Theologi, ut probent fidem Ecclesiæ semper fuisse pænas temporales subeundas ad peccata luenda; sed nova disciplina non novum dogma necessariò inducit, manet enim certum apud omnes principium, licet ob hominum infirmitatem jam non injungat Ecclesia severiora illa opera, quæ Novatianis grassantibus, visa sunt injungenda, ad tollendam nimiæ indulgentiæ, quam objiciebant, in gravioribus remittendis delictis, speciem. Qui putant aliam esse Ecclesiæ faciem hodiernam ab illa priorum sæculorum, debent animadvertere omnia in rerum conditione plurimum mutata, solamque superesse Ecclesiam fide eadem, eodemque regimine, per tot vices consistentem.

C. XXI. DE JUDICIIS ECCLESIASTICIS.

Conciliorum et Pontificum auctoritas in judiciis de fidei controversiis maxime explicatur. Ad hæc referenda sunt quæ de morum principiis aliquando proferuntur, ad doctrinam scilicet pertinet morum statuere regulas, et pravis contra eas hominum commentis damnatis, puritatem et sanctitatem Evangelii vindicare. Id tamen animadvertendum nonnullas aliquando proscribi sententias ob nimiam earum latitudinem, quippe quæ universaliter acceptæ, et in agendi normam assumptæ, possent laxioribus favere moribus, quamvis forsan in aliquo rerum eventu, perspectis adjunctis, possent sustineri. Ad Ethicen autem ampliorem explicationem remittimus.

Cum docendi et definiendi auctoritate intimo nexu conjungitur Ecclesiæ judicium de libri alicujus sensu orthodoxo, vel hæretico: nam pertinet ad doctrinam eos designare libros quibus veritates revelatæ proponuntur, et fideles errorum monere, quibus alias facile imbuerentur, ex librorum qui specie catholici sunt lectione. Hanc potestatem exercuit Concilium Constantinopolitanum II. quod V. Concilii Ecumenici nomen et authoritatem obtinuit; quodque tria capitula, scripta scilicet Theodori Mopsuesteni episcopi, epistolam Ibæ Edesseni ad Marim Persam, et libros Theodoreti adversus S. Cyrillum, damnavit.

Eo in judicio Christi promissiones Ecclesiæ factas allegavit, ut authoritatem et fidem conciliaret: et re quidem vera valuit apud Ecclesiam universam, quamvis vehementius aliquamdiu restiterint plures Ecclesiæ occidentales, quæ cœcumenicam Synodi auctoritatem non agnoscebant, et injuriam Chalcedonensi Concilio, quod Ibam et Theodoretum in episcoporum catum exceperat, inferri putabant. Studium Pontificum ut ubique obtineret, ostendit illis esse persuasum, judicium semel latum, et a Vigilio Pontifice confirmatum, retractari non posse, sed id habere ponderis, quod aliis de fide decretis Ecclesiæ inest. Economia quidem usi sunt, non statim ab Ecclesiæ consortio præcidendo, qui reluctabantur, quia eos fide consentientes noverant, sed errore facti laborare, quod libros Chalcedonensibus

patribus censerent probatos: nunquam tamen destiterunt donec dissipata omni nebula, judicium apud omnes exceptum sit, pertinacibus episcopis Istriæ tandem abscissis.

Hæc Ecclesiæ auctoritas infallibilis in sensu librorum determinando in quæstionem est vocata, damnato libro Jansenii episcopi Iprensis, qui "Augustinus" dicitur; quum enim inde extractæ fuerint quinque, propositiones, quæ totius operis substantiam virusque complectebantur, et in quibus ejus cardo vertebatur, negarunt libri patroni eas eo contineri, saltem eo sensu quo damnatæ sunt: et Pontifices mentem auctoris non esse assecutos fidenter affirmarunt. Multæ secutæ sunt lites, tricæque, Jansenianis eorum placita intra Ecclesiam propagare studentibus, cujus auctoritati in re fidei plenum profitebantur obsequium, errorem facti, uti dicebant, in judicio contra Jansenii librum lato allegantes. Eis favere visa est Theologorum certa sententia in factis errari posse, quum ex hominum pendeant testimonio. Cæterum toto cælo distant inter se facta personalia, in quibus uti ait S. Thomas, "possibile est judicium Ecclesiæ errare propter falsos testes;"1 et facta dogmatica, quæ personam non respiciunt, sed libri sensum: hæc enim jure optimo ad doctrinam referuntur; et totum Ecclesiæ judicium nititur collatione principiorum quæ libro continentur cum doctrina divinitus tradita. Si ejusmodi judicio error subesse posset, impune grassarentur hæreses, quum quisque verbis Ecclesiæ dogmata profitens, ea pro arbitrio explicaret, quin libri ejus certo innotescerent vitandi: quod Jansenianis contigit, qui ipsa sui magistri placita propagare studebant, menti ejus adhærere profitentes, quæ a Calviniana quinque propositionum interpretatione longe aberat. Allegabant etiam insignes Theologos docuisse Patres VI. Synodi judicando de Honorii Pontificis, ad Sergium Constantinopolitanum Patriarcham, epistolis, errasse, qui scilicet hæretico Honorio anathema idcirco dicebant, quamvis nulla hæresis iis epistolis contineatur. Sed nec hi patroni adhibendi sunt, nec enim ullum protulit judicium Concilium illud de Honorii epistolis, sed ipsi dicebant anathema, (si genuina sint acta) quod scilicet visus fuerit Monothelitis hæreticis connivere, silentium utrique parti injungendo, quum Catholicæ veritatis liberam prædicationem contra novitium errorem urgere oporteret. Putabat Bellarminus eos epistolarum tenorem non rite intellexisse, nec animum Pontificis æque interpretatos, sed falsis rumoribus deceptos, et iniquis suspicionibus abreptos injuriam orthodoxi præsulis memoriæ irrogasse. In re hujusmodi errari posse in comperto est, factum enim est personale, quamvis scriptorum lectio eos movisse dicatur, non sola tamen, nec de eorum sensu prolatum est solemne judicium. Qui Ecclesiæ auctoritatem hac in re propugnant, ea tantum tuentur judicia solemnia quæ libri sensum, prout jacet, respiciunt. Hæc in Galliis per sæcula fere duo exarserunt dissidia, inter

(1) Quodlibet 9. qu. 8. art. ult.
(2) L. 4 de Rom. Pont. c. xi.

Catholicos et Jansenianos; sed Pontifices institerunt, donec ab omnibus de hæresi suspectis juramentum exigi consueverit, se damnare ex animo librum Jansenii in sensu ab auctore intento, scilicet quem suo expressit libro. Hermes, Theologus Germanus, qui industria magna et eruditione fidem Catholicam propugnare studuerat, plura excogitavit minus accurata, et a sana doctrina aliena, quæ S. Sedes novissime damnavit. Ejus placitis nimis inhærentes aliqui ejus discipuli, Jansenianorum premere fastigia dicuntur, libros scilicet non rite intellectos affirmantes: sed manet judicium fixum.

Judicia Ecclesiastica aliquando feruntur contra librum, quin certas aliquas propositiones feriat; quo in casu tenendum est librum pravam aliquam doctrinam continere, nisi forsan constet eum cum cæteris scriptis damnari in odium auctoris, uti dicitur; quod plerumque contingit de hæresiarchis, aliisve insignibus impietate: Ecclesia enim ut hæreseos odium manifestet, et ut periculo eripiat fideles, latet quippe sæpius sub herba anguis, consuevit scripta omnia primipilorum hæreseos procul a filiorum suorum manibus esse jubere.

In globo, uti Theologi loquuntur, damnantur nonnumquam propositiones plurimæ, congestis scilicet censuris, quin dicatur quæ unicuique conveniat. Hæc damnationis forma a Concilio Constantiensi, a Leone X, et a pluribus Pontificibus adhibita, inservit ut respuantur propositiones, utpote aliqua ex notis appositis dignæ. De iis fusius loqui necessarium hic non videtur.

sensu.

Quid valeat Ecclesiæ judicium de viri alicujus jam defuncti sanctitate et gloria quæritur: constat quippe martyres tribus prioribus sæculis magnæ venerationi habitos,1 alios autem pietate illustres parem honorem et cultum sequentibus sæculis obtinuisse. Id autem sæpe contigit ex rei ipsius claritudine, quum enim fidelis aliquis magna cum animi constantia Christum coram Ethnicis fuisset confessus, et inter tormenta lætus obiisset, martyrii memoria quotannis est celebrata, ex fidelium pietate, et Episcoporum asSic étiam miræ nonnullorum virtutes, quas nonnumquam miracula in vita, et post mortem, eorum invocata ope, patrata, probabant, similem provocabant cultum. Martyrii vel vitæ sanctioris celebritas, et miraculorum frequentia, fecerunt ut cultus quorumdam per universam diffunderetur Ecclesiam; dum alii nonnisi in quibusdam provinciis colerentur. Qui in Monasteriis vitæ sanctitate claruerunt, sanctorum albo, quod servabant in posterorum exemplum, inserebantur. Ad sæculum usque duodecimum varii fuerunt hac in re mores, donec pontifex Alexander III, ad præcavendos abusus et errores, auctoritatem Sanctos solemniter declarandi, seu, ut aiunt, canonizandi sibi reservaverit: ex quo tempore magna adhibita est cautela

(1) Extat epistola Ecclesiæ Smyrnensis de Polycarpi martyrio apud Eusebium. Inde patet martyrum memoriam quotannis celebrari jam consuevisse, medio sæculo secundo, et eorum reliquias magni habitas.

ne in re tanti momenti aliquis error subesse posset. Haud ægre fatemur fieri potuisse ut aliquis, ex populari opinione et fama, alicubi in veneratione haberetur, qui revera Sanctus non esset: non ita tamen per totam Ecclesiam, vel magnam ejus partem solemnem habuisse cultum, vel solemni decreto inter Sanctos referri. Requidem vera Christum numquam rem adeo fædam in sua Ecclesia ubique obtinere permissurum existimandum est, ut cultus solemnis damnato homini exhibeatur. Speciale Spiritus Sancti lumen Pontifici in canonizatione sanctorum adesse pie credimus, quamvis non fide divina. Pleraque quæ in Breviario referuntur magnam merentur fidem, sed quædam minus certa irrepserunt, ex supposititiis actis martyrum desumpta, vel ex medii ævi legendis, vel aliis documentis haud omnino certis. Id autem dubium non reddit martyrium ipsum, vel vitæ sanctitatem, sæpius enim utrumque certissima traditione, et publico cultu, ab ipso quo floruit sanctus tempore, est celebratum; diu antequam aliquis aggressus fuerit rerum gestarum seriem scripto celebrare.

.

1

Judicia Ecclesiastica de personis, seu de speciali aliquo casu, non adeo sunt certa, aliquando enim opinione, vel testium fide, qui fallere possunt, nituntur; quapropter Innocentius III. de excommunicato, qui pænitentiæ indiciis datis discessit haud absolutus, permisit, ut prævio absolutionis ritu, pro eo, tamquam Ecclesiæ membro, oraretur; hoc autem præmisit sagacissimus Pontifex principium: "judicium Dei veritati, quæ non fallit nec fallitur, semper innititur: judicium autem Ecclesiæ nonnumquam opinionem sequitur, quam et fallere sæpe contingit, et falli: propter quod contingit interdum, ut qui ligatus est apud Deum, apud Ecclesiam sit solutus: et qui liber est apud Deum, Ecclesiastica sit sententia innodatus." Cæterum ne alicui fiat injuria, Ecclesia formam processus jam ab antiquissimis temporibus instituit, testes examini subjecit, reo se defendendi fecit facultatem, aliasque plurimas adhibuit cautelas, ut quod rectum justumque decerneretur: nec nisi rerum veluti evidentia coactus, potestatem suam censuras irrogando exercere consuevit. Quo magis valuit in foro externo, eo cautius lentiusque in criminum indagine processit ; sed sublata illa judicii forma et solemnitate in nonnullis regionibus, ea tamen ubique semper adhibenda est diligentia, qua rerum veritas constet. Ubi nulli citari valent testes, nullaque vis sententiæ in foro civili agnoscitur; imo imminente litis periculo sub prætextu famæ læsæ, cum scandalo apud hostes fidei, si allegetur crimen, et ipsorum testium infamia vel pudore, mirum non est Ecclesiasticam potestatem omni externo præsidio destitutam, et odio et discrimini facile objectam, pleraque omittere quæ alias servanda forent, ut omnibus judicii æquitas pateret. Sed de his fusius alio loco. Sectæ etiam sibi vindicant judicandi potestatem, et criminum graviorum

(1) Cap. A Nobis de Sent. Excom.

(2) Vide Devoti Instit. Can. 1. iii. it. 1. § xxvi.

reos, vel sectæ dogmata præcipua impugnantes e suo gremio nonnumquam dimittunt, quamvis se errori in ipsis dogmatibus definiendis agnoscant obnoxios. Injuria autem fieri videtur, dum incerta dogmata in legem judicandi usurpantur, et tribunal pure humanum fidei causam agit, hæresim quam vocant puniendo exclusione a cætu. In sola Ecclesia Catholica æquitas judiciorum in reos contra fidem apparet, quippe quæ veritate dogmatum certo cognita nititur.

C. XXII. DE POTESTATE ECCLESIASTICA.

Potestas quam Præsulibus Ecclesiæ vindicavimus, docendi munus præcipue spectat, una cum sacramentorum dispensatione, et animarum regimine. Provenit a Deo, et ad salutem dirigitur, totaque in eo est ut homines singulos subsidiis supernaturalibus adjuvet, et totam Rempublicam Christianam moderetur, et gubernet. Quum Ecclesia non unius gentis contineatur limitibus, sed per totum terrarum orbem usquequaque diffundatur, ea in imperio, regno, vel republica civili quacumque esse dici nequit. Sunt quidem fideles, qui ad Ecclesiam pertinent, in republica, vel regno, et munia omnia optimorum civium persolvere tenentur, sancte servando leges patrias, et magistratus honore prosequendo: sanctiora munera in Republica Christiana persoluturi. Plurimum laborarunt fidei hostes ut hæc Christiani hominis erga utramque societatem, civilem scilicet et spiritualem, munia secum invicem pugnare ostenderent: et omnem adhibuerunt artem, ut Ecclesiæ potestatem in filios suos imminuerent et impedirent, prout fit plerumque. Sed Constitutione fæderatarum provinciarum omnis denegatur potestas Congressui liberum Religionis exercitium impediendi,' quapropter rebus spiritualibus non se immiscet Civilis auctoritas. Præstat tamen, ad accuratam rerum distinctionem, libertatem Ecclesiæ, et supremam in rebus spiritualibus auctoritatem, specialiter vindicare.

PROPOSITIO I.

Potestas Ecclesiæ præsulum in iis quæ ad salutem et animarum regimen pertinent, est plena et suprema; nec pendet ullatenus a potestate civili. Probatur. Potestas que a Deo ipso provenit et amplissimis verbis est data, non pendet ab alia potestate, quæ in res circa quas illa versatur nullam omnino auctoritatem a Deo recepit, nec ullam ex natura rei antea possidebat. Deus autem potestatem Ecclesiasticam Apostolis tribuens, nec eos civili potestati subjici in ea exercenda se velle declaravit, nec ad id rei natura

(3) Presbyterian form of government. ch. viii.

(4) Amendment to the Constitution of the United States, Article 1.