tur, quod Dominus noster Rex C. ad Coenobium Luxoviense parvitatem meam dirigere voluit. Unde peto largitatem vestram, ut in vico vestrae potestatis Ruvacha, mihi mansionem et necessaria cuncta subministrari; me vero sequentibus hospitia et aliquas impensas exhiberi praecipiatis, procul dubio scientes, quia quodcunque pusillitati meae demandare dignamini, absque omni recrastinatione perficere curabo. Ei si quando iuxta nos alicubi deveneritis, scitote quia ad vestrum obsequium cum omni festinatione occurrere studebo. Sanctitatem vestram et gregem vobis commissum continuis orationibus Domino commendamus. Idipsum autem ut pro Ecclesia fidei nostrae commissa et nostra fragilitate facere dignemini suppliciter imploramus. Vale.

XXI. Ille N. gratia Dei Episcopus N. Vicedomino et fideli suo salutem Strenuitas tua sciat, quia G. Nemidonensis Episcopus Romam profecturus' unam mansionem petiit a me in III. Idus Maii, hoc est secunda die sequentis Hebdomadae. Ideoque omni cura provide, ne quicquam tunc ibidem necessariorum ei defuerit, sed omnia sufficienter illi subministres, id est maldra quatuor de pane, de cervisa carradam unam, triginta situlas de Vino, situlas, tres friskingas, Ovinas quatuor, Porcum unum, de lardo dimidium tergum, Agnellum unum, Porcellum unum, Anserem unum, Annetas duas, Pullos quatuor, et ipsi aliquem piscem si potueritis: ligna ad focum, et vasa ad ministerium, plumatia et capitalia ad lectum, de avena trita et ventilata ad pastum cavallorum maldra tria et foenum in pratis et in agris, singulis cavallis vasallorum et servorum illius unum manipulum: et si prae nimia occupatione et gravi damno aliarum rerum poteris, per te ipsum illi servire, curato ita ut ad gratiam fiat quod facimus. Et si quando ad eius loca nos devenire necessitas coegerit, ita eum benefactis anticipatum habeamus, ut iure se nobis vicem debere noverit. Vale.

et

XXII. Vicedominus N. Episcopi N. Procuratori in Polligen. Unus Episcopus debet ad Polligen super XII. noctes advenire, et ideo praepara illi ministerium. Vide ubi opti mum granum habeas et para VI. maldra de farina lota, unum modium de simila. Tolle de XII. censariis singulas Ovas. Et da illis quotidie sal et ventilamina et commixtum migma, ut tunc bonae sunt. Tolle unum porcum de illo servo, quem hoc anno reddere debet, et da illi quotidie sufficienter de sigila et hordeo, et inebria illum mixtura furfurum seu farinae, et fac unum Agnellum tota matris ube. ra sugere, similiter et Porcellum et unam aucam, et duas anetas a caeteris separa, et da illis quotidie abundanter, ex Gallinas et Pullos commixta hordeacea farina pasce; et sume de servis quibus volueris. Duas fretas de cervisa,

et

et

sume sex siclos de vino in cellario Episcopi ad Constantiam, et praecipe quatuor servis, ut una hebdomada diebus quos indomicum debent, ligna fagina, et caetera optima quotidie adducant, et ova congrega, ut quando ego venero omnia parata inveniam, si cutem et capillos habere volueris. Vale.

XXIII. Episcopus Procuratori suo N. Accipe epistolam istam, et commenda illam alicui tributariorum nostrorum qui cavallum habet, et praecipe illi, ut nec die nec nocte quiescat, donec eam ad Tringonilla Maiori deferat. Quod si nullus corum tibi obedierit, tu ipse eam illuc defer, et praecipe illi, ut diem cum nocte continuando N. eam perferat, et hanc brevicolam apertam illi signatae coargilae ut tu et socius tuus et ipse N. noverit, quod qui per cuiuscunque vestrum neglectum contigerit, ut ipsa Epistola N. Episcopo ante istam dominicam non veniat, omnibus meis et gratia mea privabitur. Si autem tibi N. venerit, expecta me in loco, et para mihi hospitium, quia in sequenti hebdomada ad te in illum locum, propria Divinitate, venire debebo, inde ad Stratoburgam perrecturus. Et strenuem Missum dirige, qui ipsam Epistolam N. sub omni celeritate repraesentet. Caeteris etiam Compresbyteris tuis de meo adventu indica, quia spero, quod Augiensis Abbas et Comes N. mecum ve niant, ut aliquid illis impendere valeam. Vale.

XXIV. Sanctae Moguntiacensis Ecclesiae Praesul fratri et Sacerdoti N. in Salvatore mundi salutem. Dilectio tua novit, quod a recordatione iuventutis tuae, ut reor, numquam in nostra Dioecesi Episcoporum Concilium est habitum; et idcirco puto, quin potius metuo, quod in Ecclesiis nostrae pusillitati commissis multa grandia et insanabilia, tum propter suimet enormitatem, tum etiam propter incuriae et occupationis nostrae diuturnitatem adeo concreverint, ut aut vix aut certe nequaquam sine magna authoritate aut vigore corrigi valeant. Quapropter ut dicta Canonum praecipere nosti, ut non dicam quod ad omnia meus semper fuisti, pridie Nonas Aprilis, ad urbem Moguntiam venire ne praetermittas, ita paratus, ut quandiucunque cau sarum necessitas exposcit, ibi manere pro abundantia sumptuum possis. Et quicunque aliquid gravioris negotii, quod supra vires tuas existimas, et nunc et Antecessorum tuorum temporibus habuerunt, aut tecum pariter venire, aut seorsum tibi occurrere in loco memorato praecipe, ut ibi omnis eorum controversia finiatur. Vale.

XXV. Domino et in Christo Patri. Illi Archiepiscopo N. indignus Ecclesiae N. excubitor. Sanitate dulcedinis vestrae comperta, omni gaudio repletus sum. Ad praecepta vestra non solum ea quibus pro authoritate regiminis vestri

obtemperare subiectionem meam convenit, sed et omnia quamvis gravia et difficilia, me esse semper paratissimum, Utinam ita probaveritis experimento, sicut ego, memor scilicet beneficiorum et educationis vestrae libentissime vobis ostendere desidero. Obsecro vero ne aures sapientissimi Magisterii vestri forsitan offendat, si pietate vestra confisus unam Apologiam, imino querimonium vobis insinuare, et potius implorare praesumo. Solertissima vestra novit industria quamdiu Episcopium mihi commissum ab infirmis et senio defessis hominibus retentum est, adeo ut iam nonus annus pene sit exactus, ex quo nullus eorum ipsam Parochiam circuire potuerit, et ego secundo iam anno illam retinens ob perturbationem Reipl. causarumque varietates et Domini mei Regis servitium nisi tantum dimidiam pertransire potui. Et licet in illis partibus quae adhuc visitavi, non satis multa prava invenerim, metuo ne illis, quas modo adire debeo, plurima distorta et incorrigibilia insipientiam meam deprehendere contingat; quae tamen cum gratia Dei et adiutorio prudentium virorum aliquantulum eventilare, et discutere necessarium puto, antequam ad notitiam vestram et dignitatis vestrae et tantae Synodi tam multa haec et tam gravia ita incorrecta et indiscussa perveniant, ne in mei peccatoris ministerio plus facinorum et flagitiorum reperiatur, quam in cunctis suffraganeorum vestrorum Parrochiis. Ideo supplico mansuetissimae Religiositati vestrae, ut si vestrae benignitati placuerit, per hunc Missum vilitati meae remandare dignemini, si me ab hac profectione excusatum habere velitis, donec aliquid eorum quae minus adhuc correcta sunt ad normam iustitiae dirigere queam. Nihil tamen in voluntate mea ponens, vestrae sanctitatis iussis impigrum me exhibere studebo. Valete.

XXVI. Dilectissimo et religiosissimo Consacerdoti et firmissimo amico N. Episcopo, ille Brixiensis Ecclesiae Pastor. Obsecro fidelitatem vestram, ut veraciter mihi et diligenter demandare dignemini, quomodo se summa rerum habeat, quam pacati inter se Domini nostri Reges sint, id est filii Hludovici, qualemque pacem ad consobrinum suum filium K. conservent: quia nos habitatores Italiae, et potius Inquilini, seu quod potissimum veritas ipsa testatur, praeda nunc horum, nunc illorum, aegre nimis expectamus, donec inter se concorditer adinveniant, cuinam Provinciam istam concedere velint; ut illi, prout oportet, singulariter subiiciamur: caeteris etiam, in quibus possimus, laeti serviamus. De sospitate sanctitatis vestrae certum me reddere velitis, et vestris Romam pergentibus, seu reliquis pro sua necessitate Italiam petentibus intimate, ut ad me divertant, et in vestro honore eis aliqua impendam subsidia: et de statu

sanitatis vestrae laetificabor; et vos de mea, ut credo. In vestram iucunda et pigmenta ac medicamenta, quae vobis congrua puto, vestrae dilectioni dirigere curabo. Manuscula, quae modo fuerunt ad manus, vestrae dignitati direximus, hoc est palliolum diace drinum, et aliud coccineum, tertium saphirini coloris, stragulas duas, duos ramos palmarum virides, et partem amigdalarum, et Thimiama novum. Quod si opportunum vobis est, obsecro, ut unum Admissarium generosissimum, celeritate et forma, quin et animo praestantissimum et alacrem, mihi fideli vestro dirigatis. Simul quodcunque volueritis grandioris pretii mihi iniungentes, ut puto, ad vestram voluntatem paratissimo.

XXVII. Nobilitatis et religionis summique Sacerdotii dignitate sublimato N. illi Ecclesiae Pontifici N. illius Ecclesiae indignus Episcopus. Comperta sanitate dulcediuis vestrae multum in Domino gavisus sum, sed et gaudeo et gaudebo. De perturbatione vero Italiae tum propter vestram et Ecclesiarum Christi inquietudinem et vastationem, tum etiam propter nostra detrimenta nimium contristamur: quia pauperrima et arida Provincia nostra quid amplius habitura est matre divitiarum suarum direpta. Sed Dei misericordia confidimus hanc tempestatem in brevi serenandam ; nam sicut demandastis mihi, ut de Regni pace, et statu vobis certi aliquid significarem et qualem pacem ad invicem conservarent tres fratres filii nostri Domini Hludovici, et utrum nepotem et consobrinum, immo compatruelem suum filium K. in societatem suam ascivissent? Notum facio dilectioni vestrae, quia tres illi fratres, ita se mutua charitate complectuntur, ut summam Trinitatem mediam inter illos diversari credamus. Adeo omnia, quae ad illos seu privato, seu publice pertinere videntur, humanas res et vota supergrediuntur: et unusquisque eorum, si postest fieri, plus alios quam se ipsum diligit, et diligeret. Et Domnus quidem K. cum fratre Hl. Hludovici iunioris, id est Galliam Lugdunensem et Treverim cum omni Mosellana regione, nec non Agrippinensem Provinciam, et Burgundionam inter se dividendas acceperunt. Italiam vero et Tusciam et omnem Campaniam Domno K. regendas commiserunt, qui etiam modo sanitate indulta et indepta quandocius vos per gratiam Dei visitabit, et omnem adversarium et praedonem de vestra Provincia fugabit. Ineffabiles vestrae liberalitati gratias de magnis exquisitis muneribus, quae mihi dirigere curastis. De cavallo, quem me expostulastis, scitote quia praestantissimum vobis mitto, Illorum de gente Patrum, quos Daedala Circe supposita de matre nothos furata creavit. Quod ne fabulosum existimetis, aerius ei color innatus hoc verum esse com

probat. Qui pernicitate Cillarum, animositate Rhebum, mirabili singularitate Bucephalum antecellat, et generosissimos pullos faciat: qui procul odoretur bellum, et gaudeat ad vocem tubae, et cum sanguineam pugnam videat, dicat Vah: qui montes oppositos laetus et alacris exsuperet, et fluvios rapaces innatet, et latissimos lacus transvadet. Belgica vel molli melius ferat Esseda collo, et humano sensu cognoscat, quomodo sub quolibet homine se gerere habeat hoc est sub iuvenibus et indisciplinatis transversus et supinus, sub senioribus vero et gravibus humilis et rectus incedere norit. Debetis autem farre pascere, non siliquis fabarum et lupinorum, seu frondibus cerrarum, et quercuum. Debetis autem puro amne et liquido fonte potare, non putentibus aquis, ut vos eas nomine dicitis. Si haec ei facitis, omnia quae dixi et ampliora in eo invenietis; si vero haec negligitis, et curam illi subtrahitis, immunis ero a mendacio, qui vobis bonum eum direxi, et qualiter habere deberetis instruxi. Vos autem vobis ipsis, aut ministris vestris de eius vili.

Caetera desunt.