cum omni supraposito ad iam dictam Ecclesiam Sancti illius ubi eis patrocinium et defensionem constitui, revertantur. Volumus enim ut ingenuos quos modo aut inantea fecimus, quanticunque in ipsis locis manent quae ad sanctam Ecclesiam delegavimus, inspecta eorum libertate, super ipsas terras pro ingenuis commaneant, et aliubi commanendi nullam habeant potestatem, sed ad ipsa loca sancta debeant spectare, et nullus de ipsis lidemonia ad meos heredes ullatenus reddat, et hoc quod aliquibus ex eis per cartas dedimus, nullatenus aliubi nec vendere nec alienare habeant licentiam. Similiter donavimus donatumque in perpetuum esse volumus ad Monasterium illud, ubi venerabilis Abba ille praeesse videtur, villas illas in pago ill, cum omnibus adiacentiis vel appendiciis earum, quantumcunque ibidem tenere vel possidere videmur, et quolibet adtractu ad nos pervenit, aut Legibus pervenire debet, totum et ad integrum cum omni superposito à die praesenti in honorem Sancti illius, ubi Abba ille, tradimus ad possidendum, cum domibus, aedificiis, mancipiis, accolabus, libertis, tam ibidem oriundis quam aliunde translatis vel ibidem commanentibus, vineis, silvis, campis, terris cultis et incultis, pratis, pascuis, aquis, aquarumve decursibus, cum exitu et regressu, omni genere pecudum, tam maiore quam minore, mobilibus et immobilibus, omni re inexquisita, tam auro quam argento, vel reliquis fabricaturis, tam ministeriis Ecclesiae, vel strumentis chartarum, libris vel vestimentis Ecclesiae, vel omni praesidio quod vivens legibus possidere videor et mihi debetur, et quicquid dici vel nominari potest, totum et ad integrum ad iamdictum Monasterium Sancti illius proficiat in augmentum, inspecto illo strumento quod antea ad iam dictum Monasterium fecimus. Praeter ista omnia reservavimus in Falcidia heredibus nostris villas illas in pago illo, in ea ratione ut facta mea in omnibus studeant conservare atque defendere. Quod si hoc facere neglexerint, quicquid eis deputavimus perdant, et de omni corpore facultatis meae penitus reddantur extranei. Et si aliquid comparavero, aut ex parentibus meis mihi obvenerit, vel adtraxero, vel quolibet ingenio ad me pervenerit, quod in isto testamento supra non commemoravimus " post meum discessum casa Sancti illius per Rectores suos recipiat perpetualiter ad possidendum. Per praesens testamentum basilicam Sancti illius heredem meum instituo, et quicquid unicuique deputavi, fidei tuae committo. Quia hoc quod tibi deputavi, malo te habere quam me, te magis quam caeteros heredes ac proheredes meos. Si quis vero, quod futurum esse non credo, sive aliquis heredum ac proheredum meorum, vel quislibet opposita persona praesens testamentum meum infringere conatus fuerit vel tentare praesumpserit, inprimis, usque dum ad veram emendationem proinde corrigatur, Deum et Sanctos suos habeat contrarios, et à liminibus Ecclesiae efficiatur extraneus, et insuper ei quem pulsaverit, una cum socio fisco, auri libras tant, coactus exsolvat, et nihilominus praesens pagina firma permaneat, quam manu mea propria subter firmavi, et bonorum hominum signis vel allegationibus roborandam decrevi, stipulatione subnexa. Actum. Et reliqua. Gesta iuxta consuetudinem Romanorum, qualiter testamenta allegentur. LXXIII. Anno illo regnante Rege illo, sub die illo, in civitate illa, adstante viro illo laudabili defensore et omnia Curia publica, vir magnificus ille prosecutor etc. ut supra pag. 335. Textus mandati. Domino magnifico fratri illi, ille. Peto et supplico atque tuae caritati iniungo, ut in vicem meam civitatem illam adeas, et donationem illam quam ego partibus illius de locis nostris nuncupatis illis sitis in pago illo per meum legitimum instrumentum confirmavi, prosequi et gestis municipalibus coram Curia publica et defensore facias allegari. Propterea tibi hoc mandatum conscripsimus etc. ut supra pag. 222. Vir Post recitationem mandati, vir honestus ille defensor dixit. Mandatum quidem recitatum est, sed suprascriptum testamentum, quod prae manibus habere dicis, amanuensis accipiat, et nobis praesentibus recitetur, et ut postulas gestis publicis firmetur. Qui statim accipiens, per ordinem illud recitavit. Post recitationem vero ille persecutor dixit. Quia petitiones meas laudabilitas vestra per ordinem implere dignata est, rogo ut publica monumenta suscipiat. laudabilis ille defensor et curiales dixerunt. Testamentum quod recitatum est gestis publicis inseratur et quod ille persecutor velit et petit, gesta ei publice dentur. Ille persecutor dixit. Sufficit mihi bone defensor, si testamenti, quod recitatum est, mihi gesta, ut mos est, tradere iubeatis. Defensor et ordo Curiae dixerunt. Quia testamentum et mandatum inde conscriptum per ordinem conditum et bonorum hominum manibus roboratum atque signatum manifeste cognovimus, aequum est ut gesta ex hoc conscripta et à nobis subscripta tibi ex more tradantur, et in archiis publicis serventur, ut facilius, quod superius insertum est, diuturno tempore maneat inconvulsum. Edatur ordine et mandatum et totus testamenti textus, et postea defensor et Curiales civium et reliqui subscribant atque signent, Epistola qualiter pupilli recipiantur. LXXIV. Lex Romana constringit, ut qui tutores noluerint esse parvulorum, si forte cesserit luctuosa hereditas, in ea ipsi habeantur extranei. Propterea ego in Dei nomine ille, ludex provinciae illius etc. ut supra pag. 385. Libellus dotis. LXXV. Dulcissima atque amantissima sponsa mea nomine illa, ego in Dei nomine ille. Igitur dum taliter parentibus nostris utriusque partis complacuit atque convenit ut ego te solido et denario secundum Legem Salicam sponsare deberem, quod ita et feci, similiter complacuit nobis atque convenit ut de rebus proprietatis meae tibi aliquid in dotis titulum condonare deberem. Quod ita et feci. Idcirco per hanc chartulam libelli dotis sive per festucam atque per andelangum dono tibi et donatum in perpetuo es se volo, id est, in pago illo, in loco nuncupato illo, super fluvio illo, hoc est, mansos tantos, cum hominibus ibidem commanentibus vel adspicientibus his nominibus illis vel illis, cum terris tam cultis quam et incultis, silvis, pratis, campis, pascuis, aquis, aquarumve decursibus, mobilibus et immobilibus, praesidiis, peculiis, pecoribus, vineis, farinariis, vel quicquid in ipso loco mea videtur esse possessio vel dominatio, rem inexquisitam totum et ad integrum, sicut superius dixi, dono, trado, atque transfirmo. Insuper etiam dono tibi in pecoribus, id est, inter boves et vaccas, inter porcos et verveces, capita tanta, in fabricaturis, id est, in auro vel argento solidos tantos. In ea vero ratione ut haec omnia superius nominata, quandoquidem dies nuptiarum evenerit, et nos Deus coniunxerit, tu dulcissima sponsa mea nomine illa ab ipso die hoc habeas, teneas, atque possideas, vel quicquid exinde facere volueris, liberam ac firmissimam in omnibus habeas potestatem. Et si quis deinceps contra hanc chartulam libelli dotis, quod fiendum esse non credo, venire aut eam temerare praesumpserit, si se exinde non correxerit, illum qui ab initio masculum et feminam condidit contra se ultorem sentiat, et insuper auro uncias tantas, argento libras, tantas coactus exsolvat, et quod repetit nullatenus evindicare praevaleat, sed praesens haec epistola tam à me quam ab heredibus meis defensata omni tempore firma et stabilis permaneat, stipulatione interposita. Alius libellus dotis. LXXVI. Quod bonum, faustum, felix, prosperumque eveniat desponsandis maritandisque ordinibus ac procreationi liberorum etc. ut supra pag. 324. Alio modo. LXXVII. Quod bonum, felix, faustumque. Et reliqua. Dono itaque ego ille honestae puellae sponsae meae nomine ill. quam, si Christo placuerit, in coniugium desidero sociare uxorem, donatumque etc. ut supra pag. 361. Alio modo. LXXVIII. Lex et consuetudo exposcit ut quicquid inter sponsum et sponsam de futuris nuptiis fuerit definitum vel largitum, aut ex consensu parentum vel ipsorum, si sui iuris sunt, scripturarum solemnitate firmetur. Idcirco ego ille, dum multis habetur percognitum quod te illa una cum consensu parentum vel amicorum nostrorum tua spontanea voluntate sponsavi, mihi complacuit ut aliquid de rebus meis per hunc titulum libelli dotis ante diem nuptiarum tibi confirmare deberem. Quod ita et feci. Ergo dono tibi donatumque esse volo locellum proprietatis meae nuncupatum illum situm in pago illo, cum terris. Et reliqua. Totum et ad integrum, sicut à me praesente tempore videtur esse possessus, et in fabricaturis aurum tantum, argentum tantum, vestimenta. Et reliqua. Haec omnia, sicut iam superius dictum est, per hunc titulum libelli dotis, cum dies nuptiarum advenerit, tibi sum impleturus vel traditurus; ita ut dum advixeris, secundum Legis ordinem teneas atque possideas, nostrisque qui ex nobis procreati fuerint filiis derelinquas. Si quis vero aut ego ipse, aut ullus quislibet persona fuerit qui contra hanc donationem aliquid agere vel calumniam generare praesumpserit, illud quod repetit non vindicet, et insuper cui litem intulerit solidos centum componat, et haec donatio meis vel bonorum hominum manibus roborata, cum stipulatione subnexa, firma permaneat. Constitutio dotis. LXXIX. Cum constet foecunditatem humanae prolis à protoplasto Domino praecipiente crevisse, Crescite, inquiente et multiplicamini, atque ob adiutorium mulier de latere sumpta sit viri, dicente Domino, faciamus ei adiutorium simile sibi, et, idcirco relinquet homo patrem et matrem, et adhaerebit uxori suae, et erunt duo in carne una, et ut certius humana fragilitas possit dignoscere bonum atque à Deo constitutum esse coniugium, ipse auctor redemptionis Christus Dei filius invitatus ad nuptias venit, ibique aquas in vinum mirabile convertit, ideoque ego in Dei nomine Gaufridus, praecedentium patrum vestigia sequens, una cum consensu Virorum illustrium propinquorum meorum, visum est mihi Legibus copulare legitimum coniu gium ad procreationem filiorum, atque in dotis titulum dare sponsae meae nomine Hisdemei, filiae quondam Wtardi atque Osbrenae, deerevi in praesentia Virorum nobilium agere, studuique ut eius temporibus inconvulsum permanere queat. Quod ita et feci. Ergo dono tibi donatumque secundum Legem Salicam in tua dote à die praesenti iure legitimo in perpetuum esse volo, et de meo in tuum ius et dominationem trado atque transcribo, hoc est mansum iuris mei indominicatum, cum aliis quatuor mansis servilibus seu adspicientibus simul curtiferis, vineis arpennorum quatuor, silvis, viridigariis, pratis, campis cultis vel incultis, pascuis, perviis, exitibus et regressibus, et reliquis adiacentiis, mobilibus et immobilibus, cum mancipiis utriusque sexus, quorum haec sunt nomina. Giofredus et uxor sua donavit eam infantibus Geroldo et Abdone, necnon et Poppa. Magewardus et uxor eius Adalburgis cum filio suo nomine Burando, Isembertus, Aimbertus, Petitus, Ultegerius, Alboinus, Olfardus, Lanceri et uxor sua Sicberta, Airmannus, et coniux eius Adalburgis, et filia eorum Ingeltrudis, Cathindes, Megewardus, Pucellita, et Albutius. Qui praescriptus mansus cum omnibus appendiciis est in pago Carnotense, in vicaria Ganegiacense, in loco qui dicitur Sicheri villa. Haec omnia superius comprehensa die praesenti tibi sum daturus', vel traditurus totum et inexquisitum, ut quicquid exinde facere volueris, liberam et firmissimam in omnibus habeas potestatem faciendi. Dono etiam tibi in praefixo pago vel in eadem vicaria, in loco qui dicitur Bonervilla, omnem medietatem, tam ex mancipiis quam ex alode, quam ibi videor habere, hoc est, mansum unum cui adspiciunt mansi serviles quatuor cum mancipiis quorum haec sunt nomina, Galastus, Ergarius, Pascarius, MarliPolita, et Amelberga, vineis arpennorum quatuor, pratis, silvis, aquis, aquarumve decursibus, terris cultis et incultis, exitibus et regressibus, vel quicquid ibi adspicit, omnem medietatem tam in terris quam in mancipiis, id est, mansum unum cum mansis quatuor ibi adspicientibus, cum pratis arpennorum duorum, et medietatem Ecclesiae Dei. Traditio ad sponsam. LXXX. Dum multis habetur percognitum qualiter ego ille puellam aliquam nomine illam una cum consensu parentum vel amicorum nostrorum Legibus sponsavi, et aliquid de rebus meis ei donare ante diem nuptiarum disposui, ideo placuit mihi ut de ipsis rebus misso ipsius puellae nomine illi traditionem vel introductionem locorum secundum Legem Romanam facere deberem. Quod |