egressus a Jordane Jesus fecedens in desertum a) ieiunasset quadraginta diebus et quadraginta noctibus [et nihil manducavit in diebus illis b)] accedens tentator dixit ei: si filius Dei es, dic ut lapides isti panes fiant. Qui respondens dixit: fcriptum est: Non in folo pane vivit homo, fed in omni verbo, quod procedit de ore Dei." An hic respexit Christus ad vocem de Verbo divino unigenito Filio Dei, dum baptizaretur a Joanne cœlitus factam? Certé cum in fecundo aggressu idem dice ret fatan: Si filius Dei es, mitte te deorsum, responsio Christi, Non tentabis Dominum Deum tuum, et ad tentationem tertiam, Dominum Deum tuum adorabis, et illi foli fervies, Christum etiam Filium Dei respiciebat, qui una voce Vade fatana, eum divina virtute fugavit: ut in nomine Jesu omne genu flectatur cælestium, terrestrium et infernorum c), postquam consummata omni tentatione, Ecce angeli acces serunt, et ministrabant ei. Habemus hic confessionem cælestium in ministerio angelorum, terrestrium in Magis, Simeone, et Anna, imprimis vero S. Joanne; infernorum, dæmonum hic et alias experimentum capientium divinitatis eius, deiectorum fuo in humanum genus imperio.

«) Matth. IV. 2. 1) Luc. IV. 2. c) Phil, N. 10,

JOANNIS BAPTISTE, ET ALIORUM TESTIMONIUM DE DIVINITATE CHRISTI

IX. Id vero omni contentione egit apud fuos

ων,

auditores Christi præcursor, ut eius divinam originem apud eundem Evangelistam Joannem eodem argumento, quo Evangelista in exordio Evangelii fui a nobis fupra num. II. expenso, atque ipse Chrisus postea Iudæis verbis illis: antequam Abraham fieret, EGO SUM, QUI SUM a), o av, Jehova, demonstret b): testimoniumque perhibet de ipso, et (ter idem ingeminans) clamat dicens: Hic erat, de quo dixi: Qui post me, venturus est, ante me factus est ἔμπροσθέν με γέγονεν, quia prior me erat. Et de plenitudine eius nos omnes accepimus, gratiam pro gratia: quia lex per Moysen data est, gratia et veritas per Jesum Christum facta est. Deum nemo vidit unquam, unigenitus Filius, qui est (QUI EST c), av, Jehova) in finu Patris (quem credimus, ac profitemur in fymbolo Filium Dei unigenitum, ex Patre natum ante omnia fæcula etc. Qui propter nos homines, et propter nostram falutem descendit de cœlis) ipse enarravit.

Postquam hoc modo S. Præcursor omnia illa infinita gratiarum per divinam Evangelii Christi Verbi incarnati economiam humano generi allata bona, et collata dona denuntiasset; d) altera die vidit Joannes Jesum venientem ad se, et dicit: Ecce a) Ex. III. 14. b) Jo. 1. 15. c) Ex. 111. 14. d) Jo. 1. 29.

agnus Dei, ecce qui tollit peccatum mundi, redemtionis nostræ pretium per vitam et mortem Christi folutum ob oculos ponens: idque repetit, dum post hanc alteram, adhuc a), altera die iterum ftabat Joannes, et ex discipulis eius duo. Et respiciens Jesum ambulantem, dicit: Ecce Agnus Dei. Et audierunt eum duo discipuli loquentem, et fecuti funt Jesum . . . Erat autem Andreas frater Simonis Petri unus ex duobus, qui audierant a Joanne, et fecuti fuerant eum. Invenit hic primum fratrem fuum Simonem, et dicit ei: Invenimus Messiam (quod est interpretatum, Christus) et adduxit eum ad Jesum. Intuitus autem eum Jesus, dixit: Tu es Simon filius Jona: tu vocaberis Cephas, quod interpretatur Petrus."

Vides hic Christum, cum primum fibi discipulos consociat, de fundamento follicitum, fuper quod ædificaturus esset Ecclesiam fuam, accepta postea a Petro confessione, quod esset Christus Filius Dei. Quam laudans in Petro confessionem Christus: Beatus es, inquit b), Simon Bar-Jona, quia caro et fanguis non revelavit tibi, fed pater meus, qui in cælis est. Qui nimirum Pater cœlestis Filio fuo testimonium reddidit mox in baptismo c) et postea in transfiguratione fingulariter Petro, Jacobo et Joanni, elapsa voce de cœlo d): Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi bene complacui: ipsum 6) Ib. III. 17.

a) Jo. 1. 35.
d) Ib. XVII. §.

b) Matth. XVI. 17%

TOM. I.

audite. Testatus hanc rem Petrus in fecunda fua Epist. I. 18. etc. Et hanc vocem nos audivimus de cœlo allatam, cum essémus cum ipso in monte fancto: et habemus firmiorem propheticum fermonem, non foris tantum voce insonante, fed intus revelante.

Christus de divinitate fua alterum mox post Joannem præcursorem testimonium a) acceperat a Nathanaele, quem Philippus, et tunc ipse a Christo vocatus, adduxerat:,, Rabbi tu es Filius Dei: tu es rex Israel: Respondit Jesus, et dixit ei: Quia dixi tibi: Vidi te fub ficu, credis; maius his videbis. Et dicit ei: Amen, Amen dico vobis, videbitis cœlum apertum, et angelos Dei ascendentes et descendentes fupra filium hominis." Dum Nathanael vocat Christum Filium Dei, ipse se vocat Christus filium hominis, cum esset utrumque Deus et homo. Tantum vero abest, ut responsio Christi excludat confessionem Nathanaelis de eius divinitate, ut contra eo illam adstruat argumento, quo postea D. Paulus ad eandem Hebræis demonstrandam Christi divinitatem est usus b): „Et cum iterum introducit primogenitum in orbem terræ, dicit: Et adorent eum omnes. angeli Dei. Et ad angelos quidem dicit: Qui facit angelos fuos fpiritus, et ministros fuos flammam ignis. Ad Filium autem: Thronus tuus Deus in fæculum fæculi etc. "

Ita verò per totum Evangelium se Deum fimul et hominem Christus exhibet, ac demonstrat; ut a) Jo. 1. 49. b) Hebr. 1. 6.

qui Filium Dei negat Christum, eum blasphemiæ arguat cum Judæis lapides fustollentibus, ut lapidarent eum, quod dixisset: Ego et Pater unum fumus a): In animum fibi inducere non poterant hominem fimul esse Christum et Deum. Palam vero est de vero naturali Deo, Filioque Dei rem esse, atque in mente habuisse Judæos, esseque argumentum a minori ad maius, quo Judæos ftringit Christus b): Nonne fcriptum est in lege vestra: quia ego dixi dii estis? Si illos dixit deos, ad quos fermo Dei factus est, et non potest folvi fcriptura : quem Pater fanctificavit (uniendo hypostatice humanam in Christo cum divina naturam) et misit in mundum (qui est in finu Patris: qui descendit de cœlo, Filius hominis, qui est in cœlo) vos dicitis: Quia blasphemas: quia dixi, Filius Dei fum." Idem itaque est, quod Christus dixerat: Ego et Pater unum fumus, et quod modo dicit Filius Dei fum, quem misit in mundum: quod etiam Martha profitetur c): Quia tu es Christus Filius Dei vivi, qui in hunc mundum venisti. E finu Patris, dum quod in principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum, idem ipsum carofactum est, et habitavit in nobis. Quæ omnia nisi in fensu naturali vera fuissent, Christus de se dici ac prædicari permittere haud potuisset fine blasphemia, ac longe maiori impostura, quam illa de qua post mortem illum impetabant: Quia feductor ille dixit ad. huc vivens: Post tres dies resurgam.

a) Jo. X. 30: b) Ib. 34.

c) Jo. XI. 27.