XVIII.

5

8

2

10

1 Post haec egressus ab Athenis venit Corintum, 'et inveniens quendam Iudaeum nomine Aquilam, Ponticum genere, qui nuper venerat ab Italia, et Priscillam uxorem eius, eo quod praecepisset Claudius discedere omnes Iudaeos a Roma, accessit ad eos, 3 et quia eiusdem erat artis, manebat apud eos et operabatur: erat autem scenae factoriae artis. Cum venissent autem a Macedonia Silas et Timotheus, instabat verbo Paulus, testificans Iudaeis esse Christum Iesum. Contradicentibus autem eis et blasphemantibus excutiens vestimenta dixit ad eos Sanguis vester super caput vestrum: mundus ego ex hoc ad gentes vadam. Et migrans inde intravit in domum cuiusdam Titi nomine Iusti, colentis deum, cuius domus erat coniuncta synagogae. Crispus autem archisynagogus credidit domino cum omni domo sua, et multi Corinthiorum audientes credebant et baptizabantur. 9 Dixit autem dominus nocte per visionem Paulo Noli timere, sed loquere et ne taceas: propter quod ego sum tecum, et nemo adponetur tibi ut noceat te, quoniam populus est mihi multus in hac civitate. 11 Sedit autem annum et sex menses docens in eis verbum dei. 12 Gallione autem proconsule Achaei insurrexerunt uno animo Iudaei in Paulum et adduxerunt eum ad tribunal, 13 dicentes quia contra legem hic persuadet hominibus colere deum. 14 Incipiente autem Paulo aperire os dixit Gallio ad Iudaeos Si quidem esset iniquum aliquid aut facinus pessimum, o viri Iudaei, recte vos sustinerem; 15 si vero quaestiones sunt de verbo et nominibus et legis vestrae, vos ipsi videritis: iudex ego horum nolo esse. 16 Et eminavit eos a tribunali. 17 Adprehendentes autem omnes Sostenen principem synagogae percutiebant eum ante tribunal, et nihil eorum Gallioni curae erat. Paulus vero cum adhuc sustinuisset dies multos, fratribus vale faciens navigavit Syriam, et cum eo Priscilla et Aquila, qui sibi totonderunt in Cencris caput: habebant enim votum: 19 devenitque Efesum, et illos ibi reliquit; ipse vero ingressus synagogam disputavit cum ludaeis. 20 Rogantibus autem eis ut ampliori tempore maneret, non consensit, 21 sed vale faciens et dicens Iterum revertar ad vos deo volente; profectus est ab Efeso, 22 et descendens Caesaream ascendit et salutavit ecclesiam, et descendit Anthiociam, 23 et facto ibi aliquanto tempore profectus est, perambulans ex ordine Galaticam regionem et Frygiam, confirmans omnes discipulos. 2 Iudaeus autem quidam Apollo nomine, Alexandrinus natione, vir eloquens, devenit Efesum, potens in scripturis. 5 Hic erat edoctus viam domini, et fervens spiritu loquebatur et docebat

25

diligenter ea quae sunt Iesu, sciens tantum baptisma Iohannis. 26 Hic ergo coepit fiducialiter agere in synagoga. Quem cum audissent Priscilla et Aquila, adsumserunt eum et diligentius exposuerunt ei viam dei. Cum autem vellet ire Achaiam, exhortati fratres scripserunt discipulis ut susciperent eum. Qui cum venisset, contulit multum his qui crediderant: 28 vehementer enim Iudaeos revincebat publice ostendens per scripturas esse Christum Iesum.

XIX.

4

Factum est autem, cum Apollo esset Corinthi, ut Paulus peragratis superioribus partibus veniret Efesum et inveniret quosdam discipulos, 2 dixitque ad eos Si spiritum sanctum accepistis credentes? At illi ad eum Sed neque si spiritus sanctus est audivimus. 3 Ille vero ait In quo ergo baptizati estis? Qui dixerunt In Iohannis baptismate. Dixit autem Paulus Iohannes baptizavit baptisma paenitentiae populum, dicens in eum qui venturus esset post ipsum ut crederent, hoc est in lesum. 5 His auditis baptizati sunt in nomine domini Iesu. Et cum inposuisset illis manum Paulus, venit spiritus sanctus super eos, et loquebantur linguis et prophetabant. Erant autem omnes viri fere duodecim. 8 Introgressus autem synagogam cum fiducia loquebatur per tres menses disputans et suadens de regno dei. 9 Cum autem quidam indurarentur et non crederent, maledicentes viam coram multitudine, discedens ab eis segregavit discipulos, cottidie disputans in schola Tyranni cuiusdam. 10 Hoc autem factum est per biennium, ita ut omnes qui habitabant in Asia audirent verbum domini, Iudaei atque gentiles. 11 Virtutesque non quaslibet deus faciebat per manus Pauli, 12 ita ut etiam super languidos deferrentur a corpore eius sudaria vel semicintia, et recedebant ab eis languores et spiritus nequam egrediebantur. 13 Temtaverunt autem quidam et de circueuntibus Iudaeis exorcistis invocare super eos qui habebant spiritus malos nomen domini Iesu, dicentes Adiuro vos per lesum quem Paulus praedicat. Erant autem quidam Scevae Iudaei principis sacerdotum septem filii qui hoc faciebant. Respondens autem spiritus nequam dixit eis lesum novi et Paulum scio: vos autem qui estis? 16 Et insiliens homo in eos, in quo erat daemonium pessimum, et dominatus amborum invaluit contra eos, ita ut nudi et vulnerati effugerent de domo illa. Hoc autem notum factum est omnibus Iudaeis atque gentilibus qui habitabant Ephesi, et cecidit timor super omnes illos, et magnificabatur nomen domini Iesu, 18 multique credentium ve

17

14

44

XVIII, 26 - XIX, 18.

45

26

27

25

niebant confitentes et adnuntiantes actus suos. 19 Multi autem ex his qui fuerant curiosa sectati contulerunt libros et combuserunt coram omuibus: et computatis pretiis illorum invenerunt pecuniam denariorum quinquaginta milium. 20 Ita fortiter verbum domini crescebat et confirmabatur. 21 His autem expletis proposuit Paulus in spiritu, transita Macedonia et Achaia ire Hierosolymam, dicens quoniam postquam fuero ibi, oportet me et Romam videre. 22 Mittens autem in Macedoniam duos ex ministrantibus sibi, Timotheum et Erastum, ipse remansit ad tempus in Asia. 23 Facta est autem in illo tempore turbatio non minima de via. 24 Demetrius enim quidam nomine, argentarius, faciens aedes argenteas Deanae praestabat artificibus non modicum quaestum ; quos convocans et eos qui huiusmodi erant opifices, dixit Viri, scitis quia de hoc artificio adquisitio est nobis, et videtis et auditis quia non solum Ephesi sed pene totius Asiae Paulus hic suadens avertit multam turbam, dicens quoniam non sunt dii qui manibus fiunt. Non solum autem haec periclitabitur nobis pars in redargutionem venire, sed et magnae Deanae templum in nihilum deputabitur, sed et destrui incipiet maiestas eius, quam tota Asia et orbis colit. 28 His auditis repleti sunt ira et exclamaverunt dicentes Magna Deana Ephesiorum. 29 Et impleta est civitas confusione, et impetum fecerunt uno animo in theatrum, rapto Gaio et Aristarcho Macedonibus, comitibus Pauli. 30 Paulo autem volente intrare in populum non permiserunt discipuli: 31 quidam autem et de Asiae principibus, qui erant amici eius, miserunt ad eum rogantes ne se daret in theatrum. 32 Alii autem aliud clamabant: erat enim ecclesia confusa, et plures nesciebant qua ex causa convenissent. De turba autem detraxerunt Alexandrum, propellentibus eum Iudaeis. Alexander ergo manu silentio postulato volebat rationem reddere populo. Quem ut cognoverunt Iudaeum esse, vox facta est una omnium quasi per horas duas clamantium Magna Diana Ephesiorum. Et cum sedasset scriba turbas, dixit Viri Efesii, quis enim est hominum qui nesciat Ephesiorum civitatem cultricem esse magnae Dianae Iovisque prolis? 36 Cum ergo his contradici non possit, oportet vos sedatos esse et nihil temere agere. 37 Adduxistis enim homines istos neque sacrilegos neque blasphemantes deam vestram. Quod si Demetrius et qui cum eo sunt artifices habent adversus aliquem causam, conventus forenses aguntur et proconsules sunt, accusent invicem: 39 si quid autem alterius rei quaeritis, in legitima ecclesia poterit absolvi. Nam et periclitamur argui seditionis hodiernae, cum nullus obnoxius sit de quo possimus reddere rationem concursus istius. Et cum haec dixisset, dimisit ecclesiam.

38

40

35

33

34

XX.

8

erant au

9

Postquam autem cessavit tumultus, vocatis Paulus discipulis et exhortatus eos valedixit, et profectus est ut iret in Macedoniam. 2 Cum autem perambulasset partes illas et exhortatus eos fuisset multo sermone, venit ad Graeciam; 3 ubi cum fuisset menses tres, factae sunt illi insidiae a Iudaeis navigaturo in Syriam, habuitque consilium ut reverteretur per Macedoniam. Comitatus est autem cum eo Sopater Pyri Beroensis, Thessalonicensium vero Aristharchus et Secundus et Gaius Derbeus et Timotheus, Asiani verò Tychicus et Trofimus: hi cum praecessissent, sustinebant nos Troadae: nos vero navigavimus post dies azymorum a Philippis, et venimus ad eos Troadem in diebus quinque, ubi demorati sumus diebus septem. In una autem sabbati cum convenissemus ad frangendum panem, Paulus disputabat eis, profecturus in crastinum, protraxitque sermonem usque in mediam noctem: tem lampadae copiosae in cenaculo ubi eramus congregati. Sedens autem quidam adulescens nomine Eutychus super fenestram, cum mergeretur somno gravi, disputante diu Paulo, eductus somno cecidit de tertio cenaculo deorsum et sublatus est mortuus. 10 Ad quem cum descendisset Paulus, incubuit super eum et complexus dixit Nolite turbari: anima enim ipsius in eo est. 11 Ascendens autem frangensque panem et gustans, satisque allocutus usque ad lucem, sic profectus est. duxerunt autem puerum viventem, et consolati sunt non minime. autem ascendentes navem enavigavimus in Asson, inde suscepturi Paulum: sic enim disposuerat ipse per terram iter facturus. 11 Cum autem convenisset nos in Asson, adsumto eo venimus Mytilenen, et inde navigantes sequenti die venimus contra Chium, et alia die adplicuimus Samum, et sequenti die venimus Miletum. 16 Proposuerat enim Paulus transnavigare Ephesum, ne qua mora illi fieret in Asia: festinabat enim, si possibile sibi esset, ut diem pentecosten faceret Hierosolymis. 17 A Mileto autem mittens Ephesum vocavit maiores natu ecclesiae: venissent ad eum et simul essent, dixit eis Vos scitis, a prima die qua ingressus sum in Asiam, qualiter vobiscum per omne tempus fuerim, 19 serviens domino cum omni humilitate et lacrimis et temtationibus quae mihi acciderunt ex insidiis Judaeorum, 20 quomodo nihil subtraxerim bis utilium, quominus adnuntiarem vobis et docerem vos publice et per domos, 21 testificans Iudaeis atque gentilibus in deum paenitentiam et fidem in domino nostro lesu Christo. Et nunc ecce ego alligatus spiritu vado in Hierusalem, quae in ea ventura sunt mihi ignorans,

22

15

12 Ad13 Nos

18 qui cum

vo

26

27

30

23 nisi quod spiritus sanctus per omnes civitates protestatur mihi dicens quoniam vincula et tribulationes 'me manent in Hierosolymis. Sed nihil horum vereor, nec facio animam meam pretiosiorem quam me, dummodo consummem cursum meum et ministerium quod accepi a domino Iesu, testificari evangelium gratiae dei. 25 Et nunc ecce ego scio quia amplius non videbitis faciem meam vos omnes per quos transivi praedicans regnum dei. Quapropter contestor vos hodierna die quia mundus sum a sanguine omnium: non enim subterfugi quominus adnuntiarem omne consilium dei vobis. 28 Adtendite vobis et universo gregi, in quo vos spiritus sanctus posuit episcopos regere ecclesiam dei, quam adquisivit sanguine suo. 29 Ego scio quoniam intrabunt post discessionem meam lupi graves in vos, non parcentes gregi, et ex vobis ipsis exsurgent viri loquentes perversa, ut abducant discipulos post se. 31 Propter quod vigilate, memoria retinentes quoniam per triennium nocte et in die non cessavi cum lacrimis monens unumquemque vestrum. 32 Et nunc commendo vos deo et verbo gratiae ipsius, qui potens est aedificare et dare hereditatem in sanctificatis omnibus. Argentum aut aurum aut vestem nullius concupivi: ipsi scitis quoniam ad ea quae mihi opus erant et his qui mecum sunt ministraverunt manus istae. 35 Omnia ostendi vobis, quoniam sic laborantes oportet suscipere infirmos ac meminisse verbi domini Iesu, quoniam ipse dixit Beatius est magis dare quam accipere. 36 Et cum haec dixisset, positis genibus suis cum omnibus illis oravit. Magnus autem fletus est omnium, et procumbentes super collum Pauli osculabantur eum, 38 dolentes maxime in verbo quod dixerat, quoniam amplius faciem eius non essent visuri. Et deducebant eum ad navem.

1

37

XXI.

33

Cum autem factum esset ut navigaremus abstracti ab eis, recto cursu venimus Cho, et sequenti die Rodum, et inde Patara. 2 Et cum invenissemus navem transfretantem Foenicen, ascendentes navigavimus. 3 Cum paruissemus autem Cypro et relinquentes eam ad sinistram, navigavimus in Syriam et venimus Tyrum: ibi enim navis erat expositura onus. Inventis autem discipulis mansimus ibi diebus septem, qui Paulo dicebant per spiritum ne ascenderet Hierosolyma. 5 Et explicitis diebus profecti ibamus deducentibus nos omnibus cum uxoribus et filiis usque foras civitatem, et positis genibus in litore oravimus: et cum vale fecissemus invicem, ascendimus in navem, illi autem redierunt in sua.