Page images
PDF
EPUB

mine ante punctorum inventionem. Sæpius etiam verbum masculinæ formæ cum nominibus fæminini generis conjungitur. Quamvis autem concionatores nonnumquam ea verba accommodent Mariæ, serpentem, filio suo edito, conculcanti, non ex vocula lectioneye ambigua pendet celsa ejus dignitas et prærogativa.

Alius aliquando objicitur locus quo particula causalis pro conjunctione ponitur, sensum quodammodo afficiens: "At vero Melchisedech rex Salem proferens panem et vinum, erat enim Sacerdos Dei Altissimi." Gen. xiv. 18. Cæterum ille conjunctionis usus ad causam significandam est Hebræis familiaris; "En morieris propter mulierem quam tulisti, habet enim virum." "Experimento didici, quia benedixerit mihi Deus propter te" scilicet iis locis reperitur. Sicut igitur eadem vis. objecto loco veteri interpreti inesse visa est, culpandi non sumus qui ejus versionem retinemus.

[ocr errors]

Ecclesiastis, c. ix. 1. textus habet:

quod in גם אהבה גם שנאה אין יודע האדם הכל לפניהס

Vulgata redditur: "nescit homo utrum amore an odio dignus sit, sed omnia in futurum servantur incerta:" quum ad litteram sit: "sive amorem sive odium nesciens homo, omne coram eis." Liquet autem veterem interpretem sensum fideliter feliciterque expressisse; nec est cur obscuriorem recentiorum versionem præferamus.

Psalmus lxvii., apud Hebræos lxviii., a Vulgato Interprete ambagibus inexplicabilibus involutus dicitur: sed et textus Hebraicus magnas patitur difficultates, quæ vix nisi conjiciendo expediuntur. Religioni autem duxit Ecclesia aliquid immutare vel adjicere, etiam claritatis causa, et ideo quædam obscura reliquit, diligentiori studio elucidanda.

Ex Novo Testamento id præcipue objicitur: "Fide Jacob, moriens, singulos filiorum Joseph benedixit: et adoravit fastigium virgæ ejus :"s sed præpositionem casu omissam censet Campbell, ita ut legendum sit "ad fastigium,” juxta textum Græcum: in to axpov tys paßds avтr. Nobis recepta lectio arridet, utpote indoli linguæ Latinæ conformior, et eundem præseferens sensum: nec enim verba Græca significant eum virga sua innixum, secus esset inɩ to axp8 τys, paßd8 tavт8; sed ad virgam se venerabundum convertisse, sicut Esther narratur tetigisse vel osculata fuisse summitatem virgæ Assueri, in obsequii signum. Videtur Jacob ea occasione adimplesse quod Josepho in somnio ostensum fuerat de se a Patre colendo, præstitit illi scilicet obsequium, tamquam principi, simul fide contemplans

6

.ipsa dedit mihi הוא נתנה לי .12 .v (1)

(2) Ruth i. 8. Esther i. 20.

(3) Gen. xx. 3.

(4) Gen. xxx. 27.
(5) Heb. xi. 22.

(6) Esther v. 2.

VOL. I.-55

sceptrum Christi, cujus Josephus typus erat insignis. Meritò idcirco Apostolus eximium fidei exemplum in re quæ per se levis videbatur mira

tus est.

C. X. DE VERSIONIBUS VERNACULIS.

Fide per orbem propagata Scripturæ in varias linguas versæ sunt, occasione opportuna oblata: quamvis enim absque Scripturis gentes ad fidem perductæ plerumque sint, iis tainen nutriebatur pietas. Hinc, referente Hornio, anno 706 Adhelmus, primus episcopus Sarisburiensis, Psalterium Saxonice reddidit, eoque hortante, Egbertus, episcopus Lindisfarnensis, quatuor Evangelia eodem idiomate exhibuit.

Beda ante annum 735, quo e vivis discessit, integra Biblia in idem vertit. Alfredus rex Psalterii versionem aggressus est, et inchoatum reliquit an. 900; Elfricus Archiepiscopus Cantuariensis an. 995, Pentateuchum, Josuen, Job, Judices, Ruth, partem librorum Regum, Esther et Machabæos reddidit. Post Normannorum irruptionem, sæculo undecimo, lingua Anglica, ex admixtione Normannicæ et Saxonicæ linguarum orta est, cujus initium sæculo duodecimo medio ponitur. Ante an. 1290 versio Anglica Scripturarum jam facta noscitur: aliam confecit sæculo sequenti Joannes de Trevisa. Post schisma Anglicanum Novum Testamentum an. 1582 Anglice prodiit Rhemis, curis Gulielmi Allen aliorumque; totaque Biblia Duaci an. 1609, 1610. Ea curis episcopi Challoner an. 1750, pluribus ad recentiorem stylum redactis, iterum edita sunt, quibus adhuc utimur: sed typographorum arbitrio plurimæ inductæ sunt varietates in plerisque recentioribus editionibus.

In plerisque gentibus Catholicis ante Lutheri turbas Biblia lingua vernacula edita sunt. Jacobus a Voragine, ex ordine S. Dominici Archiepiscopus Genuensis, qui an. 1290 floruit, "utriusque instrumenti volumina divina, primus omnium in Italicam linguam, summa fide ac diligentia transfudit." Nicolai Malermi, Camaldulensis, anno 1471, Venetiis et Romæ Italica versio prodiit, quæ ante annum 1525 terdecem vicibus lucem aspexit.

Germanica versio an. 1466 typis prodiit, quæ sexdecim vicibus edita est ante Lutheranam versionem anno 1534.

Bohemica versio extitit tempore Huss, itaque est Pragæ an. 1488, Cutnæ an. 1498, Venetiis an. 1506, et 1511."

Illam difficultatem vernaculis versionibus adhærere, quod linguæ sæpius

(1) Sextus Sen. Bibl. S. t. I. p. 397.

(2) Vide articulum Versions of the Scripture in Dublin Review, Vol. I. July, 1836.

mutentur, quisque adimadvertat oportet, adeo ut progrediente tempore phrases ridiculæ fiant, vel haud amplius intelligantur, uti fuse ostendit Alexander Campbell in præfatione novæ versioni Novi Testamenti:1 inde enim fit ut mutentur, haud absque quadam populi offensione. Gravius autem incommodum, non sine divini verbi injuria, contingit, quoties quisque suo veluti arbitrio novas cudere versiones velit, haud attenta præsulum Ecclesiæ auctoritate, et ita ipsa divina eloquia incerta reddere. Manifesta vero impietas est, si quis suæ studens sententiæ vel sectæ, textum reddere aggrediatur ea ratione qua possit facilius ad placita hujusmodi tuenda deflecti. Vix autem contingere posse fatetur Campbell, ut quis a studiis partium inveniatur liber, quod si unus alterve egregius vir intra sæculi spatium oriatur omnibus numeris absolutus, poterit opus aggredi, quod inter multas versiones sua veluti præstantia sese commendabit, tandem aliquando obtenturum! Constat Lutherum, Bezam, pluresque alios inter Reformatores consultò sacrum textum ad sua placita traduxisse interpretatione perversa: quod Bezæ præsertim exprobrat Georgius Campbell. Interpretes Anglicanos, quorum opera usus est Jacobus rex, studiis partium actos verba haud accurate reddidisse etiam queritur: quapropter mirum nemini esse debet Catholicos versionem illam rejicere et reprobare. Quædam autem dare juvat specimina :

Пpeoẞurépos ubique redditur Elder, contra optimam interpretandi regulam, munerum enim nomina negligi non debent, ut vocis etymologia attendatur.® Sic etiam Exxortos Overseer plerumque redditur, quamvis muneris sit vocabulum, ad plerasque linguas translatum. Latini quidem Presbyterum, Episcopum, Itali Prete, Vescovo, Galli Prêtre, Evêque, Germani Priester, Bishof, Hispani Presbitero, Obispo, Angli Priest, Bishop, inde sump

serunt.

Mat. xix. 2. Ου παντες χωρίυσι τον λόγον τοῦτον. Male redditur : "All men cannot receive this saying," ut insinuetur continentiam esse quibusdam impossibilem.

I Cor. vii. 9. εἰ δὲ οὐκ ἐγκρατεύονται, γαμησάτωσαν. Perperam etiam eundem ob finem: "but if they cannot contain, let them marry."

(1)" A living language is continually changing. Like the fashions and customs in apparel, words and phrases at one time current and fashionable, in the lapse of time become awkward and obsolete. * * * This constant mutation in a living language will probably render new translations, or corrections of old translations, necessary every two or three hundred years." General Preface to New Testament, translated by George Campbell, James Mack night, and Philip Doddridge, Doctors of the Church of Scotland. Præfatio videtur ab Alexandro Campbell scripta, qui in Virginia et per fæderatas-provincias fama notus est. Consule tamen Diss. XI. Georgii Campbell, part II. p. 123

et seq.

(2) Qui voces President, Governor, Mayor, in alias linguas verteret, muniis cuilibet adsignatis haud distinctis, non veram earum notionem daret, licet vocum ipsarum vim forsan exhiberet.

I Cor. ix. 5. Μη οὐκ εχομεν ἐξουσιαν ἀδελφην γυναίκα περιαγειν. Male redditur: "have we not power to lead about a sister, a wife?" quum significet mulierem sororem. Profecto si Apostolus de uxore circumducenda loqueretur, eam sororis nomine appellare non erat opus. Adeo curæ erat Novatoribus Apostolis dare uxores ut Bezam1 non puduerit eum locum Act. i. 14. cùr yuvaığı, reddere "cum uxoribus eorum."

1 Cor. xi. 27. ωςτε ὃς ἂν εσθίῃ τὸν ἄρτον ἢ πίνῃ το ποτήριον. Male vertunt and drink.

Exxλ aliquando reddita est Congregation, deinceps Church, iterum proponitur a Campbell congregation; et sic variatur, cum doctrinæ varietate et incertitudine: quum oportuisset retinere, vocabula ab ipsis primordiis Religionis Christianæ derivata, et Christianarum gentium usu sacrata. Ecclesia apud Latinos, Chiesa apud Italos, Eglise apud Gallos, Iglesia apud Hispanos, Eagluis apud Hibernos. Germani autem, Scoti, Anglique alia forma ejusdem vocis usi sunt, quæ ad domum in qua conveniebant fideles, et ad cætum et tribunal sacrum designandum, usurpabatur vo zvpemmov Dominicum templum, kirche, kirk, church, levi quadam variatione

vocatur.

Alia corruptionis exempla ex Beza desumpta, quæ imitati sunt Anglicani, dat Georgius Campbell. Matt. v. 21. 27. 23: ¿xovrate öti ippédu Toïs apxaíois: "You have heard that it was said by them of old time." Hoc ita omnium versionum et codicum auctoritatem, et ipsam linguarum indolem ita redditum, ne traditioni faveretur agnoscit criticus."

Heb. x. 33 : Ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίστεως ζήσεται· καὶ ἐὰν ὑποστέλλεται ουκ ἐνδικῖς i Tuxú pov iv áut. "Now, the just shall live by faith: but if any man draw back, my soul shall have no pleasure in him." Hæ voces Italicis quidem litteris, veluti explicationis necessariæ causa, Anglicæ versioni insertæ, sensum plane pervertunt, quum Apostoli verba de justo ad quemlibet transferant, ne error de justitia inamissibili everteretur. Merito igitur de ea proferri potest censura quam ipse Pearson in Bezam hac occasione protulit: "Illa verba a Theodoro Beza haud bona fide sunt translata.”s

(1) "We know that Peter had once a wife, as we learn from the Gospel that his wife's mother was cured by Jesus of a fever, Matt. viii. 14. 15. But whether she was living at the time referred to in the Acts, or whether any more of the Apostles were married, or whether their wives were disciples, we know not. Now this falsification, though in a little matter, is strongly characteristic of that interpreter." George Campbell, Diss. x. part iv. p. 378. Adeo quidem levis momenti videtur Apostolis uxores adsignare suo mendacio, ut verbo Hieronymiano semel de corruptore sacri textus utar.

(2) In contradiction to all the versions which had preceded, oriental and occidental, and in opposition to the uniform idiom of the sacred writers." Diss. x. p. 376. (3) "Præf. Parænetica," laudata a Campbell, Diss. x. "This is one of the many passages in which this interpreter has judged that the sacred penmen, having expressed themselves incautiously, and given a handle to the patrons of erroneous tenets, stood in need of him more as a corrector than as a translator." Ib. p. 348.

De lectione Scripturæ id tenendum est, Ecclesiam eam numquam vetuisse,1 sed Patres e contra summopere commendasse, adeo ut Chrysostomus persæpe fideles hortetur, ut spectaculis neglectis, sacrorum librorum lectioni dent operam ; et S. Hieronymus matronæ piæ studium illud vehementius commendet. Sacerdotibus id muneris est præcipui, quod ne negligerent, sapienter instituit Ecclesia ut inter preces quotidianas, et in sacrificio celebrando, lectiones ex Scriptura desumptas recitarent. Vitiatas quidem versiones a fidelium manibus procul esse jubet, nec enim convenit eas tamquam Dei verbum venditari, quod justissime et sanctissime sancitum agnoscet qui corruptiones perpenderit. Post turbas Lutheri, indoctis et instabilibus scripturas in sui perniciem detorquentibus, a Sacra Congregatione quæ Indicis vocatur, vetitum est, ne quis versiones vernaculas legeret, absque Ecclesiastici Superioris venia, quæ Parochi testimonio de pietate et aliis animi dotibus, prævio, dabatur: sed ea disciplina non ubique obtinuit; jamque satis habetur ut Versio sit probata, et Patrum et Catholicorum aliorum scriptorum commentationibus illustrata. Cæterum nemo ignorat ex Scripturis temere lectis plurima sequi mala, ad quæ præcavenda fides præcedere debet, prout ex Pauli ad Timotheum verbis colligitur, humilis animi sensus numquam abesse, et affectus ad Deum dirigi ut mirabilia de lege sua revelare dignetur, nosque sanctorum scientiam doceat. Jure igitur optimo Patres monuerunt fideles qua ratione scripturas inoffenso, uti dicitur, pede, percurrere possent. TERTULLIANUS : "Fides tua te salvum fecit, non exercitatio Scripturarum: fides in regula posita est: habes legem et salutem de observatione legis. Exercitatio autem in curiositate consistit, habens gloriam solam de peritiæ studio. Cedat curiositas fidei."'s ORIGENES: "Sunt plurima in Scripturis, quæ apertius et simplicius dicta sunt, quam ut parvi sensus ædificent auditorem."4 S. BASILIUS: "Crebram lectitationem novi præsertim Testamenti ne levi ex causa transmiseris, quod ex veteris lectione identidem nec pauci noxam contraxerunt; non quia Scripturæ illæ ulla ex parte noxiæ sunt, quando id contigit per infirmam eorum, qui noxam contrahunt, mentem: panis enim suapte natura comparatus est nutriendo corpori, tametsi noxam afferat infirmo."5 S. GREGORIUS NAZIANZENUS: "Legem profecto apud nos constitutam esse oportebat, quæ juberet ut quemadmodum olim apud sapientes. Hebræos a quibusdam sacræ Scripturæ libris juvenes arcebantur, utpote tenerioribus adhuc minimeque firmis animis haud quaquam profuturis." S. Ambrosius de diabolo Scripturas citante disserens, ait: "Disce hic quoque (1) Tolosauum Concilium an. 1229 Albigensibus ut occurreret qui pessime divinis eloquiis abutebantur, vetuit vulgares versiones: sed decretum illud locale fuit, abusui tollendo accommodatum.

(2) Hom. iii. de Lazaro.

(3) 1. de præscr. c. xii.
(4) Hom- xxvii. in Num.
(5) Ep. 1 ad Chilon.
(6) Orat. xxvi.

6

« PreviousContinue »