123%

128. In quæstionibus de bono vel malo, licito vel illicito, jure divino vel humano, judicium fundatum in opinione tantùm probabili, semper est prudens, et in praxi tutum.

129. In iisdem quæstionibus de bono vel malo, licito vel illicito, jure divino vel humano, potest quis sequi opinionem minùs probabilem minùsque tutam, relictâ probabiliore et magis tutâ, etiamsi notâ ut tali.

130. Licet consultori consilium dare secundùm eam opinionem quæ ipsi minùs probabilis minùsque tuta videatur.

131. Si quis vult sibi consuli secundùm eam opinionem quæ sit faventissima, peccat qui non secundùm eam consulit.

132. Hæc regula, in dubiïs tutius eligendum, perfectionis est, non obligationis, seu consilii non præcepti.

133. In dubiis de bono vel malo, licito vel illicito, jure divino vel humano, nullo præponderante argumento quo dubitare cessemus, licet utramlibet partem amplecti, nec tenemur anteferre eam in quâ constet nullum esse peccatum.

134. Omnes opiniones probabiles sunt per se æquè tutæ et securæ. Benigniores etsi aliquando sint minùs probabiles, per accidens sunt semper utiliores et securiores.

135. Homo non est suarum opinionum mancipium, ideoque probabiles quasvis sententias potest ad libitum mutare.

136. Potest etiam ad libitum consulere, modò

secundùm unam, modò secundùm aliam sententiam, dummodo caveat ne incurrat levitatis no

tam.

137. Non est illicitum in sacramentis conferendis sequi opinionem probabilem de valore sa cramenti relictâ tutiore, nisi id vetet lex, conventio, aut periculum gravis damni incurrendi. Hinc sententiâ probabili tantùm utendum non est in collatione baptismi, ordinis sacerdotalis, aut episcopalis.

138. Probabiliter existimo judicem posse judicare juxta opinionem etiam minùs probabilem. 139. Ab infidelitate excusabitur infidelis non credens ductus opinione minùs probabili. 140. In morte mortaliter non peccas, si çum attritione tantùm sacramentum suscipias, quamvis actum contritionis tunc omittas liberè. Licet enim unicuique sequi opinionem minùs probabilem, relictâ probabiliori,

124.

125.

126.

127.

PARS SECUNDA DECRETI,

CONTINENS DOCTRINAM OPPOSITAM DAMNANDIS

PROPOSITIONIBUS.

QUE condemnandis propositionibus recta dogmata opponamus hæc maximè sunt. Ac de nega

tivis mandatis, cùm ea in censuris non obscurè explicata videantur, pauca subjungimus. In affirmativis, quorum executio à novis doctoribus involuta magis fuit, diligentiùs versari nos oportet; tum ipsam morum regulam accuratiùs pertractari, ut non tantùm sciant à quibus abstinere, sed etiam quæ amplecti ac docere debeant.

I. De affirmativis præceptis, ac primùm de fide, spe, et charitate generatim.

Doceantur fideles affirmativis præceptis vitæ christianæ partem maximam contineri, dicente Psalmistâ: Declina à malo et fac bonum (1), atque Apostolo attestante, apparuisse Dominum, ut mundaret sibi populum acceptabilem, sectatorem bonorum operum (2), ipsoque Domino pronuntiante: Inutilem servum ejicite in tenebras exteriores (3), et: Ut quid etiam terram occupat (4)? toto denique Evangelio proclamante non esse regnum cœlorum, nisi eorum qui justitiæ fructibus abundarint.

Inter affirmativa præcepta, præcipua esse, de fide, spe, et charitate, quibus Deo adhærescimus (5), et novi Testamenti cultum exhibemus in spiritu et veritate; quas proinde virtutes non tantùm haberi, sed etiam excoli atque exerceri necesse sit ne nostræ negligentiæ pertæsus, ab ingratis abscedat spiritus, ac desidi servo commissum ta

lentum auferat (1), eo solo nomine quòd sit infrugiferum.

Harum virtutum actus, quò magis sunt ad pietatem christianam necessarii, eò minùs certis præcisè temporibus ac circumstantiis alligari, sed in universam vitam christianam diffundi oportebat (2), dicente Psalmistâ: in lege Domini voluntas ejus, et in lege ejus meditabitur die ac nocte (3). Non ergo propterea negligendos illos actus, quòd certo præcisè tempore fortè non obligent; sed è contra tanto studio frequentandos, ne ullum negligentiæ vel etiam comtemptûs periculum subeat.

Neque sibi blandiantur, quòd hujus negligentiæ peccatum, quo præcisè tempore, quâve occasione commissum sit, definiri vix possit; hæc enim occulta et tamen gravissima esse peccata, propter quæ maximè inclamandum: Delicta quis intelligit? ab occultis meis munda me (4): et: nihil mihi conscius sum, sed non in hoc justificatus sum: qui autem judicat me Dominus est (5)

Quare vanas esse plerumque, imò et noxias ejusmodi quæstiones, quo præcisè tempore, quâ circumstantiâ, ad fidei, spei, charitatis actus, aut ad vigilandum, aut ad orandum obligemur; cùm verè christianus, tales tantosque actus magis ingemiscat vitæ necessitatibus intermissos, quàm eorum studium relaxandum putet, quòd certo tempori addicti non

sint.

(1) Matt. xxv. 26, 28.

(2) Part. 1. loc. citat. et speciatim advers.

prop. 1, 2, 3, 12, 13, 14, 139. — (3) Psal. 1. 2. -- (4) Psal. XVIII. 3.

(5) I. Cor. iv.

4.

Sic ergo omnino non ex contentione, sed bonâ fide agendum, quemadmodum in rebus humanis fit. Cùm enim quis uxorem, liberos, familiam, rem denique suam curare, ipsâ rectâ ratione, ac naturali lege jubetur; non id sanè jubetur ut huic curæ certum præcisè tempus adscribat, vel si non certum, nullum; sed omnino, sic agat, sic tempore utatur, sic universam vitæ rationem instituat, ut hæc ei curæ sint, utque quàm optimè se habeant. Quantò magis christianus quocumque modo ac tempore sic agat, ut in ipso fides, spes, et charitas quàm maximè vigeant; idque ab ipso fiat, quod toto corde, toto tellectu, totisque viribus facere jubeatur.

II. De fide.

Fidem divinâ revelatione niti, ideoque esse firmissimam atque certissimam (1): quæ humanis tantùm ratiociniis, non ipsâ Dei revelatione nitatur, non esse eam fidem quâ christiani sumus, dicente Domino Beatus es, : Simon Barjona, quia caro et sanguis non revelavit tibi, sed Pater meus qui in coelis est (2)?

In fide christianâ quædam esse capitalia, quæ, qui ratione utantur, sine periculo salutis ignorare non possint, eaque esse, Deum unum, Patrem, Filium et Spiritum sanctum, Filii incarnationem, passionem, mortem pro nobis toleratam, resurrectionem quoque et ascensionem, resurrectionem carnis, et futurum judicium et æternam vitam. Neque verò christianum esse qui nesciat in ipso baptismo, hoc

(1) Advers. prop. 5, 6, 7, 9. — (2) Matt. XVI. 17.