wes done as I zow devyse, þe quene consawit of þe kynge; & quhene tyme wes, furth cane brynge A fare knafe-chyld fore to se Ware richt blyth bath scho & he! & pane pis chyld ay fosteryt wes & syne quhene þai cuth spek & gange, Scho let hyme wyt þe vtmast thinge : & quhene he vyst wtrely þat it wes swa, he wes sary; ad insulam propulerunt quae Scarioth dicitur. 60) þar st. ware. 60) Ab illa insula Judas Scariotes appellatus est, regina autem illius loci carens liberis ad littus maris causa spatiandi processit et fiscellam a marinis fluctibus jactari videns, ipsam aperiri praecepit inveniensque ibi puerum elegantis formae suspirans ait: o si solatiis tantae sublevarer sobolis, ne regni mei privarer succes73) Puerum igitur secreto nutriri fecit et se gravidam simulavit, tandem se filium peperisse mentitur et per totum regnum fama haec celebris divulgatur. Princeps pro suscepta sobole vehementer exsultat et ingenti gaudio plebs laetatur. 77-8) im Ms. doppelt: & he it trovit & wes fane, & til emples hyr set his payne. 80) h in hewy vorschr. 84) Ms. urspr. but wen, n ist in den corr.; 1. bedene. 87 ff.) Ipsum igitur secundum magnificentiam regiam educari fecit, non post multum vero temporis regina de rege concepit et suo tempore filium parturivit. Cum autem pueri aliquantulum jam crevissent, ad invicem saepius colludebant et puerum regium Judas crebris molestiis et injuriis molestabat et ad fletum saepius provocabat, regina autem hoc moleste ferens et Judam ad se non pertinere sciens ipsum crebrius verberavit. Sed nec sic a molestia pueri desistebat. Tandem res panditur et Judas non verus reginae filius, sed inventus aperitur. 96) Ms. licht st. richt. 100) I. vak? 110) Ms. þo? 115) Quod J. ut comperit, vehementer erubuit et fratrem putativum filium regis latenter occidit. Ob hoc capitalem sententiam timens cum tributariis in Jerusalem aufugit seque curiae Pylati, tunc praesidis, pane pocht he wald be na vay be Knawyne sik ine pat cunttre, Bot as a lurdane for Inwy 120 þe kyngis sone flew priwely. & for he dred par-for þat he, As resone wald, slayne suld be, With trybvtaris he fled pane To be towne of Jerusaleme, 125 Quhare Pylat presydent was & had in gouernance pe place. Judas pane be-come his mane & mad his dwelling vith hyme pane, 130 þat he of hyme gret dut had. Syne It fel apone a day þat Pylat ine his palace lay Ine a wyndow & to be towne Be-held radly vpe & dowñe. 145 & as he was lukand forthyrwart, He saw fare appolis in a zarde: & had gret desyre for till ete Of þame gyf he mycht (ony) get. & þat þe zard of Rubene wes, 150 þat was þe faddyre of Judas. f. 80 Bot Judas weste nocht þat Rubene Ves his faddyr, na he pat pane þat Judas wes his sone, kend nocht, þat his a barne he ine pe flud Gert drowne, for he suld nocht be gud; How his zarning hale set was & fand hyme sa takand his froyte. Answerte, fore bath war cruel; & sowne eftyre sic flytynge Athyre of þame cane vthyre dynge. 155 160 165 170 175 180 & tald quhat hapnyt, les & mare. mancipavit et (quoniam res similes sibi sunt habiles) Pylatus Judam suis moribus invenit congruere et ideo coepit ipsum valde carum habere. Universae igitur curiae Pylati Judas praeficitur et ad ejus nutum omnia disponuntur. 141) Quadam igitur die Pylatus de palatio suo in quoddam pomoerium aspiciens, illorum pomorum tanto desiderio captus est ut paene deficere videretur. Erat autem illud pomoerium Ruben, patris Judae, sed nec Judas patrem neque Ruben filium agnoscebat, quia et Ruben ipsum his marinis fluctibus periisse putabat, et Judas, quis pater aut quae patria sua fuerit, penitus ignorabat. 140) 1. worthit. 159) Pylatus itaque accersito Juda ait: tanto illorum fructuum captus sum desiderio, quod, si his frustratus fuero, spiritum exhalabo, Concitus igitur Judas in pomoerium insiliit et velocius mala carpit. Interea Ruben venit et Judam mala sua carpentem invenit: fortiter igitur ambo contendunt et jurgia superaddunt, post jurgia surgunt ad verbera et mutuis se injuriis affecerunt. Tandem Judas Ruben in ea parte qua cervix collo connectitur lapide percussit et occidit. Poma sustulit et Pylato quid acciderit enarravit. 185) 1. Quhen ewyne come. 185) Jam die inclinante et nocte superveniente Ruben mortuus invenitur et subitanea morte praeventus esse putatur, tunc Pylatus omnes facultates Ruben Judae tradidit et Cyboream Ine til hyre zarde of chance cane ga: & (of) pat sad ded pe ranowne 190 Sowne rane throw al pe townê. þane Pylat gef Tyberea To Judas, & hyre gud alsa, As chet. & po scho wa wes, Zet maryte hyr þe sammyne Judas 195 & brukyt hyre & al hyre gud, & lange tyme sa with hyre stud. Syne hapnyt It one a day, As þai ine pare bed lay, þat Tyberya gret dule had, 200 Bannand þe tyme pat scho wes mad: Menand hyre husbane pat scho had, For he sa mekil of hyre mad, & als scho menyt ofte rycht sare Hyr a sowne þat scho til hyme bare, 205 þat scho, til eschewe destyne, Ine a cophyne kest ine pe se; Regratand alswa hyre husband þat ded in hyre zard scho fand, & sad þat al hyre mekil care 210 Pylat had ekyte & mad mare, þat a mane had gewyne hyre til Maugre hyrris & aganis his wil. & quhene he al þe tale had hard, How fortowne with þat vyf had ferd, 215 Be hyre tale he weste al playne þat he is awne faddir had slane, & alsa þat scho his modir was þat he weddyt for fawt of grace; f. 81 & alsa rane hyme pane to mynd & askyt þat hyre hyre consele Quhow he suld do for his sawle-hele. & syne apostil, as hyme lyste, 220 225 230 235 240 245 uxorem Ruben conjugem Judae dedit. 197) Quadam igitur die dum Cyborea graviter suspiraret et Judas vir ejus, quid haberet, diligenter interrogaret, illa respondit: heu infelicissima sum omnium feminarum, quia infantulum meum marinis fluctibus immersi et virum meum morte praeventum inveni, sed et dolori misere Pylatus addidit dolorem qui me moestissimam nuptui tradidit et invitissimam tibi in conjugem copulavit. Cumque illa omnia de infantulo enarrasset et Judas illa quae sibi acciderant retulisset, inventum est quod Judas matrem suam in uxorem duxerit et patrem suum occiderit. 223) Poenitentia igitur ductus suadente Cyborea dominum nostrum Jesum Christum adiit et suorum delictorum veniam imploravit. (Hucusque in praedicta hystoria apocrypha legitur, quae utrum recitanda sit, lectoris arbitrio relinquatur, licet sit potius relinquenda quam asserenda.) 225) Ms. cause hale st. consele. 232) Dominus autem suum eum fecit discipulum et de discipulo in suum elegit apostolum, qui adeo sibi familiaris exstitit et dilectus, ut eum faceret suum procuratorem, quem postmodum pertulit suum proditorem. Portabat enim loculos et ea quae Christo dabantur furabatur. 247) Dolens vero tempore dominicae passionis, quod unguentum quod trecentos denarios valebat, non fuerat venditum, ut illos etiam denarios furaretur, abiit et dominum XXX denariis vendidit (quorum unusquisque valebat X denarios usuales et damnum unguenti tricen As he wes sittand at þe mete. Quhene Judas saw it wes swa, þe vngymente wes vastit swa, 255 Fare bettir had bene, he sad pane, Hafe saldyt & to pur mene Gyffyne, þat worthe wes thre hundreth Of þare mone. & þat na wondyre Wes, pare-of þat he wald hafe 260 þe teynd as he had of þe lafe þat gefyne wes his master til, His cowatice for to fulfill; Bot of be powere na compaciens He had. bot þat he mycht compense 265 Of thre hundir þe teynd leyly, þat cumys be raknyne to thretty : par-for pane ine ane lynge He with Jowis mad syk warnynge þat he is master to þame sald 270 For thretty pennys, to hyme talde. Nocht-pane, quhene he saw Criste wes Condampnyt to be dede saklace, Of þat ded he cane repent, & gafe agane pare payment, 275 Grauntand but ony cause made Rychtwyse blud betraisit he had; & went furtht & hyme-self cane hynge With a corde bath styth & strange. & quhene þat he wes hangit swa, 280 His balful bayly byrste ine twa, & al his guttis les & mare Owt þai ruschit ine þat place pare, & ine til his mowthe differryt, þat sa fullely suld nocht be marryt 285 For Cristis awne mowthe he cane kyse torum denariorum recompensavit); vel (ut quidam ajunt) omnium quae pro Christo dabantur, decimam partem furabatur et ideo pro decima parte quam in unguento amiserat, sc. pro XXX denariis, dominum vendidit, quos tamen poenitentia ductus retulit et abiens laqueo se suspendit et suspensus crepuit medius et diffusa sunt omnia viscera ejus. In hoc autem delatum est ori, ne per os effunderetur, non enim dignum erat ut os tam viliter inquinaretur, quod tam gloriosum os, sc. Christi, contigerat. Dignum enim erat ut viscera quae proditionem conceperant, rupta caderent et guttur, a quo vox proditoris exierat, laqueo artaretur. In aere interiit, ut qui angelos in coelo et homines in terra offenderat, ab angelorum et hominum regione separaretur et in aere cum daemonibus sociaretur. 267) Ms. & þarfor. 268) Ms. & st. he. 295) Ms. þe he. 305) Ms. þe st. in. 301) Cum inter ascensionem et penthecosten apostoli in coenaculo simul essent, videns Petrus quod numerus XII apostolorum erat imminutus, quos tamen dominus in hoc numero elegerat, ut fidem trinitatis in quattuor mundi partibus praedicarent, surrexit in medio fratrum dicens: viri fratres, oportet ut aliquem loco Judae substituamus, qui testetur nobiscum resurrectionem Christi, quia dominus dixit nobis: eritis mihi testes in Jerusalem et in omni Judaea et in Samaria et usque ad ultimum terrae: et quia testis nonnisi de quae vidit debet testimonium ferre, eligendus est unus ex his viris qui nobiscum semper fuerunt his |