17

22

curri neque in vacuum laboravi. Sed etsi immolor supra sacrificium et obsequium fidei vestrae, gaudeo et congratulor omnibus vobis: 18 (7) id ipsum autem et vos gaudete et congratulamini mihi. 19 (7) Spero autem in domino Iesu Timotheum cito me mittere ad vos, ut et ego bono animo sim cognitis quae circa vos sunt. 20 Neminem enim habeo tam unianimem, qui sincera adfectione pro vobis sollicitus sit: 21 omnes enim sua quaerunt, non quae sunt Iesu Christi. Experimentum autem eius cognoscite, quoniam sicut patri filius mecum servivit in evangelio. 23 Hunc igitur spero me mittere mox ut videro que circa me sunt: confido autem in domino quoniam et ipse veniam ad vos cito. 25 (8) Necessarium autem existimavi Epaphroditum fratrem et cooperatorem et commilitonem meum, vestrum apostolum et ministrum necessitatis meae, mittere ad vos, 26 quoniam quidem omnes vos desiderabat, et maestus erat propterea quod audieratis illum infirmatum. 27 Nam et infirmatus est usque ad mortem: sed deus misertus est eius, non solum autem eius verum etiam et mei, ne tristitiam super tristitiam haberem. 28 Festinantius ergo misi illum, ut viso eo iterum gaudeatis et ego sine tristitia sim. Excipite itaque illum cum omni gaudio in domino, et eiusmodi cum honore habitote, 30 quoniam propter opus Christi usque ad mortem accessit tradens animam suam, ut impleret id quod ex vobis deerat erga meum obsequium.

29

III.

1 (9) De cetero, fratres mei, gaudete in domino. Eadem vobis scribere mihi quidem non pigrum, vobis autem necessarium. 2 (10) Videte canes, videte malos operarios, videte concisionem. 3 Nos enim sumus circumcisio, qui spiritu deo servimus et gloriamur in Christo Iesu, et non in carne fiduciam habentes; quamquam ego habeam confidentiam et in carne. (11) Si quis alius videtur confidere in carne, ego magis, 5 circumcisus octava die, ex genere Israhel, de tribu Beniamin, Hebreus ex Hebraeis, secundum legem Pharisaeus, secundum aemulationem persequens ecclesiam dei, secundum iustitiam quae in lege est conversatus sine quaerella. Sed quae mihi fuerunt lucra, haec arbitratus sum propter Christum detrimenta. 8 Verum tamen et existimo omnia detrimentum esse propter eminentem scientiam lesu Christi domini mei, propter quem omnia detrimentum feci et arbitror ut stercora, ut Christum lucri faciam, 9 et inveniar in illo non habens meam iustitiam quae ex lege est, sed illam quae ex fide est Christi, quae ex deo est iustitia in

16

15

fide, 10 ad agnoscendum illum et virtutem resurrectionis eius et societatem passionum illius configuratus morti eius, si quo modo occurram ad resurrectionem quae est ex mortuis. 12 Non quod iam acceperim aut iam perfectus sim: sequor autem si conprehendam in quo et conprehensus sum a Christo lesu. 13 Fratres, ego me non arbitror conpraehendisse: unum autem, quae quidem retro sunt obliviscens, ad ea vero quae sunt priora extendens me, 14 ad destinatum persequor, ad brabium supernae vocationis dei in Christo lesu. Quicumque ergo perfecti, hoc sentiamus: et si quid aliter sapitis, et hoc vobis deus revelavit. Verum tamen ad quod pervenimus, ut idem sapiamus et in eadem permaneamus regula. 17 (12) Imitatores mei estote, fratres, et observate eos qui ita ambulant sicut habetis formam nos. 18 Multi enim ambulant, quos saepe dicebam vobis, nunc autem et flens dico, inimicos crucis Christi, 19 quorum finis interitus, quorum deus venter et gloria in confusione ipsorum, qui terrena sapiunt. 20 Nostra autem conversatio in caelis est, unde etiam salvatorem expectamus dominum Jesum Christum, qui reformavit corpus humilitatis nostrae configuratum corpori claritatis suae, secundum operationem qua possit etiam subicere sibi omnia.

21

1

IV.

7

Itaque, fratres mei carissimi et desiderantissimi, gaudium meum et corona mea, sic state in domino, carissimi. 2*Evhodiam rogo et Syntychen depraecor id ipsum sapere in domino. Etiam, rogo et te, germane conpar, adiuva illas quae mecum laboraverunt in evangelio cum Clemente et ceteris adiutoribus meis, quorum nomina sunt in libro vitae. 4 (13) Gaudete in domino semper: iterum dico, gaudete. 5 Modestia vestra nota sit omnibus hominibus. Dominus prope est. 6 Nihil solliciti sitis, sed in omni oratione et obsecratione cum gratiarum actione petitiones vestrae innotescant apud deum. Et pax dei, quae exsuperat omnem sensum, custodiat corda vestra et intellegentias vestras in Christo lesu. 8 (14) De cetero, fratres, quaecumque sunt vera, quaecumque pudica, quaecumque iusta, quaecumque sancta, quaecumque amabilia, quaecumque bonae famae, si qua virtus, si qua laus', haec cogitate; quae et didicistis et accepistis et audistis et vidistis in me, haec agite; et deus pacis erit vobiscum. 10 (15) Gavisus sum autem in domino vehementer, quoniam tandem aliquando refloruistis pro me sentire; sicut et sentiebatis, occupati autem eratis. "Non quasi propter penuriam dico:

9

12

15 (16) Scitis autem

ego enim didici in quibus sum sufficiens esse. 2 Scio et humiliari, scio et abundare: ubique et in omnibus institutus sum, et satiari et esurire et paenuriam pati. 13 Omnia possum in eo qui me confortat. 14 Verum tamen bene fecistis communicantes tribulationi meae. et vos, Philippenses, quod in principio evangelii, quando profectus sum a 'Machedonia, nulla mihi ecclesia communicavit in ratione dati et accepti nisi vos soli, 16 quia et Thessalonicam semel et bis in usum mihi misistis. 17 Non quaero datum, sed requiro fructum abundantem in 'rationem vestram. 18 (17) Habeo autem omnia et abundo: repletus sum acceptis ab Epaphrodito quae misistis, odorem suavitatis, hostiam acceptam placentem deo. 19 Deus autem meus impleat omne desiderium vestrum secundum divitias suas in gloria in Christo Iesu. Deo autem et patri nostro gloria in saecula saeculorum, amen. 21 (18) Salutate omnem sanctum in Christo lesu. 22 Salutant vos qui mecum sunt fratres. (19) Salutant vos omnes sancti, maxime autem qui de Caesaris domo sunt. 23 Gratia domini Iesu Christi cum spiritu vestro, amen.

EXPLICIT EPISTULA AD PHILIPPENSES.

20

INCIPIT ARGUMENTUM AD COLOSENSES.

Colosenses et hi sicut Laudicenses sunt Asiani: et ipsi praeventi erant a pseudoapostolis, nec ad hos accessit ipse apostolus, sed et hos per epistulam recorrigit. Audierant enim verbum ab Arcippo, qui et ministerium in eos accepit. Ergo apostolus iam ligatus scribit eis ab Epheso.

EXPLICIT ARGUMENTUM.

INCIPIUNT CAPITULA.

I. De spe reposita sanctis in caelis.

II. De omni sapientia et intellectu spiritali: et de domino quod imago sit dei invisibilis, primogenitus totius creaturae, et quod in ipso et per ipsum creata sint universa et omnia illi constent.

III. De errore credentium primo et postea sanctitate.

IIII. De domino Christo, quod in eo sint omnes thesauri sapientiae atque scientiae conlocati.

V. De seducentium sublimitate verborum.

VI. De traditione apostolica, quod a nemine debeat immutari.
VII. De philosofia et seductionibus.

VIII. De domino convivificante cum se sanctos ex gentibus 'deleto decreti cyrograffo crucique adfixo, 'universis omnia peccamina demittente.

IX. De sanctis ex gentibus, quod observationem temporum et escarum testamenti veteris non debeant custodire.

X. De seductoribus.

XI. De sanctis, quod non terrena sapere debeant et quaerere sed

'superna.

XII. De mortificatione membrorum terrestrium, id est omnium abstinentia vitiorum.

XIII. De expoliatione veteris hominis cum omnibus vitiis et indumento novi cum renovatione.

XIIII. De virtutibus spiritalibus.

XV. De sanctis, quod omnia dictu factuque in nomine domini Christi agentes gratias deo patri per ipsum semper debeant operari.

XVI. De subiectione mulierum ad maritos.

XVII. De virorum dilectione ad coniuges et temperantia disciplinae.
XVIII. De filiorum obsequio ad parentes.

XIX. De patrum erga filios temperamento.
XX. De servorum obsequio.

XXI. De dominis erga servos.

XXII. De instantia et vigilantia orationis.

XXIII. De sermonis et salis et gratiae condimento.

XXIIII. De Thycico et Onesimo.

XXV. De Aristharco concaptivo apostoli et Marco consobrino Barnabae et lesu Iusto ex circumcisione adiutoribus regni.

XXVI. De sollicitudine Ephafrae in oratione pro Colosensibus et Laudicensibus et Hieropolitanis.

XXVII. De Luca medico et Dema.

XXVIII. De Nympha et domestica eius ecclesia.

XXIX. De apostolo mandante ut Colossensium epistulam Laudicenses legerent et Laudicensium Colossenses.

EXPLICIUNT CAPITULA.