in viro, in quo ftatuit, fidem præbens omnibus, fuscitans eum a mortuis. Persuaserant fibi ooo Athenienses, novorum damoniorum feu deorum annuntiatorem esse Paulum: esse Paulum: quia Jesum, et resurrectionem annunciabat eis a). Hæc nempe erat eorum theologia, qua humana divinis, poetarum fabulis miscebant, ut de Homero Cicero loquens non longo adeo ante Christum tempore opportunum pandebat desiderium: „Humana Homerus ad deos transtulit, divina mallem ad nos. " Sic Paulus Ignotum Deum annuntiat Atheniensibus, qui cultu veri Dei oblivione dato, cultum deorum, fabulis poetarum celebratorum funt fecuti. Sic D. Petrus:,, Non enim, ait, doctas fabulas fecuti, notam fecimus vobis Domini nostri Jesu Christi virtutem et præsentiam, fed fpeculatores facti illius magnitudinis b).“ Est hoc fublime in Evangelio Christi: divina Evangelii Christi Verbi incarnati, economia, propositum hic nobis argumentum.

VERBUM DEI INCARNATUM.

II. Respicit modo citato loco D. Petrus transfi

gurationem Christi in monte, qua cum eo Moy. ses et Elias funt visi in maiestate præsentibus Petro, Jacobo et Joanne c), qui cæteris evangelistis posterior Evangelium conscribens omnium fublic) Luc. IX. 31.

a) Act. XVII. 18. b) 11. Petr. I. 16.

missime veluti aquila evolavit,,, ita ut, funt S. Augustini verba a), hos videas quodammodo in terris cum Christo homine conversari; illum autem transscendisse nebulam, qua tegitur omnis terra, et pervenisse ad liquidum cœlum, unde acie mentis acutissima atque firmissima videret in principio verbum apud Deum, per quod factą funt omnia, et ipsum agnosceret carnem factum, ut habitaret in nobis: et quod acceperit carnem, non quod fuerit mutatus in carnem. “ Sicut igitur Moyses mundi creationem in tempore factam enarraturus infit: In principio creavit Deus etc. Sic S. Joannes generationem Verbi divini ante omnia tempora, æternam adeo fine principio, pandens : In principio, ait, erat verbum, Infinito transscendit S. Joannis v dex v Moysis Hoc enim ens contingens, existens ab alio, a Deo creatum; illud increatum Ens a se, id est o wy prout LXXII. intt. illud Exodi III. 14. Ego fum, qui sum: Eya av interpretantur.

"

اد

Scribendi Evangelii, iuxta S. Hilarium 6), non aliam fanctus Joannes prætulit causam, quam ut omnes crederent Jesum esse Christum Filium Dei." Scripsit nempe S. Joannes Evange lium fuum postquam iam variæ hæreses, atque Gnosticorum catervæ exortæ essent, quas S. Ire-. næus lib. V. contra hæreses persequitur. Is lib. III. recapitulans ea potissimum, quæ ad demon

a) De .consensu Evang. 1. I. c. 4.

b) Lib. VI. de Trinit. n. 41.

strandam Verbi incarnati divinitatem pertinent ab evangelistis dicta, cap. XI. voluisse S. Joannem testatur,,, per evangelii annuntiationem auferre eum, qui a Cerintho inseminatus erat hominibus, errorem, et multo prius ab his, qui dicuntur Nicolaitæ, qui funt vulsio eius, quæ falso cognominatur fcientia:" Gnosis nimirum, unde Gnostici, qui inter varios fuos æonas etiam Christo locum dabant, quem quidem mundo ftatuebant priorem, inferiorem tamen Deo ente fupremo et perfectissimo, quod ab æterno in pleromate fit. Ens hoc teste S. Irenæo,, principalitatem diccbant, quæ est fuper universa, et ante adventum Eonis Christi incognita. " Hos aliosque cum recensuisset S. Martyr errores, quos corrigere, feu ut loquitur S. Martyr, circumscribere Tagayęápe, volens discipulus Domini, et regulam veritatis constituere in Ecclesia, quia est unus Deus omnipotens, qui per Verbum fuum omnia fecit, et visibilia et invisibilia: fignificans quoque, quoniam per Verbum, per quod Deus perfecit omnia in hoc et falutem his, qui in conditione funt, præstitit hominibus, fic inchoavit in ea, quæ est fecundum evangelium doctrina: In principio erat Verbum,“ λóyos, quem etiam Gnostici inter præcipuos xonas reponebant, evangelista autem Verbum hoc non folum apud Deum dicit, fed Deum. esse Verbum, quod erat iam in principio apud Deum Deo coæternum. Omnia per ipsum facta funt, et fine ipso factum est nihil, quod factum est. In ipso vita erat, et vita erat lux

وو

hominum. « Apud Gnosticos etiam Za vita, s lux inter æonum reputabantur ordincs, Deo inferiores feu emanationes mutuas; S. Joannes vero hæc omnia in una verbi hypostasi ipsumque Deum esse asseverat. In mundo erat, et mundus per ipsum factus est, et mundus eum non cognovit. Lux in tenebris lucet - resplendentibus radiis divinitatis in operibus naturæ, providentiæ et gra

وو

tiæ, et tenebræ eam non comprehenderunt, philosophi excæcati in operibus naturæ, et provi dentiæ; Judæi in operibus gratiæ frustra misso S. Joanne præcursore Domini, ut testimonium perhiberet de lumine, ut omnes crederent per illum ... In propria venit, et fui, -- Judæi nimirum peculia

ris Dei populus eum non receperunt. Quot

-

-

quot autem receperunt eum five ex Judæis, five aliis undique gentibus, dedit eis potestatem filios Dei fieri, his, qui credunt in nomine cius, qui non ex fanguinibus, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, - quales se Judæos gloriabantur ex femine Abraham oriundos, fed -ex Deo nati funt, per Christum, qui est Verbum caro factum, quod -- habitavit in nobis, et vidimus gloriam eius, gloriam quasi unigeniti a Patre plenum gratiæ et veritatis. " Huc mentes nostras efferens D. Paulus Hebr. III. 1. etc., ad novi testamenti præ veteri præstantiam divinamque Evangelii Christi Verbi incarnati œconomiam ob oculos ponendam, nos eiusdem participes, Fratres fancti, affatur, vocationis cœlestis participes, considerate apostolum, et pontificem

confessionis nostræ Jesum: qui fidelis est ei, qui fecit illum, ficut et Moyses in omni domo eius. Amplioris enim gloriæ iste præ Moyse dignus est habitus, quanto ampliorem honorem habet domus, qui fabricavit illam," mundi nimirum huius per Verbum facti fabricam, dum omnia per ipsum facta funt, et fine ipso factum est nihil, quod fac

tum est.

Dum igitur fic S. Joannes divinas nobis pandit origines Verbi incarnati, per quod omnia facta funt, ex cæteris Evangelistis, qui ab humanis Christi natalibus auspicantur, S. Lucas genealogiam Christi prosecutus usque ad primam illam rerum, generisque humani originem: Qui fuit Adam, qui fuit Dei a), humanos Christi natales cum divinis, quibus ex Patre natus est ante omnia fæcula, coniungit; S. Matthæus vero Christi genealogiam ab Abraham, cui promissio primum facta est, in femine eius benedicendas esse omnes gentes, repetit. Uterque vero horum evangelistarum, quod divinam Evangelii Christi Verbi incarnati attinet œconomiam in his natalibus, uno ore conformiter enarrat: Christi autem, funt verba Matthæi I. 18. generatio fic erat: cum esset desponsata mater eius Maria Joseph, antequam convenirent, inventa est in utero habens de Spiritu Sancto:" id quod latius apud Lucam I. 26. feqq. enarratur. Qui quidem pauca quædam Matthæo narranti Magorum adorationem, et a) Luc. 111. 38.

وو