8

9

3 Omnis

minister et tabernaculi veri, quod fixit dominus et non homo. enim pontifex ad offerenda munera et hostias constituitur; unde necesse esse et hunc habere aliquid quod offerat. Si ergo esset super terram, nec esset sacerdos, cum essent qui offerrent secundum legem munera, qui exemplari et umbrae deserviunt caelestium, sicut responsum est Mosi, cum consummaret tabernaculum Vide, inquit, omnia facito secundum exemplar quod tibi ostensum est in monte: nunc autem melius sortitus est ministerium, quanto et melioris testamenti mediator est, quod in melioribus repromissionibus sanctum est. 7 (17) Nam si illud prius culpa vacasset, non utique secundi locus inquireretur. Vituperaus enim eos dicit Ecce dies veniunt, dicit dominus, et consummabo super domum Israhel et super domum Iuda testamentum novum, non secundum testamentum quod feci patribus eorum in die qua adpraehendi manum illorum ut educerem illos de terra Aegypti, quoniam ipsi non permanserunt in testamento meo, et ego neglexi eos, dicit dominus. Quia hoc testamentum quod disponam domui Israhel post dies illos, dicit dominus, dando leges meas in mentem eorum, et in corde eorum superscribam eas, et ero eis in deum, et ipsi erunt mihi in populum. Et non docebit unusquisque proximum suum et unusquisque fratrem suum dicens Cognosce dominum, quoniam omnes scient me a minore usque ad maiorem eorum, 12 quia propitius ero iniquitatibus eorum, et peccatorum illorum iam non memorabor. 13 Dicendo autem novum veteravit prius: quod autem antiquatur et senescit, prope interitum est.

culare.

5

IX.

10

1 (18) Habuit quidem et prius iustificationes culturae et sanctum sae? Tabernaculum enim factum est primum, in quo inerant candelabra et mensa et propositio panum, quae dicitur sancta. 3 Post velamentum autem secundum tabernaculum quod dicitur sancta sanctorum, aureum habens turibulum et arcam testamenti circumtectam ex omni parte auro, in qua 'una urna aurea habens manna et virga Aaron, quae fronduerat et tabulae testamenti, superque eam Cherubin gloriae obumbrantia propitiatorium: de quibus modo non est dicendum per singula. 6 His vero ita compositis in priori quidem tabernaculo semper introibant sacerdotes sacrificiorum officia consummantes: 7(19) in secundo autem semel in anno solus pontifex non sine sanguine quem offert pro sua et populi ignorantia, & hoc significante spiritu sancto, nondum propalatam esse sanctorum viam, adhuc priore tabernaculo habente statum. Quae parabola est temporis instantis, iuxta quam mu

8

VIII, 3- IX, 9.

19

14

nera et hoştiae offeruntur, quae non possunt iuxta conscientiam perfectum facere servientem, 10 solummodo in cibis et in potibus et variis baptismis et iustitiis carnis usque ad tempus correctionis inpositis. 11 (20) Christus autem adsistens pontifex futurorum bonorum per amplius et perfectius tabernaculum non manu factum, id est non huius creationis, 12 neque per sanguinem hircorum et vitulorum, sed per proprium sanguinem introivit semel in sancta, aeterna "inventa redemptione. 13 Si enim sanguis hircorum et taurorum et cinis vitulae adspersus inquinatos sanctificat ad emundationem carnis, quanto magis sanguis Christi, qui per spiritum sanctum semet ipsum obtulit inmaculatum deo, emundavit conscientiam vestram ab operibus mortuis ad serviendum deo viventi. 15 Et ideo novi testamenti mediator est, ut morte intercedente in redemptionem earum praevaricationum quae erant sub priore testamento repromissionem accipiant qui vocati sunt aeternae hereditatis. 16 (21) Ubi enim testamentum, mors necesse est intercedat testatoris: 17"testamentum enim in mortuis confirmatum est; alioquin nondum valet dum vivit qui testatus est; 18 unde ne primum quidem sine "sanguine dedicatum est. Lecto enim omni mandato legis a Mose universo populo, accipiens sanguinem vitulorum et hircorum cum aqua et lana coccinea et hysopo, ipsum quoque librum et omnem populum aspersit dicens Hic sanguis testamenti quod mandavit ad vos deus. 24 Etiam tabernaculum et omnia vasa ministerii sanguine similiter aspersit. 22 Et omnia paene in sanguine mundantur secundum legem, et sine sanguinis fusione non fit remissio. 23 (22) Necesse est ergo exemplaria quidem caelestium his mundari, ipsa autem caelestia melioribus hostiis quam istis. Non enim in manu factis sanctis Iesus introiit, exemplaria verorum, sed in ipsum caelum, ut appareat nunc vultui dei pro nobis, 25 neque ut sepe offerat semet ipsum, quemadmodum pontifex intrat in sancta per singulos annos in sanguine alieno: 26 alioquin oportebat eum frequenter pati ab origine mundi, nunc autem semel in consummatione saeculorum ad destitutionem peccati per hostiam suam apparuit. Et quemadmodum statutum est hominibus semel mori, post hoc autem iudicium, 28 sic et Christus semel oblatus ad multorum exaurienda peccata, secundo sine peccato apparebit expectantibus se in salutem.

20

24

X.

1 (23) Umbram enim habens lex bonorum futurorum, non ipsam imaginem rerum, per singulos annos isdem ipsis hostiis, quas offerunt inIX, 10

6

8

alioquin non

40

desinenter, numquam potest accedentes perfectos facere: cessassent offerri, ideo quod nullam haberent ultra conscientiam peccati cultores semel mundati? 3 Sed in ipsis commemoratio peccatorum per singulos annos fit: inpossibile enim est sanguine taurorum et hircorum auferri peccata. Ideo ingrediens mundum dicit Hostiam et oblationem noluisti, corpus autem aptasti mihi, holocaustomata et pro peccato non tibi placuit: tunc dixi Ecce venio, in capite libri scriptum est de me, ut faciam, deus, voluntatem tuam. Superius dicens quia hostias et oblationes et holocaustomata et pro peccato noluisti nec placita sunt tibi, quae secundum legem offeruntur, tunc dixit Ecce venio ut faciam, deus, voluntatem tuam. Aufert primum ut sequens statuat; 10 in qua voluntate sanctificati sumus per oblationem corporis Iesu Christi in semel. "Et omnis quidem sacerdos praesto est cotidie ministrans et easdem saepe offerens hostias, quae numquam possunt auferre peccata: 12 (24) hic autem unam pro peccatis offerens hostiam in sempiternum sedit in dextera dei, 13 de cetero expectans donec ponantur inimici eius scabillum pedum eius. Una enim oblatione consummavit in sempiternum sanctificatos. 15 Contestatur autem nos et spiritus sanctus: postquam enim dixit 16 Hoc autem testamentum quod testabor ad illos post dies illos, dicit dominus, dando leges meas in cordibus eorum, et in mente eorum superscribam eas, 17 et peccatorum et iniquitatum eorum iam non recordabor amplius. 18 Ubi autem horum remissio, iam non oblatio pro peccato. 19 (25) Habentes itaque, fratres, fiduciam in introitu sanctorum in sanguine Christi, quam initiavit nobis viam novam et viventem per velamen, id est carnem suam, 21 et sacerdotem magnum super domum dei, accedamus cum vero corde in plenitudine fidei, adspersi corda a conscientia mala et abluti corpus aqua munda, 23 teneamus spei nostrae confessionem indeclinabilem: fidelis enim est qui repromisit: 24 consideremus invicem in provocationem caritatis et bonorum operum, 25 non deserentes collectionem nostram, sicut est consuetudinis quibusdam, sed consolantes, et tanto magis quanto videritis adpropinquantem diem. 26 Voluntariae enim peccantibus nobis post acceptam notitiam veritatis iam non relinquitur pro peccatis hostia, 27 terribilis autem quaedam expectatio iudicii, et ignis aemulatio quae consumptura est adversarios. 28 (26) Inritam quis faciens legem Mosi sine ulla miseratione duobus vel tribus moritur : quanto magis putatis deteriora mereri supplicia qui filium dei conculcaverit et sanguinem testamenti pollutum duxerit, in quo sanctificatus est, et spiritui gratiae contumeliam fecerit ? 30 Scimus enim qui dixit Mihi vindictam, ego reddam. Et iterum quia iudi

22

20

29

et

33 3

cavit dominus populum suum. 34 Horrendum est incidere in manus dei viventis. 32 Rememoramini autem pristinos dies, in quibus inluminati magnum certamen sustenuistis passionum, et in altero quidem obprobriis et tribulationibus spectaculum facti, in altero autem socii taliter conversantium effecti. 34 Nam et vinctis conpassi estis, et rapinam bonorum vestrorum cum gaudio 'suscipistis, cognoscentes vos habere meliorem et manentem substantiam. 35 (27) Nolite itaque amittere confidentiam vestram, quae magnam habet remunerationem. 36 Patientia enim vobis necessaria est, ut voluntatem dei facientes reportetis promissionem. 37 Adhuc enim modicum quantulum, qui venturus est veniet et non tardavit: iustus autem meus ex fide vivit; quod si subtraxerit se, non placebit animae meae. 39 Nos autem non sumus subtractionis in perditionem, sed fidei in adquisitionem animae.

6

38

XI.

'Est autem fides sperandorum substantia, rerum argumentum non parentum. In hac enim testimonium consecuti sunt senes. 3 (28) Fide intellegimus aptata esse saecula verbo dei, ut ex invisibilibus visibilia fierent. Fide plurimam hostiam Abel quam Cain obtulit deo, per quam testimonium consecutus est esse iustus, testimonium perhibente muneribus eius deo, et per illam defunctus adhuc loquitur. 5 Fide Enoch translatus est ne videret mortem, et non inveniebatur, quia transtulit illum deus: ante translationem enim testimonium habebat placuisse deo; sine fide autem inpossibile est placere': credere enim oportet accedentem ad deum, quia est et inquirentibus se remunerator fit. 7 Fide Noe responso accepto de his quae adhuc non videbantur, metuens aptavit arcam in salutem domus suae, per quam damnavit mundum et iustitiae quae per fidem est heres est institutus. 8 Fide qui vocatur Abraham oboedivit in locum exire quem accepturus erat in hereditatem, et exiit nesciens quo iret. 9 Fide moratus est in terra repromissionis tamquam in aliena, in casulis habitando, cum Isaac et lacob coheredibus repromissionis eiusdem: 10 expectabat enim fundamenta habentem civitatem, cuius artifex et conditor deus. 11 (29) Fide et ipsa Sarra sterelis virtutem in conceptionem seminis accepit etiam praeter tempus aetatis, quoniam fidelem credidit esse qui promiserat. orti sunt, et hoc emortuo, tamquam sidera caeli arena quae est ad oram maris innumerabilis. sunt omnes isti, non acceptis repromissionibus,

Propter quod ab uno in multitudinem et sicut 13 Iuxta fidem defuncti sed a longe eas aspi

14

25

24

Fide

magis

cientes et salutantes, et confitentes quia peregrini et hospites sunt supra terram. Qui enim haec dicunt, significant se patriam inquirere. 15 Et si quidem illius meminissent de qua exierunt, habebant utique tempus revertendi: 16 nunc autem meliorem adpetunt, id est caelestem. Ideo non confunditur deus vocari deus eorum: paravit enim illis civitatem. 17 Fide obtulit Abraham Isaac, cum temptaretur, et unigenitum offerebat qui susceperat repromissiones, 18 ad quem dictum est quia in Isaac vocabitur tibi semen; 19 arbitrans quia et a mortuis suscitare potens est deus, unde eum et in parabola accepit. 20 Fide et de futuris benedixit Isaac Iacob et Esau. 2 Fide Iacob moriens singulos filiorum Ioseph benedixit, et adoravit fastigium virgae eius. 22 Fide loseph moriens de profectione filiorum Israhel memoratus est et de ossibus suis mandavit. 23 Fide Moses natus occultatus est mensibus tribus a parentibus suis, eo quod vidissent eligantem infantem, et non timuerunt regis edictum. Moses grandis factus negavit se esse filium filiae Pharaonis, eligens adfligi cum populo dei quam temporalis peccati habere iucunditatem, 26 maiores divitias aestimans thesauro Aegyptiorum improperium Christi: aspiciebat enim in remunerationem. 27 Fide reliquid Aegyptum, non veritus animositatem regis: invisibilem enim tamquam videns sustinuit. Fide celebravit pascha et sanguinis effusionem, ne qui vastabat primitiva tangeret eos. 29 Fide transierunt mare rubrum tamquam per aridam terram, quod experti Aegyptii devorati sunt. 30 Fide muri Hiericho ruerunt, circumiti dierum septem. 3 Fide Raab meretrix non 'peribit cum incredulis, excipiens exploratores cum pace. 32 Et quid adhuc dicam? Deficiet enim me tempus enarrantem de Gedeon Baruc Samson lepthe David et Samuhel et profetis, 33 qui per fidem devicerunt regna, operati sunt iustitiam, adepti sunt repromissiones, obturaverunt ora leonum, extincxerunt impetum ignis, effugerunt aciem gladii, convaluerunt de infirmitate, fortes facti sunt in bello, castra verterunt exterorum. 35 Acceperunt mulieres de resurrectione mortuos suos: alii autem distenti sunt, non suscipientes redemptionem, ut meliorem invenirent resurrectionem: 36 alii vero ludibria et verbera experti, insuper et vincula et carceres, 37 lapidati sunt, secti sunt, temptati sunt, in occisione gladii mortui sunt, circumierunt in melotis, in pellibus caprinis, egentes, angustiati, adflicti, 38 quibus dignus non erat mundus, in solitudinibus errantes et montibus et speluncis et in cavernis terrae. Et hi omnes testimonium fidei probati non acceperunt repromissionem, 40 deo pro nobis melius aliquid providente, ut ne sine nobis consummarentur. XI, 44 40.

31

31

39