Page images
PDF
EPUB
[blocks in formation]

BIBLIA

ŁACIŃSKO-POLSKA

CZYLI

PISMO ŚWIĘTE

STAREGO I NOWEGO TESTAMENTU

PODŁUG TEKSTU ŁACIŃSKIEGO WULGATY I PRZEKŁADU POLSKIEGO

X. JAKÓBA WUJKA- T. J.

Z KOMENTARZEM MENOCHIUSZA T. J.

PRZEŁOŻONYM NA JĘZYK POLSKI

WYDANIE

X. S. KOZŁOWSKIEGO

Arcybiskupa Metropolity Mohylowskiego

WE CZTERECH TOMACH in 8-vo maj.

(FRACTA PAGINA)

WYDANIE CZWARTE

Tom IV

Obejmujący Księgi Nowego Testamentu, jako to: Cztery Ewangelje, Dzieje Apostol-
skie, czternaście listów Ś-go Pawła, list Ś-go Jakóba, dwa listy Ś-go Piotra, trzy
listy Ś-go Jana, list Ś. Judy i Objawienie Ś. Jana.

WILNO

Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego

1907

B S 27 2
272

..1907.
v. 4

INDIANA UNIVERSITY LIBRARY

Servatis conditionibus in impressione Sacrorum Bibliorum servandis, licentiam per praesentes dedimus S-am Scripturam utriusque Testamenti cum Commentariis Menochii S. J., editionis Excellentissimi, Illustrissimi ac Reverendissimi Simonis Kozłowski, Archiepiscopi Mohiloviensis, imprimendi, impressamque absque ullis mendis, diligenti prius revisione et collatione facta, evulgandi.

No 632.

Datum Vilnae die 29 mensis Aprilis 1895 anno.

Antonius Franciscus Eppus mpr.

Franciscus Wołodźko.

In spiritualibus Secretarius.

11-20-63

BIBLIA
ŁACIŃSKO-POLSKA

Z OBJAŚNIENIAMI X. J. WUJKA, I KOMENTARZEM MENOCHIUSZA,

przełożonym na język polski.

Tom IV.

Wprowadzenie do czterech Ewangelij.

Nauka, jako też opis narodzenia, życia, cudów, śmierci, zmartwychwstania i wniebowstąpienia Jezusa Chrystusa, Syna Boskiego od wieków i syna Maryi Panny w czasie, prawdziwego Boga i razem prawdziwego człowieka, nazwane zostały Ewangelją, czyli z greckiego dobrą nowing, gdyż księga ta obwieszeza ludziom najpożądańszą nowinę, bo spełnienie tajemnicy naprawy i odrodzenia rodu ludzkiego, przez którą wszyscy ludzie zostali pojednani z Bogiem i odzyskali prawo do odziedziczenia nieba.

Cztery są Ewangelie: pierwsza według S. Mateusza apostoła; druga według S. Marka, który był uczniem S. Piotra; trzecia według S. Łukasza, towarzysza i ucznia Ś. Pawła; i czwarta według S. Jana apostoła, przezwanego ukochanym uczniem Chrystusowym. Chociaż w tych czterech Ewangeliach zawarte są główne zdarzenia z życia Zbawiciela, jednakże wszystkie stanowią jednę tylko Ewangelję: napisaną przez czterech Ewangelistów czworakim sposobem, porządkiem i stylem; albowiem oni byli tylko organem i narzędziem Ducha Ś., który jest pierwotnym i jedynym autorem tej Księgi. SS. Ewangeliści nie mieli głównie na celu opisać wszystkie czyny i słowa Chrystusa Pana, lecz tylko wybrać niektóre, aby przez nie przedstawić jakby ideę i obraz nauki i życia Messyasza. Z tej przyczyny często nie zachowują chronologicznego porządku w swoich opowiadaniach; także jeden wiele takich zdarzeń zamilcza, o których inni mówią obszernie, a jednak każdy tak układa swój opis, jak gdyby nic nie opuszczał. Przeto niekiedy łączą rozdzielne zdania, przypowieści i mowy, które żadnego z sobą nie mają związku, bo wyrzeczone były od Chrystusa w innym czasie, z innego powodu, i o innym przedmiocie. Lecz lubo w słowach i stylu od siebie się różnią, jednakże w myśli i sensie najzupełniej zgodni są z sobą, i, jakby dla pełności doskonałej muzycznej harmonii, to co jeden zamilcza drugi dopełnia; w czem ten wyraża się krótko i ucinkowie, inny to wykłada obszerniej i dokładniej; ztąd opowiadania Ewangelistów powinny być z sobą porównywane dla otrzymania pełniejszego i jaśniejszego opisu jakiej rzeczy. I z tego względu Ewangelia według S. Marka może być uważaną za uzupełnienie Ewangelii według S. Mateusza: a Ewangelia według Ś. Łukasza może się uważać za dopełnienie dwóch pierwszych; Ewangelia zas S. Jana jest jakby uzupełnieniem trzech innych. S. Mateusz na początku swojej Ewangelii szczególnie opisuje naturę Chrystusa Pana ludzką, S. Jan-naturę jego boską, S. Marek godnośc jego królewską, a S. Łukasz-kapłańską. Ztąd Ojcowie święci figurę czterech Ewangelistów znajdują wowych czterech tajemniczych zwierzętach, które się przedstawiły w widzeniu prorokowi Ezechielowi (Ezech. r. 1), iS. Janowi (Apok. r. 4). Oto tajemnicze widzenie Ezechielowe. Gdy zostawał w Mezopotamii, nad rzeką Chobar, wpadającą do Eufratu, otworzyły się przed nim niebiosa i ujrzał nadchodzący wicher, wielki obłok i ruszający się ogień nadzwyczajnej jasności. W ogniu okazywała się postać człowieka w pośrodku czterech ognistych Cherubinów, mających podobieństwo zwierząt, z których każde miało po cztery twarze i po cztery skrzydła, obrócone na cztery strony świata. Po prawej stronie twarz człowieka i twarz lwa, na lewej twarz wołu, i z wierzchu twarz orła. Skrzydła wszystkich były złączone z sobą, a zwierzęta biegały nakształt błyskawicy tam, dokąd duch je poganiał; i przy nich z obu stron po cztery koła pełne oczu zewsząd patrzących.

[ocr errors]

Ten majestatyczny wóz, na którym był Bóg w postaci człowieka pośród czterech Cherubinów, według tłumaczenia wielu Ojców świętych, oznaczał Kościół chrześcijański, gdzie Jezus Chrystus,

« PreviousContinue »