PRO.

XLI. MORA.

Fortuna multa festi

nanti vendit, quibus Morantem donat.

Dum initia rerum amplecti properamus, umbras prensamus.

Fluctuantibus rebus advertendum, inclinantibus agendum.

Prima actionum Argo committenda sunt, extrema Briareo.

CON.

Occasio primùm ansam

vasis porrigit, deindè ven

trem.

Occasio instar Sibyllæ minuit oblatum, pretium auget.

Celeritas Orci galea.

Quæ maturè fiunt, judicio fiunt; quæ serò, per ambitum.

Qui parvis copiis rem Optimus terminus pa

magnam aggreditur, fingit opportunitatem ut speret.

Parvis apparatibus non Fortuna, sed Prudentia emitur.

randi, prima occasio agendi.

Nemo speret se Fortunam apparatu ligare posse.

Alteratio apparatûs et actionis, politica sunt; distinctio, tumida et infelix.

Magnus apparatus prodigus et temporis, et re

quàm vincunt.
Minùs operis est peri-
culo remedium adhibere,
quàm progressum ejus ob-
servare et custodire.

Non jam leve est periculum, si leve videatur.

gredi, qui accingitur, et periculum figit remedio.

Etiam in remediis periculorum levia pericula subsistunt.

Præstat cum paucis remediis, quæ invaluerunt, rem habere, quàm cum minis singulorum.

XLIV. CONSILIA VIOLENTA.

Necessitas,quæ Violenta dat, præter Iram et Meconsulit,eadem exsequitur. tum.

sed divinatio, quæ recedit ciendus est sensus, qui in

Secundum oratorem, non secundum caussam pronunciat, qui Argumentis nititur.

Qui Argumentis potiùs credit quam Testibus, etiam ingenio magis debet fidere quam sensui.

Tutum foret Argumentis credere, si homines nihil absurdi facerent. Argumenta, cùm sint

contra Testimonia, hoc præstant; ut res mira videatur, non autem ut vera.

CON.

Si Testibus credendum sit contra Argumenta, sufficit tantùm judicem esse non surdum.

Argumenta antidotum contra venena Testimoniorum.

Iis probationibus tutissimò creditur, quæ rarissimè mentiuntur.

Atque hæc Antitheta, quæ nunc proposuimus, fortassè tanti non fuerint; sed cùm jam olìm parata et collecta a nobis essent, noluimus diligentiæ nostræ juvenilis fructum perire: præsertìm cùm, si quis acutiùs introspiciat, semina sint, non flores. In illo autem adolescentiam planè spirant, quòd sint in

Morali sive Demonstrativo genere uberiora, in Deliberativo et Judiciali perpauca.

Tertia Collectio, quæ pertinet ad Promptuariam, atque etiam desideratur, est ea quam vocare placet Formularum Minorum. Illæ autem sunt veluti vestibula, posticæ, ante-cameræ, re-cameræ, transitus, &c. orationis, quæ indiscriminatìm omnibus subjectis competere possint. Quales sunt Præfationes, Conclusiones, Digressiones, Transitiones, Promissiones, Declinationes, et plurima ejusmodi. Quemadmodùm enim in ædificiis plurimùm facit et ad voluptatem et ad usum, ut frontispicia, gradus, ostia, fenestræ, aditus, transitus, et hujusmodi commodè distribuantur; eodem modo etiam in oratione fit, ut additamenta et interpositiones istæ (si decorè et peritè formentur et collocentur) plurimum tum gratiæ, tum commoditatis, universæ orationis structuræ adjiciant. Harum Formularum exemplum unum aut alterum proponemus, neque diutiùs iisdem immorabimur. Etsi enim sint res haud exigui usûs, tamen cùm nihil in his addamus de nostro, sed tantùm Formulas nudas ex Demosthene aut Cicerone aut alio quopiam selecto Auctore describamus, inferius quiddam videntur quàm ut in eo tempus

teramus.

EXEMPLA FORMULARUM MINORUM.

CONCLUSIO DELIBERATIVE.

Sic et culpam præteritam fas erit redimere, et futuris incommodis eâdem operâ prospicere.

PARTITIONIS ACCURATÆ COROLLARIUM.

Ut omnes intelligant nihil me et subterfugere voluisse reticendo, aut obscurare dicendo.

TRANSITIO CUM MONITO.

Verùm hæc ita prætereamus, ut tamen intuentes et respectantes relinquamus.

PRE-OCCUPATIO CONTRA OPINIONEM INVETERATEM.

Faciam ut intelligatis in totâ caussâ quid res ipsa tulerit, quid error affinxerit, quid invidia conflaverit. Hæc pauca enumerâsse, ad exempla satìs fuerit; cum quibus appendices Rhetoricæ, quæ ad Promptuariam spectant, cencludimus.

CAPUT. IV.

Appendices generales duæ Traditive; Critica, et Pædagogica.

SUPERSUNT duæ Appendices Traditivæ in genere ; altera Critica, altera Pædagogica. Sicut enim pars Traditivæ præcipua in Scriptione Librorum consistit, ita pars ejus relativa in Librorum versatur Lectione. Lectio autem vel magistrorum ope regitur, vel industriâ cujusque propriâ perficitur; atque huic rei inserviunt Doctrinæ illæ, quas diximus, duæ.

Ad Criticam spectant primò Auctorum probatorum limata Correctio et emendata Editio; quibus et ipsorum auctorum honor vindicatur, et studiosis lumen præfertur. Quâ tamen in re studiis haud parum detrimenti intulit quorundam hominum dili