est in tribulationis gaudio: Ibant Apostoli gaudentes (1) etc.... Dura sicut infernus aemulatio. Charitas est dura in resecanda superfluitate, est durior in coarctanda necessitate, est durissima in relinquenda voluntate. De his Apostolus (2): Argue de resecanda superfluitate, obsecra ad coarctandam necessitatem, increpa ut relinquat voluntatem. De primo in lege dictum est: Cum coeperis captivam, si volueris eam habere in uxorem, rades omnes pilos carnis suae (3), idest superfluitates. De secundo: Castigo corpus meum etc. (4), scilicet necessaria corpori subtraho. De tertio: Ecce nos reliquimus omnia (5): omnia reliquit, sicut ait Expositor, qui nec voluntatem habendi retinuit. In iis tribus duritiis persecutor noster diabolus occiditur. Forsitan istae sunt tres lanceae, quibus Absalon persequens patrem suum, occisus est. In figura horum trium duras punctiones substinuit Christus in cruce. Punctus est clavis in manibus et pedibus, spinis in capite, lancea in latere. In manibus et pedibus punctus est, quasi designans resecanda esse operum nostrorum superflua. In capite ubi vigent sensus..... necessitate. In corde ubi est sedes voluntatis, ut nos doceret propriam voluntatem de corde nostro debere extinguere. Haec caritas est dura sicut infernus, qui damnatos cruciat, nec tamen occidit. In hac enim duritie nos cruciare, sed non penitus occidere debemus. »

53. EPISTOLA BONAVENTURAE AD QUEMDAM NOVITIUM. « Vidi, carissime, faciem tuam apud Montium Castrum, venerabili Patre Ministro Provinciali praesente...... Novos autem Christi milites bello tentator impetit acriori, et eorum saluti et Dei gloriae invidens, ut quem homines suae conversionis exordio

(1) Act. 5, v. 41.

(2) 2 Timoth. 4, v. 2.

(3) Deuteron. 21, v. 11, 12. "Et videris in numero captivorum mulierem pulchram, et adamaveris eam, voluerisque habere uxorem. Introduces eam in domum tuam: quae radet caesariem et circumcidet ungues..

(4) 1 Cor. 9, v. 27.

(5) Matth. 19, v. 27.

glorificant, sua turpius prolaptione blasphement. Nempe vilis apostata et nomen Domini et religionem sanctam, etsi non voce, actu tamen ignominioso blasphemat. Maximum apostasiae scelus est, quod et Deum inhonorat, persequitur homines ab ejus obsequio detrahendo, religionem infamat et actori suo perpetuam maculam ingerit. Verum malivolus hostis quos ad saecularia prorsus revocare non potest, saltem ad inferiora nititur inclinare. Ascensiones in corde fidelium Dominus, descensiones in corde instabilium diabolus suggerendo procurat. Qui ab alio recedit, semper instabiles pertrahit, de quibus dicitur per prophetam (1): Transient de monte in collem. Sed esto quod ad alium transiens Ordinem, nostroque non inferiorem alium quemlibet asseveres non est mei propositi religionibus aliis pro nostrae commendatione detrahere: satis per se sancta religio sibi ad laudum merita sufficit. Penuria impiorum est, laudem ex aliorum infamia vindicare. Veritas et conscientia tua, si tamen conscientiam habes et lumen oculorum tibi est, de hac tibi satisfaciant quaestione. Sed confidenter hoc dixerim, quod religioni nostrae maxime tenearis, quae te de saeculo fugientem excepit, initiavit ad bonum, et spiritualis, si passus es, consolationis lactavit uberibus, tuaque in Christi servitio mater et nutrix est. Qualem habuerit filium usquemodo, tu videris. In corporalibus quoque obsequiis, non puto fratres tuae indigentiae defuisse pro exigentia status tui. Licet Ordo hic sit altissimae paupertatis, nescit tamen indigentibus pauper esse, et providentia charitatis excedit terminos. paupertatis.... Et ut sancti (Bernardi) utar verbis (2): « Securus << potes pugnare, ubi securus es de victoria. O vere tuta cum << Christo et pro Christo pugna, in qua nec vulneratus, nec pro<< stratus, nec conculcatus, nec millies, si fieri possit, occisus, << fraudaberis a victoria, tantum non fugias; sola causa qua << perdere possis victoriam, fuga est. Fugiendo potes illa amit

(1) Jerem. 50, v. 6. De monte in collem transierunt.

(2) Edit. Venet. 1750, tom. 1, epist. 1, n. 18.

<< tere, moriendo non potes. Beatus si pugnando moriaris, quia << mortuus coronaberis mox; vae autem si declinando pugnam, << perdis et victoriam simul et coronam.... >>

Scripsi dilectioni tuae familiariter, saluti tuae consulens et honori tuum erit devote suscipere, attente perlegere, et cum interpretatione benivola diligenter animadvertere quae scribuntur; agnitaque consilii aequitate, humiliter amico acquiescere consulenti. « Opto ut in Christo valeas et in ejus amore semper profi

cias. Amen. >>>

INDEX

REV.MO P. GENERALI MINISTRO TOTIUS ORD. MINORUM S. FRANCISCI. PRAEMONITIO AD LECTOREM.

PARS PRIMA

in qua de causis et ratione novae editionis curandae disseritur.

CAPUT

I. Sanctus Bonaventura DOCTOR SERAPHICUS, seu causa remota proximae editionis ejusdem operum pag. II. De generalioribus operum Sancti Bonaventurae collectionibus, deque praecipuis qui eadem censuerunt auctoribus, qui majori vel auctoritate vel eruditionis fama gaudent, seu causae proximae novae editionis adornandae » III. De ratione qua absolutissima operum omnium S. Bonaventurae editio parari queat, deque mediis quíbus genuina a spuriis dubiisque secerni possint, atque anecdota quae supersunt inveniri

PARS SECUNDA

in qua de quibusdam manuscriptis operibus

8. Bonaventurae agitur, ex iisque specimina varia exhibentur.

CAPUT

I. S. Bonaventura celeberrimus ac praestantissimus con-
cionator vel ex ipsius anecdotis iisque certis sermo-
nibus ostenditur

. pag.

II. Rubricae sermonum ineditorum Seraphici Doctoris sancti
Bonaventurae in quodam mss. codice Italico conten-
torum

III. Quaedam circa naturam praedicti codicis, et fidem quam
meretur, adnotantur, atque indiculi seu tabulae, alibi
exactiores et plures ex eodem conficiendae, exhi-
bentur

IV. Specimen sermonis, neque brevioris neque longioris, ex
eodem codice Italico excerpti, alibi valde fusioris inventi
et cum prologo in Evangelium S. Joannis convenientis
V. Alterius sermonis exempla duo, quorum alterum in lau-
dato codice Italico contractum valde, alterum vero cum eo
conveniens multumque diffusum in Gallia repertum

1

19

51

81

94

119

128

140

CAPUT VI. Quatuor specimina variantium, seu convenientiae et discon

venientiae editi operis de Illuminationibus Ecclesiae in
Ilexaemeron cum mss. Codicibus conlati. Quintum spe-
cimen additur, in quo variantes mss. adhibentur ad
ejus editionem castigandam

VII. Specimen quaestionum quae detectis mss. codicibus per-
petuo solvuntur

pag.

160

» 179

*

187

VIII. Opera quaedam mutila Sancti Bonaventurae, quae inven-
tis manuscriptis codicibus complentur

IX. Lacunae, menda et variantes editorum Commentariorum
S. Bonaventurae in Ecclesiasten et in Libros Senten-
tiarum

X. Quaestio S. Bonaventurae proposita a S. Ludovico Fran-
corum rege. Schema sermonis Parisiis habiti, de viginti
octo mirabilibus quae in Ss. Sacramento Eucharistiae
continentur

«

XI. S. Bonaventurae anecdotae quaestiones disputatae, ex qui-
bus ea datur, non integra, quae de modo et rationibus
cognoscendi agit

PARS TERTIA

«

200

219

222

seu

catalogus manuscriptorum operum hucusque inventorum quae nomen praeferunt S. Bonaventurae, neque sub ejus nomine hactenus edita fuerunt, sive illa sint certa, dubia aut spuria, vel etiam aliorum sub nomine impressa

pag.

247