nam et daemones christum fatebantur. et filii sceuae in actibus apostolorum. in nomine ihesu quem praedicaret paulus demonia fugabant tatianus quoque licet profanis inplicatus erroribus non inutile tamen exhibens studiosis exemplum hoc euangelium ut mihi uidetur sollerti conpaginatione disposuit et forsitan s adhuc beati iustini adherens lateri illius eruditionis merito hoc opus explicuit. arbitror enim propterea non ammonii sed huius esse editionem memorati uoluminis quod ammonius matthei fertur relationi euangelistarum reliquorum relatione discretos adnexuisse sermones hic uero sancti lucae principia sunt ad- 10 sumpta Licet ex maxima parte euangelio sancti matthei reliquorum trium dicta coniunxerit ut iure ambigi possit ammonii an tatiani inuentio eiusdem operis debeat extimari· Uerumtamen uel si iam heresiarces huius editionis auctor 15 exstitit tatianus uerba domini mei cognoscens libenter amplector interpretationem si fuisset eius propria procul abicerem. nam et contra gentes magnificos libros edidisse narratur hoc igitur euangelium cum absque numeris repperissem quos ammonius mirabili studio repperit. 20 Eusebius uero caesareae episcopus palestinae ab eo accipiens exemplum diligenter excoluit. quibus communiter ab euangelistis dicta uel propria sunt notulis declarata domino iuuante studium laboris inpendi. ut memoratos numeros per loca congrua diligenter adfigerem quodsi dubitatio alicuius 23 uerbi fortasse prouenerit ex appositis numeris ad plenariam recurrens quilibet euangelii lectionem an et ibidem ita se sermo habeat de quo ambiguitas prouenerat incunctanter inueniat. et absque scrupulo studiosi mens secura hoc possit. uti uolumine quod etsi a compositi huius auctore uoluminis cum 30 numeris editum fuit sed transcribentium desidia omissi putantur. nos tamen in eo sumus labore uersati quo opera solet nouella praesumi sciendum sane quod hic numerus canonicus usque ad denariam perueniat quantitatem. neque scribentis uoluntate horum numerorum summa defixa est. sed ratione et regula 35 Neque enim aut infra denarium aut ultra poterit ullo modo alius numerus repperiri. qui quattuor euangelistarum dicta communia aut propria ualeat explicare. quod praesenti facile potest exemplo probari. nam aut omnes quattuor sibi concordare necesse est aut mattheus marcus lucasque sibi conueniunt aut mattheus iohanni consentit aut mattheus lucae concordat aut mattheus cum marco eadem loquitur. aut marcus cum luca et iohanne paria loquitur aut marcus cum iohanne similibus loquitur aut marcus cum luca eadem narrat aut 10 lucas cum iohanne non discrepantia referunt. aut singuli propria inueniuntur exponere. In quattuor igitur euangelistis euidenti numerorum ratione monstratum est quod non ualeat communis propriaque relatio ultra progredi. aut intra denariam contrahi quantitatem quos tamen canones breuiter supter 15 adnexui ut manifestius fiat. in quo canone euangelistae communia uel propria dixerint. ordinem uero quem in canonum ratione digessimus. ad hoc exeruimus ut sola probatio fieret. rationabiliter denarii summam fuisse conscriptam. nam quae sit eorum positio breuiter ut diximus infra notare curauimus. 20 ipsos quoque numeros in unum pariter congregatos in modum quo eos sanctus hieronymus digessit curaui describere. iuxta seriem dumtaxat qua totius euangelii huius lectio explicatur ut qui eadem uel alia aut ubi propria euangelistae protulerint memoratos numeros prius curiosus lector si uelit inspiciens 25 facile ex nota numeri reperta comprobet lectione. sanctam et beatissimam trinitatem praecantes. ut nos in ueritate scripturarum suarum erudire dignetur. et discretionis gratiam tribuat. quatenus ut optimi trapezitae omnia probemus secundum apostolum et quae sunt bona sectemur. 30 EXPLICIT PRAEFATIO 10 In canone primo quattuor concordant mattheus marcus. lucas. iohannes In secundo tres mattheus. marcus. lucas In tertio tres mattheus lucas. iohannes In quarto tres mattheus marcus. iohannes In sexto duo In octauo duo lucas. marcus In nono duo lucas iohannes In decimo propria. unusquisque quae non habentur in aliis ediderunt |